පිවිසිය

ආයුබෝවන්!
තෙරුවන් සරණයි,

වරින් වර පුවත් පත් වල සහ වාර ප්‍රකාශනයන් හි පළ වූ මාගේ ලිපි සමුච්චය මෙම බ්ලොග් අඩවියෙහි ඇතුලත්ය. ඉතිහාසය පුරාවිද්‍යාව සිංහල ගොවිතැන වාස්තු විද්‍යාව වැනි විෂයන් අරභයා සංග්‍රහ කරන ලද මෙම ලිපි එක් තැනක ගොනු කොට තැබීමෙන් පාඨකයා හට පහසුවක් සැලසීම මෙහි අරමුණය. එයට අමතරව විවිධ කේෂ්ත්‍රයන් හි කරුණු ඇතුලත් නව ලිපි ද මෙයට එක් කරමි.
වසර දෙදහස් පන්සීයයකට වඩා එහා දිව යන ඉතිහාසයක් ඇති ජාතියක් වශයෙන් අපගේ පාරම්පරික උරුමයන් හි සුරැකියාව මුල් කොට මෙම සියලු ලිපි සම්පාදනය වේ. මෙහි අඩංගු කරුණු සහ පාරම්පරික දැනුම උපුටා ගැනීමට අවසර ඇත. එහෙත් එය ජාතියේ උන්නතිය වෙනුවෙන් පරිහරණය කරන්නේ නම් මාගේ ව්‍යායාමය සඵල වූවා වෙයි.
ඉතිහාසයේ ජාතිය හමුවේ පැවති අභියෝග රැසකි. ඒවා සියල්ලටම අප සාර්ථකව මුහුණ දුන්නෙමු. අද දින ද එය එසේ විය යුතුය. සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියෙහි හරය මැනවින් වටහා ගෙන නැවතත් ඒ අභිමානවත් මහා සම්ප්‍රදාය තහවුරු කරලීමට සැවොම ‍එක්වෙමු.

Thursday, January 30, 2025

ලුණු ගැන මුනු මුනුව ඇත්තක් ද බොරුවක් ද

 

                              


                ලුණු මෙට්රික් ටොන් තිස්දාහක ප්‍රමාණයක් විදෙස් වලින් ගෙන්වීමට මේ වන විට අමාත්‍ය මණ්ඩලයෙන් අවසර ලැබී තිබේ.ඒ මේ රටේ ලුණු අවශ්‍යතාවයෙන් හතරෙන් එක් කොටසකි.සාමාන්‍යයෙන් ලංකාවේ පවතින ලුණු ලේවා වලින් දැනට මෙට්රික් ටොන් 228000 ක් පමණ නිෂ්පාදනය වන අතර වාර්ෂික අවශ්‍යතාවය වන්නේ මෙට්රික් ටොන් 120000 කි. එවැනි තත්වයක් යටතේ 2024 අවසන් මාසයේ දී හදිසි ලුණු අවශ්‍යතාවයක් මතු වුණේ කෙලෙසකද. සුළි කුණාටුව නිසා ලුණු ලේවායන්හි ලුණු දිය වී ගියේ ද . එසේත් නැතිනම් මෙරට කර්මාන්ත ක්ෂේත්‍රය ප්‍රසාරණය වී ලුණු අවශ්‍යතාවය තවත් වැඩි වූයේ ද.මේ බැව් දන්නේ ලංකා ලුණු සමාගමත් මාන්තායි වැනි රජයට අයත් ලුණු සමාගම් වල තිබෙන ලුණු ප්‍රමාණයේ තත්වය මතයි.

     ලේවා ලුණු සවිඳ ලුණු සුවස ලුණු උද්භීද ලුණු සහ බළල් ලුණු යනුවෙන් පංච වර්ගයක ලුණු භාවිතයට ගැණුනු බව ආයුර්වේද ග්‍රන්ථයන්හි දක්වා ඇත. ආහාර රුචිකත්වය ඇතිකරන ද්‍රව්‍යයක් සහ විස හරණ ද්‍රව්‍යයක් වශයෙන් ප්‍රධාන වශයෙන් ජනතාවට අවශ්‍ය වනුයේ ලේවා ලුණු වර්ගයයි.ඊට අමතරව සබන් නිෂ්පාදනය, සෝඩියම් හයිඩ්රොක්සයිඩ් නිපදවීම ,සෝඩියම් බයිකාබනේට් සහ සෝඩියම් කාබනේට් නිපදවීමටද පොහොර නිපදවීමට ද ලුණු භාවිත කෙරේ. 1997 වර්ෂයේ දී ලුණු අයඩීනිකෘත වීම නිසා අයඩින් ලුණු නිපදවන සමාගම් කීපයක් ද කර්මාන්තයට එකතු වී තිබේ.මුහුදෙන් වටවූ දූපතක් බැවින් ස්වභාවිකව ලුණු මිදෙන කලපු කිපයක් ලංකාව වටේම පවතී. අතීත රජවරුන් රජ වාසලට ලුණු සැපයීම පිණිස වෙනමම කාර්යංශයක් සකස් කර තිබුණි.විශේෂයෙන්ම පුත්තලම කලපුවත් හම්බන්තොට කලපුවත්  අතර මිදෙන ‌විහාල ලුණු නිධියක් පවතී. කරගන්ලේවාය , පලටු පාන ලේවාය, බූන්දල ලේවාය කොහොලන්කල සහ මහා ලේවාය ලංකාවේ ප්‍රධාන වශයෙන්ම ලුණු ලැබෙන ලේවායන් වෙති. ඊට අමතරව තවත් ලුණු ලේවායන් අටක් ලංකාව වටේම දැනට ක්‍රියාත්මක වෙයි.අසූව දශකයෙන් පසු අලිමංකඩ, මන්තායි සහ යාපන  ලේවා ක්‍රියාත්මක වූයේ නැත.නමුත් 2016 න් පසු සහ 2023 වසරේ දී අලිමංකඩ ලේවාය නැවත සක්‍රීය කරවීමට රජය ක්‍රියාමාර්ගයන් කීපයක්ම අනුගමනය කර තිබුණි.

           ලන්දේසීන් ලංකාවේ  රජු සහ රදළයන් රවටා මුහුදු බඩ තීරය අත්පත් කරගත් පසු උඩරට රාජ ධානියට ලුණු සැපයීම අඩාල කළහ.ලුණු නොමැතිව ආහාර පිසිනු නොහැකි වු සිංහලයන් උද්භීද ලුණු වශයෙන් සැළකෙන ශාඛ වලින් ගන්නා ලවණ පරිභෝජනය කරමින් එකල දුෂ්කර දිවියක් ගත කළ බව දැක්වේ. නමුත් රජු යටත් වූයේ නැත.ලන්දේසීන් පළවා හැර ඉංග්‍රීසින්ට රට භාර කළහ.ඉංග්‍රීසින් ගේ යුගයේ දී ලුණු නිපදවීම වැඩි දියුණූ කළහ. විසිවන සියවස ආරම්භය වන විට ලංකාවේ ලුණු ලේවායන් 20 ක් ක්‍රියාත්මක වී තිබුණි. ඒවා අතර හම්බන්තොට ප්‍රදෙශයේ ලේවා හතක් පුත්තලම ආශ්‍රිතව ලේවා හයක් යාපන අර්ධ ද්වීපයේ දෙකක්  අලිමංකඩ  තුනක් ද නිලාවේලි සහ මන්නාරමේ එක බැගින් ද වූහ.  චිවියත්තේරු ,කරනාවයි, නිලාවේලි ,  කරියල්වායිල්  සහ පල්ම්නත්තාලම් යන කුඩා ලේවා ක්‍රියාත්මක නොවේ.   1937 වර්ෂයේ ආරම්භ වූ ලංකා ලුණු දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ වූ මේ සෑම ලේවායකින්ම 1956 වන විට  උපරිම ලුණු අස්වැන්න වන ටොන් 106 562 ප්‍රමාණයක් නිෂ්පාදනය කර තිබුණි.1961 දී  සුල්තාන් බාවා කොමිටිය පත් කරන ලද්දේ ලුණු නිෂ්පාදනය වැඩි කිරීම පිණිස නිර්දේශ ලබා ගැනීමටයි. ඉන්පසු 1963 ද කොමිසමක් ද පත් කරන ලදී. 1964 දී ලංකා ලුණු සංස්ථාව පිහිටුවීම මේ සංවර්ධනයේ මහඟු පියවරක් විය.පෙර සඳහන් කළ කොමිටි වාර්තා සහ කොමිෂන් නිර්දේශ  මත  හම්බන්තොට කලාපයේ ලේවායන්  වැඩි දියුණු කිරීමට ලුණු සංස්ථාව කටයුතු  කළහ. ඒ  අනුව හම්බන්තොට වෙන වෙනම පැවති ලේවායන් ඒකාබද්ධ කොට ගංවතුර වළක්වා හැරීමට බැමි බැඳ ලුණූ නිෂ්පාදනය වර්ධනය කළහ.1990 දී ශ්‍රී ලංකා  ලුණු සමාගම ආරම්භ වී රජයට අයත් සමාගමක් වශයෙන් ක්‍රියාත්මක විය.  මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා කම්කරු අමාත්‍යවරයා වශයෙන් කටයුතු කරන සමයේ ලුණු සමාගමට සේවා නියුක්තිකයන්ගේ  භාරකාර අරමුදල මගින් ආයෝජනය කරනු ලැබ සමාගමක් බවට පත් කිරීම යහපත් පියවරක් විය. ඒ නිසා භාර කාර අරමුදලද ලුණු සමාගමද ලාභ ලැබීය.

     ලුණු නිපදවීමේ  අවස්ථා තුනකි. පළමු අවස්ථාව මුහුදු වතුර ලියැදි වලට එක් රැස් කර ගැනීමයි. දෙවනි අවස්ථාව වාෂ්පීකරණය වූ පසු  සාන්ද්‍රණය ඉහළ ගිය ද්‍රාවණය ඊළඟ ලියැදි වලට පුරවා ගැනීමයි.මේවා කාරම් ජලය ලෙසට හැඳින්වේ.අවසාන අදියරේ දී මිදෙන ලුණු කඩා ගැනීමට සූදානම්ය. ගොවිතැන් කරනවා සේම ලුණු අස්වැන්න ලබා ගැනීමට ද කන්න ක්‍රමය යොදා ගැනේ. මාස හයක් පුරාවට හම්බන්තොට පුත්තලම අලිමංකඩ ආදී ලේවා ප්‍රදේශයන්හි තිබෙන වියළි කාලගුණ තත්වය නිසා වාෂ්පීකරණය බලවත්ය. රැස් කරගත් කාරම් ජලය වාෂ්පීකරණය කොට ලුණු මුදවා ගනු ලබයි. මෙය සියයට සියයක්ම කාබනික ක්‍රියාවලියකි. මෙසේ එකු රැස් වන ලුණු අට්ටි ගසා පොල් අතු වලින් වසා තවත් කාලයක් තබන විට අපද්‍රව්‍ය ඉවත් වන බව කියති. අනතුරුව මූලික වශයෙන් ආහාරමය ලුණු වශයෙන් ප්‍රමාණයක් නිදහස් කරන අතර අනෙක්වා කර්මාන්ත ක්ෂේත්‍රයට මුදා හැරේ.ජිප්සම්, ප්ලාස්ටර් පැරිස් මෙන්ම බොරැක්ස් යවකාර ලුණු ආදිය අතුරු නිෂ්පාදන විලස ලියැදි වලින් රැස් කරගනු ලබයි. මේ තත්වය මත ලංකාවේ අතිරික්ත ලුණු නිෂ්පාදනයක් සිදු කරන බව පැහැදිලිය. ඉහත සඳහන් කරන ලද සමස්ත ලේවා පද්ධතිය තුළම ලුණු නිෂ්පාදනය කරන්නේ නම් ලංකාවෙන් විදෙස් වලට ලුණු අපනයනය කිරීමට අපහසු නැත. ලුණු සංස්ථාව පිහිටුවීමෙන් පසු ලුණූ වලින් රට ස්වයංපෝෂිත වී අපනයනය සඳහාද අතිරික්තයක් ඉතිරි විය.මෙට්රික් ටොන් ලක්ෂ පහක් දක්වා අස්වැන්න වැඩි කර ගෑනිමට ද ඉලක්කයක් විය.

     1957 ගංවතුර තත්වය යටතේ කාරම් ජලය පිරි ලියැදු හානියට පත් විය. 1958 සහ 1959 වර්ෂ වල ලුණූ නිෂ්පාදනය අඩාල වන්නට එය හේතුවක් විය.මෙවැනි ස්වභාවික විපත් වලදී ලුණු නිෂ්පාදනය ආරක්ෂා කර ගැනීමටත් වැඩි දියුණු කර ගැනීමටත් පසු ගිය කාලය පුරාවටම උත්සාහ දරා තිබේ. ප්‍රශ්ණය තිබෙන්නේ මේ කර්මාන්තය රජයට අයත් සමාගමක් වශයෙන් ක්‍රියාත්මක වීමයි. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල හෝ ඉන්දියානු සමාගම් මෙම ක්‍රියාවලියට කැමැත්තක් නැත. රජය ව්‍යාපාර වගින් ඉවත් විය යුතු බවට ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල බල කර සිටින විට. ඉන්දියාව සහ පකිස්තානය වැනි ලුණු අපනයන කරන රටවල් ලංකාවේ ලුණු නිෂ්පාදනය අඩාල කිරීමට යම් යම් ක්‍රියාමාර්ග ගනී. තිස්වසරක යුද්ධය නිසා උතුරේ ලේවායන් ක්‍රියාත්මක නොවීම ඔවුනට වාසි දායක විය. එවිට ඉන්දියාවෙන් ලුණු ආනයනය කිරීමට රජයට සිදු විය.

    මේ වන විට සහල් හිඟයක් මවා පා තිබේ. රට තුළ ප්‍රමාණවත් තරම් වී තොග පැවතියද රටින් සහල් ගෙන්වීමට රජය අවසානයේ ඒකඟ විය. පොල් අස්වැන්න බිඳ වැටීමට හේතු ගණනාවක් ඇති අතර එයට පොල් පර්යේෂණායතනය සෘජුව වගකිව යුතුය. මේ අතර ඒ ආයතනයම පොල් පිටරටින් ගෙන්නීම පිණිස නිර්දේශ ලබා දෙයි. මෙම ක්‍රියාවලියේ සැඟවුණු අර්ථයක් ඇත.එසේම හදිසියේ ලුණු හිඟයක් පිළීබඳව මාධ්‍ය විසින් කරන ලද හෙළිදරව්වක් නිසා පාරිභෝගික ජනතාව බිය වී ලුණු රැස් කිරීමට පටන් ගත්හ. එවිට ලුණු හිඟයක් රට තුල ඇති වෙයි. එවිටම ලුණු ආනයනය කිරීමට රජය පොළඹවා ගැනිමට කරන ලද උත්සාහය සාර්ථක වී ඇත.පසුගිය කාල පරිඡේදය පුරාවටම ලංකාවේ ලුණු නිෂ්පාදනය වැඩි වී තිබෙන විට හදිසි ආපදා තත්වයකදී ක්‍රියා කරන ආකාරය පිළිබඳ සමාගම දැන නොසිටින්නට බැරිය. මේ වන විටත් තුන්වන අදියරේ මිදුන ලුණු ලියැදු වල තිබෙන්නට හැකිය. ගංවතුරාව නිසා හානියට පත් වන්නේ කාරම් ජලයයි. ඒ විනාශය ගැන හරිහැටි සමීක්ෂණයක් නොකර ලුණූ ආනයනයට අවසර දීම ප්‍රශ්ණ කාරීය.ලුණු ආනයනයට විදෙස් සංචිත අවශ්‍ය වේ. ලංකාවේ රසායනික කර්මාන්ත වලට ලුණු සැපයෙන බැවින් ඒ සමාගම් වල ලාභය සහ ඒ මගින් රජයට එක්වන බදු වලින් මේ විදෙස් සංචිත ආවරණය වන්නේ නම් ගැටළුවක් නැත. එසේ නොමැතිව හදිසි තීරණ ගැනීම කාලෝචිත නොවේ. මේවා පිටුපස තිබෙන යාන්ත්‍රණය කිසිවෙකුට මතුපිටින් තේරුම් ගත නොහැතිය.  මාධ්‍ය  සදාචාරය ද පසෙකින් දමා විද්‍යුත් මාධ්‍ය හැසිරෙන්නේ තමන්ගේ රේටින්ස් වැඩි කර ගැනීමටයි. පුවත් මවා පෙන්වීමෙන් ජනතාවද රජයද අමරුවට පත් වෙයි. මේ නිසා ලුණු ගැන මුනු  මුනුව ඇත්තක් ද බොරුවක් ද යන වග හරි හැටි තේරුම් ගැනීම වැදගත්ය. නැතිනම්  රටේ ජාතික සම්පත් වලින් ප්‍රයෝජන ගැණීමට රජයටත් ජනතාවටත් නොහැකි වනවා නිසැකය.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

 

 

Sunday, January 26, 2025

සමූපකාරය පක්ෂ උපකාරය බවට පත් වූයේ ඇයි

 

                                


            දේශපාලන ජයග්‍රහණයන් උරගා බැලීමේ මූලික අවස්ථාවක් ලෙසට වර්තමානය වන විට සමූපකාරය යොදා ගැනීම දක්නට හැකිය.සමූපාකාරයට සභිකයන් තෝරා පත් කර ගෑනිම උදෙසා පවත්වන චන්ද විමසීම දේශපාලන පක්ෂ වලට අදාල සාමාජිකයන්ගෙන් පුරවා ගැනීමට තරඟයක් ඇති වී තිබේ.චන්දයේ ප්‍රතිඵලය වන්නේ නුදුරුවම පවත්වන මහා මැතිවරණය ප්‍රතිඵල වලට හෝ පළාත් පාලන මැතිවරණ ප්‍රතිඵල වලට ඉන් බලපෑමක් ඇති වීමයි.ඒ ඇරුණූ කොට නූතන සමූපාකාර ව්‍යාපාරය තුළ පාරිභෝගිකයාට ,ගොවියාට සේවයක් සැලසීම පිළිබඳ කතිකාවක් නැත. රජය සමූපාකාරය දියුණූ කිරීමට මුදල් වියදම් නොකරයි. වී මිළට ගැනීමට හෝ සාධාරණ මිළකට සහල් අලෙවි කිරීමට සමූපාකාරය යොදා ගැනීම සිදු නොකරයි.සමූපාකරය වර්තමානය වන විට රජයට බරක් වී අවසන්ය. එහෙත් පෙර දක්වා ඇති පරිදිම පක්ෂ දේශපාලනයේ මෙවලමක් ලෙසට සමූපාකරය යොදා ගැනීමට නිරන්තරයෙන් උත්සාහ දරයි

       වත්මන් සමූපකාරයේ උපත සිදු වන්නේ කාර්මික විප්ලවයේ නැගීමත් සමගමය ධනවාදයේ කුරිරුකම පීඩිතයන් හට සිදුවන ගැහැට, ආහාර හිඟකම ,මන්ද පෝෂණය ආදී කරුණු නිසා කම්කරුවන්ගේ එක් වීමක් පිළිබඳව සහ එක්වී තමන්ගේ දුක් දොම්නස් බෙදා හදා ගැනීමේ අවශ්‍යතාවයක් මතු විය. පළමු සමූපකාරය බිහිවූයේ ස්කොට්ලන්තයේ බව දක්වා ඇත.1761 දීය.රෙදි වියන්නන්ගේ සමිතියක් වශයෙන් එය ඉදිරියට පැමිණ ඇත.
ජාත්‍යන්තර සමුපකාර සංධානය මගින්  1937 දි පිළිගත් සමුපකාර ප්‍රතිපත්ති හතකි.

·         විවෘත සාමාජිකත්වය

·         ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලනය

·         ව්‍යාපාරයේ අතිරික්තය කොටස්කරුවන් අතර බෙදා හැරීම

·         කොටස් ප්‍රාග්ධනය සඳහා සීමිත පොලියක් ගෙවීම

·         දේශපාලන හා ආගමික මධ්‍යස්ථතාවය.

·         මුදලට පමණක් වෙළදාම

    වත්මන් සමූපකාර සංකල්පය ලෝකයේ නිර්වචනය කර ඇත්තේ සාමුහික අයිතියක් ඇතිව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදි පාලනයක් ඇති ව්‍යවසායකයක් මගින් තම පොදු ආර්ථික සමාජිය හා සංස්කෘතික අවශ්‍යතා සහ බලාපොරොත්තු අභිලාශයන් ඉෂ්ඨ කර ගැනිම සදහා ස්වේච්චාවෙන් එක්වු ස්වාධින පුද්ගල සංවිධානයක් වශයෙනි. 1995 දී පැවැත්වුණු මැන්චෙස්ටර් සම්මේලනයේ දී එම නිර්වචනය සම්මත විය.

    ලංකාවේ සමූපාකාර ව්‍යාපාරය ආරම්භ වන්නේ විසිවන සියවස මුලදීය.ලංකා කෘෂිකාර්මික සංගමය 1904 දී ආරම්භ කළ පසු එහි දුම්බර ශාඛාව මගින් ණය දෙන සමිතියක් 1906 දි ආරම්භ කර ඇත.ඉන්පසු මේ සමිති   ලියාපදංචිය සඳහා ඇති කල 1911 දී ඉදිරිපත් කරන ලද ආඤා පනතට අදාලට මුල්ම සමූපාකාරය 1912 දී ඇති වූ බව පැවසේ..1911 සීට 1926 දක්වා ඇති කරන ලද සමූපාකර ණය දෙන සමිති 315  අතරින් 290 ක්ම කෘෂිකාරමික ණය දෙන සමිති වූ බව පැවසේ.ලෝකයේ සමූපාකර සමිති වලට වඩා ලංකාවේ බිහිවූ සමිති වෙනස් විය. මින්නේරිය වී අලෙවි සමිතිය.යාපන මලයාලම් දුම්කළ සමිතිය.සහ මූලායි සමූපාකර රෝහල් සමිතිය යනුවෙන් එහි විවිධාංගිකරණයක් සිදු විය.1930 වසරේ ඔක්තෝබර් 1 වන දා සමූපාකාර දෙපාර්තමේන්තුව ආරම්භ වූ පසු මෙම විවිධාංගිකරණය තවත් පුළුල් විය. දෙවන ලොක් යුද්ධ සමයේ ජනතාවට අවශ්‍ය ආහාර ද්‍රව්‍ය සහන මිලට ලබා දීමට උත්සාහ කිරීම ඒහි ප්‍රධාන අරමුණු අතරට එක් විය.1957 දී සමූපාර කඩ සමිති ඒකාබද්ධ කොට විවිධ සේවා සමූපාකාර සමිති ආරම්භ වූ අතර 1961 දී එවකට තිබූ රජය විසින් සමූපාකාර ව්‍යාපාරයට ආධාර උපකාර පිණිස සමූපාකාර ඩෛරල් සමිති විසිරුවා හැර එහි වත්කම් මහජන බැංකුවට පවරා ගන්නා ලදී.

      1977 දී ඇති වූ විවාත ආර්ථිකය හා වෙළෙඳ පළ ආර්ථික සංකල්ප අනුව සමූපාකරය අධෛර්යට පත් කෙරිණ.පෞද්ගලික ව්‍යවවසාය ඉදිරියට ගෙන එනු ලැබිණ. මේවාට මුහුණ දී ශක්තිමත් සමූපකාර සේවයක් බිහි කරලීම පිනිස තරඟකාරි ලෙසට ඉදිරියට යෑමට සැබවින්ම සමූපාකාරය දිරිමත් කිරීමට රජයට නොහැකි විය. ඒ අතර සමූපකාර ව්‍යාපාරයට හීන් සීරුවේ වාත්තිය සමිත  රිංගා ගනු ලැබිණ. විශෙෂයෙන්ම වාමාංශික පක්ෂ විසින් තමන්ගේ පාක්ෂිකයන් මේ සමිති වෙත ඇතුල් කිරීම ද ඒ දේශපාලනය සමූපාකරය තුළ ක්‍රියාත්මක කරලීමේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් සමූපාකරය පිරිහීමට පත් විය. දූෂණය වංචාව නිසා වැඩ තහනමට ලක් වූ සේවකයන් ගණණ අපමණ විය.

    සියල්ලන්ටම සමසේ උපකාර කිරීම හෝ සමූහ උපකාරය පිලිබඳ වැදගත් අරමුණු වලින් හෙබි සමූපකාර ව්‍යාපාරය යුරෝපයේ බිහිවී ලංකාවේ පැලපදියම් වුවද ඒ සංකල්පය මෙරට ජනතාවට ආගන්තුක නොවේ.වසර දෙදහස් පන්සීයක ගෙවුණු අතීතය තුළ බෞද්ධ සාර්ධර්ම හා කැටිව මේ සකංල්පය ක්‍රියාත්මක විය. සතරවන මිහිඳු රජුගේ අනුරාධපුර ශිලා ලේඛනයකට අනුව බෙදා හදා ගැනීම නීති ගත කර තිබුණි. ඒ සම්ප්‍රදාය අද දක්වාම පැවතගෙන පැමිණෙයි. ආර්ය අෂ්ඨාංගික මාර්ගයේ ගමන් කරන බෞද්ධයා තුළ අනුනට උපකාරී කිරිමේ පරම චේතනාවක් ඇත. කිසිවිටක පුද්ගලයා ඉන් විනිර්මුක්ත නොවේ.ලංකාවේ බෞද්ධ සමාජය තුල නිරන්තරයෙන් දක්නට ඇත්තේ මේ ගති ලක්ෂණයයි. පින්කමක්, දන්සැලක් ,අපාදාවකදී ලබාදෙන පිහිටක්, ශ්‍රමදානයක් ,වන්දනා ගමනක්, නැති බැරි කෙනෙකුට උපකාරයක් ආදී සියල්ල මෙරට සමාජයේ වර්තමානය තුළද පවතින්නකි.ඒ තත්වය මත බටහිරෙන් පැමිණි සංකල්පයක් වන නූතන සමූපකාරය වුවද ‌ෙමරට සමාජය ආදරයෙන් ගෞරවයෙන් පිළිගෙන ඇත.සමූපාකාර ව්‍යාපාරය මගින් ප්‍රතිලාභ ලබාගෙන ඇත.ගැටළුව පවතින්නේ මෙම උදාර සංකල්පයන් දූෂණය කරන පක්ෂ දේශපාලනය මෙයට රිංගීමයි. ගම් මට්ටමේ දේශපාලන බලය තහවුරු කර ගැනීමට තිබෙන පහසුම අයතනය මෙය බව නූතන පක්ෂ විසින් වටහා ගන්නටඇත. සමූපාකර සභිකයෙන් ලෙසට පත් වීම මගින් ලැබෙන සිවිල් බලය මත ජනතවගේ පිළිගැනීමකට ලක්වීමේ බාල ගණයේ අරමුණු වලින් සන්නද්ධ වීම නිසා මෙම ව්‍යාපාරය අද වන විට පරිහානියට පත් වී තිබේ. වෙළඳ පළ ආර්ථිකය තුළ දුර්වල වූ මෙම ව්‍යාපාරය කෝප් සිටි සංකල්පය මගින් නැවත බල ගැන්වීමට පසුගිය මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාගේ පාලන කාලය තුළ උත්සාහ කරන ලදී. එය යම් අන්දමකින් සාර්ථක වුවද ඉන්පසු පෙරටත් වඩා වේගයෙන් දේශපාලන පක්ෂ වල ග්‍රහණයට මේ ආයතනය නතු විය. මේ වන විට පවතින සහල් ගැටළුව, පොල් ගැටළුව පමණක් නොව අත්‍යවශ්‍ය ආහාර වල මිළ ඉහළ නැගීමේ දී සිදුවන ප්‍රජා පීඩාකාරිත්වය අවම කිරීමට සමූපාකාර ව්‍යාපාරය යොදා ගත් හැකි නමුත් යට කී පක්ෂ දේශපාලන යක්ෂයාගෙන් එය  මුදවා ගැනීමකින් තොරව සුභ සිද්දිය ඇති කර ගත නොහැකි බව පසක් කරගත යුතුය.වෙළෙද පළ බලවේග තුළ සුභ සාධිනය බලාපොරොත්තු විය නොහැකිය. රජයක් පවතින්නේ ඒ සුභ සාධනය සඳහා නීති රීති සකස් කිරීමයි. දැන් එයට කාලය වුවද බෝල්හේවික් පක්ෂ වල අත්අඩංගුවට පත් වෙමින් පවතින රාජ්‍ය සේවය මගින් ඒ පරිවර්තනය බලාපොරොතුත විය හැකිද යන්න ප්‍රශ්ණයකි.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

Friday, January 17, 2025

බිඳ නොවැටුණු බමුණු කුලය සමග ඉදිරි ගමනක් තිබේ ද

 

                             

          ජනපති අනුර කුමාර දිසානායක මහතා පසුගිය දා නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ ඉහළ නිළධාරීන් කැඳවා විශේෂ සාකච්ඡාවක නිරත විය. අපරාධ කරුවන්ට සහ දූෂිතයන්ට නඩු පැවරීම ප්‍රමාද වීම සාක්ෂි නොමැති බවට දන්වා නඩු අත් හැරීම වැනි අතිශයින් විවාදාත්මක කරුණු අරභයා එහිදී තීරණාත්මක සාකච්ඡවක් පැවති බවට කරුණු අනාවරණය වෙයි. ඒ අතර ක්ලීන් ශ්‍රී ලංකා වැඩ සටහන යටතේ ත්‍රි රෝද රථ වල අමතර කෑලි ගැලවීම සහ බස් රථ වල අමතර කෑලි ගැලවීම සම්බන්ධයෙන් පොලිසිය ආරම්භ කරන ලද මෙහෙයුම පිළිබඳව විවේචන එල්ල විය. එහිදී   පොලිසිය විසින් අනුගමනය කරන ලද ඉක්මන් ක්‍රියාමාර්ග ගැන පසු විපරමක් කිරීමට  උපදෙස් සැපයීමට ද මහජන ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයා  උත්සුක වූ ආකාරය දැක ගන්නට ලැබුණි.

             ලංකාවේ රාජ්‍ය ආයතන ව්‍යුහය සකස්ව තිබෙන්නේ බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සම්ප්‍රදාය අනුවයි. නව සිය හතළිත දශකයේ සිට ස්වදේශික නිළධාරීන් මේ ව්‍යුහය පාලනය කිරීමට පටන් ගත් නමුදු මේ සම්ප්‍රදාය රටට ගැලපෙන ආකාරයට වෙනස් කර ගැනීමට දරන ලද උත්සාහයන් එතරම් සාර්ථක නොවීය. විශේෂයෙන් මහ බැංකුව, පොලිසිය ,නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව, නීති කෙටුම්පත් දෙපාර්තමේන්තුව, ස්වදේශික කටයුතු අමාත්‍යංශය, මුදල් අමාත්‍යංශය වැනි රජයට බලපාන විශේෂ ස්ථාන වල සැකැස්ම වෙනස් කිරීම එතරම් පහසු නොවේ. යම් යම් ප්‍රතිසංස්කරණ වරින් වර සිදුව තිබුණ ද රටට වැඩ දායී ඉදිරි ගමනක් සඳහා මේ ආයතන ලබා දෙන දායකත්වය පිළිබඳ තක්සේරුවක් කිරීම උගහටය.පොහොසත් රටක් හැදීමට පැමිණි  ජන බලවේග ආණ්ඩුව විපක්ෂයේ සිටිය දී ඉදිරිපත් කළ රැඩිකල්වාදී යෝජනා ප්‍රායෝගික තලයේ ක්‍රියාත්මක කරලීම ආරම්භ කිරීම පවා ලෙහෙසි පහසු නොවන බව වැටහී ඇතිවාට නිසැකය. මෑත කාලයේ ඇති වූ වී සහල් ප්‍රශ්ණය පිළීබඳ විනිවිද දැකීමට නුවණක්  අමාත්‍යවරයාට නොතිබූ බව දැන් පැහැදිලිය. විදෙස් වලින් සහල් ගෙන්වීමට සිදු වූයේ ඒ නිසාය. සහල් ගෙන්වීම සඳහා ස.තො.ස. ආයතනය දැමූ ටෙන්ඩරය සිවු වතාවක් ම අවලංගු වූයේ කාගේ අතපසු වීමකින් ද යන්න අනාවරණය වූයේ නැත. නිළධාරින් හිතා මතා එය කළා ද එසේ නම් ඔවුන් අරභයා ගත යුතු විනය ක්‍රියා මාර්ග මොනවාද යන්න පිළිබඳ මාධ්‍ය වලට හෙළි වූයේ නැත.දැන් මහ කන්නයේ වී වලට සහතික මිළක් නියම කිරීමට නොහැකිව අමාත්‍යවරයා තතනන බව පැහැදිලිය. ගොවිජන සේවා නිළධාරීන්, මුදල් අමාතත්‍යංශ නිළධාරීන්, පසු අස්වනු තාක්ෂණ අයතන නිළධාරීන් , ගොවි කටයුතු පර්යේෂණ ආයතන නිළධාරීන් සහ කෘෂිකර්ම අමාත්‍යංශ නිළධාරීන්  ගේ ගණන් හිලවු ප්‍රායෝගික ද නැති ද යන්න තීරණයක් ගැනීමට තිබෙන හැකියාව දුර්වල බව පෙනේ.මේ වන විට අම්පාර දිස්ත්‍රික්කයෙන් ගොයම් කැපීම ආරම්භ වී ඇති මොහොතක වුවද රජය පැත්තෙන් සහතික මිළ පිළීබඳ තීරණයක් කඩිනමින් දීමට අසමත් වී ඇත.මේ නිසා මහා පාරිමාණ මෝල් හිමියන්ට අත්වන වාසිය ගැනද කිසිම සැළකිල්ලක් දක්වා නොමැත.

     බ්‍රිතාන්‍ය යටත විජිත සමයේ දී අටෝනි ජනරාල් නම් තනතුර රජයේ ගෞරවය ලබන ඉහළ තනතුරක් විය. රාජ්‍ය අංශ වල නීතිමය කටයුතු වලට උපදෙස් සපයනුයේ ඒ දෙපාර්තමේන්තුවේ නීතිඥයන් විසිනි. ආයතනයකට හෝ පුද්ගලයෙකුට විරුද්ධව නඩු පැවරීමේ දී මේ උපදෙස් නැතිවම බැරිය. සොල්බරි ව්‍යවස්තාව අනුව රටේ සැම පුරවැසියෙකුටම ඉහළ නිළධාරියෙකුට එරෙහිව දිසා අධිකරණයක දී නඩු පැවරිය හැකි විය. දේශපාලකයන්ට එරෙහිව ද නඩු පැවරිය හැකි විය.එහෙත් 1972 ව්‍යවස්ථාවෙන් පුරවැසියාට තිබෙන එම අයිතිය නීතිපතිට පැවරිණ. ඉන් සිදු වූයේ පක්ෂ දේශපාලන අභිප්‍රායන්  අනුව නඩු පැවරීම් සිදු කිරීමට ඉඩ ප්‍රස්ථා සැලසීමයි.නීති විරෝධීව පාර්ලමේන්තුවේ රැඳී සිටීම සම්බන්ධයෙන් අබේරත්න පිලපිටිය මන්ත්‍රීවරයාට එරෙහිව නඩු පැවරීමක් සිදු නොවූයේ ඒ නිසාය.මේ වන විට  මෙරට ජාතික උරුමයන් පිළිබඳ කටයුතු කිරීමේ දී නීතිපති උපදෙස් පමා වීම ද ඒ නිසා නඩු කටයුතු දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ ඇදී යෑම ද නිසා පුරාවස්තු විනාශයකට මග පෑදී තිබේ. කුරුන්දි පිළිම ගෙය සංරක්ෂණයට පුරාවිද්‍යා අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්ට බලතල තිබි යදී නීතිපති උපදෙස් ලැබී තිබුණේ ඒ කටයුතු පමා කරන ලෙසටය. මේ නිසා කැණීමකට ලක් කල ඒ ස්ථානය මේ වන විට අව්වෙන් වැස්සෙන් හානියට පැමිණ තිබේ.මේ සම්බන්ධව පොලිසිය අනුගමනය කරන ක්‍රියාමාර්ගයන් ද මේ ප්‍රමාදයන්ට සෘජුවම බලපා තිබෙන බව පෙනේ.

   නීතිය හා සාමය ආරක්ෂා කරන පොලිසිය ද තවම ඩවුබිගින් සම්ප්‍රදායෙන් වෙනස් වී නොමැත. ඔවුන්ට අවශ්‍ය නම් ගොරක දඩමස් කිරීමට නීතිය උපයෝගී කරගත හැකිය. දණ්ඩ නීති සංග්‍රහය අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහය සිවිල් හා දේශපාලන අයිතිවාසිකම් පනත ආදී විවිධාකාර නීති රටේ තිබෙන බැවින් අත්අඩංගුව ගැනීමේ දී ඒ ඕනෑම නීතියක් භාවිත කිරීමට පොලිසියට හැකිය.යම් කිසි කෙනෙකුට ඇප නොදීමට අවශ්‍ය නම් සිවිල් හා දේශපාලන අයිතිවසිකම් පනත යොදා ගන්නා අතර රටේ ජාතිවාදී ප්‍රශ්ණ වලදී එය තදින්ම බලපාන බව පෙනේ. නමුත් දෙමළ හෝ මුස්ලිම් ජන කොටස් සඳහා මේ නීතිය වෙනුවට දන්ඩ නීති සංග්‍රය යොදා ගැනීම දක්නට හැකිය.මේ අසමානතා නිසා පොලිසිය මහජනයා ඉදිරියේ ගර්හාවට පත් වී ඇත.මත්ද්‍රව්‍ය සහ අපරාධ මර්දනය කිරීමට යුහුසුළු වීම වෙනුවට ඒවා වර්ධනයට අවශ්‍ය  පසුබිම සකස් වන්නේ ද පොලිස් නිළධාරීන් ගේ පක්ෂපාතිත්වය සහ විවිධ දූෂණ නිසා බව  පැහැදිලිය.

     රටේ ආර්ථිකය පිළිබඳ මූලික තීරණ ගැනෙනුයේ මුදල් අමාත්‍යංශය පැත්තෙනි.එහි ඇටුවම් බැහැගෙන සිටින නිලධාරීන් පැලන්තියක් ඇත. ගතානුගතික සම්ප්‍රදායන් යටත් විජිත කාලයේ ක්‍රියාත්මක වූ යල් පැණ ගිය ආකල්ප වලින් ඒ පිරිස තවමත් වෙලී සිටී. රටේ සැබෑ නිෂ්පාදන ආර්ථිකය පීළිබඳ තක්සේරුවක් කිරීම ඔවුන් අතින් සිදු නොවේ. 1977 න් පසු වෙලෙඳ පළ ආර්ථිකය ක්‍රියාත්මක වීමේ දී මූල්‍ය සංසරණයට මූලිකත්වය ලැබෙන අතර සැම දෙයක්ම ඔවුන් ගණන් බලනුයේ නිෂ්පාදනය පැත්තෙන් නොවේ. වෙළෙඳ පළ පැත්තෙනි..වී වගා කර වී අස්වනු වලට සාධාරණ මිලක් ලබා ගැනීමට ප්‍රධාන බාධකයක් වේ නම් ඒ මුදල් අමාත්‍යංශය මගින් සම්පාදනය කරන වැරදි දත්තයන්ය.මේවා හරි හැටි අවබෝධ කර නොගැනීම  නිසා රටේ දිශානතිය වෙනස් කිරීමට අවශ්‍ය පියවර ගැනීම පමා වනු ඇත. වත්මන් රජයට සම්බන්ධව මෑතකදී එකතු වුණු ජාතික ජන බලවේග හිතවතුන් අතර ආචාර්ය මහාචාර්ය වරුන් සිටියද ඒ කිසිවෙකුට රටේ ප්‍රශ්ණ ගැනි විනිවිද දැකීමේ හැකියාවක් නොමැති වීම අභාග්‍යකි. ඒ නිසා ක්ලීන් ශ්‍රී ලංකා වැඩ සටහනේ පළමු පියවර විය යුත්තේ මේ බමුණු කුලය සම්පූර්ණයෙන්ම බිඳ වට්ටවා පූර්ණ ප්‍රතිසංවිධානයකට යෑමයි. එසේ නොමැති වුවහොත් මේ රජයට ද නුදුරුකාලයේ දී අත්වන ඉරණම අති භයානක වනු ඇත.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

Friday, December 27, 2024

අමුතු දොස්තර සහ අමුතු ආණ්ඩුව

 

                                         


              මේ දිනවල ජාතික රූපවාහිනියෙන් ප්‍රචාරය වන දැනට අතිශයින් ජනප්‍රිය වී තිබෙන අමුතු දොස්තර ටෙලි නාටකය පිළිබඳ සමාජයේ සිදු වන කතා බහ යොමුව තිබෙන්නේ ඉන් ලබන අමුතු රසාස්වාදනය සාකච්ඡා කරමින්. රසය තීව්ර කිරීම, ගැටුම් නිර්මණය මගින් කතාව උච්චස්ථානයකට පත් කර කුතුහලය ඇවිස්සීම ඒ මගින් නව රසයන් මතු කිරීම නාටකීය ස්වරූපයකි.අමුතු දොස්තර දේශපාලනමය තිර රචනයක් සහිත ටෙලිනාටකයක් බව පැවසිය යුතුය.මීට පෙරද බොහෝ අවස්ථාවල දේශපාලනය පිළිබඳ සාකච්ඡා කරන ටෙලි නාටක බිහිව ඇති නමුදු මෙම නාටකය ඊට වඩා වෙනස් මගක ගමන් ගන්නා බව පෙනේ.

       කලපු ඉස්පිරිතාලය පසුබිම් කොට දිග හැරෙන රූප රාමු තුළ සමාජයෙන් වියුක්ත අමුතු පුද්ගලයෙකු දකින්නට ලැබෙන නමුදු ඒ චරිතය යම් කිසි අරමුණකින් හසුරුවා ඇති බව දක්නට ලැබේ.ඉස්පිරිතාලය පුරාම දක්නට ලබෙනුයේ අබලි දුව්‍ය පිරුණු ,වංචා දූෂණය ඉහවහා ගිය ,සියලු මානව සබඳතා වානිජ බලවේ විසින් හසුරුවන වැසෙන්නට නියමිත රාජ්‍ය ආයතනයකි. පෙනුමෙන් ගමනින් සහ චර්යාවෙන් අමුතු පුද්ගලයෙකු එතනට පැමිණෙන්නේ එහි කාර්ය භාර නිළධරයා වශයෙනි. එතැන් සිට මේ කතාව කුතුහලයෙන් පිරුණු නමුත් ක්‍රමයෙන් තිර රචකයාගේ අරමුණ හෙළි කරන අමුතු ගණයේ කතා මාලාවක් ලෙසට ඉදිරියට යයි.අමුතු දොස්තර කතා වස්තුව තුළ සමාජයේ දකින්නට තිබෙන දුබලකම් වංචා සහ දූෂණ යන කාරණා අපූරුවට විග්‍රහ කරන්නට  උත්සාහ කර තිබේ. ඒ එක්කම නාටකයට සිංහල දෙමළ සහ ඉංග්‍රීසි කතා කරන ඉහළ මධ්‍යම පන්තියත් ආකර්ෂණය කර ගැනීමට උපක්‍රම භාවිතා කිරීමට උත්සාහ දරා ඇත. තවද ඉතා සියුම්ව මෙරට සංස්කෘතියට පහර දීමටත් යම් අවස්ථා යොදා  ගැනීම දක්නට හැකියි.ඇතැම් නළුවන්ට නම් යෙදීමේ දී ඒ ගැන සැළකිල්ලක් යොමු කළ බව පැහැදිලියි. නාටකය ඉදිරියට ඇදී යන කල්හි මෙකී නළුවන් හට තමන්ගේ වැරදි ස්මරණය කිරීමටද ඒ තුළ සහ කම්පනයක් ඇති කිරීමට සැලැස්වීමද අගය කළ යුතු කරුණක්. එහෙත් මෙරටේ සෑම ජන කොටසක සතු මෙවැනි ගුණාංග ජානගතව පවතින්නේ මෙරට පවතින සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතිය නිසා බව ඇඟවෙන්නට සමත් රූප රාමු මුදා නොහැරීමට වග බලා ගෙන ඇති බවද පැහැදිලියි. හින්දි රිදී තීරයේ කලකට ඉහත ප්‍රදර්ශනය කළ අමීර් ඛාන් රඟ පෑ ඩෝබි ඝාට් සිතුවම් පටයේ ශෛලියෙන් මෙහි නිර්මාණ කරුවන් ආභාශය ලබා ඇත්දෝ  කියා මදකට කල්පනාවට පැමිණි බව සටහන් කල යුතුයි.කෙසේ වෙතත් වර්තමානයේ බලයට පත්ව සිටින අමුතු ආණ්ඩුවේ ප්‍රතිපත්ති හා සමපාත වී මෙහි රූප රාමු සකස් කරගෙන යන්නේ ජාතික රූපවාහිනියේ විකාශනය වන නිසා වන්නට ඇත.

      අමුතු දොස්තර චරිතය ආක්‍රමණශීලී නැත. ඔහු වංචාවට දූෂණයට අකාර්යක්ෂමතාවයට තිත තබන්නේ උපාය උපක්‍රම යොදා ගනිමිනි. කලපු ඉස්පිරිතාලේ සැම සිදු වීමක්ම හොඳින් අධ්‍යනය කිරීමත් සේවක මණ්ඩලයේ මනෝභාවයන් හොඳින් විශ්ලේෂණය කිරීමත් දූෂණයට වැට බැඳීම පිණිස සියළුම දේ ලිඛිතව පවත්වාගෙන යෑම ආරම්භ කිරීමත් සමගම ගැටළුව නිරාකරණය කිරීමට අවස්ථාව උදා කර ගැනීම විශිෂ්ටයි. නීතිය ඉදිරියේ අදාළ පුද්ගලයන් ප්‍රශ්න කරනුයේ ඉන් අනතුරුව බව දැක්වීම තුළ අප වටහා ගත යුත්තේ මානව සාර ධර්මයන්ට පසු පස්සෙන් නීතිය අවශ්‍ය බවයි.

        ලංකාවට නිදහස ලැබුණු කාල වකවානුවෙන් පසුව අමුතු ආණ්ඩුවක්ද බලයට පත් වී තිබේ.ඔවුන් විපක්ෂයේ සිටියදී වංචාව දූෂණය අරභයා නොයෙකුත් කතා ගෙතූහ. උද්ඝෝෂණය කළහ. අරගල කළහ. නමුත් රටේ ව්‍යුහයේ වෙනස් කමක් සිදු නොවීය.එයට හේතු ගණනාවක් තිබුණද ජනතාව අමුතු පිරිසකට බලය අත්පත් කර දුන්නේ යම් පැහැදිලි වෙනසක් බලාපොරොත්තු වෙමිනි.එම ක්‍රියාවේ පැහැදිලි එල්ලයක් නොතිබුණි. නමුත් අමුතු ආණ්ඩුවෙන් තවමත් අමුතු දේවල් සිදු වුණේ නැත.වෙළඳ පළ සහල් ගැටළුවේ දී ඔවුහු වරද්ද වරද්දා ගොඩ යන්නට උත්සාහ දරමින් සිටී.කාලයක් තිස්සේ විපක්ෂයේ ඉඳිමින් වංචා දූෂණයන්ට එල්ල කළ ආක්‍රමණශීලී ප්‍රහාරයන් තවමත් එහෙමමයි. ඉතා සියුම්ව සමාජය විශ්ලේෂණය කරමින් ගැටළු විසඳා ගැනීමට තවමත් අසමත්. ජනතාවගේ මනෝභවයන් සහ විපක්ෂයේ මනෝභාවයන් තේරුම් ගෙන යා යුතු අතුරේ ගමනට සූදානම් වනවා වෙනුවට විපක්ෂයත් අවුස්සා ගනිමින් ජනතාවත් කළකිරීමකට පත් කරමින් යෑමට උත්සාහ කරන ගමන් මග නිසා මෙතෙක් නොතිබුණු ගැටලු මතු වන්නට තිබෙන ඉඩකඩ වැඩියි. රනිල් වික්‍රමසිංහ අටවා ගිය උගුල නැතිනම් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලට ගැට ගැසීම, මහ බැංකුව ස්වාධීන කිරිම ,විදේශ විනිමය පාලන පනත සංශෝධනය ආදී කරුණු ගැන විපක්ෂයේ සිටියදී කරන ලද චෝදනා අනුව සියුම්ව ක්‍රියා කිරීම වෙනුවට උගුලේ තව දුරටත් අසුවන සෙයක් දකින්නට ඇත. අමුතු දොස්තර අත්හරින්නට කැමතිය. ඔහුට හොඳ අභිලාහයක් පවතී. ස්වකීය අරමුණ වෙත ඔහු ළඟා වන්නේ යම් පිටපතක් සිතේ තබා ගෙනයි. ආදර්ශය සැමට වඩා උතුම්.

    එහෙත් අමුතු ආණ්ඩුව අත් හරින්නට සූදානම් නැත.තමන්ගේ උද්දච්චකම් මුග්ධකම් අතහරින්න කැමති නැත. රට වෙනුවෙන් ආණ්ඩුවට අභිලාහයක් නොතිබෙන බව පැහැදලියි. එහෙත් පක්ෂයේ අනාගතය ගැන අබිලාශයන් ඇත.ඉන්දියාවේ  ගිය ගමනෙන් සිදු වුණේ මේ රටේ රාජ්‍ය සේවකයන් ඉන්දීය ක්‍රමයට හැඩ ගැස්වීමට මගක් පාදා දීමයි. එය තවත් අනතුරක් .රටේ ජාතික ආරක්ෂාව ගැන හෝ උතුරේ ධීවර ගැටලුව ගැන පෙර ඉන්දිරා ගාන්ධි සමයේ ඇති කරගත් එකඟතා ගැන එතනදී සඳහන් කිරීම හානියක් නොවෙයි.ගෝව ප්‍රාන්තය ගැන ඉන්දියාව අනුගමනය කළ පියවරයන් පිලීබඳව මෝදි අගමැති එක්ක කතා කරන්න තාම කල් වැඩියි. හැබැයි බුද්ධ ගයාවට වඳින්න ගියාම ඔහුට මතක් වන්නට ඕනෑ ලක්ෂ හතරක් පමණ වන්දනා කරුවන් ලංකාවේ සිට ඉන්දියාවට පැමිණෙන වග. ඔවුන්ගේ පහසුකම් ගැන, විශ්‍රාම ශාලා ගැන දෙරට අතර එකඟතා ඇති කර ගන්නට ඉඩ කඩ තිබුණි.ජනාධිපතිවරයා තවම ආධුනිකයි.ඔහුගේ විෂය ජාතික ආරක්ෂාවට මුල් තැන් දීම නමුත් ඉන්දියාවේ ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම තුලින් පෙනෙන්නේ රට වෙනුවෙන් තිරසර අභිලාශයක් අධිෂ්ඨානයක් නොමැති බවයි.අමුතු දොස්තර බලා හෝ මේ වැරදි හදා ගත යුත්තේ දොස්තර වරුන් පමණක් නොවේ. මේ රටේ දේශපාලඥයන්ද නීතියට වඩා ඉදිරියෙන් සාරධර්ම තබා පුද්ගල සබඳතාවන්ට මානව ගුණ ධර්මයන්ට මුල් තැන දෙන්නේ නම් බෙහෙවින් වටිනා බව මතක් කළ යුතුයි.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

  

Saturday, December 21, 2024

මිනිසා සහ වන සතුන් අතර ගැටුමේ සැබෑ මුහුණුවර

 

                                  

           ජනතාවගේ ආහාරයට පොල් හිඟවීමත් සමග වනසතුන් විසින් වගාවන්ට කරන හානි පිළිබඳ මාතෘකව යළිත් කරළියට පැමිණ තිබේ.මෙය අලුත් ප්‍රශ්ණයක් නොවේ.වඳුරන් ,රිලවුන් ,වන අලි, ඉත්තෑවන්,මොනරුන්  සහ දඬුලේනුන් වැනි වන සතුන් ගෙන් මනුෂ්‍ය සමාජයට සිදු වන බලපෑම ගැන මීට කලින්ද කතිකාවන් වූ අවස්ථාවලදී ඇති තරම් විසඳුම් ඉදිරිපත් වී තිබේ.ප්‍රශ්ණය තිබෙන්නේ මේ විසඳුම් පිළිබඳ නිවැරදි තක්සේරුවක් සිදු කර නොමැති වීමයි. වන ජීවින් සම්බන්ධව කටයුතු කරන නිළධාරීන් සහ වන සතුන්ගේ වාස භූමි පිළිබඳ කටයුතු කරන වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව වැනි ආයතන වැඩ කරන ගතානුගතික රාමුව තුළ මෙවැනි ප්‍රශ්ණ මතුවෙමින් යළි යට යමින් තිබෙන බව නිරීක්ෂණය වේ. වඳුරාගේ චර්යාවන් සහ රිලවා ගේ චර්යාවන් වෙනස්ය. උන් බුදින ආහාරයන්හි රුචිකත්වයන් ගැනද වෙනස් කම් දක්නට හැකිය. දඬුලේනා ගිරවා ඉත්තෑවා සහ මොනරා වැනි සතුන් පිළිබඳ අධ්‍යනය කරන කල්හි උන්ගේ වාසස්ථාන සහ අහාර සංස්කෘතිය පිළිබඳ නිවැරදි අධ්‍යනයක් කර නැති තරම්ය. වන අලියා ගැන සැමදාම කතා කරමු.උන්ගේ ගහනයන් කොටු කිරීමට හෝ විදුලි වැටවල් ගැසීම පිළිබඳ ගත් ක්‍රියාමාර්ග සාර්ථක වූ අවස්ථාවන්ද අසාර්ථක වූ අවස්ථාවන්ද බහුලය. වන අලි සංගණනය සහ උන්ගේ වාසස්ථාන ගැන සහ දිනකට උන්ගමන් කරන මාර්ග ගැන විද්‍යාත්මක දත්ත වර්තමානයට අවශ්‍ය වේ.

       වඳුරාගේ ආහාර අතර දළු සහ කොළ විශේෂිතය.කරාබු ගස් වල දළු උන්ගේ විශේෂිත ආහාරයකි.රිලවා එසේ නොවේ. රිලවා  අනුකරණයට දක්ෂ සත්වයෙකි.උන් ජීවත් වන රූස්ස ගස් මණ්ඩි අතහැර මනුෂ්‍ය වාසයට පැමිණෙන්නට හේතු කීපයක් බලපායි. එකක් නම් උන් ජීවත් වූ පරිසර පද්ධතියේ විනාශයයි. වන ගඩා ගෙඩි හිඟ වීම ප්‍රධානය.වැව් පෝෂක ප්‍රදේශයන්හි තිබෙන වන ගහනයන් උන්ට සුවිශේසි තැන්ය. රිලවාට වින කටින දිවියා සහ කොටියා කැලෑවලින් ක්‍රමයෙන් වඳවෙමින් පවති.මීට අවුරුදු හැට හැත්තෑවකට පෙරද පැරණි ගම්වල දඩයක්කරුවන් සිටියහ. ඔවුන් අවුරුද්දේ එක කාලයකට මහ කැලේ යෑම කළහ. දඩයමක් සපයා ගත්හ. මී පැණි ලබු කබල් කීපයක් රැස් කර ගත්හ. ගමේ කොළු ගැටවු බීමත්වීමට තැබෑරුම් ගානේ රස්තියාදු නොවූහ. ඒ වෙනුවට රංචු වට එක් වී කැලෑ බූටෑවට වැදී තල ගොයින්, ඉත්තෑවන් ,වඳුරන් දඩයම් කොට කලෑ ආහාර සමග ඒවා පලහා කා විනෝද වූහ.ඒවා ඉඳහිට කළ දේවල්ය.සතුන් අතර මනුෂ්‍යයාද ආහාර දාමයේ පුරුකක් ලෙසට ගණන් ගත හැකිය. මනුෂ්‍යයා දැන් නාගරීක ජීවිතයකට හැඩ ගැසී අවසන්ය. රැකියාවට යයි. මස් පිණිස සතුන් ඇති කරයි. වල් ඌරන් වැනි සතුන් ඔවුන්ට ලැබෙන්නේ රජරට ගමකට ගොස් පාටි දමනා විටය.මොනර මස් ප්‍රණීතය. කුකුළු මස් වලට වඩා රසවත්ය. මොනරා දඩයම් කොට කෑම වෙනම රටාවකි.මොනර ගහනය වැඩි වන්නට නරියාගේ වඳවීම බලපා ඇත. නරියා මොනර බිත්තර වලට රුචිකත්වයක් දක්වයි.කෘෂීරසායන නිසා විනාශ වී තිබෙන කුඹුරු වලට දැන් කක්කුට්ටන් කෑමට නරියා නොපැමිණේ.නරි හූවක් ගමකින් දැන් ඇසෙන්නේ කලා තුරකිනි. කිඹුලාද දඩයම් කළහ. උගේ මස දුමේ දමා වේලා තබා ගත්හ.ඒ මස් ඇස් වල පෙනීම වර්ධනය කර ගැනීමට ඉතා අගනා බව කියති.වන අලියාට වාසස්ථාන තිබුණි. අලි පාරවල් තිබුණි. උන් ඒවා දිගේ දිනකට සැතපුම් අට දහය ගමන් කරති. වැව් තණ පිටි වල උන්ට කන්නට තණ කොළ තිබුණි.ගංගා අසබඩ පිටාර තැනිතලා වල මේ තණ කොළ ඉතා යස රඟට වැවුණි. අලි රංජු නිතර මේවායේ දක්නට තිබුණි. ගම් ආසන්නයේ දිවුල් කැලෑවල් තිබුණි. ඇති පදමට දිවුල් කාලයට දිවුල් ඇහිදින්නට මිනිසාට ඉඩකඩ ලැබුණු තරමට අලියාටද ඒ අවස්ථාව ලැබුණි.

     සියළුම දිවුල් කැලෑවන් ගඩොල් පෝරණු සඳහා කපා පිටමං කර ඇත. ගමක සිටින කොලු ගැටවු ආස කළ දිවුල් ඇහිදීම අද කළ නොහැකිය. අලියා දිවුල් කැලෙන් මෑත්වී ගමට එයි. අනුරාධපුර ප්‍රදේශයේ තිබූ මහා ගංගා අතර යාන් ඔය ප්‍රධානය. යාන් ඔය ඉහත්තාවේ  හුරුලු වැව දකින්නට ලැබේ. හුරුලු වැව සහ මින්නේරිය වැවට උඩින් මූකලන් වැව් නැතිනම් ඉස්වැටි රැසක් තිබුණි. අලි ඒ වැව් ගිල්මේ නිතර සෙල්ලම් කරනු දැක ඇති පැරණියන් අද දුලබය. දැන් ඉස්වැටි ‌ඩෝසර කර ඇත. නැතිනම් කුඩා වැව් තනා ඇත. යාන්ඔය නිම්නයේ වාහල්කඩට පහළින් යාන් ඔය ජලාශය තනවා ඇත. ඒ නිම්නයේ තැන්පත්ව තිබූ විශාල වැලි නිධිය දේශපාලකයන් සහ ඔවුන්ගේ චක් ගෝලයන් රැගෙන ගොස් පොහොසත් වූහ. යාන් ඔය නිම්නයේ අද රසවත් තණකොල නැත. වසර දෙකකට වරක් ඇතින්න පැටවු දමන්නේ යැයි කියති. ඉතින් කන්න නැතත් අලි ගහනය වැඩිවී ඇත. මිනිසා විසින් අලින්ගේ තණ බිම් විනාශ කර ඇත.අලි ඇතුන් දැන් මිනිසා විසින් ඉවත් කරන කුණු කන්නට සහ ගෙවතු වල තිබෙන වගාවන් කන්නට වැඩි රුචිකත්වයක් දක්වති.

       අනුරාධපුර පූජා නගරය අවට සිටි රිලවු රංචුව වන්දනා කරුවන්ට කරදරයක් බැවින් හිටපු වන ජීවි ඇමතිවරයෙකු මැදිහත්ව උන් කූඩු වල පටවා හුරුලු පත්තුවේ කැලෑවලට අතහැරියහ.දැන් ගම් අවට රිලවු ගහනය වැඩිව ගොසින්ය. නගරයේ වන්දනා කරුවන්ගේ කෑමට රස වැටී සිටින රිලවා ගමට වැදී නිවෙස් වලට වැදී ආහාර කොල්ල කයි. නැතිනම් ගෙවත්තේ තිබෙන කෙසෙල් කැනකට හානි කරයි. පොල් ගසක් තිබුණහොත් ගොබළු ගෙඩියක් කඩාගෙන වතුර වී ගහ පාමුළ ගොඩ ගසයි. මිනිසා කැමති ආහාර වලට රිලවාද මහත් සේ රුචි කරයි. මිනිසා දෙස බලා සිට ඔහු අනුගමනය කිරීමට ඌ දක්ෂය. සමහරක් රටවල පොල් කැඩීමට පවා රිලවුන් යොදා ගනිති.  රිලවා කපටි සතෙකි. නුවණක්කාරය මිනිසාටද පාඩම් උගන්වන්නට දක්ෂය. දුක කියන්නටද දක්ෂය. වරක් නිවසක ගෙහිමියෙකු වායු තුවක්කුවකින් රිලවෙකුට වෙඩි තැබුවේය. රිලවා ගේ බඩ තුවාල විය. ලේද ගලා ගියේය. රිලවා ගෙමිදුලට පැමිණ තුවාලය පෙන්වමින් ලේ ඇඟිල්ලේ ගා පෙන්වමින් තම දුක කියා පෑවේය. කාන්තාවන්ගේ අදාරය දිනා ගැනීමටද රිලවා දක්ෂය. ගෙවත්ට පැමිණ ඒ ඇත්තියන් රවටා ගෙතුලට පැන ආහාර සොරකමේ යෙදෙන්නේ ඒ නිසාය. රිලවු සහ වඳුරන් දින තුනකට වඩා එකම ගම් මණ්ඩි වල නොසිටිති. උන්ගේ බල ප්‍රදේශයන්හි තැනින් තැන සංක්‍රමණය වීම පුරුද්දක් කරගෙන සිටී.රැඳී සිටින කාලය තුළ උපරිමව ආහාර සපයා ගැනීම උන්ගේ අරමුණයි.මිනිසා පරිණාමය වන විට රිලාව ඇතුළු වන සතුන්ද ක්‍රමානුකූලව පරිණාමය වී ඇත. ආහාර දාමය තුළ සිටි මිනිසා වන සතුන් ගෙන් ඈත්වී සුපිරි සත්වයෙකු වී සාහසික වී ඇත.රජරට තත්වය මෙසේ වන අතර දිවයිනේ අනෙක් ප්‍රදේශයන්හි තත්වය නොයෙකුත් වෙනස් කම් සහිතව පවතී. රබර් වතුවල ඌරන්ගේ ගහනයද කටුපොල් වතුවල මොනර ගහනයද වර්ධනය වී ඇති ආකාරය නිරීක්ෂණය කල හැකිය.

        මෙකී වන සතුන් සහ මිනිසා අතර වන ගැටුමට විසඳුම් ඉදිරිපත් කිරීම මෙම ලිපියේ අරමුණ නොවේ. එහෙත් වගාවන් වනසා දැමීම. ගෙවල් කඩා දැමීම . මිනිසුන් ඝාතනය කිරීම වැනි කරුණු බරපතල තත්වයකට පත්ව තිබේ.ඒවාට කෙටි කාලීන සහ දිගු කාලීන විසඳුම් අවශ්‍ය වෙයි. විදුලි අලි වැට සහ තල් ගස් වලින් සපිරි අලි වැට සහ මී මැසි ගහන සහිත ප්‍රදේශ ඇති කිරීම වැනි විසඳුම් මේ වන විටත් අත්හදා බලමින් තිබේ.සතුන් පලවා හැරීමට සමත් ශබ්ද සහ තරංග ඇති කරන උපකරණ නිපදවා ඇත.රිලවුන් විදේශ ගත කිරීම සහ ව්‍යන්ධීකරණයට ලක් කිරීම ගැන කතා බහක් මේ වන විටත් ඇරඹී ඇත. මේ සියල්ල කරණුයේ මිනිසා පරිසර පද්ධතියෙන් වියුක්ත පුද්ගලයෙකු ලෙසට මෙන්ම සුපිරි මානවයෙකු ලෙසට වර්ධනය වෙමින් ය. ලංකාව වැනි රටක නූතන දියුණුවත් සමග යන අගක් මුලක් නැති ප්‍රජාවක් බිහිවීම හානිකර වී ඇත. මේ සියල්ල පිළීබඳවම සංවාදයක් ඇති වීමද විද්වතුන් සහ නව නිපැයුම් කරුවන් සමග විසඳුම් පිළීබඳ තීරණ ගැනීමද ඉතා වැදගත් වෙයි. ජනතාව උද්ඝෝෂණය කිරීම නිසා දේශපාලන තීරණ නොගත යුතුයි. විද්‍යුත් මාධයන්ටද මේ සම්බන්ධව බලවත් වගකීමක් ඉටු කළ හැකිය. ප්‍රවෘත්ති තොරොම්බල් කිරීම නොකළ යුතු දෙයකි. සමාජය තුළ හැඟීම් අවුස්සා පටු දේශපාලන වාසි හෝ රේටින්ස් වැඩි කර ගැනීමෙන් වන්නේ කිසිදාක මේ ප්‍රශ්ණයන් නිරාකරණය නොවීමයි. ඒ සමගම වටිනා පරිසර පද්ධතීන් අප අතරින් සදහටම තුරන් වනවා නිසැකය.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

මෙම ලිපියට කරුණු සැපයූ ප්‍රසාද් ප්‍රේමරත්න මහතාට ස්තූතිය පළ කරමි.

Saturday, December 14, 2024

සූරියගොඩ සුමංගල ඔක්ස්ෆඩ් වැඩම කළ පළමු භික්ෂුව

 


                                      

                වසර එකසිය පහකකට පසු එංගලන්තයේ ඔක්ස්ෆඩ් සරසවියට ස්වාමීන් වහන්සේ නමකට ඇතුළු වීමට වරම් ලැබී තිබෙන බව දැන ගන්නට ඇත.. පූජ්‍ය වාඩිගල සමිතරතන හිමියන් ට ඒ දුර්ලභ අවස්ථාව හිමි වී තිබේ.ලග්ගල වාඩිගල ප්‍රදේශයේ උපත ලැබූ උන්වහන්සේ පිරිවෙන් අධ්‍යාපනයෙන් පසුව පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලයට ඇතුලුව දර්ශන අංශයෙන් මූලික උපාධිය සම්පූර්ණ කරන ලද්දේය. අවස්ථා කීපයකදීම උන්වහන්සේට උසස් අධ්‍යාපනය ලැබීමට ශිෂයත්ව ලැබුණු අතර තායිලන්තයේ විශ්ව විද්‍යාලයක් මගින් විශිෂ්ට තරුණ බෞද්ධ විද්‍යා සම්මානය ලබා දී තිබුණි. අනතුරුව 2024 දී උන්වහන්සේට එංගලන්තයේ සොර්ස් විශ්ව විද්‍යාලය මගින් ශිෂ්‍යත්ව ලැබී බෞද්ධ අධ්‍යනය පිළිබඳ ශාස්ත්‍රීය උපාධියක් කිරීමට වරම් ලැබුණු අතර බුද්ධඝෝෂ හිමියන්ගේ භාවනා විවේචය යනුවෙන් නවතම පර්යේෂණයක් කිරීම නිසා විද්වතුන් අතර ඉහළ පඬිවරයෙකු ලෙසට බුහුමන් ලැබීය.ලෝකයේ නොයෙකුත් විශ්ව විද්‍යාල වලට ශාස්ත්‍රීය නිබන්ධන ඉදිරිපත් කළ උන්වහන්සේ ථෙරවාදී බෞද්ධ අධායපනය අනාගත මානවයා වෙත සුරුකීම සඳහා විශාල මෙහෙයක් ඉටු කරමින් ඔක්ස්ෆඩ් බෞද්ධ සංගමය ආරම්භ කරන ලද්දේය. මේ වන විට උන්වහන්සේ ඔක්ස්ෆඩ් විශ්ව විද්‍යාලයේ ශාස්ත්‍රපති උපාදිය සම්පූර්ණ කරමින් සිටී.

ඔක්ස්ඪඩ් වැඩම කළ ප්‍රථම භික්ෂූන් වහන්සේ



      ඔක්ස්ෆඩ් යනු බ්‍රිතාන්‍ය වාසී විද්වතුන් ගේ මහ දෙවොලයි. ඒ දෙවොලට ඇතුලු වීමට උත්සාහ කළ සිංහල ජාතිකයන් අතර ඒස්.ඩබ්. ආර්. ඩී . බණ්ඩාරනායක වැන්නවුන් විය. නමුත් ඒ තත්වය එකළ සුලභ නොවීය. වර්ෂ 1919 දි ඒ වරම ලැබූ මෙරට ප්‍රථම භික්ෂූන් වහන්සේ වූයේ පූජ්‍ය සූරියගොඩ සුමංගල තෙරණුවෝය.බ්‍රිතාන්‍යයේ හෙන්රි මැන්චෙස්ටර් ඔක්ස්ෆඩ් විශ්ව විද්‍යාලයේ උන්වහන්සේ උගෙනුම ලැබූ බව දක්වා ඇත. භික්ෂුවක් ලෙසට තම තරුණ වියෙහිදීම 1903 වසරේ දී සංයුක්ත නිකාය ගාථා සන්නය ඉංග්‍රීසි බසට පරිවර්තනය කළ උන් වහන්සේ ඉන්පසුව 1914 දී ධම්මපදය ඉංග්‍රීසි භාෂාවට පරිවර්තනය කරන ලද්දේය..පසුව දශකුමාර චරිතයද ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.මේ ග්‍රන්ථයන් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද්දේ ප්‍රාචීන භාෂෝපකාර  සමිතිය සහ රාජකීය ආසියාතික සඟරා ප්‍රකාශන මගිනි.ප්‍රාචීන භාෂා පිළිබඳ මහත් උනන්දුවක් දැක්වූ හෙන්රි මැකලම් ආණ්ඩුකාරවරයා ගේ අනුග්‍රහයෙන් පූජ්‍ය සූරියගොඩ සුමංගල හිමියන්ට ඔක්ස්ෆඩ් මැන්චෙස්ටර් විශ්ව විද්‍යාලයට දෙවසරක ශිෂ්‍යත්වයක් ලැබුණේ පෙර අපරදිග භාෂා පිළිබඳ උන්වහන්සේ සතුව තිබූ දැනුම නිසාවෙනි.නමුත් ඒ අධ්‍යාපන කටයුතු කරගෙන යෑමට මූල්‍යමය හයියක් උන්වහන්සේට නොතිබුණි. ඒ සඳහා උපකාර කරන ලද්දේ හේවාවිතාරණ පදනම් මගිනි.මේ යුගයේ දී ලංකාවේ සිටි ඉංග්‍රීසි විද්වතුන් පවා පෙරදිග භාෂා අධ්‍යනය පිළිබඳ උනන්දුවක් දැක්වූහ. රීස් ඩේවිඩි පඬි තුමා එක් අයෙකි. යටත් විජිත ආණ්ඩුවේ අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂ වරයා වූ ඊ.බී. ඩෙන්හැම් මහතා ද මේ පීළිබඳව මහත් උනන්දුවක් දක්වා ඇත. ඒ අනුව මහා බ්‍රිතාන්‍යයේ වැඩි දුර අධ්‍යාපනය පිණිස  වැඩම කළ සූරියගොඩ සුමංගල හිමියන් යළි ලංකාවට වැඩම කළ පසු ලංකා විශ්ව විද්‍යාලයේ පෙරදිග භාෂා අධ්‍යන අංශය ආරම්භ කිරිමට උනන්දු කර අනුග්‍රහය ලබා දී ඇත.

උපන් බිම  පැවිදි වීම සහ අධ්‍යාපනය

            පස්යොදුන් කෝරළයේ දියපත්තු ගම සූරියගොඩ ග්‍රාමයේ  සූරියආරච්චිගේ පොඩිසිඤ්ඤෝ නමින් 1879 නොවැම්බර් 09 දින උපන් උන්වහන්සේ පෙර අපරදිග භාෂා නිපුණත්වයකින් යුක්ත වූ මහා පඬි රුවනකි.යටත් විජිත සමයේ දී ආරම්භ කල පිරිවෙන් අතර විශේෂිත පෞරුෂයක් හිමිව තිබූ රත්මලානේ පරම ධම්ම චේතිය පිරිවෙනේ දී 1888 වසරේ පොසොන් පුර පසලොස්වක දා පැවිදිව පූජ්‍ය වලානේ සිද්ධාර්ථ සහ පූජ්‍ය මහගොඩ ඤාණිස්සර නා හිමි දෙපළගෙන් මූලික අධ්‍යාපනය ලැබූ  උන්වහන්සේ.පාළි සංස්කෘත සහ සිංහල යන  පෙරදිග භාෂාවන්හි නිපුණ වූහ. පසුව ලංකා විශ්ව විද්‍යාලයට ඇතුළු වූ උන්වහන්සේ සිංහල සාහිත්‍ය සහ සංස්කෘතික ව්‍යාකරණය පිළිබඳව විශේෂ උපාධිය ලැබූහ. එංගලන්තයේ ඔක්ස්ෆඩ් මැන්චෙස්ටර් විද්‍යාලයේ ඉගැනුම ලැබීමෙන් අනතුරුව ඔක්ස්ෆඩ් සිරි කුරුස විශ්ව විද්‍යාලයේ ආචාර්ය වරයෙකු වශයෙන් සේවය කිරීමට වරම් ලැබූ උන්වහන්සේ අපරදිග විද්වතුන්ගේ දක්ෂතාවය යුරෝපීයන් වෙත දැක්වූ මහා පඬි රුවනකි.බ්‍රිතානය මහ රජුගේ දරුවන්ට පවා උන්වහන්සේ අධ්‍යාපනය ලබා දී ඇත.ක්‍රිස්තියානි අධ්‍යාපනයෙන් පෝෂිත ඔක්ස්ෆඩ් වැනි ආයතනයක ථෙරවාදී බුදු දහම පිළිබඳ ශාස්ත්‍රීය අධ්‍යාපනයකට දොරටු විවර වීම විශේෂිත අවස්ථාවක් විය. එරට සංස්කෘතිය අනුව භික්ෂූන් වහන්සේලාට විශේෂ සැළකිල්ලක් නොදැක්වුවද  උන්වහන්සේ විසින් පෙන්වූ ශාස්ත්‍රීය ශික්ෂණය ට අපරදිග වියතුන් ඉහළම ගෞරවයක් ලබා දුන්හ.




උපැවිදි වීම සහ ගිහි ජීවිතය සහ සමාජ සේවය

       සිය සේවා කාලය නිම වී නැවත සිය මව්බිමට වැඩම කළ උන්වහන්සේ පෙර සඳහන් කළ පරිදි  ලංකා විශ්ව විද්‍යාලයේ විශේෂ  අංශයක් විවෘත කර ශිෂ්‍යයන් හට මග පෙන්වූහ.නමුත් යම් අවාසනාවන්ත සිද්දියක් නිසා උන්වහන්සේ ගේ පැවිදි ජීවිතයට මහත් අභියෝගයක් එල්ල විය. මහා බ්‍රිතාන්‍යයට වැඩම කළද එහි ප්‍රමුඛ විශ්ව විද්‍යාලයක මහත් ‌ෞරවයකට පාත්‍ර වුවද ලංකා වාසීන් පිළිබඳව යටත් විජිතයේ මිෂනාරීන් දක්වන ලද්දේ සතුරු ආකල්පයකි. ඒ නිසාම මිෂනාරීන් පරයා පෙරදිග විද්වතුන් නැගී සිටීම කිසිසේත්ම නොරිස්සූහ. මේ තත්වය තුළ සූරියගොඩ සුමංගල තෙරණුවෝ නවසිය විස්ස දශකයේ මැද භාගයේ  දී උපැවිදි වූහ. සුමංගල සූරියගොඩ නමින් ගිහියෙකු වශයෙන් පෙනී සිටියද සිය කුශලතාවයන් සහ අචාර්ය වරයෙකු වශයෙන් දැක්වූ දක්ෂතාවය මදකුදු අත් නොහළහ. උන්වහන්සේ මූලික අධ්‍යාපනය ලැබූ රත්මලානේ පරම ධම්ම චේතිය පිරිවෙනේ වරක් ප්‍රධානත්වයට පත් ව සිටි අතර එම පිරිවෙන සමග දැඩි සම්බන්ධයක් ඇතිව සිටි මතුගම මාටින් සෙනෙවිරත්න මහතා සමග එකතුව පස්යොදුන් කෝරළයේ තම ගම්පියසට ආසන්නයේ අගලවත්තට නුදුරු දාපිළිගොඩ ග්‍රාමයේ දී  සමුබුද්ධ රාජ විද්‍යාලය යනුවෙන් ඉංග්‍රීසි විද්‍යාලයක්  ආරම්භ කරන ලද්දේය.ඒ පෙර අපරදිග ශාස්ත්‍රීය අධ්‍යාපනය තම උපන් ප්‍රදේශයේ දරුවන් වෙත ලබා දීමේ අරමුණෙනි.උපැවිදි වූ පසු  යෝජනාවක් අනුව මාතර ප්‍රභූ පරපුරකින් විවාහයක් කරගත් සුමංගල සූරියගොඩ මහතාට සනත් බෝධිප්‍රියා සහ ස්වර්ණා යනුවෙන් දරුවන් තිදෙනෙකු විය. සූරියගොඩ චරිතාපදානය රචනා කරනු ලබන්නේ බෝධිප්‍රිය සුභද්‍රා සූරියගොඩ දියණිය විසිනි.

දේශපාලනයට පිවිසීම

      නව සිය තිහේ දශකයේ  දී පස්යොදුන් කෝරලයේ ලූල්බද්දුවේ උපන් ආචාර්ය සී.ඩබ්.ඩබ්. කන්නන්ගර මහතාද ප්‍රකටකට විද්වතෙකු විය. ගාල්ල ප්‍රදේශයේ දී ඔහු දේශපාලනයටද පිවිස සිටියේය. ඉන්පසු 1936 රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභාවට මතුගම ආසනයෙන් ඉදිරිපත්වන්නට ඔහුට සිදු විය. ඔහුගේ ප්‍රධාන ප්‍රතිවාදියා වූයේ සුමංගල සූරියගොඩ මහතාය. මෙම චන්ද විමසීම පක්ෂ මට්ටමින් නොතිබුණ අතර අපේක්ෂකයා හඳුනා ගනු ලැබූයේ වර්ණයකිනි. කන්නන්ගර මහතාට කොළ වර්ණය ලැබුණු අතර සූරියගොඩ මහතාට රතු වර්ණය ලැබුණි.මේ මැතිවරණ වලදී චන්ද පෝස්ටර් හෝ චන්ද රැස්වීම වලටත් වඩා කවිකොළ ඉතා ජනප්‍රිය වූ කාලයකි එය. සූරියගොඩ මහතාට විරුද්ධව සිරිසේන නම් කවියෙකු පැබඳූ කවි කොළයක මෙසේ ලියා තිබුණි.

එංගලන්තේ සිට යළි ලකට හිරුගොඩ පිවිසෙනා සඳ

 සුන් කරන් නොවැ සංගෙ ඔක්කොම තවත් මොහු ගුණ කියනු කුමටද

දැන් තබන් උස පොටට ඇස් යුතු සිව්ර එන්නට දුනොත් අප සඳ

වෙන් සුරින් දුද කිපෙයි අප හට සසුන් බාරව සිටින දිය නද

 1936 පෙබරවාරි 27 වන දින පැවැත්වූ මැතිවරණයේ දී සුමංගල සූරියගොඩ මහතාට වඩා වැඩි චන්ද 4459 ක් ලබා ගනිමින් කන්නන්ගර මහතා ජය ගනු ලැබීය. සූරියගොඩ මහතාට චන්ද 8859 ක් ලැබී තිබුණි.ජීවිතය අවසාන කාලයේ දී පානදුර ප්‍රදේශයේ පදිංචිවසිටි සුමංගල සූරියගොඩ මහතා 1936 නොවැම්බර් මස 06 දින අබාවයට පත් විය.

සැබවින්ම ශාස්ත්‍රීය අධ්‍යාපනයේ ඉහළටම ගියද  භික්ෂූන් වහන්සේ ලා වෙත  තත්කාලීන සමාජයෙන් ලැබෙන අභියෝගය සුළු පටු නොවේ. වර්තමානයේ වුවද ඒ අභියෝගයන් වෙනස් වී නැත. නිර්මල බුදු දහම සහ ‌ෙථරවාදී ශික්ෂණයන් පිළිබඳ අපරදිග වාසීන් දක්වන ආකල්පයන් කුමක් වුවද ආසියාතික සංස්කෘතියට ලෝකය තුළ එල්ල වී ඇති බලපෑම නිසි පරිදි තේරුම් ගත යුතුය.එක් ආඥාවක් එක් ලෝකයක් යනුවෙන් මුදල් මත සහ රොබෝවරුන් මගින් පාලනය කිරීමට උත්සාහ කරන අනාගත සමාජයක නිර්මල බුදු දහම සහ සංස්කෘතින් පැවතිය යුතු ආකාරය පිළිබඳ ප්‍රබල සංවාදයක් ජනිත විය යුතුය. අපරදිග විශ්ව විදයාලයන්ට පිවිසෙන බොහෝ විද්වතුන් ගම රට පමණක් නොව සිය දෙමව්පියන්ද අමතක කර ඇත. ඇතැම් භික්ෂූන් වහන්සේලා  උපැවිදි වී විහාරස්ථාන පාළුවට ගොස් ඇත. මේ තත්වය මැනවින් අවබෝධ කරගත් කළ බුදු සසුනටත් සමස්ත මානව වර්ගයාටත් සේවය කිරීම අසීරු නොවේ.එසේම අපරදිග ලෝකයේ විද්වතුන් විසින් ශාස්ත්‍රීය අධ්‍යාපනයට දක්වන ගෞරවය  උපයෝගී කොට ගෙන ශ්‍රී ලංකාවට ලෝකය තුළ හිමි නිසි තැන ලබා ගත හැකිය.

 මතුගම සෙනෙවිරුවන්

      

Monday, December 2, 2024

මෙරට සල්ලි පිටරට රැඳවූ නීතියේ වෙනසකට කාලයයි

 

                           

           ලංකාවේ සිට විදෙස් වලට භාණ්ඩ අපනයනය කිරිමේ පුරුද්ද දුරාතීතයේ සිටම මෙහි පැවතුණි.ඒ නිසා  විදෙස් මුදල් සම්භාරයක් මෙරටට ලැබුණි.යුරෝපීයන්ගේ පැමිණීමත් සමගම වැවිලි ආර්ථිකයකට පදනම වැටුණු අතර බ්‍රිතාන්‍ය අනුදත් මුදල් ඒකක වලින් ගනුදෙනු කිරීම ස්ථාපිත විය.නිදහසෙන් පසු බ්‍රීතානය ආර්ථික ආධිපත්‍ය ඇමරිකාවට මාරු වෙන කල්හි බ්‍රිතාන්‍ය රන්පවුමට වඩා ඇමරිකන් ඩොලරයට ලෝක ආර්ථිකයේ විශේෂ තැනක් හිමි විය. 1944 බ්‍රෙටන්වුඩ් සම්මේලනයෙන් පසුව ලෝක ප්‍රාග්ධන ආධිපත්‍ය හැසිරවීම පිණිස ජගත් මූල්‍ය අරමදුල , ආහාර හා කෘෂීකර්ම සංවිධානය ,ලෝක සෞඛ්‍ය සංවීධානය ඇතුලු මූලායකන රැසක් බිහි වීමෙන් ආසියාතික රටවල ණය මත යැපෙන ආර්ථික තත්වයක් වර්ධනය වී තිබේ.මේ ණය උගුල සක්‍රීය කරනුයේ ලෝක දේශපාලනයේ බල තුලනය හරහා වීම විශේෂයක් වෙයි.  මෙම ලෝක දේශපාලන තත්වයේ වර්ධනයන් සිදු වීමට ප්‍රථම 1948 දී නිදහස ලැබෙන කාල වකවානුව තුළදී සහ තවත් දශකයක පමණ කාලයක් තිස්සේ බ්‍රිතාන්‍ය ආධිපත්‍යයේ දුර්වල වීමක් නොවුණි.ඒ නිසා විදෙස් මුදල් ගනුදෙනු සඳහා 1953 අංක 24 දරණ විනිමය පාලන පනත යටතේ ක්‍රියාත්මක නීතියක්  බලාත්මක විය.

            මෙම පනත යටතේ ලංකාවෙන් අපනයනය කෙරෙන සියල්ල සඳහා අයවිය යුතු මුදල් ආපසු ලංකාට ගෙන ආ යුතු විය.ඒ පිළිබඳ නිවැරදි දත්ත පද්ධතියක් මහ බැංකුව සතු විය. විදේශ විනිමය සැඟවීම අපරාධමය වරදක් ලෙස සැලකිණ. ඒ නිසා අපරාධකරුවකු ඇරෙන්නට කිසිවෙකු විදේශ විනිමය වංචා කිරීමකට උත්සාහ නොගත් අතර විදේශීය ප්‍රේෂණ රට තුළට අපහසුවකින් තොරව  පැමිණියේය. විවෘත ආර්ථික ක්‍රියාවලිය රට තුළට හඳුන්වා දෙනු ලැබූවද මේ විදේශ විනිමය පාලන පනත යටතේ තිබූ රෙගුලාසි වල වෙනස්කමක් ඇති නොවීය.ඒ යුගයේ දී ආනයන දිරිමත් කරන වැඩ පිලිවෙලක් තිබුණද ණය ලබා ගැනිමේ නිරන්තර උත්සාහයක් තිබුණද අපහසුවකින් තොරව විදේශ ප්‍රේෂණ පැමිණි නිසා ආර්ථික අර්බුදයක් නිර්මාණය නොවීය.

           චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක ජනාධිපතිනියගේ යුගයේ දී රනිල් වික්‍රමසිංහ අගමැති වූ අතර ඔහුගේ නව ප්‍රතිසංස්කරණ හැඳින්වූයේ යළි පුබුදමු ශ්‍රී ලංකා යනුවෙනි.මේ යටතේ 2003 වර්ෂයේ දී අගමැතිවරයා විසින් විදේශ විනිමය කළමනාකරන පනතක් හඳුන්වා දීම සඳහා පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරන ලදී.මේ මගින් බලාපොරොත්තු වූයේ 1953 පනත සංහෝධනය කරමින් නව ප්‍රවේශයක් ගනිමින් මෙතෙක් අපරාධමය වරදක් ලෙස හැඳින්වූ විදේශ විනිමය වංචා සමාන්‍ය සිවිල් නීතියට යටත් කිරීමය.එසේම පනත අනුව තීරණ ගැනීමේ බලය මහ බැංකුවේ මුදල් මණ්ඩලයෙන් ඉවත්කර මුදල් අමාත්‍යංශයේ මුදල් ලේකම් වරයාට පැවරීමේ වුවමනාවක් ද විය. එහෙත් මේ පනතට විරුද්ධව නීතිඥ කල්‍යානන්ද තිරාණගම මහතා විසින් ඉදිරිපත් කළ මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් නිසා  පාර්ලිමේන්තුවේ  තුනෙන් දෙකේ බලයෙන් සහ ජනමත විචාරනයකින්   සම්මත කිරීමට තීන්දු ලැබුණු හෙයින් අගමැතිගේ අභිලාශය ඉටු නොවිණ.

     2015 දී යහපාලන රජය පත්වූ පසු අග්‍රාමාත්‍යවරයා බවට පත් වූයේ ද රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාය. ඒ අමාත්‍ය මණ්ඩලයේ මුදල් ඇමති ධූරය රවි කරුණානායක මහත් විසින් හෙබවීය. මේ කාලයේ දී නැවත 2003 වසරේ ගෙනා විදේශීය විනිමය කළමනාකරන පනත නව මුහුණුවරින් එලි දක්වන්නට රජය කටයුතු කරන ලද්දේය. 2017 අංක 12 යනුවෙන් දක්වන ලද එම පනත විදේශ විනිමය පනත යනුවෙන් දැක්විණ. මේ යටතේ වූ ප්‍රමුඛ කාර්යය නම් විදේශ විනිමය පාලන දෙපාර්තමේන්තුවක් පිහිටුවා මහ බැංකුවේ මුදල් මණ්ඩලය පාලනය කිරීමේ සහ තීරණ ගැනීමේ බලතල අමාත්‍යවරයා වෙත පැවැරීමයි. ඊට අමතරව මෙතෙක් විදේශ විනිමය වංචා අපරාධමය වරදක් ලෙස සලකන ලද අතර රේගු ආඥා පනත යටතේද දඬුවම් පැමිණවිය හැකි විය. මේ පනත මගින් ඒ නෛතික බලය දුර්වල කරන ලදී. අපරාධමය වරද සිවිල් වරදක් බවට පත් කෙරිණ. එමෙන්ම අතීතයට බලපාන ලෙසට නීති සංශෝධනය කෙරිණ. එනම් මාස පහළොවක් ඉකුත් වූ පසු නඩු පැවරිය නොහැකි විය.මේ නිසා මුදල් අමාත්‍යවරයා වූ රවි කරුණානායක විසින් අතීතයේ දී  කරන ලදැයි චෝදනා එල්ල වූ  යම් විදේශ විනිමය වංචා වලට නඩු පැවරිය   නොහැති වුණි. මෙම පනත විවාදයට ගත් අවස්ථාවේ දී අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ඉදිරිපත් කළ අදහස් මෙසේය.

'ඒකාලයේ අපි ‌ගොඩක් භාණ්ඩ අපනයනය කලේ සමාජවාදී රටවලටයි. නමුත් ඉන්පසුව ආර්ථිකය නිදහස් වීමට පටන්ගත්තා. අපේ රටේ තිබුණු විනිමය පාලන ක්‍රමය යම් මට්ටමක සිර කර තිබුණේ. නමුත් ජයවර්ධන ජනාධිපතිතුමාගේ කාලයේ විනිමය නිවහල්කරණයක් කළා. එහෙත් අපේ නීතිය. ඊට අනුකූලව සංශෝධනය කර නෑ. අපේ රටට සංක්‍රමණිකයන් එවන විදේශ විනිමය සම්බන්ධයෙන් ඔනෑම පුද්ගලයෙකුට පුළුවන් විදේශ විනිමය ප්‍රමාණයක් ගේන්න. ඩොලර් 10000 – 15000 අතර එය ප්‍රකාශ කළාට පස්සේ වරායේ දී හා ගුවන් තොටුපල දී ගේන්න පුළුවන් රටින් පිට ගිණුම් පවත්වාගෙන යන්න පුළුවන් .රටින් පිට පුද්ගලයෙකුට ශ්‍රී ලංකාවේ ගිණුම් පවත්වාගෙන යන්නත් පුළුවන්. අපි තව දුරටත් විනිමය නිදහස් ක්‍රමයක් කරනවා නම් එය අපේ නෛතික අණ පනත් වල තිබිය යුතුය. අපී කාලීනව පනත් සංශෝධනය කළ යුතුයි.අපි දැන් විදේශ විනිමය පාලනය කරන්නේ නෑ.පරිපාලනයයි කරන්නේ.විදේශ විනිමය කියන්නේ ධනපතියන් අතර පවතින දෙයක් නොවේ.විදේශ වලින් රටට ආයුතු මුදල් ගෙන්වා ගැනීමට අප කටයුතු කළ යුතුයි. ඔවුන් අපරාධකරුවන් ලෙස සැළකිය යුතු නැහැ. සියයට 1% ක ප්‍රේෂණ ගාස්තුවක් අය කරලා මුදල් ලංකාවට ගේන්න අවසර දෙනවා. රාජ්‍ය මූල්‍ය පාලනය කරන්නේ පාර්ලිමේන්තුවයි. අපි විදේශ විනිමය පාලනය කිරීම ලිහිල් කර තිබෙනවා.'

      මෙම පනත යටතේ මහ බැංකුවේ මුදල් මණ්ඩලය සතු බලතල එනම් විනිමය පාලනය කිරීමේ බලතල අමාත්‍යවරයාගේ උපදෙස් පරිදි සිදු කිරීමට අවස්ථාව උදා විය. පරිසීමිත වෙලෙන්දන් යනුවෙන් විශේෂිත විනිමය වෙළඳ ප්‍රජාවක් නිර්මාණය විය. අපනයනය මගින් ලද මුදල් පිළිබද නිවැරදි දත්ත මහ බැංකුව වෙත නොලැබිණ. එසේම විදේශීය රටක විවෘත  ගිණුම් ආරම්භ කිරීමටත් විනිමය වෙළදාම් කිරීමටත් තිබෙන ඉඩකඩ පුළුල් පරාසයකින් වර්ධනය විය. විදේශ විනිමය ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ අරමුණින් මේ නව පනත හඳුන්වා දුන්නද ඉන් සිදු වූයේ කළු සල්ලි වෙලඳ පළක් නිර්මාණය වීමයි.එම නිසා මෙරටට පැමිණිය යුතු විශාල ඩොලර් ප්‍රමාණයක් විදෙස් බැංකු වල  තැන්පත් වීම සිදු විය.

     2019 දී ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා බලයට පත් වූ පසු මෙම පනත අහෝසි කොට නව විනිමය පාලන පනතක් හඳුන්වා දිය යුතුව තිබුණද ඒ වෙනුව යම් සංශෝධන කීපයක් පමණක් සිදු කළ බව පැහැදිලි විය.ඉන් එකක් නම් 2021 දී කරන ලද රෙගුලාසි පැණවීමයි. කෙසේ වෙතත් 2022 දී ගෝඨාභය මහතා අරගලය හේතුවෙන් ජනාධිපති පදවිය අතහැර ගිය පසු බලයට පත් වූ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ගේ පාලන කාලයේ අධිකරණ ඇමතිවරයාව සිටි විජේදාස රාජපක්ෂ මහතා මෙම පනත නිසා විදෙස් රටවල තැන්පත් කර ඇති ඩොලර් බිලියන පනස් තුනක් පිළිබඳ තොරතුරු පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරන ලද්දේය. මෙම පනත වෙනස් කොට විනිමය පාලන නීති නැවතත් ගෙන ඒමට විමල් වීරවංශ මහතා ඇතූළු මන්ත්‍රීවරු  කීප දෙනෙකු ඉල්ලා සිටි අතර පනත සංශෝධනය කිරීමේ යෝජනාව න්‍යාය පුස්තකයටද ඇතුළත් කර තිබුණි. නමුත් අවසාන මොහොතේ රනිල් වික්‍රමිසංහ එම තීරණය වෙනස් කරන ලද්දේය. ඔහුගේ පිළිතුර වූයේ IMF විසින් එම පියවරට විරෝධය පළ කල බවයි.  අවසානයේ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල ඇර වෙනත් විකල්පයක් රටට නොවීය.IMF උගුල නිසා ලෝක ප්‍රාග්ධන වෙළන්දන්ට ලංකාව තුළ ව්‍යාපර කිරීමට අවස්ථාව සැලසෙයි. එසේම මේ පනත නිස ඔවුන් උපයන ධනය කිසිම බාධාවක් නොමැතිව රටින් පිට කිරීමට හැකි වෙයි. වර්තමාන මුදල් ඇමති ජනාධිපති අනුර දිසානායක මහතා සහ විජිත හේරත් විදේශ ඇමතිවරයා යහපාලන සමයේ දී විදේශ විනිමය පනත පිළිබඳ විවාදයේ දී ඒ පනතට විරුද්ධව දැඩිව අදහස් ඉදිරිපත් කරන ලද්දේය. ඒ අනුව දැන් ඔවුන්ට මේ පනත නැවත සංශෝධනයට බාධාවක් නැත.IMF මග අනුගමනය කළද මේ ප්‍රශ්ණයේ දී යම් කේවල් කිරීමක් කළ හැකි විය යුතුය.විදේශ විනිමය පාලන නීති වර්තමානයට ගැලපෙන පරදි හඳුන්වාදී විදෙස් රටවල තිබෙන මුදල් ආපසු සිය රටට ගෙන්වා ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය කරුණකි. එවිට ණය අර්බුදය පහසුවෙන් විසඳා ගැනීමට එක් මාර්ගයක් විවෘත වේ.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්