නැගෙනහිර ඉඩම් කොල්ලයේ වට්ටමඩු නිදසුන

                               

               ලංකාවේ නැගෙනහිර දිග්භාගය අතීතයේදී හඳුන්වන ලද්දේ දිගාමඩුල්ල යනුවෙනි.අනුරාධපුරය ජය ගන්නට අවශ්‍ය ආහාර සපයන්නට සද්ධාතිස්ස කුමරු දිගා මඩුල්ලට එවූයේ දුර දක්නා නුවණැති කාවන්තිස්ස රජුය.මේ මහා කාර්යයේදී දීඝවාපී මහා චේතිය මුල් කර ගත් අවශේෂ ථූප සංස්කෘතියක් බිහි කරන්නට එතුමා සමත් විය. ඒ නිසාම දීඝවාපීය අවට පරිවාර චේතියන්  මෙන්ම ගව්වෙන් ගව්ව විහාරස්ථාන ද සෑම කුඹුරු යායක් මැදි කරගත් ස්ථූපයන්ද ගොඩනගන්ට හැකි විය. මාණික්ක මඩු වට්ටමඩු මොට්ටාගල ආදී දිගාමඩුල්ලේ  මහා භුමි අස්වද්දන්ට සිංහලයන්ට හැකි වූයේ  මේ ආරමයන්හි වැඩවාසය කළ භික්ෂුන් වහන්සේලාගේ මග පෙන්වීම නිසයි.

             වර්ෂ 1766 දී ලන්දේසීන් සමග ඇති කර ගත් ගිවිසුමක් මගින් නැගෙනහිර පළාත උතුරු පළාත ඇතුළු ලංකාවේ මුහුදු බඩ පළාත් වලින් ගව්වක පමණ දුර ප්‍රමාණයක් සිංහල රාජ්‍ය යෙන් බැහැර විය. ලන්දේසීන් ගෙන් පසු ඉංග්‍රීසීන් ගේ  ආධිපත්‍ය මත එම ප්‍ර දේශ වෙළෙදාමට පැමිණි මරක්කලයන්ට  අයත් විය. සිංහල ජනගහනය බෙහෙවින්ම තුනී විය.මුහුදු බඩ පළාත් වල සිටි වැද්දන්හට  පොලු මුගුරු වලින් තලමින් දෙමළ පාසල් වලට ගාල් කරනු ලැබූ බව ඒ වැදි පරපුරේ වත්මන් නායකයන් පවසති.මේ හේතුව මත වැදි පවුල් පන්දහසක් පමණ ද්‍රවිඩයන් බවට පත්ව ඇත. විසිවන සියවසේ මුල් භාගයේ සිට දකුණේ සිංහල ජනතාව නැවතත් මෙහි සංචාරය කරමින් වෙළ හෙල දාම් ද ධීවර කර්මාන්තයේද නිතර වීම නිසා ත්‍රිකුණාමලය මඩකලපුව වැනි පෙදෙස් වල නව සිංහල ජනාවාස බිහි විය. ගල්ඔය ජනපද ව්‍යාපරය නිසා මේ තත්ත්වය නැවතත් වැඩි දියුණු විය. පූජ්‍ය දඹගස්ආරේ මේධංකර ස්වාමීන් වහන්සේ වැනි යතිවරයන් ගේ අප්‍රතිහත ධෛර්ය නිසා වනවාසයට ගිය පුරාණ සිද්ධස්ථාන නැවත පිළිසකර වෙමින් නව පුනර්ජීවනයකට පත් විය.නමුත් අසූව දශකයේ දී ඇති වූ දෙමළ කෝලාහල නිසා සිංහලයන්ට තමන්ගේ ගම්බිම් දමා යන්නට සිදු විය. දේපළ ගිනි තැබීමෙන් ව්‍යාපාර අන්සතු වීමෙන් පසු සිංහල ජනතාව නැවතත් දකුණේ සහ තමන්කඩුවේ සිට ඥාතීන්ට එක් විය.

       නැගෙනහිර ඉඩම් කොල්ලය ආරම්භ වන්නේ මේ සිද්දිදාමයෙන් අනතුරුවයි. පසුගිය යුධ සමයේදී මෙම පළාත් වල පාලනය ගෙනගිය කොටි ත්‍රස්තයන්  බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන විනාශ කරන්නට උත්සුක නොවීය. ඔවුහු ඇතැම් විට මෙම සිද්ධස්ථාන මත සිය කෝවිල් ඉඳි කරගත්තද ඒවා විනාශ කිරීම සිදු නොකළහ. නමුත් මෙම ප්‍ර දේශ වල සිටි මරක්කලයන් සැම විටම උත්සාහ දරන ලද්දේ මේවා විනාශ කිරිමටයි. පෙර සඳහන් කළ පරිදි නැගෙනහිර පළාතේ සෑම බිම්කඩකම ස්ථූපයන් නොමැති තැනක් දකින්නට නැති තරම්ය. 2012 වර්ෂයේදී මොට්ටාගල දාගැබ සම්පූර්ණයෙන්ම ඩෝසර කොට කුඹුරු අස්වැද්දීමටත් තිරුකෝවිල් දාගැබ දෙපළු කර නිදන් ගැනීමටත් මේ පිරිසට හැකි විය. එසේම සිංහලයන් සතුව තිබුණු කුඹුරු ඉඩම් වලට ව්‍යාජ ඔප්පු සාදා මරක්කලයන් සතු කිරීම ජයටම සිදු වී ඇත.මේ එවැනි නිදසුනකි.

             එක ඉඩමක් මඩකලපු දිස්ත්‍රික්කයේ කොරළේපත්තු මිරාවෝඩේහි පිහිටි පොරුක්කම් මුම්මාරි කුඹුරයි. එය අක්කර 51 යී  රූඩ් 03 පර්චර්ස් 5 ක් තිබෙන පුණ්‍යදාස සිල්වා මහතාට අයත්ව තිබූවක්. නමුත් කලබල සමයේ අවතැන් වීමෙන් පසු මේ ඉඩම මීරා ලෙබ්බේ ආදම්බාවා නම් මුසල්මානයෙක් බද්දට ගෙන පසුව ව්‍යාජ ඔප්පුවක් සකස් කර ගෙන ඇත. 2007 වර්ෂයේ සිට මෙම ඉඩමේ අයිතිය පිණිස වාලච්චේන උසාවියේ නඩුවත් ඇත. එහෙත් එය ඇහෙන්නේ දෙමළෙන්.රජයේ වග කිවයුත්තන්ට මේ බව දන්වා ඇති නමුදු විසඳුමක් අත් වී නොමැත.එසේම කූඨ ලේඛන සැදූ පුද්ගලයන්ට විරුද්ධව ගත් ක්‍රියාමාර්ගයක්ද නැත.

           අනෙක් ඉඩම මඩකලපු දිස්ත්‍රික්කයේ කොරළේපත්තුවේ පාලක්කාට්ටුවෙට්ටෙයි තියාවට්ටන්හි අක්කර 05 ක කුඹුරකි. 1955 වර්ෂයේ දී මඩකලපු කච්චේරිය මගින් අංක 4028 අංකය යටතේ එම්.බී.නිමල් සිල්වා මහතාට මෙම කුඹුර සඳහා බලපත්‍රයක් නිකුත් කර ඇති අතර ත්‍රස්ත කලබල වලින් පසුව අවතැන් වීම නිසා මේ ඉඩම අස්වැද්දීම තාවකාලිකව නතර කර තිබුණි. ඒ අතර 2008 වර්ෂයේ දී අහමදු ලෙබ්බේ හප්සා¸ මුහමදු අසනාර්¸ මුහමදු වසීම් සදක්කු ලෙබ්බේ¸ මුහමදු අහමදු අසනාර් සහ මුහමදු අසනාර් ෆාතුම්මා යන මුසල්මානුවන්ට යථොක්ත ඉඩම බලපත්‍රකින් යළි පවරා තිබේ.  මේ පුද්ගලයන්ට විරුද්ධව නඩුවක් ගොනු කිරීමට කටයුතු කල යුතු බවට පළාත් ඉඩම් කොමසාරිස් සිරිමෙවන් ධර්මසේන මහතා විසින්  ප්‍රාදේශීය ලේකම් වරයාට දන්වා ඇති නමුත්  එය මෙතෙක් සිදුවූ බවක් දැන ගන්නට නැත.

       නැගෙනහිර ඉඩම් කොල්ලයේ අළුත්ම නිදසුන නම් හිරු කෝවිල් පෙදෙසට අයත් වට්ටමඩු වැවට ආසන්න බක්මිටියාව තිඹිරි ගොල්ල රක්ෂිතයේ අක්කර 4000 ක් පමණ භූමි ය මරක්කලයන් අතින් විනාශයට පත් වීමයි. වට්ටමඩු තණ භූමිය  1976-09-17 අංක 231ගැසට් පත්‍රය මගින් දී රක්ෂිත තෘණ භූමියක් ලෙසට ප්‍රකශයට පත්ව තිබෙන්නකි. ඉන්පසු 2010-10-01 දරණ ගැසට් ත්‍රය මගින් මෙම තෘණ භූමියත් බක්මිටියාව තිඹිර ගොල්ල වනයත් රක්ෂිතයක් ලෙසට යලි ප්‍රකාශයට පත් කර තිබේ.රූපස් කුලම වම්මිඅඩිය සාගම වැව ආදියට මායිම්ව පැවතෙන මේ භූමිය තුළ නිදැල්ලේ හැසිරෙන ගවයන් තණ උලා කෑමෙන් ජීවත්ව වෙයි. නමුත් ත්‍රස්ත කලබල සමයේ මේ පෙදෙස නැවතත් ජනශූන්‍ය භාවයට පත් වී තිබේ.  යුද්ධය අවසන් වූවායින් පසුව මෙම තෘණ භූමියට පත් මරක්කල ජනතාව එහි වගා කිරීම ආරම්භ කර තිබේ.වගා කරනු වස් බලපත්‍ර 224 නිකුත් කර ඇති බව ගොවීන් පවසති. නමුත් අම්පාර දිසාපති තුසිත වනිගසිංහ මහතා සමග ඔවුන් කළ සාකච්ඡාවේ දී මේ බලපත්‍ර සියල්ල කූට ලේඛන බවට ඔප්පුවිය. ඒ බැව් 2015-07-14 දාතමින් නැගෙනහිර ආණ්ඩුකාර ලේකම්ට  යැවූ ලිපියෙන් සනාථ වෙයි. එහි මෙසේ සඳහන්ය.

         නීතිපති විසින් ගොවීන් වෙත විකල්ප ඉඩම් ලබා දීමේ හැකියාවක් තිබේද යන කාරණය නැගෙනහිර පළාත් ඉඩම් කොමසාරිස් සමග සාකච්ඡා කර දැනුම් දෙන ලෙස මාවෙත දන්වා ඇති නමුත් මෙම ගොවීන් සතුව නීත්‍යානුකූ බලපත්‍ර නොමැති බැවිනුත් විකල්ප ඉඩම් ලෙස ලබා දීමට සුදුසු ඉඩම් ප්‍ර දෙශයේ නොමැති බැවිනුත් ගොවීන්ට ඉඩම් ලබාදිය නොහැකි බව දන්වා යවන ලදී.. මේ අතර ගොවිජන සේවා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් මේ අනවසර වගා භූමි සංවර්ධනය කිරීම වෙනුවෙන් මුදල් ප්‍රතිපාදනයන්ද වෙන් කර ඇත. එහිදී තහවුරු වන්නේ නැගෙනහිර පළාතේ රාජ්‍ය ආයතන තුළ අන්තර් සම්බන්ධීකරණයක් නොමැති ආකාරයයි.දිසාපතිතුමා විසින් මෙම ගැටළුව නිතරම ඉස්මතු කරන්නේ ජාතිවාදී  ප්‍ර වේශයකිනි. ඒ බැව් ඔහු ගේ ලිපියෙන් මෙසේ සනාථ වෙයි.

     ඉහත සඳහන් පරිදි මේ වන විටත් අභියාචනාධිකරණයේ වට්ටමඩු තෘණ භූමිය පිළිබඳ නඩුවක් විභාග වුවද වී ගොවීන් විසින් සංවිධානාත්මකව වට්ටමඩු තෘණ භූමිය හා එය පිහිටා ඇති බක්මිටියාව කිඹිරිගොල්ල රක්ෂිතය හෙළි පෙහෙළි කකිරීම නිරන්තරයෙන් සිදු කරයි. මේ තුලින් ජාතින් දෙකක් අතර ඇතිවීමට ඉඩ ඇති අරගලය වළක්වාලීමට බක්මිටියාව තිඹිරි ගොල්ල රක්ෂිතය ආරක්ෂා කිරීමටත් දිශා වන නිළධාරි ප්‍රදේශීය ලේකම් එක්ව ක්‍රියා කරනු ලැබේ.

       එහෙත් 2015 මාස් කන්නයේද 2016 මාස් කන්නයේද ගොවීහු  යන්ත්‍ර සූත්‍ර දමමින් මහා පරිමාණයෙන් මෙම තෘණ භූමිය අස්වද්දන්ට කටයුතු කරද්දී වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව නිහඬ පිළිවෙතක් අනුගමනය කරනු ලැබූහ. පසුව උතුරු නැගෙනහිර සිංහල සංවිධානයේ ලේකම් පූජ්‍ය සේනාපතියේ ආනන්ද හිමි යන්ගේ මැදිහත් වීමෙන් පසුගියදා මෙම අනවසර එළිකිරීම් නවත්වන්නට රාජ්‍ය ආයතන මැදිහත් විය.මෙම ප්‍ර දේශයේ කිරිගවපට්ටි කරුවන්ගේ ලේකම් එස්.පුෂ්පරාසා මහතා පවසන පරදි මෙම අනවසර ගොවීන් විසින් මෙම භූමිය ආක්‍රමණය කිරීමේදී පැරණි පුරා වස්තූන්ද ඩෝසර කිරීම සිරිතක් කර ගෙන ඇති බව අනාවරණය විය. කුකුළුව කන්ද පාමුළ පිහිටි පිළිම ගෙයක නටබුන් මත ඔවුන්ගේ පල්ලියක්ද ඉඳි කර ඇති බවද දැක ගන්නට හැකි විය. පුරණා ගල් කණු මත කොළපාට තීන්ත ආලේප කොට විනාශ කර තිබේ.එසේම තම සංගමයේ සාමාජිකයන් ගේ කිරි පට්ටි මෙම පෙදෙසට මුදා හැරීම වළක්වාලීමට ඇතැම් රාජ්‍ය නිළධාරීන් කටයුතු කරන බවද ඔහු පැවසීය.මෙම සිදු වීමෙන් පෙනී යන්නේ නැගෙනහිර පළාතේ නීතිය පුද්ගලයන් සහ සංවිධාන අනුව නවා ඇති ආකාරයයි.

        බක්මිටියාව තිඹිරිගොල්ල රක්ෂිතය යනු තවත් අතකින් අලි මංකඩකි. ගල්ඔය රක්ෂිතයේ සිට ලාහුගලට සංක්‍රමණය වන අලි රංචු මේ තෘණ භූමිය අවට අතරමංවන්නේ ගොවීන් ගේ වගාවන් නිසාවෙනි. අලි රංචු වල ගමනට බාධා කිරීම මත වෙනත් දිශා වන් වෙත සංක්‍රමණය වීම අරඹති. එම නිසා අලි  ගම් වැදීමෙන් බරපතල හානි සිදු කරති.පරිසර සංවේදී ප්‍ර දේශ නොතකමින් රජයේ නීති රීති තුට්ටුවකට නොසලකමින් කරන නැගෙනහිර ඉඩම් කොල්ලය නවතා ලීමට කිසිවෙක් මැදිහත් නොවන්නේ මුස්ලිම් චන්ද වලට තිබෙන ගිජුබව යයි ඔප්පු වී තිබේ.එම තත්ත්වය තුළ වසර දෙදහස් පන්සීයක් තිස්සේ මහා ශිෂ්ඨාචාරයක් බිහිකල දිගාමඩුල්ල මෙන්ම සිංහල ජාතියද බරපතල අනතුරකට මුහුණ පා සිටී.