පුරාවිද්‍යා බලධාරීන් විසින් අතහැර දැමූ ජාතික උරුමය කුච්චවේලි

 

 

 

                           

              නැගෙනහිර පළාතේ ඉතා වැදගත් ‌ෙඑතිහාසික සිද්ධස්ථානයක් වනුයේ තිරියායේ හිරිගඩු සෑයයි.තපස්සු භල්ලකු වෙළඳ දෙබෑයන් විසින් රැගෙන පැමිණි කේශ ධාතු තැන්පත් කර සැදූ  කුඩා ස්ථූපය ප්‍රතිසංස්කරණයට ලක් වෙමින් අදටත් එහි ජීවමාන වෙයි. තපස්සු භල්ලුක වෙළඳ දෙබෑයන් ලංකාව වෙත පැමිණ ගොඩ බට තැන් ගැන පුවත් කීපයක් වෙයි. ඉන් එකක් නම් තිරියයාට නුදුරු කණිකාර වේලි තොටුපළයි.ගැඹුරු මුහුදකින් යුක්ත නමුත් යාත්‍රිකයන්ට සුවසේ වෙරළ වෙත ළඟ විය හැකි මෙම වරාය අද හඳුන්වනුයේ කුච්චවේලි යනුවෙනි.කුච්චවේලියට නුදුරින් පවතිනුයේ සෙම්බිමලේ පුරාවිද්‍යෘ ස්ථානයයි. එයට කණිකර ගිරි  නම් ව්‍යවහාරයකි.කණිකර යන්න ප්‍රදේශයට තවත් නමකි. කණිකර පෙදෙසේ ප්‍රධාන වෙළඳ තොට වූ කණිකරවෙල්ලියෙහි ඉතා සුවිශේෂී බෞද්ධ සිද්ධස්ථානයක් වෙයි.එය පිච්චමල් විහාරය ලෙසින් එකල ප්‍රකට විය.

             මේ වෙළඳ තොට අසල මුහුදු තීරයේ කඳු ගැටයක් වෙයි.එය ගම්මුන් විසින් හඳුන්වනු ලබන්නේ කරඬි මලේ නැතහොත් වලස් කන්ද යනුවෙනි.අතීතයේ රහතුන් වහන්සේලා භාවනායෝගීව වැඩ වාසය කළ මෙම ස්ථානය අසල මෙම කඳු ගැටයේ ගල් ලෙන් කීපයක් ඇති අතර පැරණි සථූපයක නටබුන් ද පිහිටා තිබේ.මෙම කදු ගැටය පාමුළ පෙරලී ගිය ගලක කෙටූ අපූරු රූකමක් තිබේ. කුඩා ස්ථූප දාසයකින් යුක්ත කැටයමක් ලෙසට මෙය හඳුනාගෙන තිබේ. ඒ සමගම සංස්කෘත භාෂාවෙන් ලියනලද ශිලා ලේඛනයක්ද දක්නට ලැබේ.නිදන් හොරුන් විසින් පෙරලන ලද මෙම ගල සහ අගනා රූකම නොපිටට වී දැන් කාලයක් ගතව ඇත. පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් කුච්චවේලිය නැතහොත් කණිකාර වේල්ලිය අරභයා පුරාවිද්‍යා ගවේශන ආරම්භ කරනුයේ 1955 වර්ෂයේ දීය. ඉන් පසුව එහි කැණීම් ආරම්බ කර ඇත.එයට හේතුව ලෙසට දක්වා ඇත්තේ එකල රිවිරැස පුවත් පතේ පළවූ ලිපයක් අමාත්‍ය වරයාගේ ඇස ගැටීමෙනි.කෙසේ හෝ මෙම කුච්චවේලි ‌ෙඑතිහාසික ශිලාලේඛනයට ඔබ්බෙන්  දැනට පොලිසිය පිහිටා තිබෙන භූමියෙහි. තිබී පීළිම ගෙවල් දෙකක නටබුන් සහ ස්ථූපයක නටබුන් හඳුනාගන්නට පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව සමත් වී ඇත.හිටපු පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් එම්.එච්. සිරිසෝම මහතා සඳහන් කරන පරිදි නවවන දසවන සියවස්වලට අයත් පැරණි ආරාමයකි මෙය.එහි තිබී හමු වු බුදු පිළීම හිස් දෙකක් සහ හිස රහිත ශරීර කොටස් වලින් පිළිබිඹු වන බුදු රජුන්ගේ තේජාන්විත භාවයත් මහා කරුණා ගුණයත් අධිෂ්ඨාන පරවශ චේතනාවත් දක්වා ඇත්තේ විස්මජනක ලෙසය.දෙතොලේ මන්දස්මිතය වතෙහි පිරිපුන් බව සහ ලලාටයෙහි පළල් බැවින් සහ ඇහි බැම  උඩට නැඹුරු වීමෙන් දැක්වෙන බුද්ධි ප්‍රභාවය යනාදී සියලු ගුණාංග කැටි කොට දක්වා තිබීම කලාකරුවාගේ නෛපුණ්‍ය සහ බුද්ධානුස්සතතියෙහි තෙරපත් බව විදහා පායි. (උතුරු නැගෙනහිර පෙදෙස්හි හෙළ උරුමය )

              මෙම පීළිම ගෙවල් දෙක කැණිමකට ලක් කර නටබුම පාදා ගන්නට යෙදී ඇති අතර මේ ක්‍රියාවලියත් සමග ඇවිස්සුණු දෙමල ජාතිවාදීන් සහ ඉඩම් කොල්ල කෑමේ නිරත පුද්ගලයන් කුච්චවේලි පුරාවිද්‍යා ඉඩම් ආක්‍රමණය කර ඇත.එහිදී ඒතැන කෝවිලක් සාදා පුරාවස්තු විනාශයක්ද කර ඇත. එවකට පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් වරයාව සිටි ආචාර්ය සද්ධාමංගල කරුණාරත්තන මහා වෙත ලිපියක් යොමු කරමින් කුච්චවේලි විනාශය  ගැන දැනුම්වත් කිරීමට ත්‍රිකුණාමල දිසාපාති වරයාව සිටි ඩී.ජේ. බණ්ඩාරිගොඩ මහතා කටයුතු කරතිබේ. මේ ඔහු විසින් යවන ලද එක් ලිපියක ශාරාංශයයි.

 

 

කුච්වේලි තානායමත් පොලිසියත් අතර පිහිටි බෞද්ධ නටබුන් වලින් යුත් භූමිභාගයේ වූ ගලින්  නෙලා ඇති දාගැබ් පේලියෙහි මුදුන් කොටස යම් පිරිසක් විසින් කඩා දමා හානියට පමුණුවා ඇත. මෙම භූමියෙහි අනවසරයෙන් කෝවිල් ගොඩනැගිල්ලක් තනාගෙන යන ලදුව ඒ පිළිබඳව ඔබ වෙත වාර්තා කිරීමෙන් පසුව කෝවිලේ ඉදිරි වැඩ සම්පූර්ණයෙන්ම තහනම් කර ඔබ දෙපාර්තමේන්තුව මගින් මීට පෙර භාරකරුවෙකු පත්කර තිබුණු බවද මට දැන ගන්නට ලැබුණි. දැනට මෙම භුමිය රැක බලා ගැනීම සඳහා භාරකරුවෙකු නොමැති අතර කෝවිල ඉඳකිරීමෙහි  කටයුතු ද ක්‍රම ක්‍රමයෙන් සිදු වෙන බව මා වෙත වැඩි දුර වාර්තා වී ඇත. තත්වය එසේ හෙයින් තව දුරටත් මෙකී නටබුන් විනාශයට පත් කිරීම වැලැක්වීම සඳහා ඔබ දෙපාර්තමේන්තුව මගින් භාරකරුවෙකු පත් කිරීමට නොපමාව පියවර ගන්නේ නම් බෙහෙවින්ම කෘතඥ වෙමි.

      මෙම ලිපියේ සඳහන් නව විනයාගර් කෝවිල 1970 දී පමණ සෑදීම ආරම්භ කර  ඇත.එහි අවට තිබූ ඉඩම් ද අත්පත් කරගෙන ඇත. පසුව දිසාපති තුමාගේ මූලිකත්වයෙන් ආපසු පවරා ගෙන තිබුණු නමුත් භාරකරුවෙකු නොමැති කරමින් පුරාවස්තු ආරක්ෂා කර ගැනීමට නොහැකි වූ බව පෙනේ. මෙම ස්ථානයේ තිබූ ඇත්තේ ‌ෙඑතිහාසික පිච්ච මල් විහාරය යයි වංශකතාවලින් පැහැදිලිය.රුවන් මැලි සෑය සඳහා අවශ්‍ය පිච්චමල් රැගන යෑමට මෙම ප්‍රදේශය යොද ගෙන ඇත. ක්‍රි. ව. තුන්වන සියවසට අයත් පිළිම ගෙයක් මෙහි තිබූ බව පුරාවිද්‍යා වාර්තා වල සඳහන් වන අතර බුදු පිළිම ගල් කණු විද්‍යාමානව තිබී ඇත. දැනට බුදු පිළිමය ත්‍රිකුණාමල කෞතුකාගාරයේ තැන්පත් කර තිබේ.පසුකලයේ දී හයවන සියවසේ දී පමණ මෙම ස්ථානයට පැමිණි මහායානික බෞදධ සැදැහැවතෙකු ගල් පුවරුවක ස්ථූපයන් 16ක කැටයම් කොට ඉන් බුදුබව ප්‍රාර්ථනා කර ඇත.ඒ ගාථාවේ සඳහන් වන සංස්කෘත ලිපියේ සිංහල අරුත මෙසේය. මේ පිනින් උපනුපන් ජාතියෙහි ලෝකයාගේ සියලු දුක් බැහැර කොට පූර්ණ සැප ලබා දෙන්නට මට හැකි වේවා. සියලු කල්හි ඉවසීමෙන් හා කරුණාවෙන් යුක්ත වූයේ වෙම්වා.මේ පිනින් මර සතුරන් පරදවා ශ්‍රේෂ්ඨ වූ බුදු බව ලැබ මම මාගේ මහා කරුණා නමැති හස්තයෙන් දුකට පත් ලෝකයා සංසාර නමැති මඩ වගුරෙන් ගොඩට ගනිම්වා.

    මෙවැනි ශ්‍රේෂ්ඨ ප්‍රාර්ථානාවක් සනිටුහන් කළ ‌ෙඑතිහාසික පිච්චමල් විහාරය කාලයත් සමග මිසදිටුවන් ගේ ග්‍රහණයට නතු ව තිබේ.ගෝමරන්කඩවල රංගිරි උල්පත රජ මහා විහාරය් මෙන්ම කුච්චවේලි පිච්ච මල් විහාරයේ නූතන විහාරාධිපති පූජ්‍ය අහුන් ගල්ලේ සීල විසුද්ධි මහානායක තෙරුන් වහන්සේ  විසින් මෙම කුච්චවේලි  භුමියෙහි වර්තමාන භක්ෂූන් වහන්සේලාට වැඩ වාසය කරලීමට ආවාස සංකීරණයක් නිමවා ඇත. 1985 ජූනි 01 දින මෙම කුච්චවේලි පිච්චමල් විහාර බූමියෙහි පිහිටා තිබෙන නාවික හමුදා කඳවුරුට එල්ලවූ ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරය නිසා සීලවිසුද්ධි නායක හිමියන් තුවාල ලැබීය. උන්වහන්සේ පසුව ගුවන් මගින් රෝහල වෙත ගෙන ගොස් සුවපත් කරගෙන තිබේ.

         මෙවැනි කැප කිරීමක් කොට ආරක්ෂා කළ මෙම අසිරිමත් පුදබිමේ කෙටසක් වර්තමානය වන විට මිසදිටුවන් අතට පත් වී තිබේ. මෙයට ප්‍රධන හේතුව පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ නොසැලකිල්ලයි. 1980 වර්ෂය වැනි ඈත කාලයක මෙහි කැණීම් කොට බෞද්ධ පුරාවස්තු රාශියක් මතු කරගෙන තිබුණද බෞද්ධ සිද්ධස්ථානයක් වශයෙන් තහවුරු කොට සංරක්ෂණය කරලන්නට  ඔවුන් සමත් වී නොමැත. කොටි ත්‍රස්ත සමයේ දී මෙම ප්‍රදේශය අනාරක්ෂිත විය.නායක හිමියන්ට වෙඩි වැදීමෙන් පසු උනවහන්සේට අවශ්‍ය පහසුකම් ලා දිය යුතු බවට හිටපු පුරාවිද්‍යෘ කොමසාරිස් වරයා 1986 දී පමණ යැවූ ලිපියක් දක්නට ඇත.

 

 

           නමුත් අලුතින් තැබූ විනයාගර් කොවිල විසින් මෙහි තිබූ චෛත්‍යයද අනෙකුත් නටබුන් රාශියක්ද විනාශ මුඛයට ඇද දමා ඇත. පසුව මෙම ඉඩම පිලිබඳ පැවති නඩුවකදී පුරාවිද්‍යා දෙපෙර්තමේන්තුවේ ත්‍රිකුණාමල සහකාර අධ්‍යක්ෂ වරයා 2018 පෙබරවාර් මස 08 වන දින පොලිසියට ඉදිරිපත් කරන ලද වාර්තාවකට  අනුව පොලිසිය විසින් උසාවියට ඉදිරිපත් කල බී වාර්තාවේ දක්වා ඇත්තේ  මෙහි වැදගත් පුරාවිද්‍යා සාධක පවතින බවයි. හිටපු පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් වරයෙකු වූ එම්. එච්. සිරිසෝම මහතා විසින් සන්සෝනි කොමිසමට දුන් සාක්ෂි වලද සඳහන් වන්නේ මෙයයි.නමුත් පසුගිය යහපාලන සමයේ  අගමැතිව සිටි රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ගේ දේශපාලන මැදිහත් වීම නිසා උතුර සහ නැගෙනහිර පුරාවස්තු යලි පිළිසකර කිරීම හෝ ආරක්ෂා කිරීම අඩපණ වී තිබුණි. මෙම දේශපාලන තීරණ නිසාම ත්‍රිකුණාමල පුරාවිද්‍යා සහකාර අධ්‍යක්ෂ වරයා නැවත 2019 ජූලි 08 වන දා පොලිසිය වෙත වාර්තා කරනුයේ සහමුලින්ම වෙනස් කතාවකි. විනයාගර් කෝවිල පිටුපස සී සාන ලද භූමියෙහි පුරාවිද්‍යාත්මක වශයෙන් වැදගත් සාධක අනාවරණය නොවන බවද කෝවිල් භූමියෙහි හින්දු ආගමට අයත් ගල් කණු කීපයක් තිබෙන බවද ඔහු සාවද්‍ය ලෙසට කරුණු වාර්තා කර තිබේ.මෙයින් සිදු වූයේ පුරාවිද්‍යෘවට පක්ෂව තීන්දු ගත යුතු නඩුවක් විසිව යෑමයි. ඒ නිසා වර්තමානය වන විට දසවන සියවසට අයත් කුච්චවේලි ආරාම සංකීර්ණය  බෞද්ධ ජනතාවට පමණක් නොව පුරාවිද්‍යාවටද අහිමි වි තිබේ.පුරාවිද්‍යෘ සංරක්ෂණය යනු දේශපාලන තීන්දු තීරණ අනුව අතහැර දැමීම කළ යුතු දෙයක් නොවේ.වර්තමානයේ උද්ගතව පවතින කුරුන්දාවශෝක විහාර ගැටළුවද කාරතිවු වෙහෙර පිටිය පුරාවිද්‍යා රක්ෂිතය පිළිබඳ ගැටළුවද කිලිනොච්චිය ස්ථූප සංරක්ෂණ ගැටළුවද අපට පෙන්වා දෙන්නේ පුරාවිද්‍යා තීන්දු තීරණ නැවීමට මේ දේශාපලනය සමත් වී ඇති ආකාරයයි.ඉතාමත්ම අවාසනාවන්ත කාරණය නම් අසල් වැසි ඉන්දියාවේ බලපෑම්ද මේ පුරාවිද්‍යා වැඩ කටයුතු වලට බාධා පැමිණවීමයි.මෙය තවදුරටත් අපට ඉවසා සිටිය නොහැකි කාරණයකි.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

 

 

ජනතාවට කොකා පෙන්වන ව්‍යවස්ථාදායකය

 

 

 

                               

             පාර්ලිමේන්තුව නැතිනම් ව්‍යවස්ථාදායකයේ 225 පත් කරන්නේ ජනතාවගේ චන්දයෙන්. චන්දෙ දීල මන්ත්‍රී වුණාට පස්සෙ ජනතාවට වගවීමක් නෑ.රටට අහිතකර පනතක් සම්මත කරාම එයට විරුද්ධව ඉහළ අධිකරණයට යන්න හැකියි.නමුත් එය වියදම් අධික ක්‍රියාවලියක්.අධිකරණයට ගියත් කරුණු දක්වන්නේ නැතිව නඩුව අහක දාන්න අධිකරණයට පුලුවන්.2020 වසරේ දි බුද්ධ ශාසන විෂය ජනපතිට තිබෙන්නට අවශ්‍යයි කියලා නීතිඥ අරුණ උණවටුන මහතා  නඩුවක් දැම්මා. කිසිම හේතු දැක්වීමක් නැතිව නඩුව අහක දැම්මා. සුව ඇමතිකෙහෙළිය එන්නත් අනිවාර්ය කරලා ගැසට්ටුවක් ගැහුවා.එකට විරුද්ධව නීතිඥ නුවන් බැල්ලන්තුඩාව නීතිඥ උනම්බුව ඇතුලු පිරිසක් සුපිරිම් උසාවියට ගියා.කරුණු දැක්වීමකින් තොරව නඩුව අහක දැම්මා.රුසියානු ගුවන් යානයක ගමන අත්හිටුවන්නට නියෝග දී තිබෙන්නේ කොළඹ වානිජ මහාධිකරණයයි. දැන ගන්නට තිබෙන ආකාරයෙන් වාරණ නියෝගය රැගෙන ගිය පිස්කල් සහ නීතිඥ සමාගමත් අයර්ලන්ත සමාගම අතර යම් දූෂිත ගනුදෙනුවක් වී ඇති බව පැහැදිලියි.කොවිඩ් වසංගතය කාලෙ ඉන්දියාව නොමිලේ දුන්නු එන්නත් තොගයක් ගන්න ගෝඨාභය ජනපතිවරයා කටුනායක ගුවන් තොටුපලටම ගියා.නුමුත් රුසියාව වැනි මිත්‍ර රටක් සමග මෙරට අධිකරණය ඇති කරගත් ප්‍රශ්ණය ගැන ඔහු නිහඩ පිළිවෙතක් අනුගමනය කරන ආකාරය නිරීක්ෂණය කළ හැකියි.ඇමරිකාව තරහා කරගෙන රුසියාව සමග වෙළඳ ගනුදෙනු කරන්නට සහ උදව් ගන්නට ගෝඨාභය කැමති නෑ.හිටපු ඇමරිකානු පුරවැසියෙක් නිසා ඔහු තාමත් ඇමරිකාවට පක්ෂපාතියි.නමුත් ඔහු තමන්ගේ මාතෘ භූමියට පක්ෂපාතී නැති බව ක්‍රියාවෙන් ඔප්පු කොට අවසානයි.

      2015 යහපාලන ආණ්ඩුව 19 සම්මත කරන්න ගිහින් කාරක සභා අවස්ථාවෙදි කලින් නොතිබූ කරුණු ඇතුලත් කරලා ව්‍යවස්ථාදායක මගඩියක් කරලා ජනතාවට කොකා පෙන්වා ජනපතිගේ බලතල කප්පාදු කරලා අගමැතිට බලය අරන් දුන්නා.එතනින් පස්සෙ අධිකරණයට යන්න අවස්ථාවක් නෑ.මේ විදියට ජනතා පරමාධිපත්‍යට කොකා පෙන්වන ව්‍යවස්ථාදායකයක් ශක්තිමත් කරන්නට තමයි ආයෙ නැවත 21 වන සංශෝධනය ගෙනවුත් තිබෙන්නේ.2002 දී නඩු තීන්දුවක් දුන්නා 19  වන සංශෝධනය 1978 ව්‍යවස්ථාවට පටහැනියි කියලා.නමුත් ජනතාවගේ ඇහැට වැලි ගහලා ඒ කෙටුම්පතම තමයි ආයෙ රනිල් සහ විජේදාස විසින් මහ රෑ සම්මත කරන ලද්දේ.දැන් ආයෙත් ඒ සෙල්ලම පටන් අරන්.පසුගිය කලේ විධායකය හෙබවූ ගෝඨාභය කරපු පිස්සු වැඩ නිසා විධායකය හෑල්ලුවට ලක් වුණා.මේ වැඩ වලට විරුද්ධව අධිකරණයට යන්නට පිළිවන්. ගියත් අර මුලින් කී සැන්තෑසියම තමයි වන්නේ. අධිකරණයේ අත්තනොමතික බලතල නිසා ජනතාවගේ ඉල්ලීම් පරාජය වනවා.කලකට පෙර ඇමරිකන් ආධාර යටතේ මෙරට විනිසුරුවරුන් පුහුණු කලා.මේ පුහුණු වෙච්ච අය සහ නීතිඥ සංගමය එකතුවෙලා හිටපු අධිකරණ ඇමතිගේ මෙහෙයවීමෙන් අධිකරණ භාෂාවෙන් ( සිංහල හා දෙමළ ) නීති අධ්‍යාපනය ලැබීමේ අයිතිය නැති කලා. ගුවන් යානයේ සිද්දියත් එවැනි පක්ෂපාතිකම් දරණ පුද්ගයන්ගේ මෙහෙයවීමක්.මේ ද්‍රෝහී ක්‍රියා ජනතාවට නිරාවරණය කරගත යුතුයි.

        විධායකය පත් කරන්නේ ජනතාව විසින්. ව්‍යවස්ථාදායකය පත් කරන්නේ ද ජනතාව විසින්. දෙකටම ජනතාව මුල් වනවා. එවිට විධායකයේ බලතල ව්‍යවස්ථාදායකයට නැවත දිය යුතු නෑ.කළ යුත්තේ විධායකයත් ව්‍යවස්ථාදායකයත් ජනතාවට වග විය හැකි යාන්ත්‍රණයක් සකස් කිරීමයි. ඒ සඳහා දිස්ත්‍රික් මට්ටමින් විධායක ව්‍යවස්ථාදායක ජනතා අධිකරණ පිහිටුවීය යුතුයි.ජනපති හෝ ව්‍යවස්ථාදායකය හෝ කරණ වැරදි ජනතාවට සෘජුව ඒ අධිකරණයට ඉදිරිපත් කළ හැකියි.ජනතාවට පුලුවන් සිංහල බසින් සහ දෙමළ බසින් මේ නඩු කියලා ඒ භාෂාවලින්ම නඩු පිටපත් ලබා ගන්නට.1972 දි සිරිමාවෝ මැතිණිය උසාවි භාෂා පනත ගෙනවුත් බලාපොරොත්තුවූයේ මේ තත්වය උදාකරන්නටයි.නමුත් රවුෆ්හකීම් අලි සබ්‍රි දේවනායගම් වැනි ඇමතිවරු ඒ අරමුණු විනාශ කලා. යම් නඩුවක් ඉවත දානවානම් අධිකරණය ඒකට කරුණු දැක්විය යුතුයි.අධිකරණයත් ජනතාවට වග විය යුතුයි.යනුවෙන් ව්‍යවස්ථාතාවට ඇතුලත් විය යුතුයි.   

  මෙරට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට මුල් වන්නේ විධායකය ව්‍යවස්ථාදායකය සහ අධිකරණය යන තුන් කොටසයි.මගේ අදහස නම්.මෙයට සිවිල් සේවයත් ඇතුලත් විය යුතුයි.නීති සහ ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය කරන ව්‍යවස්ථාදායකයේ තීරණ ක්‍රියාත්මක කළ යුත්තේ සිවිල් සේවය සහ අධිකරණයයි. විධායකය විසින් රටේ ආරක්ෂාව සහ දළදා වහන්සේ ගේ උරුමය නියෝජනය කරාවි. ජනතා පරමාධිපත්‍ය උපරිම වශයෙන් ලබාගෙන ජනපති බවට පත්වන පුද්ගලයා. රටේ ප්‍රමුඛස්ථානය හිමිකර ගන්නා දළදා වහන්සේ සහ බුද්ධ ශාසනය සුරැකිය යුතුයි.එසේ නැතිනම් නව වන ව්‍යවස්ථාවෙන් ප්‍රයෝජනයක් නෑ. ඔහු රාජ්‍ය ආරක්ෂාවද සැලසිය යුතුයි.දළදා වහන්සේගේ උරුමය ආරක්ෂා කල යුතුයි සහ බුද්ධ ශාසනය සුරැකිය යුතුයි යන ඉල්ලීම අස්ගිරි මල්වතු මහා විහාරයෙන් වත් තවම ඉදිරිපත් වෙලා නෑ. ඒ කට හේතුව රනිල් හරි විජේදාස හරි කියන දේ හරිය කියල උන්වහන්සේලා හිතන නිසයි.වසර දෙදස් පන්සීයක් තිස්සේ පවතින මහා විහාරයේ බලය පාර්ලිමේන්තුවට වඩා ඉහළයි.පෙර රජවරුන්ට ව්‍යවස්ථා සම්පාදනයේ දී උපදෙස් දුන්නේ මහා විහාරයයි.එවැනි දැනුමක් සහ බලයක් තමුන් වහන්සේලාට තිබේ කියල නොසිතන තාක් ව්‍යවස්ථාදායකයේ 225 ජනතාවට කොකා පෙන්වමින් ඉඳියි.අන්තිමේදි භික්ෂු භික්ෂුණී උපාසික උපාසිකා ව්‍යවහාරය නැතිවෙලා පාදිලි සංස්ථාවත් මවුලවි ජිහාඩයත් රටේ ඉතිරිවේවි.

 

මතුගම සෙනෙවිරුවන්