කිලිනොච්චි බෞද්ධ ස්මාරකය අභිබවා කෝවිලක් මතුවූයේ කෙලෙසකද

 

 

                  

             උතුරු පළාතේ කිලිනොච්චි දිස්ත්‍රික්කයේ කරච්චි ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාශයේ ශිවනගර් නමින් හඳුන්වනු ලබන  ප්‍රදේශයේ ඌරතිපුරම් ගම්මානයේ කෝවිලක් අසබඩ කරන ලද පරීක්ෂණයකදී සිරිපතුල්ගලක් ආදී බෞද්ධ නටබුන් සොයා ගනු ලැබූ බව  මහාචාර්ය පද්මනාදන් මහතා මාධයයට ප්‍රකාශ කරතිබුණි. මේ පුවත පසුගියදා දිවයින පුවත් පතේ පළ ව තිබුණි.නමුත් මෙම ස්ථානයේ ඉතිහාසය පිළිබඳ විමසිල්ලෙන් සිටි  අපට නම් ඒ පුවතේ අලුත් දෙයක් තිබුණේ නැත. වර්තමානයේ ශිවනගර් යනුවෙන් හඳුන්වන ග්‍රාමයේ පැරණි වැවක් අසල තිබී 1956 දී නශ්ඨාවශේෂ රාශියක් හඳුනාගන්නට යෙදුණු ආකාරය පැරණි පුරාවිදු වාර්තා වල දැක්වෙයි. .ඒ අනුව එම පෙදෙස රජයේ ඉඩමක් ලෙසට සිතියම් වලට ඇතුලත් කර ඇත.1958 දී  පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස්ව සිටි පී.ඊ.පී. දැරණියගල මහතාගේ පාලන වාර්තාවේ එම කටයුත්ත දක්වා ඇත්තේ මෙසේය.

     'උතුරු පළාතේ උරතිරපුරම් ජනපදයේ තිබෙන දාගැබක් විනාශ කොට ඇති බවට වාර්තා වී තිබේ.උරතිරපුරම් වැව දක්වා මාර්ගයක් තැනවීමේදී කරන ලද සමතලා කිරීම් වලදී මෙම දාගැබ හඳුනාගන්නට යෙදී ඇත.පාර කැපීම වහාම නවත්වන ලදී.දාගැබ අසල ගල්කණු කීපයක්ද හඳුනාගන්නට යෙදී ඇත.නව කෝවිලක් මෙම නටබුන් අසලම දැනට ඉඳි කරමින් ඇත(A modern kovil is under conatruction ).කොවිලේ ගෙඩනැගිල්ල සඳහා අත්තිවාරම් කැපීමේ දී සිංහ හිස සහිත මැටි භාණ්ඩ කීපයක්  සහ පැරණි කාසි හමුව තිබේ.මෙම ස්ථානයේ දේවාලයක් ද තිබෙන්නට ඇතැයි සිතිය හැකිය.' මෙම නටබුන් හඳුනාගන්නට යෙදුණද ස්ථානය පුරාවිද්‍යා ස්මාරකයක් බවට ගැසට් කරනු ලබන්නේ 2016 වසරේ දීය(අංක 1960/ 2016-03-24 ).ඒ වන විට ප්‍රදේශය ශිවනගර් ලෙසට නාමකරණය වී ඇති හෙයින් එම නමින්ම ගැසට්ටුවට ඇතුලත් වී තිබේ.

        උරතිපුරම් ආසන්නයේ එයට උතුරින් කලපුව ආසන්නයේ සපුමල් කුමරු ගේ ගමන් මාළිගාවක් පිහිටා තිබී ඇත.සපුමල් කුමරු ආර්ය චක්‍රවර්තී රජුන් පරාජයට පත් කිරීම පිණිස යාපනය දෙසට ගමන් කරන ලද්දේ මන්නාරම් මුහුදු තීරයට සාපේක්ෂ පුනරීන් මාර්ගයෙනි. යපනය කලපුවෙන් එගොඩ වී කොඩිකාමම් දක්වා සතුරන් හඹා ගොස් අත්අඩංගුවට පත් කරගෙන ඇත.ඉන්පසු මේ සතුරු ඈඳුත්ත   කෝට්ටේ අග රජු වෙත  ඉදිරිපත් කළ බව ඉතිහාසයේ දක්වයි. මේ ජයග්‍රහණය ලබා ගැනීමට ප්‍රථම පුනරීන් පෙදෙසේ පැවති පැරණි කතරගම දේවාලයක් වන්දනාමනා කර ඇත.වරින් වර උතුරට එල්ල වූ පාණ්ඩ්‍ය ආක්‍රමණ වලින් පසුවද කාලිංග මාඝ ආක්‍රමණ වලින් පසුවද මෙම පෙදෙසේ දේව ඇදහිලි ජනප්‍රිය වී තිබුණි. නමුත් උරතිරපුරම් හි පවතින සිරිපතුල් ගල අපට කියාපාන්නේ ස්තූපයේ පැරණි බවයි.නැගෙනිහිර පළාතේ කන්නියා සපුමල් ගස්කඩ ආදී තැන් වලදී හමුවන ස්තූප වට කොට සිරිපතුල්ගල් තැබීම සිදු කර ඇති බව පැහැදිලිය.ක්‍රි.පූ. සියවස් වල සිට පොලොන්නරු යුගය දක්වා කාලය තුළ වැඩී ගිය බෞද්ධ ශිෂ්ඨාචාරයක් මෙහි පැවති බවට සාක්ෂි තිබේ.

     තිස්ස නම් බෞද්ධ උපාසකයෙකු නාගද්වීපයේ බොහෝ භික්ෂූන් වහන්සේලා සිටී යැයි අසා  පුනරීන් සිට යාපන කලපුවෙන් එගොඩ මෙගොඩ ගිය සැදැහැවතුන් වෙනුවෙන් යාත්‍රා සේවයක් කළ බව ඉතිහාසයේ දැක්වේ. ඒ නිසාම ඔහු ආරියගාල තිස්ස නමින් හැඳින්විණ. යාපා පටුනේ දී පැවැත්වූ මහණ උපසම්පදා කර්මයක් ගැන කෝට්ටේ යුගයේ දී සඳහන්ව ඇතැයි පූජ්‍ය එල්ලාවල මේධානන්ද හිමියන් දක්වයි.ඉරණමඩු වැවෙන් පෝෂණය වන සශ්‍රීක වෙල්යායන්ගෙන් සමන් විත මෙම පෙදෙස පැරණි බෞද්ධ ජනපදයකි. මන්නාරම් පැරණි මාර්ගය දෙපස විශාල බෞද්ධ සමාරක රැසක් හමුවන්නේ ඒ නිසාය. උරතිපුරම් විහාරයද එවැනිම වූ වැදගත් සිද්ධස්ථානයකි පරංගින් විසින් යාපන පෙදෙස අත්පත් කර ගැනීමත් කන්ද උඩරට සිංහල පාලනයෙන් ගිලිහී යෑමත් හේතු කොට ගෙන කිලිනොච්චිය නොහොත් වන්නි පෙදෙස ජන ශූන්‍ය වුණි. පසුව ලන්දේසීන් විසින් සිය වහල් සේවය සඳහා ගෙන්වා ගන්නා ලද මලබාර් වහලුන් මේ පෙදෙසේ පදිංචි කරන්නට යෙදුණි. අද අපට දක්නට ලැබෙන දෙමළ ජනගහනය මෙකී වහල් පූර්වගාමීන් ගෙන් පැවතෙන්නවුන්ය.

      සපුමල් කුමරුගේ යාපන ගමනය නිසා මේ පෙදෙසේ පැවති දේවාල සංස්කෘතිය තව දුරටත් වැඩි දියුණු වී තිබේ. මේ කාලයේ දී බුද්ධ මන්දිරය අසළ විෂ්ණු කතරගම වැනි දේවාල සකස් කිරීම බෞද්ධ සංස්කෘතියට අයත්ය. උරතිපුරම් හි පැවති බෞද්ධ ස්මාරකය අසලින් ලැබුනු පුරාවස්තු කීපයක් අදටත් කෝවිල සන්තකව පවතින බව පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව දක්වයි. 1958 කාලයේ පටන් උරතිපුරම් දාගැබ විනාශ වන්නට කටයුතු යෙදුණු බවට පුරාවිද්‍යා වාර්තා දක්නට ඇත. මෑත කාලයේ දාගැබ පවතින රජයේ ඉඩම දීමනා පත්‍රයක් මගින් කෝවිලට පවරා දී ඇත.උතුරු පළාතේ පවතින දැනට ශේෂව දක්නට ලැබෙන පුරාවස්තු අතර උරතිරපුරම් දාගැබ සහ නශ්ඨාවශේෂ ඉතා වැදගත් බැවින් ඒවා ආරක්ෂා කර ගැනීමේ අදිටනින් උතුරු පළාත් පුරාවිද්‍යා කාර්යාලය රජයට යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කරනු ලබන්නේ 2020 වසරේ දීය. ඒ අනුව 2021 මාර්තු මාසයේ දී දාගැබ සංරක්ෂණ කටයුතු ආරම්භ කරලීමට කැණීම් කණ්ඩායම් පිටත් කර යැවිණ. නමුත් ‌කෝවිල් පාලක මණ්ඩලය මෙයට විරෝධය දක්වන ලද බැවින් දෙපාර්තමේන්තුවට කැණීම නතර කරන්නට සිදු විය. ඒ සම්බන්ධව කිලිනොච්චි පොලිසියට පැමිණිලි කොට ඇති අතර එම ඉල්ලීම දැනට උසාවියට ඉදිරිපත් කර තිබේ.

      මේ රටේ විවිධ ස්ථානයන්හි විවිධ පුරාවස්තු දක්නට ලැබේ. බොහෝ පුරාවස්තු බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන ආශ්‍රිතව පවතින අතර ඒ වායේ යම් කැණීමක් හෝ අලුත් වැඩියාවක් කරන කල්හි එයට විරුද්ධව යෑමක් නැත. ඒ ස්ථානවල වැඩ වසන ස්වාමීන් වහන්සේලා ගේ සහයෝගයෙන් එම කැණීම් කරගෙන යනු ලබයි.නමුත් උතුරු සහ කැගෙනහිර පළාත් වල සිංහල නීතියක් බල පැවැත්වෙන්නේ නැත. යම් පැමිණිල්ලක් පුද්ගලයෙකුට විරුද්ධව ඉදිරිපත් කළද ආණ්ඩුවේ නිළධාරීන්ට එරෙහිව ඉදිරිපත් කළද උසාවි වල තීන්දු ලබා දෙන්නේ දෙමළ පාර්ශවයට වාසි සහගත වන ආකාරයෙනි.නෙදුන්කේනි වසමේ වඩුන්නාගල නැතහොත් වෙඩිකිරිනාමලේ බෞද්ධ ලෙන් සංකීරණය මත පැවති දාගැබ  පොලිසිය බලා සිටියදීම  විනාශ කර ඇත.ඒ මත දැන් ශිව ලිංගයක් තබා ඇත.

           උරතිපුරම් කෝවිලට ඉතිහාසයක් නැත. එහි ඉතිහාසයට දෙමළ සම්භවයක් තිබෙන බව ඔප්පු කිරීම ට උතුරේ විශ්ව විද්‍යාල වල මහාචාර්යවරුන් උත්සාහ කරනවා විය හැකිය.උතුරේ සිටි එක් මහාචාර්යවරයෙකු යාපන කෞතුකාගාරයේ තැන්පත් කර ඇති බෞද්ධ නටබුන් හින්දු නටබුන් ලෙස වර්ග කිරීමකට උත්සාහ ගත් බව අපට සැළව තිබේ.මහාචාර්ය පද්මනානන් මහතා ද උත්සාහ ගන්නට ඇත්තේ උරතිරපුරම් කෝවිලට දෙමළ ඉතිහාසයක් සදන්නටයි.එපමණක් නොව මෙම බෞද්ධ පුරාවස්තු දාගැබ අසලින් ඉවත් කර යාපන කෞතුකාගාරයට ගෙන යා යුතු බවටද ඔහු යෝජනා කරයි.නමුත්   මෙවෙර එම විකෘති කිරීම කළ  නොහැකි වුණි.ඊට හේතුව වත්මන් කෝවිලේ තිබී බෞද්ධ පුරාවස්තු හමුවීමයි. අනුරාධපුර යුගයට අයත් ඌරතිපුරම් දාගැබ සහ පිළීමගෙයි ඉතිහාසය විකෘති කිරීමට ඔහුට නොහැකිය. මෙහි තිබූ සිරිපතුල මගින් බෞද්ධ ස්මාරකයේ සැබෑ තත්වය ඉස්මතු වී පෙනේ . දැන් ඔවුන් සංවිධානය වී වර්ෂ 3000 ක් පැරණි කෝවිලක් මෙහි තිබුණේ යැයි ප්‍රකාශ කරති. කෝවිල් පාලක සභාවද අන්තවාදී දෙමළ දේශපාලනඥයන්ද එකතු වී උද්ඝෝෂණ සංවිධාන කරති. ඒ නැති ඉතිහාසයකට පලිප්පු දමන්නටයි. සඳුන්රුක කෙතරම් ගල ගෑවත් සුවඳ මිස ගඳක් නැත. උතුර සහ නැගෙනහිර පළාතේ කැලෑ පීරමින් සෙවුවත් වර්ෂ 150ට වඩා පැරණි කෝවිලක් හමුවන්නේ නැත. බෑලූ සෑම අතකම දක්කට තිබෙන්නේ බෞද්ධ නටබුන්ය.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

විග්නේශ්වරන් ගේ ජාන හුටපටය සහ නොදන්න දෙමළට ගොස් වරිගෙ නහ ගැනීම

 

 

 

           

         කාලයක් නිහඬව සිටි සී.වී. විග්නේශ්වරන් මහතා මෑතකදී සිය කටහඬ අවදි කර තිබෙනු දුටුවෙමි.එහෙත් ඔහු ඉතාමත් ඉක්මනින් යළි නිහඩ විය. ඊට හේතුව ඔහු කරන ජාතිවෘදි ප්‍රකාශ සම්බන්ධව පොලසිපතිට පැමිණිලි කිරීමයි.. උතුරේ මහ ඇමතිව සිටි සමයේ දී විද්‍යුත් මාධයයන්ට පුවත් සපයන පුද්ගලයෙකු ලෙසින් ප්‍රකට සිටි එතුමා  කොළඹ මල්පාරේ සිට නැවතත් අරුම පුදුම මතිමතාන්තරයක් දක්වා තිබුණි .ඔහුගේ ජීවිත කාලයේ වැඩිමනත්ව කොළඹ සිට සිංහලයන් සමග එකට වැඩ කර තිබුණද මහින්ද රාජපක්ෂයන්ගේ තෙරීම මත මහ ඇමති වූ දා පටන් ඔහුගේ ප්‍රකාශයන් අතර සිංහල ජනතාවට එරෙහි වෛරී ප්‍රකාශ බහුල විය.මේ කතා සාමාන්‍ය දෙමළ ජනතාවට එල්ල කොට කියන්නක් නොවේ.ඔහු නියෝජනය කරන දෙමළ වෙල්ලාලර් කණ්ඩායම් එල්ල කොට කියන්නක් බව පැහැදිලි වේ. උතුරේ චන්දයකදී වෙනත් නියෝජනයක් නොමැති බැවින් දෙමළ ජනතාව විසින් තමන්ව තෝරා පත් කර ගන්නා බව ඔහු දනී.නමුත් ඒ අතර තවත් දෙමළ දේශපාලනඥයන් අතරින් ඔහුට කැපී පෙනෙන්නට අවශ්‍ය වී තිබේ.රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා විසින් යාපනයේ පැවති තෛපොංගල් උත්සවයේ දී සහ නිදහස් දින කතාවේ දී දක්වා සිටි 13 වන සංශෝධනය සපුරා බලාත්මක කරලීම තේමා කර ගනිමින්  ඔහුගේ ප්‍රකාශය නිකුත්ව තිබුණි. ඒ අතර ඔහු ඉංග්‍රීසියෙන් ලියූ ලිපියක්ද මහානායක ස්වාමීන් වහන්සේලා වෙත නිකුත් කර තිබුණි.දෙමළ දේශයක් වෙනුවෙන් ප්‍රකාශ නිකුත් කරන විග්නේශ්වරන් අනෙකුත් නීතිඥවරුන් මෙන්ම ඉංග්‍රීසිය මව් බස කර ගත්තෙකි.

    විග්නේශ්වරන් විසින් මෑතකදී තවත් ප්‍රකාශයක් කරතිබේ.සිංහල ජනයා පැවත පැමිණෙන්නේ දෙමළ ජනයා ගෙන් බව ඔහු එක හෙළා කියාපායි.එයට සාධක වශයෙන් ඔහු ඊනියා ඩී.එන්.ඒ. පරීක්ෂණයක් ගැන දක්වා ඇත.ජාන ඉංජිනේරු විද්‍යාවේ දියුණු ව සමග ලෝකයේ මෑත කාලීනව ජන වර්ගයන්හි ජාන සම්මිශ්‍රණය පිළිබඳව පර්යේෂණ රාශියක් සිදු කර තිබේ.එම පර්යේෂණයන්හි මූලික පදනම වන්නේ ජාන මගින් හඳුනා ගැනීමේ ක්‍රම දියුණු කිරීම පොදු මානව වර්ගයක් බිහි කිරීමට අවශ්‍ය ජාන හුවමාරුව සිදු කිරීම මෙන්ම රෝගයන් සදහා නවීන ජාන ප්‍රතිකාර හඳුන්වා දීමත්ය.රට රටවල් වල පවත්වා ගෙන යනු ලබන විශ්ව විද්‍යාලයන්හි කරන මේ පර්යේෂණයන් සඳහා ඇමරිකාව ප්‍රමුඛ බලවත් අයතනයන්හි මූල්‍ය අනුග්‍රහය ලැබේ.එවිට ඒ දත්ත ඔවුන් සන්තක වන නිසා මේ පර්යේෂණයන් විවිධ ක්ෂේත්‍රයන් අරභයා සිදු වෙයි. උදාහරණයක්  වශයෙන් කොරෝනා එන්නත පිළිබඳව කළ පර්යේසණ දැක්විය හැකියි.ලංකාවේ ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්‍යාලයේ විද්වතුන්ටද එවැනි අරමුදල් ලැබී තිබුණි.

        මෑත කාලයේ දී සිංහල ජාන සම්භවයත් එම ජාන ඉන්දීය ජන වර්ගයා සහ වෙනත් ආසියානු රටවල් අතර තිබෙන සම්බන්ධයත් සෙවීමට විවිධාකාර පර්යේෂණ රාශියක් සිදු කර තිබේ. ඉන්දීය ජාන ඉංජිනේරුවකු වූ රෝයි චවුද්‍රි 1985 දී කළ පර්යේෂණයකදී ඔහු සඳහන් කර තිබෙන්නේ බෙංගාලි ජනතාවට වඩා දකුණු ඉන්දීය ද්‍රවිඩ ජන වර්ගයන්ට  සිංහල ජනයාගේ සම්බන්ධයක් තිබෙන ආකාරයයි.. ඉන්පසු ගෞතම් ක්ෂත්‍රියා 1995 දී කළ පර්යේෂණයද එබන්දකි. ඔහු දක්වා ඇත්තේ දකුණු ඉන්දීය සම්මිශ්‍රණය සියයට හැට නවයක්ද බෙංගාලි සම්භවය සියයට 25 ක් ද වන  බවයි. 1976 දී ක්‍රික් නම් විද්‍යාඥයෙකු කළ පර්යේෂණයකදී දක්වා ඇත්තේ සිංහල ජනයා කේරළ වර්ගයාට තිබෙන සම්බන්ධයක් පිළිබඳවයි.අනතුරුව 2014 වසරේ දීද මෙවැනිම ජාන පර්යේෂණයක් සිදු කර තිබේ. ලංකාවේ ජීවත්වන ලංකා දෙමළ ඉන්දියානු දෙමළ  මුස්ලිම් යන පිරිස සමග සිංහලයාගේ සබඳතාවය සෙවීම මෙහි අරමුණ වී තිබේ.

 

 

 විද්‍යාවේ දියුණුව සඳහා  මෙම පර්යේෂණ සිදු කිරීම ඵලදායී වුවද මෙහි යටි අරමුණ වන්නේ වෙනත් කරුණකි. වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ අවිච්ඡින්නව පැවතෙන සිංහල ජනතාවගේ අභිමානය සහ සංස්කෘතික අනන්‍යතාවය මානසික වශයෙන් දිය කර හැරීම මෙකී අරමුණු අතර තිබෙනවා විය යුතුයි..තමන් ශුද්ධ වූ ජන වර්ගයක් නොව විදේශිකයන් සමග සම්බන්ධව පැවතෙන්නක් වූ බව විද්‍යාත්මකව පැහැදිලි කිරීම නිසා මේ අභිමානය දිය කර හැරේ.විද්‍යාවෙන් පැහැදිලි කළහොත් ඕනෑම බොරුවක් සමාජ ගත කිරීම වර්තමානයේ දී ඉතා ලෙහෙසිය පහසුය. විශේෂයෙන්ම උතුර සහ නැගෙනහිර පළාත් දෙමළ ජනයාගේ පාරම්පරික වාස භූමි ලෙසට කලක පටන් කරන ප්‍රකාශ සමග දෙමළ ජනයාට සිංහලයා සමග තිබෙන සම්බන්ධය දිග හැරීම මත මේ ප්‍රදේශ වලට තිබෙන අයිතිය තහවුරු කර දිය හැකි බව මේ පර්යේෂණයන්ට මුදල් දෙන පිරිස දනී. විග්නේශ්වරන් ගේ ප්‍රකාශයේ සත්‍යතාවය සැගවී පවතින්නේ මෙවැනි පසුබිමක් මත  බව කිව මනාය.

    2021 දී කොළම විශ්ව විද්‍යාලීය ජින්ටෙක් ආයතනය විසින් ද මෙවැනිම ජාන පර්යේෂණයක් සිදු කර තිබේ.කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ ආචාර්ය ගයනි ගල්හේන ජින්ටෙක් ආයතනයේ නදීක පෙරේරා සහ විවෘත විශ්ව විද්‍යලයේ මහාචාර්ය ගයා රණවක යන තිදෙන විසින් පුද්ගලයන් 838 දෙනෙකු ගේ ජාන දත්ත පදනම් කරන ලද විශ්ලේෂණයේ දී නිගමන වශයෙන් ප්‍රකාශ කොට තිබෙන්නේ සිංහලයාගේ ජාන සම්මිශ්‍රණය තුළට ලංකා දෙමළ යනුවෙන් හඳුන්වන පිරිස සහ මුස්ලිම් පිරිසකගේ ජාන වඩා සමීප බවයි.නමුත් මේ පර්යේෂණයන්ට ‌ලංකාවේ ‌ෙඑතිහාසික තත්වයන් යොදා ගත් බවට සාධක නැත.

      ලංකාවේ ඉතිහාසය තුළ ප්‍රාග් ‌ෙඑතිහාසික තත්වයක් සහ ‌ෙඑතිහාසික තත්වයක් විද්‍යාමාන වේ. ප්‍රාග් ‌ෙඑතිහාසික තත්වය ජන ප්‍රවාද ගත තොරතුරු අනුව රාවණා ඇතුළු යක්ෂ රාක්ෂ නාග ජන වර්ගයන්ගෙන් සමන්විතය.මොවුන් පොදුවේ අසුරයන් වශයෙන් හැදින්වෙයි.අසුරයන් දකුණු ඉන්දියාවේ ද බහුලව වාසය කළ බව රාම රාවණා පුවත ඇසුරෙන් දත හැකිය.‌ෙඑතිහාසික යුගයේ දී විජයාගමනයටත් ප්‍රථම උතුරු ඉන්දියාවේ සිට පැමිණ ක්ෂත්‍රියන් ලංකාවේ පාලනබලය ලබා ගත් බවද පසුව ශ්‍රී මහා බෝධිය සමග පැමිණි කුල දහ අටක ජනයා ලංකාවේ පදිංචි කළ බවද වංශ කතා පැහැදිලි කර දෙයි. ඉන්පසු ගජබා රාජ්‍ය සමයේ දී ඉන්දියාවේ සිට විසිහතරදහසක් ජනයා ලංකාවට ගෙනා බවද දැක්වේ. ලංකාවේ පැරණි කුල ක්‍රමය අනුව බ්‍රාහ්මණ වෛශ්‍ය ගොවි සහ ක්ෂුද්‍ර යන කුලකයන් ගත් විට බ්‍රාහ්මණ සහ වෛශ්‍ය වැඩි පිරිස උතුරු ඉන්දීය ක්ෂත්‍රියන් වෙති.ගොවි කුල ජනයා පැරණි යක්ෂ රාක්ෂ නාග ජන වර්ගයන්ට අයත් අතර අනෙකුත් ජන වර්ගයන් සේවා කුල වශයෙන් දකුණු ඉන්දියාවෙන් සහ උතුරු ඉන්දියාවෙන් පැමිණි පිරිස වෙති. මෙම තත්වය මත ලංකාවේ ජාන සම්භවය ඉතාමත් සංකීර්ණ තලයක පවතී සිංහලයාගේ වර්ණ දේහ කෙතරම් කාලයක් සිට මෙලෙස සම්මිශ්‍රණය වූවා දැයි සිතීම අතිශයින් උගහටය. නමුත් ‌ෙඑතිහාසික යුගයේ  සිටම ඉන්දීය මහ ද්වීපයෙන් වෙන් වූ පොදු අනන්‍යතාවයකින් යුක්ත පොදු භාෂාවක් කතා කරන සංස්කෘතියක් ඔවුන් ඇති කර ගෙන තිබේ. මෙම සස්කෘතිය තුළට අවශෝෂණය වන්නෝ දෙමළ වේවා මුස්ලිම් වේවා  චීනුන් හෝ ජපනුන් වේවා යුරෝපීයන් වේවා කාලයත් සමග සිංහලයන් බවට පත් වී තිබුණි.

     දකුණු ඉන්දියාවේ තත්වය ඊට මදක් වෙනස්ය. ක්‍රි.පූ . පස්වන සියවසේ සිට යවනයන් විසින් ආක්‍රමණය කිරීමෙන් පසු අප්‍රිකානු සම්භවයක් සිහිත ද්‍රවිඩ කම්කරුවන් හෝ සෙබළුන් හෝ වහලුන් වශයෙන් කාවේරි ගංඝා නිම්නයේ පදිංචි කරවන ලදහ.

 

 යවනයන්ගේ බලය බිද වැටුණු පසු මෙකී ද්‍රවිඩ ජනයා ධනයෙන් සහ බලයෙන් වැඩිතර වී දකුණූ ඉන්දීයාවේ විවිධ රාජ්‍යයන් බිහි කළහ. එවිට එහි ජීවත්ව සිටි අසුර ජනයා නැතිනම් යක්ෂ රාක්ෂ ගෝත්‍ර සියල්ල ද්‍රවිඩීකරණය වූහ. ද්‍රවිඩ ලෙසට අද හැඳින්වෙන්නේ භාෂා පවුලකි. දෙමළ තෙලිඟු  මලයාලි කන්නඩ ආදී වශයෙන් භාෂා පවුලකි. මෙම භාෂෘවන් කතා කරන ජනයා අද පොදුවේ ද්‍රවිඩයන් ලෙසට හඳුන්වයි. දකුණු ඉන්දීය  මෑත කාලීන සංස්කෘතිය බිහි කිරලීමට විදෙස් වලින් පැමිණි ද්‍රවිඩ මූලයන් වැදගත් වනුයේ එලෙසයි. හතරවන කාශ්‍යප රජුගෙ පුත්  මාන කුමරු කේරළයේ පල්ලව රාජ්‍යයට පැන ගොස් එහි රාජ්‍ය සභාවේ කාලයක් සේවය  කොට නැවත ලංකාවට පැමිණ සිංහල රාජ්‍ය බලය නැවත ලබා ගෙන මානවර්මන් අභිධානයෙන් රජකම් කළේය. ඔහු සමග කේරළයෙන් පැමිණි ජනී ජනයා මෙන්ම ඔහුගේ පුත් පරම්පරාවේ පල්ලව දේශයේ සිටි අලකේශ්වර පරපුරද වරින් වර ලංකාවට පැමිණියහ.විද්‍යාඥ ටික්කම මහින්ද කුමාර මහතාගේ පර්යේෂණ තොරතුරු වලින් මේ කරුණු පැහැදිලිවේ. ක්‍රික් ගේ පර්යේෂණයන් අනුව අපට කේරළ සබැඳියාව ඇති වන්නේ මෙම පසුබිම තුළය.

    මෙලෙස මෙරට අනන්‍යතාවය ජාන සම්මිශ්‍රණයකින් සිදු වුවද මෙරට සංස්කෘතිය ගොඩ නැගීමට උතුරු ඉන්දීය ක්ෂත්‍රියන්  දක්වන ලද දායකත්වය සුවිශේෂී වෙයි. භාෂා පෝෂණය සිරිත් විරිත් බුද්ධ ශාසනය  සාර ධර්ම සියල්ල එම සම්බන්ධයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙසට පවතී.පැරණි ස්වදේශිකයන් වූ යක්ෂ ගෝත්‍රයන්හි භාෂා ලක්ෂණ සහ චාරිත්‍ර ධර්මයන්ද මේ පොදු සංස්කෘතියට එක්වී තිබේ. ඒ නිසා අදටත් උතුර සහ නැගනහිර ප්‍රදේශ වල පමණක් බෞද්ධ ස්මාරකයන් 1500 කට වඩා අපට හඳුනාගන්නට ලැබී තිබේ.චෝල පාලන සමයේ ඉඳි කරන ලද බෞද්ධ ගොඩනැගිලි ඇරණූ කොට වෙන කිසිම ස්මාරකයක් ද්‍රවිඩ ජන වර්ගයා විසින් කර නැත. දෙමළ සෙල් ලිපි පවා උතුර සහ නැගෙනහිර පවතින්නේ ඉතාමත් සීමිත සංඛ්‍යාවකි. මහා පරාක්‍රමබාහු රජු විසින් කළ දෙමළ සෙලි ලිපියක් නාග ද්වීපයේ පවතී. එයද සිංහල රජුගේ ආඥාවක් ප්‍රදර්ශනය කර වූවකි. විග්නේශවරන් කියන ලෙසට ඔවුන්ට වසර 3000 ක් පැරණි ඉතිහාසයක් පැවතියේ නම් මේ ප්‍රදේශයන්හි භාෂාව දෙමළ විය යුතුය. ඉන්දීය අසුර ජනයා ද්‍රවීඩිකරණය වුවද ලංකාව එලෙස ද්‍රවීඩීකරණය කිරීම පහසු නොවූයේ සිංහල රජ වරුන් අභිමානයෙන් යුතුව මෙරටේ අනන්‍යතාවය වෙනුවෙන් සටන් වැදුණු නිසාය. අප පරාජයට පත් වූයේ යුරෝපීයන්ට පමණි. එයද රැවටීම නිසාය. ඉන්පසු මලබාරයෙන් දුම්කොළ වගාවට ගෙනෙන ලද වහලුන් නිසා ලංකාවේ දෙමළ ජනගහනයක්ද වෙළදාමට පැමිණි  දකණු ඉන්දීය මරක්කලයන් නිසා මුස්ලිම් ජනගහනයක්ද ඇති විය. විග්නේශ්වරන් සහ සම්බන්ධන්ද පැවතෙන්නේ මෙකී වහල් පරම්පරායෙන් බව ඔවුන් දත යුතුයි.  උතුර සහ නැගෙනහිර වීසූ සිංහලයන් පිරිසක්  ද ද්‍රවිඩීකරණය වූ යේ සිංහල පාලනයෙන් ඒ ප්‍රදේශ ගිලිහී ගිය බැවිනි. ඒ අතර වැද්දන් ද විය. නොදන්නා දෙමළට ගොස් වරිගෙ නහ ගැනීම යයි පාඨයක් ජන ප්‍රවාදයන්ට එක්වූ යේ මෙලෙස දෙමළ ඉස්කොල වලින් දෙමළ ඉගෙන දෙමළ වර්ගයා බවට පත් වූ සිංහලයන් නිසාය.කෙසේ වෙතත් ජාන පර්යේෂණයන් මගින් හෝ බලය බෙදීමෙන් හෝ මෙරට එකසේසත් කළ නොහැකිය.අතීතයේ සිටම පැවති ලෙසට සිංහල පොදු සංස්කෘතියකට අනෙකුත් ජන වර්ගයා එකතු වීමෙන් පමණක් සාර්ථක වේ .අතීත සූත්‍රයන් අදටත් වලංගුය.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

උරුමයේ අයිතිකරුවන්ට උරුමය රැක ගන්න ඉඩ දෙන්න

 

 

 

                             

        මෙරට සංස්කෘතික උරුමය යනු සිංහල බෞද්ධ උරුමයයි. වසර 2500 කට එහා ගිය කාල වකවානුව තුළ හැදී වැඩී ඔප් නැන්වුණු මෙම සභ්‍යත්වය දිවයින පුරාම අපට දක්නට හැකිය. වෙසෙසින්ම වෙහෙර විහාර වැනි වාස්තු නිර්මාණ අදටත් ජීවමානව දක්නට ලැබෙන්නේ තවමත් මෙරට බෞද්ධයන්ගේ වන්දනාමානයට ඒවා ලක් වන බැවිනි. 1815 යනු අපගේ ඉතිහාසයේ කඩ ඉමකි. වසර දහස් ගණනක් අදීනව පැවති රාජ්‍යය පරාධීනව බ්‍රිතාන්‍ය ආණ්ඩුවට භාර දීම එ වසරේ දී සිදු විය. එය සිදු වූයේ දෙපාර්ශවය විසින් අත්සන් කරන ලද ගිවිසුමක් මත වුවද  මෙරට වාසීන් වෙනුවෙන් ගිවිසුමේ සඳහන් කළ වගන්ති ක්‍රියාත්මක කරලීමට නව පාලනය මැළි කමක් දැක්වීය.විශේෂයෙන්ම බුද්ධාගම වෙනුවෙන් සටහන් කළ වගන්තිය බලාත්මක නොවීය. මෙම තත්වය මත  පෙර පැවති බෞද්ධ ශිෂ්ඨාචාරය ක්‍රම ක්‍රමයෙන් බිඳ වැටීමකට ලක් විය.ලංකාවට ගෙන්වන ලද ඇමරිකන් චර්ච් මිෂානරීන් විසින් යාපනයේ දී ඇරඹි මිෂනාරි ව්‍යාපාරය මගින් 1819 දී ලංකාව උතුර සහ දකුණ යනුවෙන් බෙදා දක්වන ලදී. ලන්දේසීන් විසින් දුම්කොළ වගාවට ගෙන්වන ලද මලබාර් වැසියන් උතුරේ  පාරම්පරික වැසියන් ලෙසටද සිංහලයන් දකුණේ පාරම්පරික වැසියන් ලෙසටද බෙදා දැක්වීමක් කළහ. මෙම තත්වයට පැමිණීමට ප්‍රථම 1798 දී පමණ ඉංග්‍රීසීන් විසින් යාපන දස්ත්‍රික්කයේ කෝවිල් 300 ක් රජයේ වියදමින් සාදවන ලදී. මේවා සාදවන ලද්දේ පෙර පැවති බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන  විනාශ කර දමමිනි.

       අනතුරුව  බ්‍රිරිතාන්‍ය පාලකයන් විසින් හිතාමතාම ගෙන එන ලද නීති රීති අණ පනත් නිසා උරුමයේ අයිතිකරුවන්ට උරුමය අහිමි විය.මුඩුබිම් පනත එහි මූලික පියවරයි. බෞද්ධ විහාරගම් දේවලගම් පනත දෙවැන්නයි. ඉඩම් ආඥා පනත මගින් සිංහලයන් සතු ඉඩ කඩම් අන්‍ය ජන වර්ග වෙත බෙදා දෙන ලදී. 1940 අංක 09 දරණ පුරාවස්තු ආඥා පනත ද  එවැනි නීතියකි.1815 ට පෙර පැවති නටබුන්ව ගිය සියලුම වෙහෙර විහාරස්ථාන පුරවිද්‍යා ස්ථාන බවට පත් විය.කෝවිල් බවට හරවන ලද පැරණි බෞද්ධ ස්ථාන සහ ලන්දේසීන් විසින් විනාශ කරන ලද යාපනයේ සහ මන්නාරමේ සිද්ධස්ථාන මෙයට අයත් නොවීය.1815 ට පෙර  මෙරට පවතින පුරාවස්තු වලින් සියයට අනූ අටක්ම බෞද්ධ නටබුන්  ලෙසට වර්ග කළ හැකිය..අද ලෝක උරුමයක් ලෙසට නම් කර ඇති සීගිරියද ඒ අවටද බෞද්ධ ආරාම සංකීර්ණ රාශියක පද්ධතියකි. මඩු පල්ලියද පැරණි බෞද්ධ ස්ථානයකි. පත්තිනි දේවාලයක්ද ඊට අයත් විය.මෙම පනත නිසා නබුන්ව පැවති සෑම ස්ථානයක්ම   පුරාවස්තු බවට පත් විය.යටත් විජිත යුගයේ පසු කාලයේ දී  මෙම ස්ථාන අසල  මහත් වැර වෑයමෙන් තනන ලද  විහාරස්ථාන කීපයක්  විය. රුවන් මැලි සෑය සේරුවාවිල දීඝවාපිය සෝමාවතිය ඉන් කීපයකි. මේවා අසල විහාරස්ථාන කීපයක් ඉඳි කෙරුණද පුරාවස්තු වලට අත ගැසීම තහනම් විය.සෝමාවතිය අසල වැසිකිලි වලක් හෑරූ විහාරාධිපති හිමියන් අත්අඩංගගුවට පත් වූයේ පුරාවස්තු පනතේ බලතල ප්‍රකාරවය.පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව පිහිටුවා දැනට වසර 123 ක් ගත වී ඇත.ඔවුන් යටතේ තිබෙන නටබුන්ව ගිය වෙහෙර දාගැබ් පෙති පිළිම ජරාවාසව පෙර තත්වයෙන්ම පවතින අතර බාහිර වශයෙන් විහාරස්ථාන ගොඩ නන්වා ඇති තැන්වල පමණක් ජීවමාන ආගමික පරිසරයක්ද බෞද්ධ ප්‍රබෝධයක්ද දක්නට හැකිය.ඒ සමගම පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමෙන්තුව විසින් හඳුනාගන්නා ලද දැනට ස්මාරක වශයෙන් ගැසට් කරන ලද ස්ථාන අතරින් වසරකට ස්ථාන 250 ක් පමණ නිදන් හොරුන් ගේ විනාශයට ලක් වෙයි. මේ අතර ඉඩම් මංකොල්ල කෑමේ චේතනාවෙන්ද අන්තවාදී වුවමනාවෙන්ද පුරාවස්තු වලට කරන ලද විනශයන්ද ඇතුළත්ය.

       

 

        මෙම ලිපියට අඩංගු කර ඇති පළමු රූපය  හිරුකෝවිල් වල වෙල් යායක් මැද කිබූ දාගැබකි. නිදන් වස්තු ගැනීමේ වුවමනාවෙන් මෙම දාගැබ යම් පිරිසක් ඩෝසරයක් දමා දෙපළු කර තිබුණි. පසුව එම පුද්ගලයන් අත් අඩංගුවට ගැනුණද පුරාවස්තු ආඥා පනත යටතේ නොව සාමාන්‍ය නීතිය යටතේ දඩ ගැසීම් කර නිදහස් කර තිබුණි.මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කයේ ස්ථාන 530 ක පුරාවස්තු හඳුනාගෙන තිබුණද ගැසට් නොකිරීම මත උසාවි වලදී ඇති වන අභියෝගයන් මීට හේතු වශයෙන් දැක්විය හැකිය. දෙවැන්න ගෝමරන්කඩවල මයිල වැව තිබෙන පුරාවිද්‍යාව විසින් මෑත කාලයේ දී තහවුරු කරන ලද ස්තූපයකි. පුරාවස්තු ආඥා පනත තිබුණද මෙම නටඹුම අද විනාශ කර ඇත. අසල හමුදා කදවුරක්ද පිහිටා ඇති නමුත් ආරක්ෂාවක් ලැබී නොමැති බව පැහිදිලිය.  උතුරේ මෙවැනි ස්තානයන්ට හමුදාව මැදිහත් නොවිය යුතුයයි ආඥාවක්ද දැනට නිකුත් කර ඇති හෙයින් හමුදා සාභාගිත්වය අවම මට්ටමින් පවතී. තෙවැනි රූපය 1960 ගණන් වලදී යාපහුව පර්වත මස්තකයේ පැවති හතරැස් කොටුව සහ අඩක් ගරා වැටුණු කොත් කැරැල්ල සහිත ස්තූපයයි. වසර පණහකට පමණ පසු ගන්නා ලද එම ස්තූපයම අද පවත්නා තත්වය හතරවන රූපයෙන් පෙන්නුම් කෙරේ . එහි හතරැස් කොටුව හෝ කොත් කැරැල්ල නැත.පුරාවස්තු ආරක්ෂා කිරීමට බැඳි සිටින පුරාවිද්‍යාවට පුරාවස්තු විනාශය පාලනය කිරීමට නොහැකිය.

           විශේෂයෙන්ම උතුර සහ නැගෙනහිර පළාත්වල ඉඩම් මංකොල්ල කෑමේ මුවාවෙන් කරන පුරාවස්තු විනාශයද අන්තවාදී ක්‍රියා ද පාලනය කිරීමට නොහැකිය. පුරාවස්තු ආඥා පනතේ නීතිය ක්‍රියාත්මක කරලීමට පොලිසිය මැළිකමක් දක්වයි. ඔවුහු ‌අන්තවාදී දේශපාලඥයන්ට යට වී සිටී. වත්මන් පුරාවිද්‍යා අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් තුමා කිසිවිටක තම පනතේ බලතල නීතිය ඉදිරියේ පෙන්වා දීමට උත්සුක නොවේ.මුලතිවු අධිකරණයේ දී විභාග වූ කුරුන්දි  නඩුකරය දිගින් දිගටම ඇදී යමින් පවතින්නේ එහෙයිනි. පුරාවස්තු පනතෙන් තමන්ට පැවැරී ඇති බලතල ක්‍රියාත්මක කර ගැනීමට නොහැකි අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් වරයෙකු ගෙන් පුරාවස්තු සුරැකෙන්නේ නැත..නමුත් උරුමය අයිති භික්ෂූන් වහන්සේලා මෙම ස්ථාන වල විහාරස්ථාන ඉදි කරනවාට ඔහු සහමුලින්ම විරුද්ධය. මැදිරිගිරිය පුරාවිද්‍යා භූමියට යාබදව විහාරස්ථානය ඉදි කිරීමට ඉල්ලුම් කළ විට ඒ අවසරය ලැබ දුන්නේ අස්ගිරි අනු නායක ස්වාමීන් වහන්සේ ගේ මැදිහත් වීම නිසාවෙනි. වවුනියා සමලන්කුලම පුරාවිද්‍යා ස්ථානය පැරණී බෞද්ධ විහාරයකි.1978 සිට එතැන කෝවිලක් අටවා ගෙන තිබේ. අපි එහිදී යෝජනා කලේ කෝවිල රක්ෂිතයෙන් ඉවත් කර ඉන් පිටත තැනීමටත් විහාරස්ථානද ඒ අසල ඉඳි කිරීමට අවසර දෙන ලෙසටත්ය. මේ පිළිබඳ ඉල්ලීම මඩුකන්ද ශ්‍රී දළදා විහාරස්ථානයේ නායක හිමියන් වන පූජ්‍ය මුවඇටගම ආනන්ද ස්ථවිරයන් වහන්සේ ඉදිරිපත් කල විට එම ඉල්ලීම ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද අතර කෝවිල සංවර්ධනයට අවසර දී තිබේ. දැනට මේ සම්බන්ධව මානව හිමිකම් කොමිසම වෙත පැමිණිල්ලක් ඉදිරිපත් වී තිබේ.මේ සියලු තත්වයන් හමුවේ  නිෂ්ක්‍රීය ව සිටින අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් තුමා   පසුගියද ඉන්දියාවට ගොස්  ලෝක බෞද්ධ සමුලුව ද අමතා තිබේ.  ඉන්දීය මැදිහත් වීම නිසා උතුරේ දේශපාලඥයන් එම පළාත් වල තිබෙන බෞද්ධ ස්ථානයන්ට කරන විනාශය ගැන එහිදී හොඳ පණ්වුඩයක් නිකුත් කිරීමට අවස්ථාව තිබුණි. එහෙත් ඒ සමුලුව ඔහුට පෞද්ලික සංචාරයක් පමණකි.පුරාවස්තු ආඥා පනත යටතේ හුදකලා කරන ලද මෙරට බෞද්ධ උරුමයට දිගින් දිගටම එල්ල වන තර්ජනයන්  තව දුරටත් අපට ඉවසා දරා සිටීමට නොපිළිවන කරුණාකර උරුමය අයිති ප්‍රජාවට උරුමය භාර දෙන්න.ඒ සඳහා පුරාවස්තු සහ උරුම කළමනාකරණ පනතක අවශ්‍යතාවයක් දැඩිව ඉස්මතුව තිබේ.

මතුගම සොනවිරුවන්

 

 

 

 

 

 

 

නානවනම් නාන්න නෝනේ

 

 

 

ඇමරිකන් තානාපතිනිය සිංහල ඉගෙනීම අරඹා ඇතැයි වාර්තා වන අතර ඇය දළදා සමිඳුන් වැඳ පුදා ගැනීමට දළදා මාළිගයට පැමිණි බවද මාධය වල පුවත් පළ විය.මේ අතර වාරයේ කෝට්ටේ මහානායක හිමි පූජ්‍ය කොටපිටියේ රාහිලු හිමි සහ මහනුවර මල්වතු අස්ගිරි නායක් හිමි යන් බැහැ දැකීමට ගිය බවත් දැක්වේ.

1815 දී රට ගිවිසුමකින් බ්‍රිතාන්‍ය ට භාර දීමට කලියෙන් ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුවේ විශේෂ නියෝජතයෙකුද මෙලෙස හැසිරුණු බව අප දනිමු. ඔහු තමයි ජෝන් ඩොයිලි. ඔහු කරතොට හිමියන් ගෙන් සිංහල ඉගෙන උඩරට රාජධානිය තුළ සිදු වන සියලුම දේ තමන්ගේ ආණ්ඩුවට වාර්තා කළ පුද්ගලයෙක්.රජ වාසලේ මත් පැන් ඇබ්බැහි වීමත් මහා නායක හිමිවරුන් ගේ ගූණ අගුණත් ඔහු වාර්තා කළ අනෙක් දේ බවට පත් වෙයි. අවසාන උඩරට රජු බලයෙන් පහකොට බ්‍රිතාන්‍ය රජයට ලංකාව ඈඳා ගැනීම සඳහා කළ මේ විශිෂ්ට ඔත්තු සේවා මෙහෙයුම අද කරන්නේ ජුලී චන්ග් තානාපතිනියයි.

   ගෝඨාභය ජනපතිවරයා බලයෙන් පහකිරීමට ඇය දැක්වූ මැදිහත් වීමද විශිෂ්ට බව යම් දිනක ඇමරිකාව සටහන් කර තබාවි.අරගලය දියත් වූ එක් රාත්‍රියක ඇය මිරිහානේ නිවසට පැමිණ ගෝඨාභය වෙනුවෙන් යාඥා කල බව පැවසෙයි. අනතුරුව කීප විටක්ම ජනපති හමු වීමට ගොස් තිබෙන ඇය අවසාන තත්පරයේ දී අරගලට උත්සන්න වී ජනපති මන්දිරය වට කරන විට වහාම ඉල්ලා අස්වන ලෙසට ජනපතිවරයාට බල කර සිට ඇත. ඇමරිකාව ගැන ඉහළින්ම විශ්වාසය තබා සිටි ගෝඨාභයට ප්‍රභාකරන්ට සිදු වූ දේ සිදු වන්නට වැඩි කාලයක් ගත වී නැත.මේ කාලයේ වරින් වර කතා නායක වරයා විදේශ ඇමතිවරයා මෙන්ම ජ.වි.පෙ. නායකයාද හමු වීමට ජුලී චන්ග් අමතක කර නැත. අරගලය සඳහා අවශ්‍ය පන්නරයද මුදල් ද ඇය ලබා දෙන්නට ඇති. ඇයගේ ආරක්ෂාවට කලු සෙබල කණ්ඩායමක් සිටි බවද දැන ගන්නට ඇත. මේ මගින් මැති ඇමතිවරුන් පමණක් නොව ජනපතිවරයාද බිය ගන්වන්නට ඇති බව නිසැකයි.මරණ බයට මුදලට තිබෙන කෑදර කමට පමණක් නොව ඇමති කටු වලට තිබෙන වුවමනාවට මානව හිමිකම් වලට අරගලයට ඉඩ දී රට අස්ථාවර වුණ බව දැන් අපි දනිමු. ජුලී රනිල්ට කැමති නැත. රනිල් කපටියෙකු බව ඇය දනී.මෝඩයන් අන්දවා වැඩ ගැනීමේදී කපටියෙකු ජනපතිවරයෙකු වූ විට මෙහෙයුමට බාධා එල්ල වේ. ඒ නිසා සරත් ෆොන්සේකා අනුර දිසානායක ආදීන් අල්ලා ගැනීම ඇයගේ සැලසුමේ කාරණා කීපයකි.පෙරටුගාමීන් යොදවා භික්ෂූන් වහ්නසේලා ට අපහාස කිරීම පටන් ගෙන ඇත.භික්ෂු විශ්ව විද්‍යාලයේ කලබගෑනිය ඒ සඳහාය. මාධ්‍ය වලට අවශ්‍ය එන්නත කල් තියා සූදානම් කර තිබුණි.ඩයස්පෝරාවේ මුදල් සඳහා රනිල් එකඟ කර ගැනීම කජ්ජකි.වික්ටෝරියා නූලන්ඩ් පැමිණ තානාපතිනියත් ජනපතිත් අතර යම් සංහිඳියාවක් ඇති කර ඇත.ජගත් මූල්‍ය අරමුදලේ සහාය රනිල්ට ලැබෙන්නේ ඒ නිසාය.රනිල් ලවා ඇමරිකානු න්‍යාය පත්‍රය ක්‍රියාත්මක කිරීමට දැඩි නීති රීති අවශ්‍ය වෙයි. ප්‍රති ත්‍රස්ත පනත ඒ සඳහාය.ඇතැම් විටක මේ පනතේ කෙටුම්පත ඇමරිකානු තානාපතිනිය හරහා පැමිණෙන්නටද පිළිවන. තත්වය භයානකය.

    රට බෙදීමේ න්‍යාය පත්‍රයට රනිල් කැමතිය. ගරුඩෙකු සිටියා කියා සිය නිවසේ වත්තේ පොල් ගසක් කපා දැමූ රනිල්ට ජනවාර්ගික ප්‍රශ්ණය කියා නැති ප්‍රශ්ණයක් ඇදගෙන  රට බෙදීම මහ ලොකු වැඩක් නොවේ.ඔහු වරින් වර ඒකට පසුබිම් හදන්නට උත්සාහ කරයි.ඔහු මේ සෙල්ලම් කරන්නේ ඉදිරි ජනපතිවරණයේ දී විරුද්ධ පක්ෂේ බලවතෙකු නොමැතිවම යළි බලයට පත් වීමටයි.ඒ සඳහා ජූලි නෝනාගාගේ සහාය අවශ්‍ය වෙයි.කෙසේ වෙතත් ජුලී නෝනා මේ නටන්නේ බුදුන් වහන්සේට පූජා කළ පින් බිමක සිටයි. දළදා හාමුරුවන්ට පූජා කළ පින් බිමක සටයි. නෝනා ගේ නැටීම නෑමක් බවට පත් කරන්නට හැකි වන්නේ ද එක් අතකින් ඩොයිලි හැදූ යටත් විජිත දැලේ පැටලුන කැප්පෙටිපොලලා වැනි අයටයි. නැතිනම් ඉතිහාසය මගින් පන්නරය ලබා සැබෑ ජයග්‍රහණයක් සඳහා මෙහෙයවන්නට හැකි පුද්ගලයන්ටයි.ඉරණමත් දෛවයත් එක ලෙස ලියැවී තිබෙන මේ මොහොතේ අපි අපගේ කැප කිරීම කරමු.

පුරාවිද්‍යා රක්ෂිත ගැසට් කිරීමට විධායකයෙන් බාධා එල්ල වෙයි

 

 

 

                      

          මෙරට ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන පුරාවිද්‍යෘ ආඥා පනත ඉතා බලවත්ය.1940 දී යටත් විජිත යුගයේ දී පණවනු ලැබූ මෙම නීතිය අවස්ථා ගණනාවකදී සංශෝධනය වී තිබේ.වර්තමානයේ ද මෙම පනත යාවත්කාලීන කිරීමේ අවශ්‍යතාවය මත සංශෝධනයන්ට ලක් කර ඇති නමුදු අදාළ අමාත්‍යවරයා විසින් එම සංශෝධිත පනත මෙතෙක් අමාත්‍ය මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කර නොමැත.

          ලංකාව පුරා හඳුනාගත් පුරාවිද්‍යාත්මක ප්‍රදේශ සහ ස්මාරකයන් පන්දහසකට අධික සංඛ්‍යාවක් තිබේ යැයි දක්වා ඇත. පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ කොමසාරිස් වරයෙකුව සිටි එම.එච්.සිරිසෝම මහතා විසින් අසූව දශකයේ දී උතුර සහ නැගෙනහිර පළාත්වල පමණක් ස්ථාන 276 ක් හඳුනාගෙන තිබූණි . උතුර සහ නැගෙනහිර පැවති යුධ කටයුතු වල පශ්චාත් ක්‍රියාවලිය අවසන් වීමෙන් පසු  පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ නිළධාරීන් අම්පාර දිස්ත්‍රික්කය මන්නාරම මඩකලපු සහ ත්‍රිකුණාමල දිස්ත්‍රික්කයන් ආවරණය වන පරිදි ගවේෂණ ජාලයක් දියත් කළහ.මෙම ගවේෂණ මගින් මඩකලපු දිස්ත්‍රික්කයේ ස්ථාන පන්සිය තිහක් අම්පාර දිස්ත්‍රික්කයේ ස්ථාන හාරසිය තිහක් සොයා ගෙන තිබේ.ත්‍රිකුණමලයෙන් සොයා ගෙන තිබෙන්නේ සථාන 284 ක් පමණකි. උතුරු පළාතේ යාපනය දිස්ත්‍රික්කයෙන් ස්ථාන 120 ක්ද කිලිනොච්චියෙන් 27 ක්ද වවුනියා දිස්ත්‍රික්කයේ මන්නාරමෙන් ස්ථාන 66 ක්ද මුලතිවු වලින් ස්ථාන 177 ක්ද වවුනියාවෙන් ස්ථාන 78 ක් ද තිබෙන බව ගවේෂණ වාර්තා දක්වයි. හමුදාවේ සහායෙන්  කල මෙම ගවේෂණ වලදී සොය‌ා ගන්නා ලද තැන් වල තිබෙන පුරාවස්තු ස්ථාන වශයෙන්ද සමස්ත පද්ධතිය වශයෙන්ද වාර්තා කිරීම නිසා සම්පූර්ණ ස්මාරක සංඛ්‍යාව මේ වන තුරු නිශ්චිතව නිර්ණය කර නොමැත් තත්වයක ඇත.පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ ගෝලීය තොරතුරු ඒකකය මගින් ගූගල් සිත්යම් සකස් කිරීමද මේ වන විට ආරම්භ කර තිබේ.සමස්ත දිවයිනම   ආවරණය වන පරිදි ස්ථාන 1565 ක් මේ වන විට එම ඒකකය මගින් මගින් සිතියම් ගත කර ඇත. උතුර සහ නැගෙනහිර පෙදෙස් වල එම සංඛ්‍යාව405 කි. ගවේෂණ වලින් පසුව නිත්‍යානුකූලව ගැසට් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය ආරම්භ වූ අතර දිවයින ම ආවරණය වන පරිදි ගැසට් කරන ලද ස්මාරක සංඛ්‍යාව 2664 කි. ඒ අතරින්  උතුර සහ නැගෙනහිර ප්‍රදේශයන් හි අම්පාර 353 ක්ද  තිකුණාමලය34 ක්ද .මඩකලපුව ස්ථානයන් 03 ක්ද.යාපනය 58 ක් ද. වව්නියාව 29 ක්ද . මන්නාරම ස්ථාන 33 ක් ද. කිලිනොච්චිය 08 ක් ද   මුලතිව් 88 ක්ද ගැසට් මගින් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.තවත් ස්ථාන දහසකට අධික සංඛ්‍යාවක් ගැසට් කිරීමට තිබේ..ඒ සමගම පුරාවිද්‍යා රක්ෂිත වශයෙන් උතුරු නැගෙනහිර පළාත් වල ගැසට් කරන ලද ස්ථාන සංඛ්‍යාවද අල්ප බව කිව යුතුය.මෙම ක්‍රියාවලියෙන් පසු එම ස්ථානයන්හි භූමිය වෙන් කොට මායිම් කණු දැමීමේ වැඩ සටහනක්ද ක්‍රියාත්මක විය.නමුත් කොරෝනා වසංගත තත්වයට එම නිළධාරීන්ද ගොදුරු වීම නිසා මායිම් කණු දැමීම අතරමග නැවැත්වීමට සිදු විය.

     වර්තමානය වන විට මෙම පෙදෙස් වල සහ දිවයිනේ අනෙක් පළාත් වලද තිබෙන පැරණි ස්ථාන බරපතල අනතුරකට පත්ව තිබේ.එයට ප්‍රමුඛ හේතුව නිදන් සෙවීමේ ආශාව මත මෙම ස්ථාන හාරා විනාශ කරලීමයි. දෙවනුව ඉඩම් අක්පත් කරගැනීමේ වුවමනාව මත පුරාවස්තු විතැන් කිරීම සහ ඩෝසර කිරීම මත සිදු වන විනාශයයි. තෙවනුව නිසි සංරක්ෂණයකට ලක් නොවී සිදු වන විනාශයයි. නිදන් ඇත හෝ නැත යන්නට දෙපාර්තමේන්තුව නිශ්චිත විද්‍යාත්මක පිළිතුරක් දී නොමැත.අත්අඩංගුවට ගන්නා ලද ඇතැම් චංචල පුරාවස්තූන්ද අනුරූ යයි සළකා අතහැර දමා තිබේ.මෙවැනි තත්වයක් යටතේ මෙරට ජාතික උරුමයන් ලෙසය සැළකෙන පුරාවස්තු සහ වැදගත් වාස්තු නිර්මාණ පත් වී ඇති ශෝචනීය ඉරණම අති බ්‍යානකය.මෙම තත්වය වටහා ගැනීම උදෙසා පවතින දේශපාලන හා සාමාජීය වටපිටාව අසමත් වී තිබේ.

     පුරාවස්තූන් පවතින ස්ථානයක් ආරක්ෂිත ස්මාරකයක් ලෙසට ගැසට් කිරීමේ වගකීම පවතිනුයේ අදාළ ජාතික උරුමයන් පිළිබද අමාත්‍යවරයාට හෝ සංස්කෘතික අමාත්‍යවරයාටය. පුරාවිද්‍යා රක්ෂිත ප්‍රදේශයක් ගැසට් කිරීමේ පූර්ණ බලතල පවතින්නේ පුරාවිද්‍යෘ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් වරයාටය. රජයේ ඉඩම් වල පවතින මෙම ස්ථාන ගැසට් කරලීමට අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයාට බාධාවක් නැත. නමුත් ඒ සඳහා අදාළ ප්‍රදේශයේ ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරයා සහ මිනුම්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුව සහයෝගයෙන් සම්බන්ධ විය යුතුය.එහෙත් යුද්ධයෙන් පසුව උතුර සහ නැගෙනහිර පළෘත් වලට පත්ව සිටින දෙමළ සහ මුස්ලිම් ප්‍රාදේශීය ලේකම් වරු මෙම කටයුතු සඳහා සහයෝගයෙන් කටයුතු නොකරති.මෙම තත්වය වෙනස් කර කඩිනමින් ස්ථාන ගැසට් කරලීම පිණිස හිටපු ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ විසින් ජනාධිපති කාර්ය සාධක බලකායක්ද පත් කරන ලද්දේය.නැගෙනහිර ප්‍රදේශයේ පවතින අති විශාල පුරාවස්තු සංඛ්‍යාව රැක ගැනීම උදෙසා විධිමත් වැඩ පිළිවෙලක් සැකසීම එහි අරමුණ විය. මේ තත්වය තුළ මේ ප්‍රදේශයන්හි ස්ථාන රාශියක්ම ගැසට් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය ඇරඹුණු අතර පුරාවිද්‍යා රක්ෂිත බිම් හි මායිම් කණු දැමීමද  සිදු කෙරිණ.නමුත් දෙමළ දේශාපලඥයන් විසින් මෙකී ස්ථාන වලට කරන ලද බලබෑම මධ්‍යයේ මේ ගැසට් කිරීමේ ක්‍රියාවලියද මායිම් කණු දැමීමේ කටයුත්තද මේ වන විට අඩාලව තිබේ.

   මෙවැනි තත්වයක් උදාව පවතින අවස්ථාවක 2022 වර්ෂයේ වත්මන් ජනාධිපතිවරයා  සිය ධූරයට පත් වීමෙන් පසු ඔහුගේ ලේකම් වරයා විසින් පුරාවිද්‍යෘ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් වරයා වෙත 2023 /01/11 දාතම යටතේ  ලිපියක් නිකුත් කර තිබේ. එහි මෙසේ සදහන් වේ.පුරාවස්තු ආඥා පනත මගින් ඔබ වෙත පැවරී ඇති බලතල ප්‍රකාරව පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථාන හා ස්මාරක ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට පූර්වයෙන්  යළි උපදෙස් ලබා දෙන තෙක් අදාළ තොරතුරු අමාත්‍ය මණ්ඩලය වෙත ඉදිර්පති කිරීමට කටයුතු කරන ලෙස ගරු ජනාධිපතිතුමාගේ උපදෙස් පරිදි කාරුණිකව දැනුම් දෙමි.

       මෙම බලහත්කාරය කිසිසේත්ම ව්‍යවස්ථානුකූල නොවේ. යම් පනතික් ආයතන ප්‍රධානියෙකුට පවරන ලද බලය නැවත විධායකයට යටත් කිරීමට ඉඩක් නැත. නැතිනම් අමාත්‍ය මණ්ඩලයට යටත් කිරීමට ඉඩක් නැත. ඒ සදහා නිසි උපදෙස් ඉදිරිපත් නොකළ ජනාධිපති ලේකම් සමන් ඒකනායක මහතාද වැරදි පූර්වාදර්ශයක් සපයා තිබේ. මැතිවරණ කටයුතු සඳහා අදාළ නාමයෝජනා භාර ගැනීමෙන් වළකින ලෙසට රාජ්‍ය පරිපාලන ලේකම් වරයා විසින් නිකුත් කල ලියමනට මෙය සමාන වේ.

     .මේ වන විටත් උතුර සහ නැගෙනහිර පෙදෙස් වල අන්තවාදී දෙමළ දේශපාලනඥයන්ගේ බල පෑමට සහ නිදන් සෙවීමේ ආශාවෙන් සිටින පුද්ගලයන් විසින් වේගයෙන් මෙම පුරාවස්තු විනාශ කරමින් ඇත. ගැසට් කිරීම  තවත් ප්‍රමාද කිරීම නිසා නීතිමය ක්‍රියාවලියේ දී බාධා එල්ල වේ.උසාවියකට නිසි මිනුම්දෝරු සැලසුම් ඉදිරිත් කල නොහැකි වනු ඇත.මේ වන විට මුලතිවු කුරන්දි විහාර රක්ෂිතයට අභිනවනේ එකතු වූ අක්කර 210 ක භූමිය ගැසට් කිරීමද අතරමග ඇණ හිට තිබේ. අමාත්‍ය විධුර වික්‍රමනායක ඇතුළු අමාතය මණ්ඩලය ද මුලතිවු ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරයාද මීට වගකිව යුතුය. ඒ අතර කැලෑ පාලුවන් මුලතිවු රක්ෂිතයට වැද කැලෑ කැපීම අඛණ්ඩව සිදු කරති.මේ සියළු අනිතීක ක්‍රියා සිදු කරනුයේ උතුර සහ නැගෙනහිර පෙදෙස් වෙන් කර ඉඩම් බලතල ලබා දීමට බව නිසැකය.

    විධාකය යනු දේශපාලනයේ සෑමඅංශයකම ප්‍රධානියා වුවද ඔහුට අත්තනෝමතික බලයක් නැත. ඔහු නීතින්ට මෙන්ම රීතින්ටද යටත්විය යුතුය. එසේ නැතහොත් ජනතාවද නීතිය සහ සම්ප්‍රදායන් නොසලකා හරිමින් කුළුමීමන් ලෙසට කටයුතු කිරීමට පටන් ගනිති.මේ නරක තත්වය වහා වෙනස් කළ යුතුය. නැතහොත් ස්වභාව ධර්මයාගේ දඩුවම හෝ අපේක්ෂා කල යුතුය.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

 

දහතුන සහ දහසය වන සංශෝධනයන් මගින් එළඹෙන භයානක ඉරණම

 

 

 

                

     ජනපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා යාපනයට ගොස් 13 වන ආණ්ඩු ක්‍රම ව්‍යවස්ථාව පිළිබඳ කරන ලද ප්‍රකාශය අලුත් තත්වයක් නොවේ. නිදහස් දිනයට ප්‍රථම බලය බෙදා අවසන් කරන බවටද ඔහුගේ කලින් ප්‍රකාශයක් විය. දැනට ඔහු ඉදිරියේ අභියෝගයන් දෙකක් ඇත. පොහොට්ටුවේ බලය ගිලිහෙන්නට නොදී බලයේ සිටිමින් බෙදුම්වාදී න්‍යාය පත්‍රයේ යම් කිසි කොටසක් බිම් මට්ටමේ සිදු කිරීම සහ පළාත් පාලන මැතිවරණය කල්දමා ගැනීම මගින් තමන්ට පැමිණෙන අභියෝගය තාවකාලිකව පස්සට දමා ගැනීම මේ කරුණු දෙකයි.පොහොට්ටුවේ ආයු කාලය අවසන් බව ඔහු දනී.මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාගේ ඇවෑමෙන් තව දුරටත් පොහොට්ටුව විසිරෙන ආකාරය පිළීබඳ වැටහීමක්ද තිබෙනවා වන්නට පිළිවන. රටේ ප්‍රධානත්වයට නව නායකත්වයක් නැති පසුබිමක මාර්තු මාසයෙන් පසු ජනපතිවරනයකට යෑම සඳහා සූදානම් වීමක් මෙහිදී දක්නට ලැබේ. දෙමළ ජාතික සන්ධානය ට සහ ඉන්දියාවට දොල පිදේනි දෙමින් කල්මරමින් සිටින්නේ බලය තහවුරු කර ගැනීමේ වුවමනාවට බව පැහැදිලිය.ඒ අතර ඉන්දීය විදේශ ඇමති ජය ශංකර්ගේ පැමිණීමෙන් පසු පළාත් සභාවද පැවැත්වීමට බල කිරීමක් සිදු කර තිබේ.

          දහතුන් වන සංශෝධනය යනු ජාතිය ඉදිරියේ ඇටවූ මර උගුලකි.එවක ඉන්දීය දඩු අඩුවට අසු කර ගත් ජේ.ආර්. ජයවර්ධනයන් ඉන්දු ලංකා ගිවිසුම අත්සන් තබා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට සංශෝධනයක් ගෙනවුත් පළාත් සභා පිහිටුවන්නට යෙදුණි.බෙදා වෙන් කර ගැනීමට තැත් දරන උතුර සහ නැගෙනහිර පෙදෙස් වලට අමතරව තවත් පළාත් හතක ස්වයං පාලනය සදහා නැතිනම් ෆෙඩරල් ක්‍රමය ස්ථාපිත කරලීමට ඇටවූ මේ උගුල ජේ.ආර්. ජයවර්ධනගේම කපටි උපාය මත අක්‍රීය කර ඇත්තේ ව්‍යවස්ථාවට එක් වගන්තියක් එකතු කරමිනි.පසුගිය කාලයේ කීප වරක්ම මෙම වගන්තිය ඉවත් කරලීමට බෙදුම්වාදීන් තැත්කලහ. චන්ද්‍රිකා මැතිණිය මහින්ද රාජපක්ෂ  යන දෙදෙනාම ඊට කැමැත්තක් දැක්වුවද හේතු ගණනාවක් නිසා ඒම අරමුණට ළගා විය නොහැකි විය.ජේ.ආර්. ජයවර්ධනට පසු බලයට පත් ආර්.ප්‍රේමදාස මහතා 13ටත් එහා ගොසින් දහසය වන සංශෝධනය සම්මත කර ඇත. එයින් බලාපොරෙත්තු වන ලද්දේ දෙමළ බස උතුර සහ නැගෙනහිර පෙදෙස් වල පරිපාලන බස කර ගැනීමයි. වෙනම දේශයක් වෙනම භාෂාවක් වෙන් වී යෑමට අවශ්‍ය සාධකයන්ය. අන්තර් ජාතිකව පිළිගන්නා සාධකයන්ය.මේ වන විට උතුර සහ නැගෙනහිර ප්‍රදේශයන්හි උසාවි කටයුතු සියල්ල කරනු ලබන්නේ දෙමළ භාෂාවෙනි.මේ නිසා පුරාවිද්‍යා ස්ථානයන් පිළිබද මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණ වලදී පවත්වන නඩු විභාග වලදී පුරාවිද්‍යා නිළධාරීන්ට දැඩිදුෂ්කරතා වලට මුහුණ දීමට සිදුව තිබේ.ඉදිරියේදී පළාත් සභා මගින් පුරාවිද්‍යා ප්‍රඥප්තියක් සම්මත කරගතහොත් උතුරු සහ නැගෙනහිර සියලු බෞද්ධ ස්මාරකයන් අනතුරේ වැටෙනු ඇත.

     මේ ප්‍රශ්ණයේ ඊළඟ අදියර නිර්මාණය වනුයේ මධ්‍යම පළාත අරභයාය. 2012 ජන සංගණනයට අනුව මධ්‍යම පළාත එනම් මහනුවර මාතලේ සහ නුවර එළිය දිස්ත්‍රික්කයන් හි සමස්ත සිංහල ජනගහනය 2012 ජන සංගණනයට අනුව 4599476 කි. දෙමළ බස කතා කරන ජනතාව එනම් ඉන්දියානු දෙමළ ලංකා දෙමළ සහ මුස්ලිම් ජනගහනය 2255804 කි. 2023 දී පැවැත්වීමට නියමිත ජන සංගණනයේ දී මේ තත්වයත තවදුරටත් වෙනස් විය හැකිය. මේ සංඛ්‍යා ලේඛන ගත් විට සිංහලයන් අභිබවා දෙමළ බස කතා කරන ජනයා ගේ වර්ධනයක් නොමැති බව කෙනෙකුට පෙන්වා දිය හැකිය.

 

 

 නමුත් යතාර්ථය එය නොවේ.  නුවර එළිය දිස්ත්‍රික්කය තුළ ජනගහනය සලකා බැලීමෙන් සබෑ තත්වය වටහා ගත හැකිය  එහි සමස්ත සිංහල ජනගහනය 282053 කි. දෙමළ බස කතා කරන ජනයා එම දිස්ත්‍රික්කය තුළ 427856 දක්වා වර්ධනය වී තිබේ.විශේෂයෙන්ම මෙහි දෙමළ ජනගහනය 410204 ක් සිටින  අතර ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාශයන් තුළ ද සිංහල ජනගහනය අභිබවා දෙමළ ජනයාගේ වර්ධනයක් දක්නට හැකිය. මෙය මෙලෙස සිදු වූයේ අවසාන වශයෙන් 1987 දී සම්මත කරන ලද පුරවැසි පනත මගින් ඉන්දියාවට පිටත් කර යැවිය යුතු එතෙක් ලංකාවේ ඉදිරව සිටි සිටි ඉන්දියානු සම්භවයක් සහිත සියලුම  දෙමළ ජනයාට කිසිම කොන්දේසියක් නොමැති පුරවැසි කම පිරිනැමීමයි.

      මෙම පුරවැසි පනත පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කළ කල්හි මෙයට සහමුලින්ම විරුද්ධ වූ ප්‍රධාන පුද්ගලයා වූයේ වර්තමාන අග්‍රාමාත්‍ය දිනේෂ් ගණවර්ධන මහතාය.මේ සම්බන්ධව ඔහු විසින් පාර්ලිමේන්තුව අමතා කරන ලද කතාව ඇතුලත් කර ජාතියේ උරුමය වැළලයි යනුවෙන් කුඩා පොත් පිංචක්  මහජන එක්සත් පෙරමුණ විසින් 1987 දී ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත. එම ප්‍රකාශනයෙන් පැහැදිලි කරනුයේ පුරවැසි පනතේ හත් වන වගන්තියේ භයානක කමය.විශේෂයෙන්ම 16 වන සංශෝධනය අනුව උතුර සහ නැගෙනහිර පළාත් වල පමණක් නොව නුවර එළිය දිස්ත්‍රික්කයේ දෙමළ ජනයා වර්ධනයව  සිටින ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාශයන් තුළද දෙමළ බස පරිපාලන බස වන අකාරය ඔහු පෙන්වා දී තිබුණි.16 වන සංශෝධනයේ දී එම තත්වය විග්‍රහ කොට ඇත්තේ මෙසේය.

උප දිසාපති කොට්ඨාසයක් සංයුක්ති වන යම් ඒකකයක සුළු ජනගහනයට එම ප්‍රදේශයේ සිංහල හෝ දෙමළ භාෂාමය සුළු ජන කොටස දරන අනුපාතය කෙරෙහි සැලකිල්ල ඇතිව ජනාධිපතිවරයා විසින් සිංහල සහ දෙමල භාෂා දෙකම හෝ ඒ ප්‍රදේශය පිහිටි පළාතේ පරිපාලන භාෂාව වශයෙන් භාවිතා කරනු ලැබූ  භාෂාව නොවන වෙනත් භාෂාවක් හෝ ඒ ප්‍රදේශය සඳහා පරිපාලන භාෂාව වශයෙන් භාවිතා කරනු ලැබීමට විධාන කරනු ලැබීමට විධාන කරනු ලැබිය හැකිය.

         දැන් නුවර ඒළිය දිස්ත්‍රික්කයේ භාෂමය තත්වයේ අනාගත තීරණය වන්නේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ මෙම 22 වගන්තිය අනුවයි.පසුගිය යහපාලන සමයේ දී අගමැතිව සිටි රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා නුවර එළි දිස්ත්‍රික්කයට අයත් අඹගමුව ප්‍රාදේශීය සභා බල ප්‍රදේශය කොටස් තුනකට කැඩීමට තම තනි බලය පාවිච්චි කරන ලද්දේ එවක කඳුකරයට පැමිණි නරේන්ද්‍ර මෝදී ගේ  දෙශපාලන මැදිහත් වීම මතය.දැන් මේ වන විට අඹගමුව නෝර්වුඩ් සහ හැටන් දික්ඔය යනුවෙන් ප්‍රාදේශීය සභා බල ප්‍රදෙශ තුනක් වෙන්ව පවතින අතර නෝර්වුඩ් සදහා ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාශයක්ද ස්ථාපනය කර තිබේ. නෝර්වුඩ් වල බහුතර ජනගහනය දෙමළ වන අතර ඉදිරියේ දී 13 සම්පූර්ණ වශයෙන් ක්‍රියාත්මක කළහොත් කඳු කර දෙමළ රාජ්‍යය සඳහාද පදනම භාෂාමය තත්වයෙන් සහතික කරනු ඇත. 1957 දී බණ්ඩාරනායක චෙල්වනායගම් ගිවිසුම ඇති කරන කල්හි. ඊට විරුද්ධ වූ එක්සත් ජාතික පක්ෂය මේ මගින් බෙදෙන රට යනුවෙන් කුඩා පොත් පිංචක් රට පුරා බෙදා හැරීය.එ පොත් පිංචේ යෝජිත දෙමළ රාජ්‍යය යනුවෙන් සටහන් කර තිබුණු ප්‍රදේශයන් වශයෙන් උතුර සහ නැගෙනහිර සහ මධ්‍යම පළාතද දක්වා තිබුණි.ඒ මධ්‍යම පළාතේ ජනගහනය අනාගතයේ දී තව දුරටත් දෙමළ ජනයාගෙන් සංතෘප්ත වුවහොත් අතැම් විට ඉන්දීය මැදිහත් වීම මත  දෙමළ ජනයා පදිංචි කිරීමෙන් හෝ පළමුව නුවර එළිය දිස්ත්‍රික්කයේ ද දෙවනුව මහනුවර දිස්ත්‍රික්කයේ ද තෙවනුව මාතලේ දිස්ත්‍රික්කයේ ද ඉන්පසුව සපරගමුව පළාත පමණක් නොව ඌව පළාත දක්වාමද දෙමළ බස පරිපාලන බස කර ගත් දෙමල රාජ්‍යයක් ස්ථාපිත වීමට තිබෙන ඉඩ කඩ බොහෝය.

   හැට නව ලක්ෂයක් ගෝඨාභය රාජපක්ෂට චන්දය භාවිත කරන ලද්දේ මේ ටික කරගන්නට නොවේ.ඔහු සියලු සිංහලයන් පාවා දී පැන ගියේ රනිල් වික්‍රමසිංහ වැනි බෙදුම්වාදියෙකුට රට පවරා දීමෙන් පසුවයි.රනිල් වික්‍රමසිංහ මේ මෑතකදී උලමා සංවිධානයේ සමුලුවකදී ප්‍රකාශ කරන ලද්දේ නූතනත්වය අනුව අපි බටහිර ශිෂ්ඨාචාරයට නතුවී අවසන් බවයි. ඒ අනුව සිංහල කමද බෞද්ධ කමද අප අත්හැරිය යුතුය.ඒ ඔහු ගේ බටහිර ගැති ආකල්පයන්ය. නමුත් වර්ෂ දෙදහස් පන්සීයක් තිස්සේ පමණක් නොව මෑතකදී පැවති කොටි ත්‍රස්ත සමයේ දී පවා ජීවිත පූජා කරමින් රැකගත් මාතෘ භූමිය මේ මනස්ගාත වලට යට කළ යුතු නොවන බව අප සමස්ත සිංහල ජාතිය වවටහා ගත යුතුය.ඒ නිසා ඉන්දීය මැදිහත් වීමත් බටහිර න්‍යාය පත්‍රයත් අප විසින් පරාජය කිරීම අනිවාර්ය සාධකයක් වනු ඇත.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

     

උතුර සහ නැගෙනහිර පෙදෙස්හි දාගැම් බෑඳීම සහ දාගැබ් බිඳීම

 

 

 

                     

            දීර්ඝ කාලීනව පැවති කොටි ත්‍රස්ත යුද්ධය නිමා වීමෙන් පසුව යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය වීමත් සමග ඇති වූ පරිවර්තනය බඩාත්ම  බලපෑම් ඇති කරන ලද්දේ වෙහෙර විහාරස්තාන ගොඩ නැන්වීම සම්බන්ධයෙනි. නිදහස ලැබූ අවදියේ දී නාග ද්පීපය සේරුවිල දහ දීඝවාපිය වැනි අතිශය වැදගත් බෞද්ධ සිද්ධස්ථානයන් නැවත පිළිසකර කරනු ලැබූවේ දකුණේ විසූ සැදැහැවත් බෞද්ධ පින්වතුන් ගේ දායකත්වයෙනි.මේ පරිවර්තනයත් සමග විහාරස්ථානයන් සමග දකුණේ වෙළඳ ව්‍යාපාරයන් පවා උතුරේ විවෘත විය. දකුණේ බේකරි කර්මාන්තය යාපනයට පැමිණියේ මෙලෙසිනි. නමුත් අසූව දශකයේ දී විහිදුවන ලද දෙමළ ඊළාම් ද්‍රවිඪීකරණ සංකල්පය  මත ඇවිලවූ යුද්ධය නිසා 1987 වන විට උතුරේ සිටි සිංහලයන් පළවා හැරීමේ ව්‍යාපාරයක් බවට පත් විය.මෙම යුද්ධය අවසන් වීම මත නැවත පෙර පැවති තත්වයට යා යුතුවව තිබුණි. උතුරු නැගෙනහිර ජීවත් වූ දෙමළ ජනතාව සමග පෙර පැවති සහෝදරාත්මක ජීවන රටාව නැවත ගොඩ නැන්විය යුතු විය.මේ සඳහා උතුරට වැඩම කරලූ ගරුතර මහාසංඝරත්නයෙන් ඉටු වූයේ මහඟු යුතුකම් සමුදායකි. යුධ හමුදාවත් අනෙකුත් ආරක්ෂක අංශත් තමන් ගේ කඳවුරු භූමියෙන් පිට ජීවත් වන ජනතාවට සලකන ලද්දේ බේදයකින් තොරවයි. ඒ නිසා උතුරේ විහාරස්ථාන ගොඩ නැගීම යනු දෙමළ ජනතාවට විරුද්ධ වීමක් ලෙසට ඔවුහු කල්පනා නොකළහ.

          උතුර සහ නැගෙනහිර ප්‍රදේශයන්හි 2009 වර්ෂයෙන් පසු විශේෂයෙන්ම 2012 වර්ෂයේදී පමණ ආරම්භ කරන ලද පුරාවිද්‍යා ගවේෂණ කටයුතු වලදී අනාවරණය වූ පුරාවිද්‍යා ස්ථාන 1700 කට වැඩි තරම්ය. 1981 දී සිරිල්මැතිවි මහතා විසින් පළ කළ යුනෙස්කොවට ඉදිරපත් කරන ලද වාරතාවේ තිබුණේ 276 ක් පමණි. නමුත් ඒ සීමාවට වඩා එහායින් මෙම ස්මාරකයන් විසිරී පවතින බවට තොරතුරු හෙළි විය.මේවායින් සාතිශය බහුතරයක් බෞද්ධ ස්මාරකයන් බවටද හෙළි විය. ඒ තත්වය තුළ අරිසිමලේ සෙම්බු මලේ මාතොට විහාරය කුරුන්දි විහාරය සපුමල්ගස්කඩ කන්කසන්තුරේ තිස්ස විහාරය මුහුදු මහා විහාරය සහ දීඝවාපිය ආදී ඉතා වැදගත් බෞද්ධ සිද්ධස්ථාන රැසක් පීළිසකර වන්නට විය. දීඝවාපීයට ප්‍රථම වරට හමුදාවේ දායකත්වය ලබා දෙමින් එහි ගර්භය බැඳීමේ කොටස නිමා කරන්නට උත්සුක වී තිබේ.

    දාගැම් බඳින්නෝ දෙවිලොට යති දාගැබ් බිඳින්නෝ අපාය ගාමී වෙති. වෙතරණි නම් නරකයේ උපදිති.මේ පීලිබඳ පොත පතින් පමණක් නොව  අපේ ගම්වල විහාරස්ථානයන් තුළ බිතු සිතුවම් මගින් ද පෙන්නුම් කර තිබේ.විහාරස්ථානයක තිබෙන වැදගත් අංග අතරින් බෝධිය සහ චෛත්‍ය ප්‍රධාන වෙති පිළිම ගෙය හැදුණේ පසු කාලීනවයි.සිරිපතුල් ගල් ආසනඝර ආදී බෞද්ධ වාස්තු විද්‍යාවේ වැදගත් සන්ධිස්ථානයන් පසු කර යන විට මේ විහාර අංග පිළිබඳ වැදගත් කමත් ඒවා වන්දනාමානයෙන් සිදුවන කුසල් පිළිබඳවත් අපට දැනුමක් ලබා දේ.මිහිඳු මහ රහතන් වහන්සේ කලක් බුදු රදුන් නොදුටු බැවින් දඹදිව වඩිනු කැමතිව දේවානම් පියතිස්ස රජුට සැළ කරසිටියහ. මිහිඳු මා හිමියන් මෙයින් අදහස් කරන ලද්දේ සර්වඥ ධාතු නුදුටු හෙයින් බව අවබෝධ කරගත් රජු ධාතු නිධාන කොට ගත් චෛත්‍යක් ගොඩ නන්වා යොදුනෙන් යොදුනටද කුඩා චෛත්‍ය ගණනාවක් ද කරවූ බැව් සඳහන්ය.ධාතු පිහිටුවා දාගැබක් කරවීම බුදු රදුන් ඒ විහාරස්ථානයෙහි වැඩ වාසය කරවා ගැනීමක් ලෙස සලකා තිබේ. චෛත්‍යය වැඳ බෝමලුවට පිවිස බුසු රදුන් හමුවෙහි මෙන් යටහත් පහත් පැවතුම් දක්වා බෝධිය වැඳිය යුතු යයි සූත්‍ර දේශනා වල සඳහන් ය.

 

චෛත්‍යක් වන්දනා කිරීමේ දී අනුගමනය කළ යුතු ක්‍රමයක් වීය. එම වන්දනා ක්‍රමය සකස්ව තිබෙන්නේ බුදුන් වහන්සේට වන්දනා මාන කළක්‍රමය අනුව යයි සිතිය හැකිය.සැරියුත් මහ රහතන් වහන්සේ බුදුන් වහන්සේට කළ අවසන් වැඳුම පිළිබඳව ධර්මග්‍රන්ථයන්හි විස්තර වෙයි. තෙරුන් වහන්සේ තුන් වරක් බුදු රදුන් පැදකුණු කොට සිව් තැනක සිට වැඳ වැටී හිමියනි මම ඔබගේ දැකීම පැතුවෙමි. මාගේ ප්‍රාර්ථනාව සමෘධ වී යැයි කීය.ඔබ වහන්සේ දුටු වෙමි. ඒ මුල් දැකීමයි. මේ අන්තිම දැකීමයි.මෙසේ වදාරා දොහොත් මුදුන් තබා වැඳගෙනම පේන තෙක් දුර මුහුණ බලාගෙනම පසුපසට ගොස් මෙතැන් පටන් චුති ප්‍රතිසන්ධි වශයෙන් නැවත කිසිම තැනක ඉපදීමක් නැතැයි වැඳ වැටුණු බව දක්වා ඇත.

   මේ සම්ප්‍රදාය අනුගමනය කළ සිංහල බෞද්ධයන් ට ඔවදන් දුන් භික්ෂූන් වහන්සේලා මෙසේ කීහ. මහා සෑයක් නම් තෙවරක් පැදකුණු කොට සතර තැනක පසඟ පිහිටුවා වැඳිය යුතුය. කුඩා සෑයක් නම් එසේම ප්‍රදක්ෂිණා කොට අට තැනක සිට පසඟ පිහිටුවා වැඳිය යුතුය. දුටු ගැමුණු මහ රජතුමා විසින් කරවන ලද රුවන්වැලි මහා චේතිය  මහා චෛත්‍යය නමින් හැඳින්වේ. අන්‍ය චෛත්‍ය වලට වඩා පූජනීය වස්තු නිදන් කොට ඇති හෙයින් අසදෘස මහා සෑය නමින්ද ප්‍රකට ය.මෑත කාලයේ දී අසදෘෂ සෑයක් බැඳ වී නම් ඒ කූරගල අසදෘෂ ශාක්‍ය සිංහ චෛත්‍ය රාජයාණන් වවහන්සේය.චෛත්‍ය විකාශනයේ දී නොයෙක්  අංග එකුතු වී තිබේ. බුබ්බුලාකාර ධාන්‍යාකාර පද්මාකාර ඝණ්ඨාකාර ඝඨාකාර ආදී වශයෙන් හැඩයන් කීපයකි.මල් පිදීමේ තැන් වශයෙන් පුප්ඵදාන නැතිනම් මල් පියවසා යනුවෙන් වේදිකාවකි.මෑතකදී සංරක්ෂණය කරන ලද කුරුන්දි විහාර පද්මාකාර ස්ථූපයේ තුන් මහල් පේසාවක් ඇත.පොළොන්නරු යුගයේ දී තවත් අතකින් චෛත්‍ය නිර්මාණයන් විකාශනය විය. රන්කොත් වෙහෙර සහ කිරිවෙහෙරේ පාදයන් වටා බුදු පිළිම සහිත කුඩා පිළිම ගෙවල් අටක් පිහිටා තිබේ. අනුරාදඵුර මුල් යුගයේ එසේ නැත.

   චෝල අක්‍රමණයන් නිසාද කාලිංග මාග ආක්‍රමණ නිසාවෙන්ද නටුබන්ව ගිය චෛත්‍ය නැවත ගොඩනැන්වීම ආරම්භ කරන ලද්දේ විසිවන සියවස්හි මුල් භාගයේ සිටය. සැදැහැවතුන්ගේ ධන පරිත්‍යාගයෙන් කරන මේ කටයුතු  බුදු රදුන් වෙනුවෙන්මය යන පැරණි මග සිංහල බෞද්ධයන් අතින් අනුගමනය විය. රුවන් මැලි සෑය කතරගම කිරි වෙහෙර  ආදිය නැවත එලෙස පිලිසකර කර සුදෝ සුදුවන්ව බබළන ස්වරූපයෙන් කොත් පැළන්දුවද පුරාවිද්‍යාවට පවරා ගැනීමෙන් පසු ජේතවනයත් අභය ගිරියත් පමණක් නොව පොළොන්නරු රන්කොත් වෙහෙර කිරි වෙහෙර ආදියද කපලාරු කිරීමටද නොහැකි විය.ජේතවනාරාම පුවරුලිපියෙහිදී සතරවන මිහිඳු රජු පවසා ඇත්තේ නවකම් කිරීමටය.නොබෝසත්හු නොරජ් වම් යැයි එතුමා පවසා ඇත්තේ මෙවැනි පුණ්‍යකර්මයන් නොකර රජකම් කළත් පළක් නැතැයි හඟවන්නටයි.ඉතින් ජේතවනයත් අභය ගිරියත් සුණු පිරියම් කොට කොත් පැළැන්දූ දිනයට රටම එකසේසත් වනවා නිසැකය.

     වර්තමානයේ දී විශේෂයෙන්ම උතුරු නැගෙනහිර චෛත්‍යක් තහවුරු කරවන්නටද බාධක පවතී නීතිමය බාධා පවතී.කිලිනොච්චියේ උරතිපුරම් දාගැබත් කන්නියා උණු වතුර ළිං ළඟ තිබෙන දාගැබත් තහවුරු කරවීමට ගිය නිළධාරින්ට බැණ තර්ජනය කොට ආපසු එවූහ. නඩු දැමූහ.මේ දාගැබ් හි පේසාව ළඟින්ම ගිහියන්ගේ ටොයිලට් වලවල් හෑරීමටද නිවෙස් සෑදීමටද උත්සුක වී සිටිති. සමලන්කුලම දාගැබ සහ  යාපනයේ වෙහෙර පිටිය දාගැබ් උදාහරණ වෙති.මේ ඉඩම් මැන වෙන් කිරීමට ආරක්ෂා කිරීමට ඇමතිවරුන් පමණක් නොව ජනපතිවරුන්ද අගමැති වරුන්ද තහංචි පණති. යහපාලන සමයේ දී ඒවැනි තහංචියක් පැණවූ පුද්ගලයා අද ජනපති වී සිටී.මේ තත්වය නිසා දාගැබ් හැදීමේ සීඝ්‍රතාවයට වඩා දාගැබ් කැඩීමේ ඩෝසර කිරීමේ ක්‍රියාවලිය යස රඟට සිදු වේ.මඩකලපුවේ හිරිකෝවිල් දාගැබ දෙපළු කරලූයේ ඉඩම් තණ්හාවටයි.ප්‍රථමයෙන් පැහැදිලි කළ ලෙස දාගැබ් සෑදීමෙන් දෙව්ලොව වෙතද දාගැබ් බිඳිමෙන් නරකයෙහිද උප්පත්තිය ලැබීමට හේතු වෙයි.මේ ගැන නිමි ජාතක කතා වස්තුවෙහි හොඳින් පැහැදිලි කර දී තිබේ.ඉතින් අද උතුරෙහි සෑදෙන දාගැබ් දෙස බලමින් අප සාධු කාර නොදෙන්නේ මන්ද.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්