පිවිසිය

ආයුබෝවන්!
තෙරුවන් සරණයි,

වරින් වර පුවත් පත් වල සහ වාර ප්‍රකාශනයන් හි පළ වූ මාගේ ලිපි සමුච්චය මෙම බ්ලොග් අඩවියෙහි ඇතුලත්ය. ඉතිහාසය පුරාවිද්‍යාව සිංහල ගොවිතැන වාස්තු විද්‍යාව වැනි විෂයන් අරභයා සංග්‍රහ කරන ලද මෙම ලිපි එක් තැනක ගොනු කොට තැබීමෙන් පාඨකයා හට පහසුවක් සැලසීම මෙහි අරමුණය. එයට අමතරව විවිධ කේෂ්ත්‍රයන් හි කරුණු ඇතුලත් නව ලිපි ද මෙයට එක් කරමි.
වසර දෙදහස් පන්සීයයකට වඩා එහා දිව යන ඉතිහාසයක් ඇති ජාතියක් වශයෙන් අපගේ පාරම්පරික උරුමයන් හි සුරැකියාව මුල් කොට මෙම සියලු ලිපි සම්පාදනය වේ. මෙහි අඩංගු කරුණු සහ පාරම්පරික දැනුම උපුටා ගැනීමට අවසර ඇත. එහෙත් එය ජාතියේ උන්නතිය වෙනුවෙන් පරිහරණය කරන්නේ නම් මාගේ ව්‍යායාමය සඵල වූවා වෙයි.
ඉතිහාසයේ ජාතිය හමුවේ පැවති අභියෝග රැසකි. ඒවා සියල්ලටම අප සාර්ථකව මුහුණ දුන්නෙමු. අද දින ද එය එසේ විය යුතුය. සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියෙහි හරය මැනවින් වටහා ගෙන නැවතත් ඒ අභිමානවත් මහා සම්ප්‍රදාය තහවුරු කරලීමට සැවොම ‍එක්වෙමු.

Tuesday, December 27, 2016

බුද්ධ ශාසන ඇමතිට න්‍යාය පත්‍රයක්

                                           

              යහපාලන රජයේ බුද්ධ ශාසන සහ අධිකරණ අමාත්‍ය ධූරය ලැබූ විජේදාස රාජපක්ෂ මහතා ලංකාව සිංහල රටක් යැයි නොපිළිගන්නෙකි.තම නිල රාජ කාරිය භාරගෙන දීර්ඝ නින්දකින් පසු අවදිව සිටින ඔහු දැන් භික්ෂූන් වහන්සේලා මුණ ගැසෙමින් බෞද්ධයාගේ ප්‍රශ්ණ විසඳන්නට සාකච්ඡා කරමින් සිටී.පසුගියදා පූජ්‍ය එල්ලාවල මේධානන්ද හිමි පූජ්‍ය ගලගොඩ අත්තේ ඥානසාර හිමි පූජ්‍ය කිරිඳිවැල සෝමරතන හිමි ආදී මහා සංඝ රත්නය පෙරටු කොට ඔහු වත්මන් ජනාධිපතිවරයා හමු විය. එහිදී දැනට පුරා වස්තු වශයෙන් පවතින බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන වලට අත්ව ඇති ඉරණම පිළිබද ගැඹුරින් සාකච්ඡා කර තිබේ.මෙම අවස්ථාවට පැමිණ සිටි පුරාවිද්‍යා අධ්‍යක්ෂකවරයා වෙත මේ  සියළු විනාශයන් ගැන වැරදි පටවා ඇති බවද අසන්නට ලැබිණ.
       පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව යනු කාලයක සිට මානව සම්පත් හිඟයකින් පෙළෙන ආයතනයකි.පුරා විද්‍යා විෂය පිළිබඳ මනා පරිචයක් තිබෙන පළපුරුද්දක් තිබෙන විද්‍යාර්ථීන් බඳවා ගැනීමට එම දෙපාර්තමේන්තුවේ පවත්වාගෙන යන ආයතනික චක්‍ර ලේඛන බාධාවක්ව පවතී. මේ නිසා කාලයක සිට ප්‍රාදේශීය අධ්‍යක්ෂ තනතුරු දරන්නේ අයතනයේ පැරණි නිළධාරීන්ය. පසුගිය රජය කාලයේ උපාධිධාරීන් බඳවා ගැනීම කරන ලද නමුත් ඔවුන් මෙම විෂය සඳහා නියමිත පළපුරුද්ද ලබා ගන්නට තවත් කාලයක් ගත වනු ඇත. ඉහළ නිලතල සඳහා අවශ්‍ය පිරිස බඳවා ගැනීමට කීප වරක්ම කැබිනට් අනුමැතිය ලබා ගන්නට උත්සාහ කළද එය සාර්ථක නුවූ බව අධ්‍යක්ෂක වරයා පවසයි. එසේම කාලයක් තිස්සේම පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව දක්ෂ ඇමතිවරයෙකු යටතට පත් නොවීමෙන් මුදල් ප්‍රතිපාදන ලබා ගැන්මද හීන වෙමින් ඇත.මේ තත්ත්වය තුළ පුරා විද්‍යා දෙපාර්තමේන්තව වෙත පමණක් වරද පටවා අපට නිදහස් වීමට හැකියාවක් නැත. යහපාලන රජය යටතේ මෙම දෙපාර්තමේන්තුව අධ්‍යාපන අමාත්‍යංශය ට අයත්ය. අධ්‍යපනය වැනි පළල් විෂයක් සමග මෙය යෙදීමෙන් දෙපාර්තමේන්තුව අනාථ වී තිබේ.
        බුද්ධ ශාසන ඇමතිවරයා යම් තරමකින් හෝ මේ විෂයයන් ගැන සොයා බැලීම අප අගය කළ යුතුය. එහෙත් වර්තමානයේ ගෙනෙන්නට බලාපොරොත්තු වන නව ව්‍යවස්ථාවට  භික්ෂූන් වහන්සේලා ගේ  තිබෙන විරෝධය සමහන් කරන්නට ඔහු උත්සාහ ගන්නේ යැයි සාධාරණ සැකයක්  ද මතුව තිබේ. එම නිසා මේ අවස්ථාවේ  ඔහුගේ වෑයමට සාපේක්ෂව සමස්ත බෞද්ධ සමාජයම අවදියෙන් කටයුතු කළ යුතුය.ඒ සඳහා සිංහල බෞද්ධයන් ගේ ගැටළු විසඳිය යුත්තේ කෙලෙසකදැයි සඳහන් යෝජනාවලියක් හෝ වැඩසටහනක් ඉදිරිපත් කිරීම කාලෝචිතය.ප්‍රමුඛතාවය අනුව වසරක් තුළ මෙහි පහත සඳහන් කරුණු ඉටු කලහොත් ඔහුට අපගේ ප්‍රණාමය හිමිවෙයි. එසෙත් නැතිනම් නව ව්‍යවස්ථාව සඳහා භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ විරෝධය ඉවත් කිරීමේ සැලසුමක් ලෙසට ඔහුගේ ක්‍රියාවලිය අප දකිමු.
විගසඉටුකළයුතුකාර්යයන්
 -
1 -
රජයේ සන්තකය ආපසු පවරා ගැනීම සඳහා බළන්ගොඩ මහේස්ත්‍රාත් උසාවියේ දුන් නඩු තීන්දුව අනුව කූරගල පුරාවිද්‍යා රක්ෂිතයේ තිබෙන ඉස්ලාම් යාඥා මඩුව ඉවත් කිරීම.මහාචාර්ය රාජ් සෝමදේව මහතා ගේ කල්තොට ගවේශණ වාර්තාව අනුව හඳුනා ගත් නව ප්‍ර දේශ කූරගල රක්ෂිතයට එක්කර ගැසට් කිරීම.
2 -
දෙවනගල විහාර භූමියේ ප්‍රේරණ කලාපයේ අටවා ඇති මුස්ලිම් ඉඳි කිරීම් ඉවත් කිරීම ආරම්භය.
3 -
පොතුවිල් මුහුදු මහා විහාරය සඳහා ගැසට් කර තිබෙන මුල් පුරා විද්‍යා රක්ෂිතය වටා මායිම් කණු සිටුවාකම්බිගැසීම.
4 -
එරාවුර් නව වෙළෙඳ පළ තුළ වෙළෙදාම් කරමින් සිටි සිංහලයන්ට නැවත එම ස්ථානයේ වෙළෙදාම් කිරීමට ඉඩ සැලසීම. එසේම එම වෙළෙඳ පළට විදුලිය ලබාදීම.
5 - 1971
සහ 1981 ජන සංගණන වාර්තා වල සඳහන් පරිදි උතුරෙන් සහ නැගෙනහිරෙන් පළවා හරිනු ලැබූ සිංහලයන් පදිංචි කිරිමට බුද්ධ ශාසන අමාත්‍යංශය යටතේ දෙපාර්තමේන්තුවක් පිහිටුවීම.
6 -
පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව බුද්ධ ශාසන අමාත්‍යංශය යටතට ගැනීම.



දීර්ඝකාලීනවසිදුකලයුතුකාර්යයන්
  -
1 -
උතුර සහ නැගෙනහිර පළාත් වල සිංහලයන්ට අයිතිව තිබූ ඉඩම් වලට ව්‍යාජ ඔප්පු සාදා ඇති ස්ථාන හඳුනා ගෙන ඒවා නිරවුල් කොට සිංහලයන් ට පවරා දීම.
2 -
යුද්ධයෙන් පසු අවතැන්ව නැවත පදිංචි කරවන ලද සිංහලයන්ට චන්ද අයිතිය ලබා දීම.
3 -
උතුරු සහ නැගෙනහිර තිබෙන බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන වල ආරක්ෂාවට ඒවා ආසන්නයේ සිංහල බෞද්ධ ගම්මානපිහිටුවීම.
4 -දීඝවාපී සිද්ධස්ථානය අසන්නයේ ඉඳිකළ ගම්මානය විවෘත කොට සිංහල බෞද්ධයන් ප දිංචි කිරිම.
5 -මාණික්කමඩු පුරාවිද්‍යා ස්ථානයේ රක්ෂිතයට අවශ්‍ය ප්‍රේරණ කලාපයක් නිර්ණය කොට එම ස්ථානයේ පදිංචිමුස්ලිම්ජනතාවඉවත්කිරීම..
6 -වවුනියාවේ කැලෑබෝගස් වැව ඇතුළු සිංහල ගම්මාන සඳහා නව ප්‍රා දේශීය ලේකම් කොට්ඨාශයක් පිහිටුවීම.
6 - උතුරු සහ නැගෙනහිර පළාත් වල උසාවි වල නඩු වාර්තා පැමිණිලි පිටපත්සිංහලෙන් ලබා දීමට සිංහල නඩුකාරවරුන් සහ නිළධාරීන් පත් කිරීම සහ සිංහල ග්‍රාම නිළධාරීන් පත් කිරීම.
7 - උතුර සහ නැගෙනහිර තිබෙන සියළුම බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන හඳුනා ගැනීම සහ ඒවා කැණීම් කර තහවුරුකරලීමටමුදල්වෙන්කිරීම.
8 - අන්තර් ජාල සිතියම් වල එම සිද්ධස්ථාන ලකුණු කිරීමට සහ ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාවගේ දැන ගැනීමට යුනෙස්කෝවසමගවැඩසටහනක්ආරම්භකිරීම.
9- පසුගිය රජය අවදියේ යටගැසූ -අන්‍යාගම් පණත පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කිරීම.
10 -සිංහල ජනතාවගේ කෘෂිකටයුතු වලදී සහාය දක්වන ගව සම්පත විනාශ කිරීමට එරෙහි නව නීති ඇති කිරීම.
11 - ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ නව වන වගන්තිය බලාත්මක කිරීම පිණිස අවශ්‍ය පණත් කෙටුම්පත් සකස් කිරීම.කතිකාවත් පණත් වැනි ශාසනය පාලනය කරන පණත් ඉවත් කර ගැනීම...




Thursday, December 22, 2016

නැගෙනහිර ඉඩම් කොල්ලයේ වට්ටමඩු නිදසුන

                               

               ලංකාවේ නැගෙනහිර දිග්භාගය අතීතයේදී හඳුන්වන ලද්දේ දිගාමඩුල්ල යනුවෙනි.අනුරාධපුරය ජය ගන්නට අවශ්‍ය ආහාර සපයන්නට සද්ධාතිස්ස කුමරු දිගා මඩුල්ලට එවූයේ දුර දක්නා නුවණැති කාවන්තිස්ස රජුය.මේ මහා කාර්යයේදී දීඝවාපී මහා චේතිය මුල් කර ගත් අවශේෂ ථූප සංස්කෘතියක් බිහි කරන්නට එතුමා සමත් විය. ඒ නිසාම දීඝවාපීය අවට පරිවාර චේතියන්  මෙන්ම ගව්වෙන් ගව්ව විහාරස්ථාන ද සෑම කුඹුරු යායක් මැදි කරගත් ස්ථූපයන්ද ගොඩනගන්ට හැකි විය. මාණික්ක මඩු වට්ටමඩු මොට්ටාගල ආදී දිගාමඩුල්ලේ  මහා භුමි අස්වද්දන්ට සිංහලයන්ට හැකි වූයේ  මේ ආරමයන්හි වැඩවාසය කළ භික්ෂුන් වහන්සේලාගේ මග පෙන්වීම නිසයි.
             වර්ෂ 1766 දී ලන්දේසීන් සමග ඇති කර ගත් ගිවිසුමක් මගින් නැගෙනහිර පළාත උතුරු පළාත ඇතුළු ලංකාවේ මුහුදු බඩ පළාත් වලින් ගව්වක පමණ දුර ප්‍රමාණයක් සිංහල රාජ්‍ය යෙන් බැහැර විය. ලන්දේසීන් ගෙන් පසු ඉංග්‍රීසීන් ගේ  ආධිපත්‍ය මත එම ප්‍ර දේශ වෙළෙදාමට පැමිණි මරක්කලයන්ට  අයත් විය. සිංහල ජනගහනය බෙහෙවින්ම තුනී විය.මුහුදු බඩ පළාත් වල සිටි වැද්දන්හට  පොලු මුගුරු වලින් තලමින් දෙමළ පාසල් වලට ගාල් කරනු ලැබූ බව ඒ වැදි පරපුරේ වත්මන් නායකයන් පවසති.මේ හේතුව මත වැදි පවුල් පන්දහසක් පමණ ද්‍රවිඩයන් බවට පත්ව ඇත. විසිවන සියවසේ මුල් භාගයේ සිට දකුණේ සිංහල ජනතාව නැවතත් මෙහි සංචාරය කරමින් වෙළ හෙල දාම් ද ධීවර කර්මාන්තයේද නිතර වීම නිසා ත්‍රිකුණාමලය මඩකලපුව වැනි පෙදෙස් වල නව සිංහල ජනාවාස බිහි විය. ගල්ඔය ජනපද ව්‍යාපරය නිසා මේ තත්ත්වය නැවතත් වැඩි දියුණු විය. පූජ්‍ය දඹගස්ආරේ මේධංකර ස්වාමීන් වහන්සේ වැනි යතිවරයන් ගේ අප්‍රතිහත ධෛර්ය නිසා වනවාසයට ගිය පුරාණ සිද්ධස්ථාන නැවත පිළිසකර වෙමින් නව පුනර්ජීවනයකට පත් විය.නමුත් අසූව දශකයේ දී ඇති වූ දෙමළ කෝලාහල නිසා සිංහලයන්ට තමන්ගේ ගම්බිම් දමා යන්නට සිදු විය. දේපළ ගිනි තැබීමෙන් ව්‍යාපාර අන්සතු වීමෙන් පසු සිංහල ජනතාව නැවතත් දකුණේ සහ තමන්කඩුවේ සිට ඥාතීන්ට එක් විය.
       නැගෙනහිර ඉඩම් කොල්ලය ආරම්භ වන්නේ මේ සිද්දිදාමයෙන් අනතුරුවයි. පසුගිය යුධ සමයේදී මෙම පළාත් වල පාලනය ගෙනගිය කොටි ත්‍රස්තයන්  බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන විනාශ කරන්නට උත්සුක නොවීය. ඔවුහු ඇතැම් විට මෙම සිද්ධස්ථාන මත සිය කෝවිල් ඉඳි කරගත්තද ඒවා විනාශ කිරීම සිදු නොකළහ. නමුත් මෙම ප්‍ර දේශ වල සිටි මරක්කලයන් සැම විටම උත්සාහ දරන ලද්දේ මේවා විනාශ කිරිමටයි. පෙර සඳහන් කළ පරිදි නැගෙනහිර පළාතේ සෑම බිම්කඩකම ස්ථූපයන් නොමැති තැනක් දකින්නට නැති තරම්ය. 2012 වර්ෂයේදී මොට්ටාගල දාගැබ සම්පූර්ණයෙන්ම ඩෝසර කොට කුඹුරු අස්වැද්දීමටත් තිරුකෝවිල් දාගැබ දෙපළු කර නිදන් ගැනීමටත් මේ පිරිසට හැකි විය. එසේම සිංහලයන් සතුව තිබුණු කුඹුරු ඉඩම් වලට ව්‍යාජ ඔප්පු සාදා මරක්කලයන් සතු කිරීම ජයටම සිදු වී ඇත.මේ එවැනි නිදසුනකි.
             එක ඉඩමක් මඩකලපු දිස්ත්‍රික්කයේ කොරළේපත්තු මිරාවෝඩේහි පිහිටි පොරුක්කම් මුම්මාරි කුඹුරයි. එය අක්කර 51 යී  රූඩ් 03 පර්චර්ස් 5 ක් තිබෙන පුණ්‍යදාස සිල්වා මහතාට අයත්ව තිබූවක්. නමුත් කලබල සමයේ අවතැන් වීමෙන් පසු මේ ඉඩම මීරා ලෙබ්බේ ආදම්බාවා නම් මුසල්මානයෙක් බද්දට ගෙන පසුව ව්‍යාජ ඔප්පුවක් සකස් කර ගෙන ඇත. 2007 වර්ෂයේ සිට මෙම ඉඩමේ අයිතිය පිණිස වාලච්චේන උසාවියේ නඩුවත් ඇත. එහෙත් එය ඇහෙන්නේ දෙමළෙන්.රජයේ වග කිවයුත්තන්ට මේ බව දන්වා ඇති නමුදු විසඳුමක් අත් වී නොමැත.එසේම කූඨ ලේඛන සැදූ පුද්ගලයන්ට විරුද්ධව ගත් ක්‍රියාමාර්ගයක්ද නැත.
           අනෙක් ඉඩම මඩකලපු දිස්ත්‍රික්කයේ කොරළේපත්තුවේ පාලක්කාට්ටුවෙට්ටෙයි තියාවට්ටන්හි අක්කර 05 ක කුඹුරකි. 1955 වර්ෂයේ දී මඩකලපු කච්චේරිය මගින් අංක 4028 අංකය යටතේ එම්.බී.නිමල් සිල්වා මහතාට මෙම කුඹුර සඳහා බලපත්‍රයක් නිකුත් කර ඇති අතර ත්‍රස්ත කලබල වලින් පසුව අවතැන් වීම නිසා මේ ඉඩම අස්වැද්දීම තාවකාලිකව නතර කර තිබුණි. ඒ අතර 2008 වර්ෂයේ දී අහමදු ලෙබ්බේ හප්සා¸ මුහමදු අසනාර්¸ මුහමදු වසීම් සදක්කු ලෙබ්බේ¸ මුහමදු අහමදු අසනාර් සහ මුහමදු අසනාර් ෆාතුම්මා යන මුසල්මානුවන්ට යථොක්ත ඉඩම බලපත්‍රකින් යළි පවරා තිබේ.  මේ පුද්ගලයන්ට විරුද්ධව නඩුවක් ගොනු කිරීමට කටයුතු කල යුතු බවට පළාත් ඉඩම් කොමසාරිස් සිරිමෙවන් ධර්මසේන මහතා විසින්  ප්‍රාදේශීය ලේකම් වරයාට දන්වා ඇති නමුත්  එය මෙතෙක් සිදුවූ බවක් දැන ගන්නට නැත.
       නැගෙනහිර ඉඩම් කොල්ලයේ අළුත්ම නිදසුන නම් හිරු කෝවිල් පෙදෙසට අයත් වට්ටමඩු වැවට ආසන්න බක්මිටියාව තිඹිරි ගොල්ල රක්ෂිතයේ අක්කර 4000 ක් පමණ භූමි ය මරක්කලයන් අතින් විනාශයට පත් වීමයි. වට්ටමඩු තණ භූමිය  1976-09-17 අංක 231ගැසට් පත්‍රය මගින් දී රක්ෂිත තෘණ භූමියක් ලෙසට ප්‍රකශයට පත්ව තිබෙන්නකි. ඉන්පසු 2010-10-01 දරණ ගැසට් ත්‍රය මගින් මෙම තෘණ භූමියත් බක්මිටියාව තිඹිර ගොල්ල වනයත් රක්ෂිතයක් ලෙසට යලි ප්‍රකාශයට පත් කර තිබේ.රූපස් කුලම වම්මිඅඩිය සාගම වැව ආදියට මායිම්ව පැවතෙන මේ භූමිය තුළ නිදැල්ලේ හැසිරෙන ගවයන් තණ උලා කෑමෙන් ජීවත්ව වෙයි. නමුත් ත්‍රස්ත කලබල සමයේ මේ පෙදෙස නැවතත් ජනශූන්‍ය භාවයට පත් වී තිබේ.  යුද්ධය අවසන් වූවායින් පසුව මෙම තෘණ භූමියට පත් මරක්කල ජනතාව එහි වගා කිරීම ආරම්භ කර තිබේ.වගා කරනු වස් බලපත්‍ර 224 නිකුත් කර ඇති බව ගොවීන් පවසති. නමුත් අම්පාර දිසාපති තුසිත වනිගසිංහ මහතා සමග ඔවුන් කළ සාකච්ඡාවේ දී මේ බලපත්‍ර සියල්ල කූට ලේඛන බවට ඔප්පුවිය. ඒ බැව් 2015-07-14 දාතමින් නැගෙනහිර ආණ්ඩුකාර ලේකම්ට  යැවූ ලිපියෙන් සනාථ වෙයි. එහි මෙසේ සඳහන්ය.

         නීතිපති විසින් ගොවීන් වෙත විකල්ප ඉඩම් ලබා දීමේ හැකියාවක් තිබේද යන කාරණය නැගෙනහිර පළාත් ඉඩම් කොමසාරිස් සමග සාකච්ඡා කර දැනුම් දෙන ලෙස මාවෙත දන්වා ඇති නමුත් මෙම ගොවීන් සතුව නීත්‍යානුකූ බලපත්‍ර නොමැති බැවිනුත් විකල්ප ඉඩම් ලෙස ලබා දීමට සුදුසු ඉඩම් ප්‍ර දෙශයේ නොමැති බැවිනුත් ගොවීන්ට ඉඩම් ලබාදිය නොහැකි බව දන්වා යවන ලදී.. මේ අතර ගොවිජන සේවා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් මේ අනවසර වගා භූමි සංවර්ධනය කිරීම වෙනුවෙන් මුදල් ප්‍රතිපාදනයන්ද වෙන් කර ඇත. එහිදී තහවුරු වන්නේ නැගෙනහිර පළාතේ රාජ්‍ය ආයතන තුළ අන්තර් සම්බන්ධීකරණයක් නොමැති ආකාරයයි.දිසාපතිතුමා විසින් මෙම ගැටළුව නිතරම ඉස්මතු කරන්නේ ජාතිවාදී  ප්‍ර වේශයකිනි. ඒ බැව් ඔහු ගේ ලිපියෙන් මෙසේ සනාථ වෙයි.

     ඉහත සඳහන් පරිදි මේ වන විටත් අභියාචනාධිකරණයේ වට්ටමඩු තෘණ භූමිය පිළිබඳ නඩුවක් විභාග වුවද වී ගොවීන් විසින් සංවිධානාත්මකව වට්ටමඩු තෘණ භූමිය හා එය පිහිටා ඇති බක්මිටියාව කිඹිරිගොල්ල රක්ෂිතය හෙළි පෙහෙළි කකිරීම නිරන්තරයෙන් සිදු කරයි. මේ තුලින් ජාතින් දෙකක් අතර ඇතිවීමට ඉඩ ඇති අරගලය වළක්වාලීමට බක්මිටියාව තිඹිරි ගොල්ල රක්ෂිතය ආරක්ෂා කිරීමටත් දිශා වන නිළධාරි ප්‍රදේශීය ලේකම් එක්ව ක්‍රියා කරනු ලැබේ.
       එහෙත් 2015 මාස් කන්නයේද 2016 මාස් කන්නයේද ගොවීහු  යන්ත්‍ර සූත්‍ර දමමින් මහා පරිමාණයෙන් මෙම තෘණ භූමිය අස්වද්දන්ට කටයුතු කරද්දී වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව නිහඬ පිළිවෙතක් අනුගමනය කරනු ලැබූහ. පසුව උතුරු නැගෙනහිර සිංහල සංවිධානයේ ලේකම් පූජ්‍ය සේනාපතියේ ආනන්ද හිමි යන්ගේ මැදිහත් වීමෙන් පසුගියදා මෙම අනවසර එළිකිරීම් නවත්වන්නට රාජ්‍ය ආයතන මැදිහත් විය.මෙම ප්‍ර දේශයේ කිරිගවපට්ටි කරුවන්ගේ ලේකම් එස්.පුෂ්පරාසා මහතා පවසන පරදි මෙම අනවසර ගොවීන් විසින් මෙම භූමිය ආක්‍රමණය කිරීමේදී පැරණි පුරා වස්තූන්ද ඩෝසර කිරීම සිරිතක් කර ගෙන ඇති බව අනාවරණය විය. කුකුළුව කන්ද පාමුළ පිහිටි පිළිම ගෙයක නටබුන් මත ඔවුන්ගේ පල්ලියක්ද ඉඳි කර ඇති බවද දැක ගන්නට හැකි විය. පුරණා ගල් කණු මත කොළපාට තීන්ත ආලේප කොට විනාශ කර තිබේ.එසේම තම සංගමයේ සාමාජිකයන් ගේ කිරි පට්ටි මෙම පෙදෙසට මුදා හැරීම වළක්වාලීමට ඇතැම් රාජ්‍ය නිළධාරීන් කටයුතු කරන බවද ඔහු පැවසීය.මෙම සිදු වීමෙන් පෙනී යන්නේ නැගෙනහිර පළාතේ නීතිය පුද්ගලයන් සහ සංවිධාන අනුව නවා ඇති ආකාරයයි.
        බක්මිටියාව තිඹිරිගොල්ල රක්ෂිතය යනු තවත් අතකින් අලි මංකඩකි. ගල්ඔය රක්ෂිතයේ සිට ලාහුගලට සංක්‍රමණය වන අලි රංචු මේ තෘණ භූමිය අවට අතරමංවන්නේ ගොවීන් ගේ වගාවන් නිසාවෙනි. අලි රංචු වල ගමනට බාධා කිරීම මත වෙනත් දිශා වන් වෙත සංක්‍රමණය වීම අරඹති. එම නිසා අලි  ගම් වැදීමෙන් බරපතල හානි සිදු කරති.පරිසර සංවේදී ප්‍ර දේශ නොතකමින් රජයේ නීති රීති තුට්ටුවකට නොසලකමින් කරන නැගෙනහිර ඉඩම් කොල්ලය නවතා ලීමට කිසිවෙක් මැදිහත් නොවන්නේ මුස්ලිම් චන්ද වලට තිබෙන ගිජුබව යයි ඔප්පු වී තිබේ.එම තත්ත්වය තුළ වසර දෙදහස් පන්සීයක් තිස්සේ මහා ශිෂ්ඨාචාරයක් බිහිකල දිගාමඩුල්ල මෙන්ම සිංහල ජාතියද බරපතල අනතුරකට මුහුණ පා සිටී.