ශ්‍රී ලංකාව වෛරස් යුද්ධයක් අභියසට පැමිණ තිබේද

 

 

                           

           වසංගත මගින් ඇති කළ බලපෑම යනු ලෝක ඉතිහාසයේ සෑම අවස්ථාවකම ඉස්මතු වූ රෝග තත්වයකි. සූර්ය ශක්තිය විසින් පාලනය කරන ලෝකය එහි උපරිමයට පත් වන විට වසංගත පැතිරෙන බව පැරණීයන් දැන සිටියහ.එම තත්වය තුළ රෝග පැතිරෙන කාලය තුළ ශරීර ප්‍රතිහක්තිකරණය බිහි කර ගැනීමටද සිරුරේ මල කොටස් බැහැර කොට හක්තිමත් කර ගැනීමද සිදු විය.නවම් මැදින් මාස වලදී ළමුන් සඳහා විරේක බෙහෙත් ලබා දීම සිදු වූයේ මේ පසුබිම මතය.එසේම දුරුතු සහ නවම් මාස වලදී ලැබෙන වැල් අල වර්ගයන් නිසි කලට ආහාරයට ගැනීමෙන් වෙසෙස් ශක්තියක් ශරීරයේ ගබඩා වෙන බව ඔවුහු දැන් සිටියහ. කෙටි නියන් සමයකින් පසු බක් මස ආරම්භයේ වට අක් වැස්සෙන් කුඩා පැලෑටි රාශියක් මහ පොළවේ ඉබේ හට ගනී.පැරණියන් සඳහන් කරන ආකාරයට දලු නවයක් හට ගැනිණ. මේ දලු නවය තුළ සූර්ය ශක්තිය යහමින් ගබඩා වී තිබුණි. මේ දලු කඩා ඇඹුල සාදා ආහාරයට ගැනීමෙන් ශරීර ප්‍රතිශක්තිකරණය උපරිමයෙන් සිදු බව පැරණි මුතුන් මිත්තන් නිරීක්ෂණය කළහ.

    ලංකාවේ මව්වරු සිංහල වෙදමහත්වරුන් ගේ උපදෙස් පරිදි දරුවෙකු ඉපදී දින කීපයකින් පමණ රත කල්කය ලබා දීම ආරම්භ කරති. රත්හඳුන්  වදකහ ප්‍රධාන රත කල්කය මගින් දරුවාගේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය ශක්තිමත් කරන බව කවුරුත් දැන සිටියහ.මව්කිරි ලබා දීම කරන අතරවාරයේ ඇතිවන ළදරු සංකූලතා දුරුකරගන්නටද රත කල්කය උපයෝගී වෙයි.එයට අමතරව කලුකල්කය සහ සුරන් විදුර ගුලිය යන සරල ඖෂධයන් දරුවන්ට දෙති.දරුවෙකු තරුණ වියට පත් වන අතර වාරයේ ලැබෙන මේ ප්‍රතිශක්තිකරණ අත්තිවාරම දේශීය ආහාර මගින් තව තවත් තීව්ර වෙයි.

    1815 දී ලංකාව පරාධීන රටක් බවට පත්විය. 1818 මෙන්ම 1848 දීද ඇතිවූ විමුක්ති අරගල දෙකකින් පසුව සිංහල ජනතාව බෙහෙවින් අබල දුබල විය.රාජකාරිය ඇණ හිටීම නිසා වාරිමාර්ග විනාශ විය කුඹුරු වතුපිටි පාලු විය.ඉන්දියවෙන් වරින්වර සංක්‍රමණිකයන් කැඳවා පැමිණි ලන්දේසීන් සහ ඉංග්‍රීසීන් ඔවුන් තැන් තැන් වල පදිංචි කළහ.මේ අය සමග කොළරාවත් වසූරියත් පැතිරුණි. ලෝකයේ වසූරිය තත්වයට එරෙහිව වර්ෂ 1798  එඩ්වඩ් ජෙනර් ගව වසූරිය ( සැර බාල කරන ලද චීන ගව වසූරිය වෛරසයක්) ලබා දීමෙන් රෝගියාට ප්‍රතිශක්තිකරණය ඇතිවීමේ අවස්ථාවක් ලබා දෙන ලදී.ලංකාවේ වසූරියට එරෙහිව සිංහල වෙදමහත්වරුන් නොයෙකුත් බෙහෙත් සොයා ගන්නා ලදහ.ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහ රජුද එම රෝගයෙන් මුදවා ගන්නා ලද්දේ ඔවුන් විසිනි. කෙසේ වෙතත් අබල දුබල ව ආහාර හිඟකමින් බැටකෑ සිංහලයන් වසූරියට ගොදුරු වීම සීඝ්‍ර විය. 1886 දී ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුව ප්‍රතිශක්තිකරණ  ආඥා පනත මගින් සෑම දෙනෙකුටම එන්නත් ලබා දීමට නියෝග කරවූයේ රටේ ඇතිවූ තත්වය සැලකිල්ලට ගෙනයි..මෙය බලහත්කාරයක් වුවද රටේ නීතියට සැමට එකඟ වන්නට සිදු විය.වසූරියට දුන් එන්නත බටහිර ලෝකයේ ජයග්‍රහණයක් විය.නව වෙලෙඳ පළකට අඩිතාලමක් විය.මේ නිසා යටත් විජිත රටවලට මේවා හඳුන්වාදීමද ප්‍රතිශක්තිකරණ වැඩ සටහන් ආරම්භ කිරීමද සිදු විය.

        1949 දී ක්ෂය රෝග එන්නතද  1961 දී ගල පටල එන්නතද  1962 දී මුඛ පෝලියෝ එන්නතද 1963 දී නවජ දරුවන්ට බී.සී.ජී. ඒන්නතද 1969 දී ගර්භනී මව්වරුන්ට පිටගැස්ම එන්නතද හඳුන්වාදුනි. 1974 දී ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින් ගෝලීය ප්‍රතිශක්තිකරණ වැඩ සටහන ආරම්භ කරන ලද්දේ එන්නත් වෙළඳ පළ ජය ගැනීමේ අදියරක් වශයෙනි. ලංකාවේ මෙය ක්‍රියාත්මක කිරීම ආරම්භ වූයේ 1979 වසරේදීය. ඉන්පසු 1986 දී සරම්ප එන්නත හඳුන්වා දීමෙන් මෙරට පැවති යම් බෝවන රෝග වැලැක්වීමේ සාම්ප්‍රදායික ක්‍රමයට නිල වශයෙන් පහර දීම ආරම්භ කරන ලදී.එතෙක් සරම්ප සහ පැපොල දෙයියන්ගේ ලෙඩ වශයෙන් හඳුන්වනු ලැබූහ.එම රෝග වරක් වැළඳුණු කල්හි නැවත ඇති නොවේ. ඒ නිසා. කුඩා කාලයේ දී මේ රෝග ඇතිවීම බලාපොරොත්තුවෙන් සිටියහ.මෙම රෝග වළැක්වීම පිණිස පත්තිනි ඇදිහිලි ප්‍රචලිතව තිබුණි.ත ගම්මඩු නැටීම වැනි ශාන්තිකර්ම ප්‍රචලිතව තිබුණි.නමුත් සරම්ප එන්නත විසින් මේ රෝගයට එරෙහිව ඇති කරනු ලැබූ සංස්කෘතික පහරදීම බෙහෙවින් ප්‍රබල විය. 

  

1988 හඳුන්වාදුන්  ජැපනීස් එනසෙපලයිටීස් එන්නතේ සිට 2015 දී නිකුත් කළ අජීවී පෝලියෝ එන්නත දක්වා කාලය ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින් අප රටට කරන ලද බලපෑම සුලු පටු නොවේ.ලංකාවේ සෞඛ්‍ය තත්වය පිළිබඳ යම් වෙනසක් සිදු කරන කල්හි. මේ ජගත් සංවිධානයෙන් අවසර ගැනීම දක්වා එම බලපෑම දීර්ඝ වී තිබේ.

    සරම්ප සහ රුබෙල්ලා වැනි රෝග සඳහා ද එන්නත් ලබා දීමෙන් මනුෂ්‍යා සදා සුරක්ෂිතයයි යන හැඟිමක්  ලෝකය පුරාවටම  ඇති කර තිබෙන්නේ ජගත් සෞඛ්‍ය සංවිධානයන්හි පෙළඹවීමෙනි.නමුත් කලකට ඉහත හඳුන්වාදුන් එන්නත් වලින් ඇති කරන ලද ප්‍රතිශක්තිකරණය අද වන විට හීන වී තිබේ.ක්ෂය රෝග එන්නත උදාහරණයකි.මෙවැනි එන්නත් කුඩා දරුවන්ට මෙන්ම පසුව වැඩිහිටියන් බවට පත් වූ අයටද ඇති කරන ලද බලපෑම සුලු පටු නොවේ.ස්වභාවිකව ලැබී තිබෙන ප්‍රතිශක්තිකරණය අභිබවා කෘතිම ක්‍රියාවලියක් ශරීරය තුළ ඇරඹීම මීට හේතුවයි.මේ නිසා නොයෙකුත් බෝනොවන රෝග ගණනාවක්ම පුද්ගලයන් තුළ වර්ධනය වී තිබේ.මෙවැනි පුද්ගලයන් හුරුව තිබෙන්නේ කෘතිම ප්‍රතිශක්තිකරණයකට බැවින් දියවැඩියාව හෘද රෝග වැනි අවස්ථාවන්හිදී ඒවාට ඒරෙහිව ප්‍රතිදේහ ක්‍රියාත්මක නොවේ.එවිට සිදු වන්නේ විවිධ ඖෂධ මගින් මෙම රෝග පාලනය කිරීමට සිදු වීමයි.. ඇමරිකාවේ කරන ලද නොයෙකුත් අත්හදා බැලීම් නිසා ජානමය එන්නත් පවා අද නිෂ්පාදනය වෙයි. එම නිසා ඇමරිකාවේ චීනයේ සහ රුසියාවේ විද්‍යාගාර පැරණි වෛරස ක්ෂුද්‍ර ජීවින් ගබඩා කොට නොයෙකුත් අත්හදා බැලීම් සිදු වෙයි. කෙරෝනා යනුවෙන් අද පිටවී ඇතිතේ එම විද්‍යාගාර වලින් නිකුත් වූවක්ය යන්න දැන් කතාබහට ලක් වී ඇත. වර්තමානයේ පැතිරුණ කොරොනා වෛරසය ට අමතරව දැන් බ්‍රිතාන්‍යයෙන්ද තවත් නව වෛරසයක් පැතිරෙන්නට පටන් ගෙන ඇත.

    මෙමගින් අප තේරුම්ගත යුත්තේ කුමක්ද.සිය ලාභංශ වැඩි කර ගැනීමට ඖෂධ සමාගම් දරන උත්සාහයයි. ඔවුහු විද්‍යාඥයන් කුලියට ගනී. ලකාවේ උගෙන විදෙස් වලට සංක්‍රමණය වූ විද්‍යාඥයන් පවා මෙලෙස විශාල පඩියකට ඖෂධ සමාගම් යටතට පත් වී තිබේ. කලකට ඉහත මෙරට කෘෂි විද්‍යාඥයන් විදෙස් ගතව ජාන විකරණය කරන ලද ආහාර නිෂ්පාදනයට දායක වී ඇත. විවිධ හයිබ්‍රිඩ් එළවුලු වර්ග අද වෙළෙඳපළට නිකුත්ව තිබෙන්නේ මෙම වෑයමේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙනි.මේ තත්වය අභියස ලෝකය පවතින්නේ බහුජාතික සමාගම් විසින් හසුරුවනලද යන්ත්‍රණයක් මගින් යැයි කීම විහිලුවක් නොවේ.ලංකාව වැනි රටකට මේ වෛරස් යුද්ධය නොහොත් සමාගම් වල ජාන හැසිරවීම ඔරොත්තු දෙන්නේ නැත. මෙරට පාලකයන් ගේ හෙචයියන් සැම විටම විවිධ ජාවාරම් මගින් කරන මුදල් ගනුදෙනු වල කොමිස් බැරවන්නේ දේශපලකයන්ගේ සාක්කු වලයි. එම නිසා කොරෝනා වෛරසයට දෙනු ලබන එන්නත මෙරටට ගෙන්වීම පිටුපස මේ ජාවාරමුන් පෙළ ගැසී සිටී. මෙරට පවතින දේශීය වෙදකමෙන් බිහිවන විවිධ ඖෂධ සමාජය ඉදිර්යේ හෑල්ලූ කිරීම මේ ජාවාරමුන්ගේ තවත් ව්‍යාපෘතියකි.එසේම සෞඛ්‍ය අංශ වල නිසි බලධාරිත්වය හොබවන පිරිස මුදලට නතු කරගෙන දේශීය වෙදකමට ගැරහීමත් නීති රීති වෙනස් කිරීමට ඉඩ නොදීමත් තවත් ව්‍යාපෘතියකි. පවිත්‍රා ඇමතිවරියගෙන් සහ සුදුර්ශනී ප්‍රනාන්දුපුල්ලේ අමතිණියගෙන් ප්‍රකාශ වන්නේ එම කටුක සත්‍යයි. කෙසේ වෙතත් අනාගතයේ දී මෙරට පැතිරෙන වෛරස් යුද්ධ අබියස සටන් කළ හැකි වන්නේ ස්වභාවික ප්‍රතිශක්තිකරණයක් ඇත්තවුන්ට පමණි.ඒ පිරිස වැඩි කර ගැනීම අපට  අද තිබෙන අභියෝගයයි.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

  

මැටි පුවරු ලේඛනයක් මුල් වරට පට්ටියපොළින් හමුවෙයි

 

 

 

                             

         ලංකාවේ ඉතිහාස තොරතුරු දැන ගැනීමට තිබෙන මූලාශ්‍රයන් අතර වංශකතා මුල්තැන් ගනී.දෙවැන්න නම් ශිලාලේඛන සම්ප්‍රදායයි.මහාවංශයේ අඩංගු තොරතුරු පවා තහවුරු කර ගැනීමට ශිලාලේඛන  භාවිත කර ඇත. විශේෂයෙන්ම ඉන්දියාවේ ඉතිහාසයට පවා ආලෝකයක් සපයන ලද්දේ  බ්‍රාහ්මී අක්ෂර විග්‍රහ කරගැනීමට උත්සාහ කළ ප්‍රින්සෙප් ගේ ව්‍යායාමයෙනි.පසුව ටර්නර් ගොල්ඩ් ස්මිත් සහ ම්‍යුලර් වැනි බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයන් ගේ උත්සාහය මත   මේ රටේ ශිලා ලේඛන   විශාල ප්‍රමාණයක් ගැන මනා හැදෑරීමක ආරම්භයක් ඇති කරන ලදහ. පැරණි බ්‍රාහ්මී අක්ෂර මගින් කරන ලද ශිලාලේඛන පිළිබඳ මහාචාර්ය සෙනරත් පරණවිතාන ශූරීන් පළ කල Inscriptions of Ceylon (vol 1)  නම් ග්‍රන්ථය මේ රටේ ඉතිහාසයට විශේෂ වැදගත්කමක් සපයා දී තිබෙන්නේ මේ හැදෑරීම් වල ප්‍රතිඵලයක් වශයෙනි. ශිලා ලේඛන යනු ස්වභාවික පර්වතයක යට තිබෙන ගල්ලෙනක පිහිටි ගලක හෝ ගල් ටැඹක කොටන ලද විශේෂ වැදගත්කමක් උසුලන රචනාවකි. රාජ්‍ය ව්‍යවස්ථා දීමනාවන් පිළිබඳව තොරතුරු මෙහි අඩංගු වේ.තල් පත්‍ර වැටකෙයියා පත්‍ර සහ වෙනත් ශාකමය ද්‍රව්‍ය වල අකුරු ලිවීමද පුරාණ කාලයේ පටන් පවත්වාගෙන පැමිණි සම්ප්‍රදායකි.නමුත් මෙම ලේඛන කලකදී දිරාපත් වෙයි.නමුත් ලංකාවේ භාවිතා කරන තල්පත් බොහෝ කාලයක් පවතින බවද මෙහි සඳහන් කළ යුතුය.එයට හේතුව එහි පත්‍ර වල අඩංගු සිලිකා ප්‍රතිශතයයි. නමුත් වේයන් සහ දීලීර ආක්‍රමණයන් නිසා තල්පත්‍ර දිරාපත් වීමට තිබෙන ඉඩකඩ වැඩිය. එම නිසා පැරණි රාජ්‍ය පාලකයන් සිය ආඥාවන් නිතරම ගලේ කෙටූහ. ගලේ කෙටූ අකුරු වැනි යැයි වහරක්  ප්‍රවාද ගතව තිබෙන්නේමෙසේ කොටන ලද අකුරු වසර දහසක් ගියත් නොමැකෙන බැවිනි..

         මෙවැනි තත්වයක් මත ලංකාවේ ලේඛන සම්ප්‍රදාය පවත්වාගෙන යෑමට වෙනත් මාධ්‍යයක් භාවිතා කිරීම ගැන එතරම් සාධක හමු වන්නේ නැත. නමුත් මැටි බඳුන් වල අකුරු කෙටීම ගැන සාධක රාශියක්ම පුරාවිද්‍යා පර්යේෂණ මගින් තහවුරු කරගෙන තිබේ.විශේෂයෙන්ම අනුරාධපුරය ඇතුලු නුවර කරන ලද කැණීම මගින් හමු වූ වළන් කැබැල්ලේ කොටා තිබූ බිය අනුරදි යන වැකිය ගැන සඳහන් කළ හැකිය. ඊට අමතරව තිස්සමහාරාම අකුරුගොඩ කැණීමෙන් හමුවූ අකුරු කොටූ වළන් කැබැල්ල ගැනද විද්වතුන් අතර වෙසෙස් සංවාද රාශියක් සිදු විය.යාපනයේ කදුරුගොඩ කැණීමෙන් හමු වූ වළන් කැබලි වලද මෙලෙස අක්ෂර කොටා තිබූ අතර මෙවැනි අක්ෂර වල කාලය ක්‍රි.පූ. 6 වන සියවස වැනි ඈත කාලයට දිවයව බව ද සොයා ගන්නා ලදී.ඒ අනුව මෙරට බ්‍රාහ්මී අක්ෂර වල විකාශනය දැනට ලිඛිතව දක්වා ඇති කාලයට වඩා පැරණි බවද සනාථ විය.මේ අතර දිවයිනේ විවිධ තැන් වලින් හමු වූ වෙනත් මැටි වළන් කැබලි වල දක්නට ලැබුණු අකුරු ගැනද තව තවත් සොයා බැලීම විද්වතුන් ගේ වගකීම වී ඇත. මෙවැනි මැටි ලේඛන අතර පුවරුවක කොටා තිබූ ලේඛන ලංකාවෙන් මෙතෙක් හමු වී නැත.  මොහෙන්දාජාරෝ හරප්පා නගර වලින් හමු වූ මෙවැනි මැටි පුවරු(මෘන්මය) ලේඛන නිසා ඉස්මතු වූ ඉතිහාසය ඉතා ප්‍රබල බව මෙහිදී මතක් කළ යුතුය.ඉන්දියාවේ බෝඝස්කොයි පෙදෙසින් සොයා ගත් 15 සියවසට අයත් මැටිතහඩු ලේඛනය ඉහතකී සම්ප්‍රදායේ විකාශයනයක් ලෙස හඳුන්වාදීමක් කර ඇත.මේ අතර ලංකාවෙන් හමුවූ  අංග සම්පූර්ණ ලේඛනයක්  ගැන මෙහිදී දැක්විය යුතුය.ඒ නම් හොරොව්පොතාන කපු ගොල්ලෑව විහාරස්ථානයෙන් හමු වූ මැටි පාත්‍රයයි. එහි සබ්බ පාපස්ස අකරණං යන ගාථාව සම්පූර්ණයෙන්ම කොටා තිබුණි. 

 

 ශිලා ලේඛන සම්ප්‍රදාය අභිබවා මැටි ලේඛන පිළිබඳ සාක්ෂි ලංකාවේ ඉස්මතු නොවුණද මෑතකදී දකුණු පළාතේ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කයේ තංගල්ල ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාශයේ පට්ටියපොළ ග්‍රාමයෙන් හමු වුණු මැටි ලේඛනය මගින් ලේඛන මාධ්‍ය පිළිබඳ අලුතින් කතා කරන්නට ඉඩහසර ලැබී තිබේ. ශිලා පුවරුවක ලියන පරිද්දෙන්ම ගඩොල් කැටයක ලියන ලද ලේඛනයක් පළමුවරට මෙහිදී හමු වී තිබේ.    මෙම ලේඛනය සොයා ගන්නා ලද්දේ දුමින්ද ජයවර්ධන මහතා විසිනි. ඔහු දැනට අගලවත්තේ පදිංචි වී සිටියද තම මවගේ ගම වන පට්ටියපොළට නිතරම යෑම් ඊම් කළ පුද්ගලයෙකි. එහිදී එම ගමේ ස්ථානයක  පැරණි ගඩොල් අවශේෂ තිබේ යැයි ලද ආරංචියකට අනුව ගිය විට කැලෑවෙන් යටවුණු පෙදෙසක තුඹසක් තුළ මෙම ගඩොල් ලේඛනය දකින්නට ලැබී තිබේ.

      පට්ටියපොළ ග්‍රාමය පිළිබඳ සැඟවුණු ඉතිහාසයක්ද තිබේ.දුටුගැමුණු මහ රජතුමාගේ යෝධ සේනාවට සෙන්පතියන් බඳවා ගන්නා කාලයේ දකුණේ තංගල්ලට නුදුරු නෙටුල්විටි නම් ගමෙහි සිටි ගෝඨ නම් තරුණයෙක් කල මහා විස්කමක් ගැන රජුට ආරංචි වී තිබේ. සද්ධර්මාලංකාර කතා වස්තුවේ එන පරිදි ගෝඨ තරුණයා විසින් විශාල ඉඹුල් (කොට්ට ) ගසක් තම්පලා ගසක් ගලවන්නා සේ ගලවා මහා කුඹුරක් අස්වද්දවා තිබේ.එසේම රාජ පුරුෂයන් නෙටුල්විටියට පැමිණ ගෝඨ තරුණයා කැටිව ආපසු යන විට සප්පඳුරු නම් විහාරයේ සෙවණට වන්හ.එහි මනරම් පොල් උයනක් විය.එහිදී ගෝඨයා විසින් පොල් ගස් කරකවා කුරුම්බා ගෙඩි බිමට ඇද හෙලා රාජපුරුෂයන්ගේ පවස සන්සිඳවීමට ලබා දී තිබේ.මේ ගෝඨ තරුණයා ගෝඨයිම්බර වූයේ එතැන් සිටයි. රාජ සේවයට ගිය ගොඨයිම්බර එළාරට එරෙහිව දුටුගැමුණු රජු ගේ සේනාවේ මහා වික්‍රමයන් කර රාජ ප්‍රසාද ලත් කාලයේ තම උපන් ගම සමීපයේ මහා වැවක් කරවාලූ බව ජනප්‍රවාදයේ එයි.ඒ තමන් විසින් ඉඹුල් ගස් ගලවා කුඹුරු අස්වැද්දූ ප්‍රදේශයේ බවද දැක්වෙයි. ඒ ගම අද හඳුන්වනු ලබනුයේ පට්ටියපොළ යනුවෙනි.පට්ටියපොළ වැව පාමුළ තිබෙන කැඳහැලියාවල නම් කුඹුර ට ඒ නම යෙදී තිබෙන්නේ කුඹුරු අස්වද්දන සමයේ  ගොවි සමූහයාට දීමට ගෙනා කැඳ හැළිය මෙම ස්ථානයේ තබා තිබූ හෙයිනි. මේ යෝධයා විසින් බඳවන ලද ගම් වැව පෝෂණය වනුයේ රක්වාන කඳුකරයේ සිට පහත් වන ජල ධාරාවන්ගෙනි. දුටුගැමුණු එළාර යුද්ධයෙන් පසු රජු සමග යම් අමනාපයක් ඇති කරගත්  ගෝඨයිම්බර යෝධයා විදේශ ගතව මහණදම් පිරූ බව සද්ධර්මාලංකාර කතා වස්තුවේ සඳහන්ය.

      පට්ටියපාළ ග්‍රාමය ආශ්‍රිතව අප විසින් කරන ලද සොයා බැලීම් වලදී දැනට එහි දක්නට ලැබෙන පුරාවිද්‍යා වටිනාකම් සහිත ස්ථාන කීපයක් පිළිබඳ කරුණු අනාවරණය විය. පට්ටියපොළ හැඩවින්න රජ මහාවිහාර භූමියේ තිබෙන ටැම්පිට විහාරය හා සීමාමාලකය නුවර යුගයට අයත්ය. ටැම්පිට විහාරයේ ව්‍යුහය පමණක් පැරණි ස්වරූපයෙන් දැනට ඉතිරිව පවතී. විහාරස්ථානයට නුදුරු ව විතාරන්දෙණිය මාර්ගයේ ස්ථාන දෙකකම ගඩොල් සහ මැටි උලු කැබලි සහිත ස්ථාන දෙකක් හඳුනාගන්නට හැකිය.එක් තැනක එළවලු කොරටුවකි. අනෙක් ස්ථානය කැළයට යටවී පවතී. මේ ස්ථාන දෙකම පෞද්ගලික හිමිකරුවන් සතුව පවතී.පෙර දක්වන ලද අකුරු කෙටූ ගඩොල් කැටය සම්මූඛ වූයේ මෙම ස්ථාන‌ය අසළිනි. වරින් වර මෙම ස්ථාන වලින් පස් ඉවත් කිරීම නිසා පැරණි බෞද්ධ ස්ථූපයකට හෝ පිළිම ගෙයකට හානි වී තිබෙන බව පෙනී ගියේය. ඒවායින් ඉවත් කරන ලද පස් වෙසෙසින්ම පාරවල්කැපීමේ දී ඉවත් කරන ලද පස් තැන තැන දැමීමෙන් පසු මේ වටිනා ලේඛනය සහිත ගඩොල වෙනත් ස්ථානයක තැන්පත් වන්නට අතැයි අනුමාන කළ හැකිය. 

 ( 1908 -1911) කාලයේ හම්බන්තොට දිසාපතිව සිටි ලෙනාර්ඩ් වුල්ෆ් මහතා පට්ටියපොළට පැමිණ එම වැවට පැමිණෙන අලි රංචු බැලීමට නැග හුන් යෝධ සියඹලා ගසද පට්ටියපොළට ‌ෙඑතිහාසික අගයක් එකතු කර තිබේ.එයට අමරතව පට්ටියපොළට නුදුරු මැදගම ග්‍රාමයද ‌ෙඑතිහාසික වශයෙන් වැදගත් බව හඳුනාගනන්ට හැකිය. එහි ජීවත් වන පැරණි ප්‍රභූවරුන් ගේ පරම්පරාවන් සතු වලව්ව යම් ස්මාරකයක් ලෙසට නම් කළ හැකිය. මැදගම ආශ්‍රිතව අනුරාධපුර යුගයට අයත් යම් ශිලාමය අවශේෂද දක්නට හැකිබව සඳහන් කල යුතුය.

           අක්ෂර කෙටූ ගඩොල් ගැබෙල්ල අඩියක් පමණ පළල ට සහ අඟල් දහයක් පමණ උසකින් යුක්තව තිබෙන්නට ඇත. මෙම ගඩොල දැනට දෙකඩ වී තිබේ. ඒ නිසා හඳුනාගත හැකි අක්ෂර සහ වැකි තිබෙන්නේ කීපයකි. මෙම ලිපියේ පේළි  පහකි. ගඩොලේ අනෙක් පැත්තේද එක් පේළියක් තිබේ. අකුරු විසිපහක් පමණ දැනට හඳුනාගන්නට හැකිය. අක්ෂර වල ලක්ෂණ අනුව මෙම ලිපිය දෙවන සියවසට පමණ අයත්ය.යම් අමාත්‍ය වරයෙකු විසින් ( අමෙතෙ ) මෙහි ඉඳි කරන්නට යෙදුණු  නව විහාරයකට කරන ලද කරිසයක් පමණ පූජාවක් ගැන මෙම ලිපියෙන් හෙළිදරව් වේ යැයි සිතමි. එම ලිපියේ පළමුවැනි පේළියේ අමෙතෙ යනුවෙන් ද අවසාන පේළියේ මෙවිහර යනුවෙන්ද අක්ෂර සටහන් වී තිබේ.වසභ රජතුමාගේ කාලයේ කරනලද  වල්ලිපුරම රන් සන්නස තුළ තිබෙන අක්ෂර මෙන්ම හැබැස්ස සහ පාලු මැකිච්චාව නම් ශිලාලේඛන වල අක්ෂරයන්ට මෙහි අක්ෂර සමාන කමක් දක්වයි.පාලුමැකිච්චාව ලිපිය ගජබාහු රජුගේ කාලයේ කොටවන ලද්දකි. ගජබාහු රජු නීලමහායෝධයා සමග ඉන්දියාවට ගොස් දොලොස් දහසක් සෙනග මෙහි ගෙනා බව ඉතිහාසයේ සඳහන්ය.එහිදී  ගම්වල සිටි  ගොවි වංශයට ( අසුර ගොවි කුල ) අයත් ජනතාව පට්ටියට ගියා යැයි  සඳහන්ය. පට්ටියපොළ ග්‍රාමයද විශාල ගව පට්ටි වලින් පරිපූර්ණ වූ ස්වයංපෝෂිත ප්‍රදේශයකි.මේ නිසා ගජබාහු රජුගේ කාලයේ (ක්‍රි.ව.112 -134) හෝ එයට පසු මෙම ගමෙහි නව විහාරයක් කරවන කල්හි මෙම ලේඛනය තැන්පත් කරන්නට අතැයි  මේ අනුව කල්පනා කල හැකිය.

     ශිලා ලේඛන මෙන් නොව මෙවැනි මැටි ලේඛන තැන්පත් වී තිබූ ස්ථාන වලින් බැහැර වූ කල්හි විනාශ වී යන්නට තිබෙන ඉඩකඩ බොහෝය. මෙම ලිපිය පුරාවිද්‍යා භාණ්ඩ අගයන මහත්මයෙකුට ලැබී තිබීම භාග්‍යයකි.මෙම ලේඛනය පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවට භාරදීමට දැනට කටයුතු කරමින් ඇත.මෙම ලිපියේ අනෙක් කොටස ද මෙම ස්ථානයේ කොතනක හෝ  තිබේ යැයි අනුමාන කළ හැකිය. දැනට එළවලු කොරටුවකට යටව තිබෙන භූමියේ ගඩොල් කැට රාශියක්ම හමුවන හෙයින් එම බිම පළමුව සංරක්ෂණය කොට දෙවනුව කැණීමක් මගින් මෙම සාධක මතු කරගත හැකි වනු ඇත.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

මූලාශ්‍ර -

1/ ලක්දිව සෙල්ලිපි - කොත්මලේ අමරවංශ හිමි (1969 )

2/ සිංහල ශිලා ලේඛන විවරණය - ධර්මබන්ධු අමරසේකර (1961 )

3/සිංහල ශිලා ලේඛන -  ඩබ්.එස්. කරුණාරත්න (1956)

4/ කඩයිම් පොත් විමර්ශනය -එච්.ඒ. පී අභයවර්ධන (1978 )

 

 

 

 

 

 

එන්නතක් එනකන් සිංහල බෙහෙත් වලට වලිය අදිනවද

 

                      

               කෑගල්ලේ දේවාලයක් පවත්වාගෙන යන ධම්මික බණ්ඩාර නම් කපු මහත්මයෙකු විසින් කොරෝනා රෝගයට බෙහෙතක් ලබා දීමෙන් රෝගීන් සුවපත් කල කතාව සමාජ ගත වී ඇති සමයක මෙම විෂය ගැන තවදුරටත් කතා කිරීම කලෝචිතය.මෙම සාකච්ඡාව පටන් ගත යුත්තේ නිදහසින් පසු මෙරට සෞඛ්‍ය සේවය අත්පත් කරගත් ආධිපත්‍ය ගැන සඳහන් කරමිනි.මෙරට ප්‍රධාන සෞඛ්‍ය ධාරාව ඇලොපති වෙදකම විසින් අත්පත් කර ගැනීමට ප්‍රථම  ලන්දේසී යුගයේ දී ලංකාවේ වැවෙන ශාක හා ඖෂධ පැලෑටි වර්ග කීපයක් වර්ෂ 1746 දී රසායනාගාර පරීක්ෂාවක් පිණිස බතාවියට යවා තිබේ. ඉන්පසු වර්ෂ 1772 දී ප්‍රථම වරට කොළඹ කොටුවේ රෝහලක් ඉඳි කිරීම මත බටහිර වෛදය ක්‍රම මෙරට අත්හදා බැලෙන්නට විය. අනතුරුව 1850 දී ඉංග්‍රීසින් මනිපායි රෝහල ආරම්භ කළ අතර  බටහිර වෛද්‍ය සේවාව වඩාත් ප්‍රචලිත වන්නට විය.නමුත් නිදහසට පෙර මධ්‍යගත කේන්ද්‍රයක් මගින් සෞඛ්‍ය පහසුකම් සැපයීම සිදු වූයේ අවම මට්ටමකිනි. ඇලොපති ක්‍රමය ට වඩා ගම්වල සිටි සිංහල වෛද්‍යවරු රෝගීන්ට ප්‍රතිකාර කිරීමේ මහත් සමත්කම් දැක්වූහ.නමුත් රටේ ප්‍රජාතන්ත්‍රීය සමාජය ශක්තිමත් වීමෙන් පසුව මධ්‍ය ගත සෞඛ්‍ය සේවයක් ක්‍රමයෙන් ස්ථාපිත වන්නට විය.එය සිදු වූයේ ජාතික සෞඛ්‍ය සේවය 1952 දී ආරම්භ වීමෙනි.

        වර්ෂ 1796 න් පසු ලන්දේසීන් සතු පළාත් ඉංග්‍රීසීන්  භාරගත් පසු විශාල වශයෙන් දකුණු ඉන්දියාවෙන් ජනයා ගෙනවුත් පදිංචි කර තිබේ.මේ ජනයා සමග වසූරිය සහ කොළරා වසංගත පැමිණි බවට වාර්තා රාශියක් ඇත.ඉන්පසු 1815 න් පසු උඩරට රාජධානියද ඉංග්‍රීසීන් ට භාරවුණි. අනතුරුව ඇති කළ ප්‍රතිසංස්කරණ නිසා රටේ සමාජය දුර්වල විය. ‌සේවා සැපයීම අඩාල වුණි.‌මෙහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් වසූරිය ‌මෙන්ම මැලේරියාවත් වේගයෙන් ගම්වල පැතිරුණු බව දක්වා තිබේ.මෙවැනි වසංගත දෙයියන්ගේ ලෙඩ වශයෙන් හඳුන්වා එම රෝගීන් සමාජයෙන් දුරස්තර කරලීමට ජනයා පෙළඹුණහ. කැලේ පැලක් සාදා රෝගියා ඒහි ගොස් තැබූ බවයි සඳහන් වෙයි.

    1805 දී වසූරිය වසංගතය නැවතත් උග්‍ර වුණි. සිංහල රාජධානියේ අවසන් රජු වූ ශ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහයන්ටත් මේ රෝගය වැළඳී තිබූ බව සඳහන්ය. නමුත් රජුගේ වෙදනාවන් එයට ප්‍රතිකාර කොට ඔහු සුවපත් කර ඇත.ඒ  යුගයේ ගම්වල සිංහල ‌වෙදකම ‌බොහෝ සාර්ථකව ක්‍රියාත්මක විය. ‌බෝ වන ‌රෝග ‌නොහොත් ‌දෙයියන්ගෙ ‌ලෙඩ පාලනය කරගන්න ‌වෙද මහත්වරු තමන් දත් දැනුමින් අලුත් ඖෂධ ‌හොයා ගත්හ.ඉන් එක ඖෂධයකි දිව්‍ය රාජ ගුලිය.(මාලේවන බෙහෙත් අත් පොත -වෛද්‍ය ඩී.ඒ.මුණසිංහ මහතා සතු වූවකි ) ‌මේ ගුලිය තමන්ගේ හිණ බැඳ යෑමෙන් ‌ලෙඩ ‌රෝග ‌බෝවන්නේ නැතැයි සඳහන්ය.‌ගෙයි උඩලිපතේ තැබීමෙන් නිවසට ‌‌රෝගය පැමිණීම වලක්වන බවද. ගමේ හතර ‌කොණ ‌මේ ගුලිය වළ ලෑමෙන් ගමට පැමිණීම වළක්වන බවද දක්වා ඇත..මාතර  දෙවිනුවර රාජගුරු මුදියන්සේ රාළහාමි නම් වෛද්‍යවරයෙකු  ද්‍රව්‍ය ගුණ විඥාණය පිළිබඳ සිය දැනුම භාවිත කොට පීත කරෝසන ගුලිය නමින් ඖෂධයක් සාදා වසූරිය ලෙඩුන්ට ලබා දී තිබේ.මෙම ඖෂධයන්හි බෙහෙවින්ම රස බෙහෙත් අඩංගුය .රසදිය සාදිලිංගම් පාෂානම් වැනි සැර බෙහෙත් සමග දේශීය ශාක ඔසු යොදා ගනිමින් කල පර්යේෂණ බොහොමයක් විය.මේ ගුලි මීපැණියෙන් මෙන්ම විෂ්ණු ක්‍රාන්ති යුෂයෙන්ද අඹරනු ලැබූහ.

 

      1936 වසරේ දී දේශීය වෛද්‍ය විද්‍යාව පිළිබඳ වාර්තාවක් රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභාවට ඉදිරිපත් කරනු ලැබිණ.මෙහි දී පාරම්පරික  වෛද්‍ය ක්‍රම ඉහල නැන්වීම ගැන වෙසෙසින්ම කතා බහ කෙරිණ.නමුත් 1947 පිටවූ  දේශීය වෛද්‍යක්‍රම  පිළිබඳ කොමිෂන් වාර්තාව මගින් මෙරට වෛද්‍ය ක්‍රමය ගැන ගත් ප්‍රතිපත්තිමය තීරණය මෙරට වෛද්‍ය සංස්කෘතියෙන් බැහැරව ගත්තක් විය.

 

 1956 බණ්ඩාරනායක රජය දේශීය වෛද්‍ය විද්‍යාවට සුවිසල් සහයෝගයක් ලබා දෙන ලද්දේ මේ වාර්තාව පදනම් කොට ගෙනයි..ඉන්පසු   සිරිමා මැතිණියගේ රජයත් මීට දුන් සහයෝගය අති මහත්ය.බණ්ඩාරනායක මහතා ආයුර්වේදය මෙරට ඉහළින්ම ඔසවා තබන ලදහ. එම තත්වය තුළ ප්‍රාචීන අධ්‍යාපනයෙන් පිරිපුන් පාරම්පරික වෛද්‍ය පරම්පරා වල දරුවන් ආයුර්වේදය දෙසට ඇදී ගියහ.එයට හේතුව ඒ මගින් ලැබෙන සමාජ පිළිගැනීම නිසාවෙනි.බටහිර සෞඛ්‍ය සේවයත් ආයුර්වේද සේවයත් මෙරට අධිපති සංස්කෘතිය තුළ පැලපදියම් වූයේ එලෙසිනි.

        පාරම්පරික සිංහල වෛද්‍යවරයා යනු සිංහල ජීවන රටාව සමග බැඳී සිටි තමන් ජීවත්ව සිටින පරිසරයේ කොටස් කරුවකු ලෙසින් කටයුතු කළ පුද්ගලයෙකි. එම නිසා ස්වකීය වෙදකම සිදු කරලීමට ඔහු ඖෂධ සපයා ගනු ලැබූයේ ගම අවටිනි.කැඩුම් බිඳුම් ඇනුම් කෙටුම් ඇස් රෝග ගෙඩි වන පිළිකා ආදී ගැමියන්ට නිරන්තරයෙන් වැළඳෙන රෝග කෙරෙහි මේ  වෛද්‍යවරයා සංවේදී විය.ඔහුයට අධ්‍යාපනය ලබා දෙන ලද්දේ ස්වකීය පරපුරෙහි දැනුමැත්තන් විසිනි. ඇසු පුරුද්ද දැක පුරුද්ද හා පළ පුරුද්ද යනු ඔහුගේ ප්‍රත්‍යක්ෂය හා අනුමානය විය. අතැම් විට තම පරපුරේ සිට නැසී ගිය සමත් වෛදයවරුයෙකු  විසින් සිහිනෙන් කියන ලද බෙහෙතක් ඔහු තමන්ගේ වට්ටෝරු අතරට එක් කරගත්තේය.අතැම් මව්වරුන්ටද මේ ගති ගුණය පිහිටා තිබුණි. ආහාර සකස් කරලීමේ දී මුලු තැන් ගෙයි සතු රහස් රැසක් බිහි වූයේ සිහිනෙන් පවසන ලද වට්ටෝරු මගිනි. එමෙන්ම දරුවන් බිහි කරලීමෙන් පසු සූතිකාවන් උදෙසා කරන විශේෂ සත්කාර  මෙන්ම බිළඳුන්ට කරන අත් බෙහෙත් ගැන විශේෂ දැනුමක් කාන්තාවන් විසින් පෝෂණය කරන ලද්දේ විය. ආයුර්වේද වෛද්‍ය ග්‍රන්ථයක් වූ යෝග පිටකයට මෙන්ම දඹදෙණි යුගයේ රචනා කරන ලද වරයෝග සාරයට පවා ඇතුල් කරන ලද්දේ මෙවැනි වට්ටෝරු රැසකි.ප්‍රත්‍යක්ෂය සහ අනුමානය මගින් රෝග වලට ප්‍රතිකාර කිරීම සිංහල ක්‍රමවේදය විය.පැරණි ඉසිවරුන් ගේ දැනුම ද මෙයට එකතු විය.පරීක්ෂණ නිරීක්ෂණ නිගමන වැනි බටහිර පර්යේෂණ ක්‍රමවේදයන් ගෙන් මෙම ක්‍රමය වෙනස් විය.

    ගැමි වෛද්‍යවරයා ඇතැම්  විට රජගෙදර සේවය කරන ලද්දේ විය.ඔහු ගේ පරම්පරා නිලය කුමක් වුවද වෙදකමෙහි සමත් නම්  රාජකීය වෛද්‍යවරයෙකු වන්නට සුදුසු කමක් උදා විය.නුවර යුගයේ භාවිත වූ රජගෙදර බෙහෙත් අත්පොත වැනි ග්‍රන්ථයක අතුලත් කරුණු මගින් ඔවුන්ගේ ක්‍රම රාශියක් හදුනාගත හැකිය. සයවන භුවනෙකබාහු රාජ්‍ය සමයේ දී මෙවැනි රාජකීය වෛද්‍යවරයෙකු  ගෙන් බෙහෙත් ලබා ගැනීමට පැමිණි ඉතාලි කුමරියක ගැන ඉතාලියේ ඉතිහාසයේ දැක්වේ. ඇය ලංකාවෙන් ගෙන යන ලද භාණ්ඩ දැනට නාපෝලි කෞතුකාගාරයේ තැන්පතව තිබේ.මෙලෙස වෙදකම පිළිබඳ සම්ප්‍රදායයන් දෙකක් ක්‍රියාත්මක විය. බැහැරින් පැමිණි ආයුර්වේද සහ යුනානි ක්‍රමයන්හි චිකිත්සාවන් මෙන්ම විවිධ විදෙස් ඖෂධ රාශියක් වෙදකමට සම්බන්ධ වූයේ මේ  සම්ප්‍රදායේ හැසිරීම අනුවයි. 

   බරපතල ලෙසට බෝවන ශ්වසන රෝගයක් වූ කොරෝනා ව ලංකාවට පැමිණි පසු සිංහල වෛද්‍යවරුන් බහුතරයක් මේ රෝගය හඳුනාගන්නට උත්සාහ කළහ.තමන්ගේ වෙද පොත් වල කෝල යනුවෙන් දක්වා තිබෙන රෝග මේ හා සමානයැයි යම්කිසි අනුමානයක් ඇති කරගත්හ.ඒ අනුව ඔවුහු කෝලයට භාවිත කළ හැකි ඒ පැරණි වට්ටෝරු සෙවූහ.බෙහෙත් ගුලි මෙන්ම දුම්වැරටි ද සෑදූහ. ඇතැමෙක් තම පරම්පරාවේ පැවති රහස් ඖෂධ නැවත අත්හදා බැලූහ. චූර්ණ පැණිවර්ග සහ තෙල් වර්ග පිළිබඳ තොරතුරු සමාජයට පැමිණෙන්නේ මේ ලෙසයි. ආණ්ඩුවට මෙවැනි වසංගත රෝග ගැන අත්දැකීමක්  නොවීය.

 

 

   ආණ්ඩුව විශ්වාසය පළ කරන ලද්දේ මෙරට සෞඛ්‍ය ආධිපත්‍ය උසුලන බටහිර වෛද්‍යවරුන්ගේ මතයයි. අධිපති මතවාදී තලයක ඉහළින් වැජඹුණද ආයුර්වේද වෛද්‍යවරුන්ට මෙම මතයට අභීයෝග කළ නොහැකි විය.1897 දී ආරම්භ වූ නිරෝධායන නීතිය යළිත් සක්‍රීය කරන ලද්දේ මෙම පසුබිම මතය.මෙම නීතිය යටතේ සමාන්‍ය ජනතාව බියට පත් කරනු ලැබිණ.ආසාදිතතයෙකු නිතරම  රෝහලකට පැහැර ගෙන යෑම නිසා ජනතාව වඩාත් පරිස්සම් විය. නමුත් ශ්වසන රෝගයකට මේ ආකාරයට බිය වීමක් පැරණි කාලයේ තිබුණේ නැත. අපේ පැරණියන් මූලිකව ඉඟුරු කොත්තමල්ලි අරත්ත වැනි ඖෂධ භාවිතා කරමින් රෝගයෙන් අත් මිදීමට උත්සාහ කළහ.මේ පුරුද්ද වර්තමාන සමාජයේ සංකර සිරිත් විසින් බැහැර කර තිබුණද වසංගත තත්වය නිසා එය සමාජයට නැවත පැමිණියහ.

     බටහිර සෞඛ්‍ය ආධිපත්‍ය විසින් මෙරට නිර්මාණය කරතිබෙන්නේ ඖෂධ මාෆියාවකි.නිදහස් අධ්‍යාපනයේ අධාරයෙන් ඉහළට ඉගෙන  දෙස්තරලා වූ බොහෝ අය මේ මා‌ෆියාවේ කොටස් කරුවන් වී ඇත. ඔවුහු චැනල් සෙන්ටර් ඩිස්පෙන්සරි ආදිය පවත්වාගෙන යමින් ජනතාව බියට පත් කර මුදල් ගරා ගනිති.නූතන තාක්ෂණයේ දියුණුව නිසා මේ වෛද්‍යවරුන්ට නවීන උපකරණ රාශියක් ලැබි ඇත. ඔවුහු ඒවා යොදා ගනිමින් මිනිස් අවයව ශල්‍යකර්ම මගින් ඉවත් කරති. ස්වභාවික දරු උපත් නතර කර සීසේරියන් සැත්කම් කරති.මේ මගින් උපයන මුදලින් අධිසුඛෝපභෝගී ජීවිත ගත කරති.කොරොනාව නිසා බිහිවූ සිංහල බෙහෙත් වට්ටෝරු වලින් රෝගය සුව වීම ගැන වඩාත්  කනස්සල්ල පළ කරන්නේ මේ අයයි. බෙහෙත් කොම්පැණී වලට වහල්ව සිටින ආයුර්වේද වෛද්‍යවරුද තමන්ගේ ටයිපටිය ගැලවෙනවාට බියෙන් පාරම්පරික වෙදකමට නිග්‍රහ කරති.

    ලංකාවේ සෞඛ්‍ය පිළීබඳ තීරණ ගැනීමට ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයට භාරදී තිබෙන්නේ මෙරට දේශපාලකයන්ගේ නිවට කම් නිසාවෙනි.මේ ජගත් සංවිධාන වල අධිපතිවාදී තීරණ මත ක්‍රියාත්මක වන ඔෂධ මාෆියාවේ අලුත්ම ගොදුර  බවට පත් වන්නේ බහුජාතික සමාගම් විසින් නිෂ්පාදනය කරනු ලබන එන්නත් මගින් පර්යේෂනාගාර මීයන් බවට පත් කරනු ලබන සාමාන්‍ය ජනතාවයි. සිංහල බෙහෙත් වර්ග නැවත මේ සමාජයේ ඉස්මතු වුවහොත් මෙම අධිපතිවාදී ක්‍රමයට පහර වදිනවා නිසැකය. ඒ නිසා හොඳින් හෝ නරකින් මේ ක්‍රමය නැවැත්වීම ඔවුන්ගේ අරමුණයි.ඉදිරියේ දී පැමිණෙන එන්නත සිංහල බෙහෙත් වල පැතිරීම නිසා අසාර්ථක වුවහොත් කෝටි ගණනින් ඉපැයිය හැකි ලාභය අපතේ යයි. මෙරට දේශපාලකයන්ද බලාපොරොත්තු වනුයේ ඒ මගින් කොමිස් ගැනීම බව පැහැදිලිය.

     සැබවින්ම කොරෝනාව වේගයෙන් බෝවන්නක් වුවත් ලෙහෙසියෙන් සුව කළ හැකි රෝගයකි. එය ඩෙංගු තරමින් වත් භයානක නොවේ.එම නිසා සමාජයේ පවතින බිය තුරන් කොට මෙරට පහසුවෙන් සොයාගත හැකි දේශීය ඖෂධ කෙරෙහි විශ්වාසය ඇති කිරීම වඩාත් සුදුසුය.වර්තමාන දේශීය වෛද්‍ය ඇමතිවරයා ඉතාමත් සද් භාවයෙන් මෙයට ප්‍රවිශ්ට වී ඇති අවස්ථාවක ඔහුට ශක්තියක් බවට පත් වී රෝගීන් සුවපත් කරලීමේ මෙහෙයුම නව වටයකින් ඇරඹිය යුතුය.

 

දිගාමඩුල්ලේ ආශ්චර්ය හෙවත් දීඝවාපී ස්ථූපයේ සාධුනාදය

 

 

 

                       

            නැගෙනහිර පළාතේ අම්පාර දිස්ත්‍රික්කයේ පවතින දීඝවාපී චෛත්‍ය රාජයාණන් වහන්සේ සමස්ත සිංහල බෞද්ධ ජනතාවගේ සදා වන්දනීය පූජ්‍යස්ථානයකි.බුදුන් වහන්සේ ලංකාවට වැඩම කොට දිවාගුහාවේ සමවත් සුවයෙන් වැඩ සිට නැගෙනහිර පළාතේ දීඝ මණ්ඩලයට වැඩම කළහ.එහි භාවනායෝගීව වැඩ සිටි අතර සම්බුද්ධ පරිනිර්වානයෙන් පසුව ලබාගත් උන්වහන්සේ ගේ දික්නිය ධාතුව මෙහි තැන්පත් කොට සත්රියන් උස ඉඳුනිල් මුවා දාගැබක් නිර්මාණය කරන ලදැයි පැවසේ. පසුව දුටුගැමුණු මහරජුන් ගේ මලණුවන් වූ සද්ධාතිස්ස රජු විසින්  මේ ස්ථූපය විශාල කරවා සාදවා තිබේ.මේ අසිරිමත් පුදබිම වසර දහස් ගණනාවකට පසු නැවත ජීවමානව සුදෝසුදුවන්ව බැබළෙන්නට නියමිතය.ඒ වර්තමාන රජය සම්බුද්ධ ශාසනයේ චිරස්තිථිය උදෙසා මේ දාගැබ සම්පූර්ණ වශයෙන්ම තහවුරු කරලීමට තීරණය කර තීබිමයි.

     දීඝවාපී දා ගැබේ මෑත කාලීන පුරාවිද්‍යා කැණීම් ආරම්භ වන්නේ 2011 වසරේ පමණ සිටයි.දැන් ඒ කැණීම් ලහිලිහියේ අවසන් කිරීමේ අදිටනින් පසුවන අතර එහි දකුණු වාහල්කඩ ධාතු ගර්භයක තිබී ශිලාමය ධාතු මංජුසාවක් හමු වීම අශ්චර්යක්ම වී තිබේ.ලංකාවේ පළමු වතාවට එකම මංජුසාවක තිබී සර්වඥ ධාතු තැන්පත් කරන ලද රන් කරඬු හතරක් සම්මුඛ වන්නේය.භික්ෂූන් වහන්සේලා ගේ පමණක් නොව ගිහියන් ගේද පිරිත් හඬ මධ්‍යයේ මේ ධාතු මංජුසාව පුරාවිද්‍යා කැණීම් නිළධාරීන් විසින් ගොඩගත් අතර සැදැහැති බෞද්ධයන්ගේ සාධු නාදය දස අත ගිගුම් දුන්හ.අනතුරුව ඉතා ශ්‍රද්ධාවෙන් යුක්තව මෙම කරඬු පුරාවිද්‍යා රසායනික සංරක්ෂණ නිළධාරීන් විසින් විවෘත කළහ.රන්කරඬු හරතක් පළිඟු කරඬුවක් ආදීවශයෙන් මේ ධාතු කොටස් හඳුනා ගන්නට උත්සාහ ගන්නා ලද්දේ මින් අනතුරුවයි.දැන් අම්පාර මහදිසාපති තැන්පත් ඩී.එල්.එම්.බණ්ඩාරනායක මහතාගේ අධීක්ෂණය යටතේ මේ සර්වඥධාතුන් වහන්සේලා දිසාලේකම් මැදුරේ විශේෂ කුටියක තැන්පත්ව තිබේ.

      ස්ථූපයක ගර්භය තුළ ධාතු තැන්පත් කල පසු කාලාන්තරයක් තිස්සේ වන්දනාමානයට ලක්ව ජරාවාසව ගිය කල්හි පසුකාලීන රජවරු තව තවත් ධාතුන් වහන්සේලා තැන්පත් කොට නැවත තහවුරු කරලීමට පෙළඹේ.වාහල්කඩ සැළකෙන්නේ ස්ථූපයට ඇතුල් වන දොරටුව ලෙසටයි. සද්ධර්මාලංකාර කතා වස්තුවේ සිරිනාග වර්ගයේ දක්වන පරිදි ඒ රජු ධාතු ගර්භ කඩා නිධන් ගත් කෙනෙකි.ධාතු ගර්භයට ඇතුල් වෙන සන්ධිය දන්නේ මේ ස්ථූපයන් රකින පුද්ගලයන් පමණකි.අනුරාධපුරයේ හෙල්ලොලි නම් ගම එක් චන්ඩාලයෙන් මේ සන්ධිය දනිතැයි අසා ඒ  රහස් හෙළ කිරීමට බල කළ බව දැක්වේ. නමුත් දාගැබ් බිඳුවීම පඤ්ඤානතරීය පාපකර්මයක් බව දත් චණඩාල උපාසක එය නොකී කල්හි ඒ පුද්ගලයන්  උල හිඳුවා ඝාතනය කළ බව ඒ කතාවේ කියාපායි.කෙසේ වෙතත් දීඝවාපී ධාතු ගර්භයට ඇතුල් වන දකුණු වාසල් කඩේ මේ ධාතුන් වහන්සේ තැන්පත් කරන්නට ඇත්තේ සිරිනාග රජුට පෙර සිටි භාතිකාභය වැනි රජුන් අනුදත් ධාතු තැන්පත් කරලීමේ පූජාඋත්සව ආදර්ශයට ගෙන බව නිසැකය

 

   

 

 

 

 නැගෙනහිර පළාත් වශයෙන් වර්තමානයේ දී හඳුනාගන්නා මේ ප්‍රදේශය පැරණි දිගා මඩුල්ලයි.දීඝායු කුමරු ට දුන් මේ පෙදෙස ඒ නමින්ම හඳුන්වා තිබීම අදටත් ජනප්‍රවාද ගතය.දඹදිව ශාක්‍ය ජනපද වල සිට සංක්‍රමණය වූ බුදුන් වහන්සේ ගේ ඥාතීන් මේ පෙදෙස් වල පැලපදියම් වූයේ මහින්දාගමනයටත් පෙර සිටය. විජයාගමනයෙන් පසුවත් මේ පරපුරු සහ කාලිංග දේශය අතර සිදු වූ විවාහ සබඳකම් ඉතිහාසයට රහසක් නොවේ.දීඝ මණ්ඩලය අතීතයේ දී ඉතාමත් සශ්‍රීක ප්‍ර දේශයක් විය.ගොවිතැන් බතින් සුලභ කරන ලද ජන ජීවිතය ආලෝකමත් කරන ලද්දේ ප්‍රසිද්ධ නාවිකයන් විසින් වරින් වර සම්බුද්ධ ශාසනයට කරන ලද පූජාවන් කරණ කොටගෙනය.වෙසෙසින්ම නාගයන්ගේ ආධිපත්‍ය මත සිංහල රජවරු ද නාග නාමකරණය වී මෙම පළාතේ දේශපාලන බලය තහවුරු කර ගත්හ. අනතුරුව සම්බුද්ධ ශාසනය වෙනුවෙන් විශාල පූජාවන් ඉටු කළහ. නැගෙනහිර පළාතේ තැනින් තැන විසිරී තිබෙන දහස්ගණනක් ස්ථූප නටබුන් මෙයට සාක්ෂි සපයයි.

    සෙනරත් රජුගේ කාලයේ දී ඔහුගේ රාජ්‍යත්වය තහවුරු කර ගැනීමට තිබූ දුෂ්කරතා නිසා නැගෙනහිර පළා ශක්තිමත්ව තබා ගැනීමේ අවශ්‍යතාවයක්ද මතුවිය.  විදේශිකයන් නිතරම මේ වෙරළ තීරයෙන් රටට ගොඩ බැස වානිජ ආධිපත්‍ය පවත්වා ගැනීමට මාන බැලීය.සෙනරත් රජුට එරෙහි සිංහල කුමාරවරු ද මේ විදේශිකයන් කෙරෙහි විශ්වාසය තබා කටයුතු කළහ. මේ අතර පෘතුගීසීන් ගේ තාඩන පීඩනවලට ලක්වූ දකුණු ඉන්දීය මරක්කලයන් සෙනරත් රජුගේ ආරක්ෂාව අයැද සිටියිහ. රජු මොවුන් කෙරෙහි අනුකම්පා කොට අවතැන් වූ පිරිස දිගාමඩුල්ලේ පදිංචි කරන ලද්දේ ඒ ගම් නියම්ගම්වල රාජකාරි පිණිසමය. එහි සිටි සිංහල පිරිස සමග මිශ්‍ර වන ලෙසටද කියා සිටි බවට කතාවක් ඇත.

     අවසාන වශයෙන් මේ දිගාමඩුල්ල සංවර්ධනය වූයේ කීර්ති ශ්‍රී රාජසිංහ රජු අතිනි. එතුමා දීඝවාපී විහාරය ට වී බිජු අමුණු දහසක පමණ ඉඩම් පූජා කර ගල් සන්නසක් පිහිටවූ අතර දැනට දක්නට ඇත්තේ එහි පිටපතක් පමණි. කෙසේ වෙතත් ඉංග්‍රීසි පාලන සමය වන විට මේ ප්‍රදේශයේ සිංහල ජනගහනය ක්‍රමයෙන් අඩු වන්නට විය. මේ පළාතේ දෙමළ පාසල් පිහිටුවීම නිසා සිංහල ජනතාවද වැදි ජන වර්ගයන්ද ද්‍රවිඩ බස සිය මව් බස කර ගත්හ.මේ අතර ඉංග්‍රීසීන් ගේ සේවවාන්ට එකතුවී මරක්කලයන් ධනයෙන් හා රජකාරි බලයෙන් ශක්තිමත් වූහ.1916 වසරේ දී පූජ්‍ය කොහුකුඹුරේවත ස්වාමීන් වන්සේ විසින් දීඝවාපී චෛත්‍ය රාජයාණන් වහන්සේ නැවත සොයා ගන්නා කල්හි එය ඝන කැලෑවෙන් වටව තිබූ ගඩොල් ගොඩක් පමණක් විය. විසිවන සියවසේ මුල් භාගයේ දී වාරිමාර්ග කටයුතු සඳහා බඳවා ගත් මරක්කලයන් මේ දාගැබේ ගර්භය බිඳ වාහල්කඩ බිඳ එහි තිබෙන ගඩොල් ද කලුගල්ද ගලවා ගෙන ගල් අමුණු  ඉඳි කරලීමට කටයුතු කරමින් සිටියහ.මඩකලපුවේ දිසාපතිවරයාව සිටි ඇලන්සන් බේලි මහතාගේ අනුදැනුම ඇතිව මෙසේ දීඝවාපී චෛත්‍ය විනාශ කරමින් සිටි මරක්කලයන් පළවා හැර එම ස්ථානයේ ගසක අත්තක් උඩ නවාගැන් ගත් රේවත හිමියන් ඉතා දුෂ්කර ලෙසට දිවි ගෙවමින් පැරණි බෞද්ධ උරුමය අරක්ෂා කොටගත් බව මෙහිදී මතක් කළ යුතුය.                                               

       දීඝවාපී චෛත්‍යය ස්ථානය නොයෙකුත් සතුරු ආක්‍රමණ මධ්‍යයේ ජරාවාසව ගිය කල්හි නිදහස් ලංකාංවේ ප්‍රථම වරට එහි කැණීම් හා සංරක්ෂණ කටයුතු ආරම්භ වන්නේ හැටේ දශකයේ දීය.ඒ පිළිබඳ වාර්තා රාශියක් පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව සතුව පවතී. අනතුරුව අවස්ථා කීපයකදීම මෙම කටයුතු නැවත ආරම්භ කරන ලද නමුත් කොටි ත්‍රස්ත සමයෙන් පසුව ඒ කටයුතු සියල්ල අඩාල විය. එම ප්‍රදේශයේ බලය අත්පත් කරගෙන සිටි මුස්ලිම් අන්තවාදී මන්ත්‍රීවරු තම බල වපසරිය තුළ විශාල විනාශයක් කළහ.

 

 

 දීඝවාපී සෑයේ පරිවාර සෑරදුන් හතරක් තිබූ අතර ඉන් ඒක් ස්ථූපයක් මේ මුස්ලිම් අන්තවාදීන් විසින් ඩෝසර කරන ලදහ.දැනට එක් පරිවාර චෛත්‍යයක් පමණක් සංරක්ෂණයට බඳුන් කර තිබේ. කෙසේ වෙතත් දෙමළ කොටි පරාජය කරලීමෙන් පසු නැවත 2011 වර්ෂයේ දී නැවත මේ ‌ෙඑතිහාසික ස්ථානයේ වැඩකටයුතු ආරම්භ කරන ලද්දේය.එහිදී සල පතුල මලුවේ කරන ලද කැණීම් වලදී ඉතා වැදගත් ශීලා ලේඛන කීපයක්ද ලැබී ඇති අතර සිවිල් ආරක්ෂක බලකයේ සහයෝගයෙන් ස්ථූපයේ සංරක්ෂණ කටයුතු ද දිගින් දිගටම ක්‍රියාත්මකවේ. වර්තමාන කැණීමේ දී හමූ වූ වැදගත්ම සාධකය නම් නිධන් සොරුන් විසින් විනශ කරන ලද දක්ෂිණ වාහල් කඩ ආසන්නයේ සම්මුඛ වූ ධාතු මංජුසාවයි. මේ සමග ලැබුණු අකුරු කෙටූ රන්පත් කීපය ඉතා වැදගත්ය. මීට පෙර බටහිර වාහල්කඩ අසල කැණීමේ දීත් මෙවැනි රන්පත් ඉරුකීපයක් දැක ගන්නට ලැබී තිබේ. මේ පත් ඉරු වල ලේඛන වලට අනුව මලුතිස නොහොත් කණිෂ්ට තිස්ස නම් රාජ්‍ය කාලයේ එනම් ක්‍රි.වර්ෂයෙන් යට දෙවනි සියවසේ දී මේ ධාතුන් වහන්සේලා තැන්පත් කරන්නට අතැයි පුරාවිද්‍යා අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් ආචාර්ය සෙනරත් දිසානායක් මහතා සහ මෙම ස්ථානයේ කැණීම් භාර නිළධාරී සේනක චන්ද්‍රකුමාර මහාත පවසයි.මෙහිදී ලැබී තිබෙන රන් කරඬු හතර සුවිශේෂීය මීට පෙර නිධන් හොරුන් විසින් සහ අන්තවාදීන් වසින් නැගෙනහිර මොට්ටාගල සහ හිරුකෝවිල් දාගැබ් ඩෝසර කිරීමේ දී ලැබුණු ධාතු කරඬු වලට මේවා සමාතය. වෙනසකට පවතින්නේ එකම ස්ථානයකින් කරඬු හතරක්ම ලැබීමයි.මෙහි සතරැස් කොටුවේ රන්වන් ධූර ඡත්‍ර පැහැදිලිවම දර්ශනය වීම කෙතරම් භාග්‍යයක්ද. එදා භාතිකාභය රජ දවසදී මහාචෛත්‍ය පාදයේ පටන් ධූර ඡත්‍රය දක්වා සුවඳ කලලින් ආලේප කරන ලදැයි මහාවංශයේ දැක්වේ.ශ්‍රද්ධ සම්පන්න මහරජවරු ධූර ඡත්‍රය ගැන මහත් සැලකිල්ලක් දක්වා ඇත.ඒවා රන්කරඬු ආකෘතිවලද සටහන් කළහ. වසර විසිඅටක් අනුරාධපුරයේ රජකල කණිෂ්ට තිස්ස නොහොත් මලුතිස රජු මහා ශ්‍රද්ධ සම්පන්න රජෙකු බව මේ ධාතු පූජාවෙන් පැහැදිලි වේ.

    දීඝවාපී චෛත්‍යට පළන්දන ලද ධජයක් සුළඟේ ගසාගෙන ගොස් කුඹුරක වැටී තිබියදී පොරෝනයක් ලෙසට පරිහරණය කිරීමේ පාපයෙන් ප්‍රේතයෙක් ලෙසට ඉපැදුණු කෙළෙඹි පුත්‍රයෙකු ගැන බණකතා සාහිත්‍යයෙහි සඳහන් වෙයි.ඒ ප්‍රේතයාට සුගතිය අත්කර දීමට හැකිවූයේ පතාක දහසක් දීඝවාපී චෛත්‍යයට පූජා කරලීමෙනි.ශ්‍රද්ධා සම්පන්න ගුණයෙන් හෙබි සිංහල බෞද්ධයන් මේ හොඳ නරක දෙකම හොඳින් දනී. නමුත් සුමග නොයන්නේම මේ රටේ දෙශපාලකයන් සහ අන්තවාදීන් පිරිසයි.දීඝවාපී ස්ථූපයෙන් ලැබුණු මේ අගනා ධාතු සම්පත්තිය දක්වා මේ රටට හඬනගා කිය යුත්තේ පෙර රජවරුන් ගිය මග ගැනීම කෙතරම් අර්ථවත්ද යන්න නොවේද.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

                                                                                      

           

ව්‍යවස්ථා චෞරයෙකු සමග අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් සැකසිය හැකිද

         ජනපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා යටතේ පත් කරගන්නා ලද නව රජය ස්වකීය ප්‍රමුඛ කාර්යයක් වශයෙන් සලකා ඇත්තේ නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සකස් කිරීමයි.මේ කරුණ සාකච්ඡා කිරීමේ දී පැවති ආණ්ඩුකම ව්‍යවස්ථා පිළිබඳ විමසීම කරනු වටී. එංගලන්ත රැජින යටතේ ස්වාධීන පාලනයක් ලංකාවට ඇති කරලීම පිණිස 1948 දී සකස් කළ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් සමග  යම් පමණක දේශපාලන නිදහසක් රටට හිමි විය. නමුත් ලංකාව පූර්ණ වශයෙන් රැජින ගේ පාලනයෙන් මිදී නිදහස ලබනුයේ 1972 වසරේදීය.ආචාර්ය කොල්වින් ආර්.ද සිල්වා මහතා ගේ මූලිකත්වයෙන් සැකසුණු 1972 ව්‍යවස්ථාව තුළ මෙතෙක් සිංහලේ නැතිනම් සිංහල ද්වීපය යනුවෙන් භාවිත කල රට ශ්‍රී ලංකාව බවට පත් විය.කොල්වින් ආර්.ද සිල්වා මහතා වරක් පිළිසඳර කතාබකදී පවසා ඇත්තේ එකල සිටි ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයට සාපේක්ෂව එම නාමය ඇති කළ බවයි.1977 වර්ෂයේ දී විශාල ජන වරමක් ලබාගත් ජේ.ආර්.ජයවර්ධන මහතා 1978 දී නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් ලබා දෙමින් විධායක ජනපති ක්‍රමය ලකාවට දායාද කලේය.ඒ සමගම ඔහු ලංකාවේ ජීවත් වූ පාරම්පරික සිංහලයන් සහ ලියාපදංචියෙන් පුරවැසිකම් ලැබූ විදෙස් ජන වර්ග එක මට්ටමක ලා සලකමින් පුරවැසි භාවය පිළිබඳ නව වගන්තියක්ද ඇතුලත් කලේය.එසේම එක්සත් ජාතීන් ගේ සංවිධානයේ නිර්දේශයන් මත ලංකා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව තුළ මූලික අයිතිවාසිකම් ඡෙදය වඩා බල ගන්වමින්  එය මගින් ජනතා පරමාධිපත්‍ය තහවුරු කරන බවටද ප්‍රතිපාදනද ඇතුලත් කලේය.1978 සිට 2020 දක්වා මෙම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට සංශෝධන විස්සක් ගෙනවුත් තිබේ. මේ සංශෝධන ගෙන ඒමට මුල් වූයේ හුදෙක් දේශපාලන කාරණාය.අතැම් විට බලයේ සිටි පුද්ගලයන්ගේ බලය වැඩි කර ගැනීමටද විරුද්ධ පක්ෂයේ අයට චන්දයට ඉදිරිපත් වීමට නොහැකිවන ලෙසටද ගෙනා සංශෝධන විය. එලෙසම විවිධ ජන වර්ගයන් සතුටු කිරීමට සහ ඔවුන් ගේ බලය වැඩි කර දීමට ගෙනා සංශෝධන ද විය. උතුරේ සහ නැගෙනහිර පළාත් වල දෙමළ  පාරිපාලන භාෂාව කරන ලද්දේ 16 වන සංශෝධනය මගිනි.නමුත් මේ සංශෝධන වලින් කිසිවිටක සිංහල බෞද්ධයන් ගේ අයිතිවාසිකම් සුරක්ෂිත කර ගැනීමට එකදු පියවරක් තැබීමට නොහැකි විය.

     13 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය සහ 19 වන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය මගින් බෙදුම්වාදය ශක්තිමත් කර ලීමට පියවර කීපයක් තැබූ ආකාරය මේ වන විට පැහැදිලිය.ඉන්දියාව සහ ඇමරිකාව කරන ලද බලපෑම් මගින් මේ කටයුත්ත සඳහා මෙරට අතරමැදියන් පත් කරතිබුණි.19 ගෙන ඒමට ජයම්පතී වික්‍රමරත්න සහ එම්.ඒ .සුමන්තිරන් වැනි අය මැදිහත් වී සිටියහ.19 සම්මත වන කල්හි 1978 ව්‍යවස්ථාවේ 70(1) ව්‍යවස්ථාව අනුමත කරන ලද්දේ 2002 ශ්‍රේෂ්ඨාධීකරණ තීරණයන්ට පටහැනිවය. එසේම කාරක සභා අවස්ථාවේ දී මන්ත්‍රීවරුන්ට කොලේ වසා නොයකුත් සංශෝධන ඇතුලත් කරන ලද්දේ විය.මේ අවුල විසින් යහපාලන රජය පරිහානියට ගෙනයන ලද්දේය. ඔවුහු ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයක් පත් කරමින් වසර කීපයක් කල්මරමින් සිට ඔරුමිත්ත නාඩු නම් බෙදුම් වාදී ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා කෙටුම්පතක් සම්මත කරගන්නට උත්සාහ දරනු ලැබීය.මේ සම්බන්ධයෙන් රට පුරා ඇති වූ විරෝධය ඉතා මහත් විය.ඇතැම් කරුණු සඟවා ගන්නට උත්සාහ කළ ද ඒවා වේගයෙන් ජනතාව අතරට සන්නිවේදනය විය.ඒ අතර යුධ අපරාධ චෝදනා රණ විරුවන් සිරගත කිරීම් ආදිය නිසා ජනතා අප්‍රසාදය දිනෙන් දින උත්සන්න විය. 

     ජනතාව නව නායකයෙකු කෙරෙහි විශ්වාසය තබන ලද්දේ ඒ නිසාය. 19 ව්‍යවස්ථාව මගින් මහින්ද රජපක්ෂ මහතාට නැවත ජනපතිවරණයට ඉදිරිපත් වීමේ ඉඩකඩ අසුරා තිබුණි.එසේම ද්විත්ව පුරවැසියෙකු වන ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාටද එම පුරවැසි කම නිසා මෙරට නායකත්වයට පත් වීම පිණීස අවස්ථාව අහිමි කර තිබුණී.නමුත් චන්දයෙන් පරාජයට පත් කරන ලද මහින්ද රජපක්ෂ මහතා ජනතා අනුකම්පාව දිනමින් නැවත ජනප්‍රියත්වයට පත් වීමත් සමගම නව නායකයෙකු ලෙසට ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහාතාට පිළිගැනුමක් ඇති විය. ඒ ඔහු ආරක්ෂක ලේකම්වරයා ව සිටි සමයේ කල සපන්කම් නිසාවෙනි. වෙසෙසින්ම යහපාලන කාලයේ උත්සන්නව පැවති මත්ද්‍රව්‍ය ව්‍යාපාරය ග මුස්ලිම් අන්තවාදය දෙමළ බෙදුම්වාදය මෙන්ම රාජ්‍ය සේවයේ බිඳ වැටීම් ජය ගන්නට නම් ඔහු වැනි සෘජු නායකයෙකු පත් විය යුතු යැයි මතයක් සමාජ ගත විය.2019 වසරේ වත්මන් ජනපති වරයා ජයග්‍රහණය කරන ලද්දේ මේ සියලු කාරණා එකට ගොනු වීමෙනි.

      ලංකාවේ දේශාපාලනය තුළ ව්‍යාකූල තත්වයක් ඇති කරන ලද 19 වන සංශෝධනය ඉවත් කිරීම කළ යුතුම දෙයක් විය.එදා 19ට විරුද්ධව සිය චන්දය භාවිතා කල එකම මන්ත්‍රීවරයා සරත් වීරසේකර මහතා පමණි. මහින්ද රජපක්ෂ මහතා ගේ සහ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන හිටපු ජනපති වරයාගේ මැදිහත් වීම මත  බොහෝ විරුද්ධ පක්ෂ මන්ත්‍රීවරු 19 ට පක්ෂව චන්දය භාවිතා කළහ.එසේ භාවිත කිරීම විශ්ලේෂණය කරන විට දැන ගන්නට ඇත්තේ පාර්ලිමේන්තු විවාදය පැවැත්වෙන විට සහ කාරක සභා අවස්ථාවන්හිදී මන්ත්‍රීවරුන්  අදාල වගන්ති වලට නිසි අවධානයක් යොමු කොට නැති ආකාරයයි.සභා මේසයට පැමිණෙන කෙටුම්පත් කියවා නොබලා අත් ඉස්සීම සුලභ දෙයකි. හිතු හිතු ලෙස කල ව්‍යවස්ථා සංශෝධන නිසා 19 අවුලක් බවට පත් වූයේ එලෙසයි. නමුත් තමන්ගේ අරමුණු කර යමින් සිටි ව්‍යවස්ථා චෞරයන්ට එනම් රනිල් වික්‍රමසිංහ ජයම්පතී වික්‍රමරත්න සහ සුමන්තිරන් වැන්නවුන්ට මේ වංචාව ක්‍රීඩාවක් විය.කෙසේ වෙතත් අද වන විට 19 නැවත ආපිට  හරවා යවා ඇත. ඒ සඳහා 2020 අගෝස්තු මාසයේ දී ගෙන එන ලද 20 ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය ඉදිරිපත් කළ සැණින් ජනතාව ඉදිරියේ එය මහත්  කලබගෑනියක් ඇති කරන ලද්දේය.  වෙසෙසින්ම ද්විත්ව පුරවැසි බාවය ඉවත් කිරීම රාජ්‍ය සමාගම් විගණනය ඉවත් කිරීම ප්‍රතිඥාව ඉවත් කිරීම අමාත්‍ය මණ්ඩල සීමාව ඉවත් කිරීම ආදී කරුණු එම පනතේ තිබූ බැවින් වෙසෙසි සාකච්ඡාවට බඳුන් විය.ශ්‍රේෂ්ඨාධීකරණයේ දී අභියෝගයට ලක් වූ වගන්ති හතර ගැන නීතිපතිවරයා සහ අධීකරණ ඇමතිවරයා සැලකිල්ල නොදැක්වීම මේ අවුලට තවත් හේතුවක් විය.ජනමතවිචාරණයට තුඩුදෙන මේ වගන්ති හතර නිසා 76 ව්‍යවස්ථාවෙන් කියැවෛන් ව්‍යවස්ථාදායක බලය අත් හැරීමක් ද සිදුව ඇත.අවසානයේ ජනතා විරෝධය මත ආණ්ඩුව පියවර කීපයක් පස්සට තබා ගනිමින් ජාතික සංවිධාන ඇතුලු භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ ඉල්ලීම් වලට කන්දුන්හ.

     2020 ඔක්තෝබර මාසයේ 20 වන දින 20 වන සංශෝධනය පාර්ලිමේන්තුවේ සංවාදයට බඳුන් විය. ඒ මෙම පනතට දුන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරන තීරණය ද සභාගත කරමිනි.නමුත් එය සභාගත කරන ලද්දේ ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන් පමණකි.ඔක්තෝබර 20 වන දිනට කලින් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී අනුප පැස්කුවල් මහතා ස්ථාවර නියෝග යටතේ  මෙම ඉහළ උසාවියේ නියෝග වල සිංහල පරිවර්තනයක් ලබා දීය යුතු යැයි ඉල්ලීමක් කරන ලදී. නමුත් පාර්ලිමේන්තු ලේකම්වරයාගෙන් එය සිදු වී නැත.හැන්සාඩ් වාර්තාවටද සිංහල පරිවර්තනය ඇතුලත් වී නැත. 

20 සම්මත කරන ලද්දේ යම් සංශෝධන කීපයක් සමගිනි. ද්විත්ව පුරවැසි භාවයට මරාගත් ජනපති වරයා සහ ආණ්ඩුව 1978 සිට 2015 දක්වා සිංහලයන්ට විරුද්ධව ගෙනා සංශෝධන අකුලා ගන්නට කිසිම තැතක් නොදරන ලදී.ඒ වෙනුවට දේශපාලන වශයෙන් සහ පුද්ගලිකව වාසිදායක වන සංශෝධන සඳහා උනන්දු වූ බව පැහැදලිය.   එයට අමතරව කාරක සභා අවස්ථාවේ දී අධිකරණ අමාත්‍ය වරයා 20 පනත් කොටුම්පතේ නොවූ නමුත් 19 යටතේ 46(4) වශයෙන් තිබූ වගන්තිය එනම් ජාතික ආණ්ඩුවක් ඇති කර ගෑනීමට  ලබා දී තිබෙන බලය පිළීබඳ ප්‍රතිපාදනය නැවත ඇතුලත් කර තිබේ.මෙම ප්‍රතිපාදනය ඉහල උසාවියේ පවා ප්‍රශ්න කරඇති අතර යහපාලන කාලය තුළම ජනතා විවේචනට ලක් ව තිබුණි.මේ සංශෝධන සියල්ල ඔහු සාකච්ඡා කරනුයේ නැතිනම් සභාගත කරනුයේ ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙනි.සිංහල බසින් හොඳින් කතා කළ හැකි අධිකරණ ඇමතිවරයා සිංහල භාෂා පාඨයට තිබෙන මුල් තැන ගැන නොදන්නවා නොවේ.අතැම් විට ව්‍යවස්ථාවේ ඉංග්‍රීසි පිටපතේ එක තිතක් වෙනස් කිරීමෙන් අර්ථය ද වෙනස් කළ හැකි බව ඔහු දන්නවා ඇත. උදාහරණ වශයෙන් 9 වන වගන්තිය සහ 76 වගන්තිය ගත හැකිය. ඔහු සටකපට අන්දමින් ඉංග්‍රීසි බසින් සංශෝධන ඉදිරිපත් කරමින් සිටිනාතර ලක්ෂ්මන් කිරිඇල්ල මහතාද රීති ප්‍රශ්ණ අසමින් සභාවේ අවධානය වෙනත් තැන් වලට යොමු කළ ආකාරය 2020 ඔක්තේබර 22 හැන්සාඩ් වාර්තවෙන් බලාගත හැකිය. කෙසේ වෙතත් සිංහල බෞද්ධ නායකයෙකු වශයෙන් මහත් විශ්වාසයක් තැබූ ගෝඨාභය රජපක්ෂ මහතා සිය අධීකරණ අමාත්‍යවරයා මගින් ජනතා විශ්වාසය වංචනික ලෙසින් කඩ කරතිබේ. අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් සෑදිමටද භාර දී ඇත්තේ ද මෙවැනි චෞරයෙකුටය.මේ තටයුත්තට විද්වත් කමිටුවක් පත් කර තිබුණද එම කමිටුවේ එක් පුද්ගලයෙකුට ඇරෙන්නට මෙවැනි භාරදූර වැඩක් ගොඩ දාන්නට අනෙක් අයට තිබෙන සුදුසුකම් මොනවා ද යන්න ප්‍රශ්ණයකි.ඒ අතර අලුත් ව්‍යවස්ථාව ගෙන ඒමට ගන්නා ලද මුල් පියවරෙන්ම මේ චෞරයන් ගේ හැටි  තවදුරටත් අනාවරණය වේ.

     ඒ සඳහාද උදාහරණ මෙහි දැක්විය හැකිය.එනම් යහපාලන රජය විසින් නව ව්‍යවස්ථාවක් සම්පාදනය කරන බවත් ජනතාවගේ අදහස් විමසීමට දැමූ පුවත් පත් දැන්වීමත් වර්තමානයේ අධිකරණ ඇමතිවරයා දැමූ පුවත් පත් දැන් වීමත් පෙන්වා දිය හැකිය. යහ පාලන පුවත්පත් දැන්වීම තුළ අදහස් දැක්විය යුතු වගන්ති 20 ක් ඇතුලත් විය. එහිදී බලය බෙදීම බල හවුල්කාරිත්වය වැනි බෙදුම්වාදී මාර්ග  ගැන අසා තිබුණී. වර්තමාන පුවත් පත් දැන්වීමේ ඇත්තේ වගන්ති 12ක පමණකි.  ආගම පුරවැසි භාවය ආදී මූලික වැදගත් කරුණු  එහිදී මහජන අදහස් විමසීමෙන් ඉවත් කර තිබේ. ඒ අතර යහපාලන දැන්වීමට සමාන බලය බෙදීම යන කාරණයද ඉස්මතු කරතීබීම විශේෂයකි. මෙයින් අප තේරුම් ගත යුතව ඇත්තේ ව්‍යවස්ථා චෞරයන්ට ජනතාව රවටා හිතු හිතූ දේ කරගන්නට අවස්ථාවක් ලැබී ඇති බවයි.මුස්ලිම් මන්ත්‍රීවරයෙකු වන අලි සබ්‍රි මහතා කොරොනා නිසා මිය යන මුස්ලිම් මිනිසුන් ගේ භූමදාන කටයුතු නීතියෙන් කරගන්නට විශේෂ උත්සාහයක් දරයි.පවිත්‍රා ඇමතිතුමිය ඒ ගැන සලකා බැලීමට කමිටුවක්ද පත් කර තිබේ.නමුත් සිංහල බෞද්ධයන්ගේ චන්දයෙත් පත් වූ මන්ත්‍රී වරු අඩු ගණනේ පාර්ලිමේන්තු වගකීම් වත් ඉටු කර නැති බව පෙනේ . ජාතික ආණ්ඩු වගන්තිය නැවත ඇතුලත් කරන විට මේ මන්ත්‍රිවරු එයට කිසිම අවධානයක් යොමුකර නැත.

 වන විට පළ වී තිබෙන හැන්සාඩ් වාර්තාව පවා කියවා ඇත්දැයි සැකයකි.මෙවැනි තත්වයක් තුළ අලුත් ව්‍යවස්ථාවක් ගෙනවුත් රටේ එකීය භාවයද බුද්ධාගමට තිබෙන ප්‍රමුඛස්ථානයද හිමින් සැරේ ඉවත් කරන්නට මේ චෞරයන්ට හැකිය.ව්‍යවස්ථා මර උගුලක් ගැන අපට නැවත කතා කරන්නට සිදුව තිබෙන්නේ   සෞභාග්‍ය  සඳහා යන ගමනට චෞරයන් ද සාභාගි කරගෙන ඇති බැවිනි.

කුරුණෑගල විස්තරය සහ පැරණි තැන් හඳුනා ගැනීමේ ප්‍රවේශය

 

 

 

                                

            ලංකාවේ පස්වන රාජධානිය වශයෙන් සැලකෙනුයේ කුරුණෑගල නොහොත් ඇතුගල් පුරයයි.මහා පර්වත තුනක් ආශ්‍රයෙන් ගොඩ නැගුණු කුරුණැගල රාජධානිය නිල වශයෙන් ආරම්භ වනුයේ වත්හිමි බුවනෙකබාහු නොහොත් දෙවන බුවනෙකබාහු රජුගේ මූලිකත්වයෙනි.පොළොන්රු රාජධානිය බිඳ වැටීමෙන් පසු කාලිංග මාඝ ආක්‍රමණ වලට මුහුණ දී ගත නොහී දළදා වහන්සේ කොත්මලේ පුසුල්පිටියේ සඟවා තැබූ කාලවකවානුවක තුන්වන විජයබාහු නොහොත් වත්හිමි විජයබාහු රජු විසින් දඹදෙණීය සිය රාජධානි කොට ගෙන ඇති කළ නවයුගය ලංකාවේ අනාගතයට බෙහෙවින්ම වැඩදායක විය. නමුත් ඉතා කෙටි කලක් දඹදෙණිය රාජධානිය පැවතුණි. ඉන්පසු යාපහුව බලකොටු නගරයේ ආරක්ෂක රැකවල් මැද සිටි අතර දලදා වහන්සේ පවා පැහැර ගන්නට යෙදිණ.පසුව මේ සියලු සතුරු කරදර ඉවත් කොට ගෙන නැවත දළදා වහන්සේ කුරණෑගලට වැඩමවා නව රාජධානියක් ස්ථාපිත කරන ලද්දේය.දළදා වහන්සේ කුරුණැගලට වැඩමවන අතරවාරයේ නගරයට ආසන්නයේ රත්කැරැව්වේ අනුරාධපුර යුගයට අයත් පැරණි පුදබිමකදී දළදා වහන්සේ ප්‍රාතිහාර්ය පෑම කුරුණෑගල ස්වර්ණයමය යුගය ගැන කියාපෑමක් විය. කුරුණෑගල ජනාවාසයට ඈත අතීතයක් තිබෙන බව නගරය අසල විල්බා දනව් පුවත් වලින් පැහැදිලිය.පර්වතයන්ගෙන් ලැබෙන ආරක්ෂාව හාත්පසින් ගලන සිසිල් දියදහරාවන් ගෙන් ඒවා හරස් කර බඳවාලූ වැව් සහ කුඹුර වල සශ්‍රීකත්වය මනරම් වන උයන් දැක සැනහුණූ ජනී ජනයා හට නායකත්වය දුන් ප්‍රභූ දනන් නිසා කුරුණැගල රාජධානිය ඉතිහාසයේ යම් සන්ධිස්ථානයක් බඳු විය.මේ රාජධානියේ පිහිටීම සහ සේවාවන් ගැන ලියැවුණු පැරණිතම විස්තරයක් වනුයේ කුරුණෑගල විස්තරයයි.මේ එහි දක්වා සිටින තොරතුරු සමුදායයි.

      හිරු නමස්කාර කරණ ගල පිට පහුරු සතරක් හා ගල උඩ මාලිගා සතරක් හා ගල පහළ පහුරු සතරක් නුවරට ආධාර බැම්මක් හා කුරුමිණියාගලට පහතින් අසූරියන් මහ ගබඩාවක් හා සැතපෙන මාලිගාවෙ සිට ඉබ්බාගලට පන්තිස් බඹයක් හා සැතපෙන මාලිගාවෙ සිට බස්නා අතට තිබෙන මහගල් තාප්පෙ විසි බඹයක් හා සැතපෙන මාලිගාවේ සිට දකුණු දිහාවට තිබෙන නිරාවිය දොලොස් බඹයක් හා ඌරාලින් තුන්සියයක් හා මහබල ඇමතියන්ගෙ ගෙවල් පන්සීයක් හා නළු නාටක ස්ත්‍රීන් වසන ගෙවල් පන්සීයක් හා රදා ගෙවල් අට සීයක් හා තුන්සියයක් බෙරවා ගෙවල් හා අටසීයක් බඩහැල ගෙවල් හා සත්සීයක් දඬුබඩු ගෙවල් හා නවසීයක් නවන්දන්න වූ ආචාරි ගෙවල් හා අස්පන්ති හතරක් හා ඇති පන්ති තුනක් හා දඩ මීගොන් පන්ති දෙකක් හා කුරුල්ලන් මඩුවක් හා කුක්කන් මඩුවක් මහවල කඩු හරමයන් සියයක් හා හස්තයට ගත් නෙලුම්මල සෙ නුවර සතර වීදි තැනී තිබෙන්නේය.

     දකුණු දිසාවට තිබෙන නිරාවියට පහලින් ගල් බැඳි ළිඳද උල්පැන් ළිඳද සැතපෙන මාලිගාවෙ සිට බස්නා අතට මහ දුනු සියයක් ගි තැන විල් තෙරක්ද ඒ විල වට සපු දුනුකෙ නා පනා සිහිනිද්ද බෝලිද්ද සමන් බදුවද පෙතන් ගිනිහිරිය කොබෝලීල කටරොලු පිච්චමල් ගැවසුනාය.මෙසේ මහදුනු සියයක් ගිය තැන දළදා මාළිගාවද ඒතැන සිට නැගෙනහිරට නව බඹයක් ගිය තැන කලු ගලෙන් සත් රියනක් කොටා විසි එක් දහසක් මසුරන් තබා උඳු  බිඳක් පමණ බිදලු ශරීර ධාතූන් වහන්සේද එතැන සිට අගලින් එගොඩ මහා දේවාලේද ඊට බස්නා අතින් හැට බඹයක් ගිය තැන නාථ දේවාලේද ඊට හැට බඹයක් ගිය තැන කතරගම දේවාලේද උඩවහල වත්තෙ ආරාධනා මලුවය.

 

 

  පල්ලෙ වාහල වත්තෙ වී ගුලය. උඩගන් පල්ලෙ ගන් පහ කටුබුරුල්ලෙ ගන් දහයද එ හස්ති පුර නුවර බස්නා අත බමුණු වීදියද උතුරු දිගට මහ වීදියද එ නුවරට පර්වත තුනක් ආධාරව තිබෙන්නාය. බස්නා අතින් අඟංගලය. නැගෙනහිරෙන් ලුනු කැටියා ගලය උතුර දිගින් ආඳාගලය. එනුවරට දකුණු දිගින් වීරබාහු ගමය.නැගෙනහිරට මිල්ලව යන ගමය. උතුරු දිගට කටගමුව යන ගමය. බස්නා අතින් තිත්තවැල් ගමය.එනුවර වැව් හතරක් ආධාරව තිබෙන්නේය බස්නා අතින් විල්ගොඩ වැවට හැතැක්මෙක්ද දකුණු දිග වෑනරුවැව හැතැක්ම දෙකක්ද බස්නා අතින් තිත්වැල්ලෙ වැව හැතැක්ම දෙකක්ද උඩවත්තෙ වැව නුවරට සමීපවය.කිඹුල් කොටුවට පහලින් ගල්පාලමද සැතපෙන මාලිගවෙ සිට දකුණු දිගට තිබෙන නීරා දොලසේ භාගයද ඊට බස්නාතින් ගල් බැඳි ළිඳද ඇතුගල පිට ගල බැඳි පොකුණද හුනු පලට මෙපිටින් ගල් බැඳි ළිඳද මෙතැන උනුපැන් පනිවුඩ තැනය.කරල්යාවලට පහළින් කයිකාවල කඩවත පීලිකඩ කඩවතද මරලුවාවෙ කඩවත ඌරුපාකඩේ කඩවතද කලහොගෙදර කඩවතද වදාකඩෙ කඩවතද තිබෙන්නේය.

       මෙම විස්තරයේ සඳහන් බොහෝ නම් ගම් අද මැකී ගොසින්ය. එයට හේතුව වී ඇත්තේ බ්‍රිතාන්‍ය රජය විසින් ක්‍රමානුකූලව නගරයේ පවතින ඉඩම් වෙන්දේසි කිරීමයි.එසේම ඔවුන්ගේ පරිපාලන මධ්‍යස්ථානයක් වශයෙන් නගරය දියුණු කිරීමද කොළඹ අනුරාධපුර මාර්ගයත් දඹුලු මාර්ගය තැනවීමත් හේතු කොට ගෙන මෙය සිදු විය.ඉහතකී කුරුණෑගල විස්තරය අනුව රජුගේ මාළිගය පිහිටා තිබී ඇත්තේ ඇතුගල මුදුනේය.මාළිගා සතරක් ගැන මෙහි සඳහන්ය. නමුත් මාළිගාවන්හි නටබුන් ප්‍රමාණවත් පරිදි අද දක්නට නොහැකිය.මෙම විස්තරයේ සැතපෙන මාළිගය යනුවෙන් දැක්වෙන ස්ථානය ගල පාමුළ දැනට පැරණි කච්චේරිය පිහිටා තිබෙන භූමිය වන බවට නිසැකය. පැරණී බ්‍රිතාන්‍ය නිළධාරීන් ගේ සටහන් අනුව එය අපට තේරුම් ගත හැකිය.එම මාළිගයේ නටබුන්  පදනම් භාවිත කොට කච්චේරි ගොඩනැගිල්ල තනවා ඇති බව පැහැදිලිය.මාළිගයට නුදුරින් මහදුනු සියයක් ගිය තැන දළදා මාළිගය පවතින බව කියා තිබේ. 2011 දී දළදා මාළිගය යයි දැන් හඳුන්වන වයඹ පළාත් සභා ගොඩනැගිල්ල අසල තිබෙන ගල් උලුවස්ස වටා ගඩොල් බැමි විය. දැන් එය නැත. පඩිපෙළ වෙනම පවතී. මේ උලුවස්ස දළදා මාළිගයක කොටසක්ද යන්න තවදුරටත් විමර්ශනය කළ යුතුය.මෙම ස්ථානයට නුදුරින්වූ  ගල්තලාව මත කැපූ කුඩුම්බි වලවල් කීපයකි. ගල්පඩි කීපයකි.පැරණි මිනුම් ක්‍රම අනුව මහදුන්නක් යනු මහබඹ හතරකි. බඹයකට අඩි හයකි.එවිට මහදුනු සියයක් යනු අඩි හයසීයකි. මේවා පිළීබඳ ගවේශණාත්මක විමර්ශනයක් කිරීමට මේ මිනුම් ප්‍රයෝජනතවත්ය.දැනට පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව මගින් ගල් උලුවස්ස සමීප භූමියේ කැණීම් ආරම්භ කර තිබේ.

      සතරවන පරාක්‍රමබාහු සමයේ දී කුරුණෑගලට සතුරු ආක්‍රමණයක් එල්ලවූ බව නාරන්බැද්ද සෙල් ලිපියෙන් දතහැකිය .එම අවස්ථාවේදී බොහෝ තැන් විනාශ වන්නට ඇත. අනතුරුව ගම්පළට රාජධානිය ගෙනයෑමෙන් පසු කුරුණැගල ශ්‍රී විභූතිය අවසන් වන්නට ඇත. පසුව බ්‍රිතාන්‍ය පාලන සමයේ දී උඩරට වැසියන් සහ සත් කෝරලේ වැසියන් ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුවට එදිරිව කල අරගලයේ දී ඒ කැරලි වලට මුහුණ දීමට බ්‍රිතාන්‍ය හමුදාව සිය වාසස්ථාන වශයෙන් කුරුණැගල නගරය තෝරා ගෙන තිබේ. අනතුරව දහනවවන සියවසේ අග භාගයේ දී විශේෂයෙන්ම පළාත් පාලන ආයතන එනම් නගරසභා සහ ලෝකල්බෝඩ් නම් පාලන ආයතන වර්ෂ 1892 දී ඉංග්‍රීසින් විසින් බිහි කරන ලද්දේ නගරවල සනීපාරක්ෂක කටයුතු විධිමත් කරලීමටයි.ඒ අනුව කුරුණෑගල නගරයේ වරින් වර වැඩි දියුණු කිරීම් වලට ඉංග්‍රීසින් අත ගසා තිබේ. විශේෂයෙන්ම ඔවුන්ගේ පරිපාලන ගොඩනැගිලි සංවර්ධනය ට මුල් තැන ලැබී ඇත. රජුගේ සැතපෙන මාළිගයේ කොටස්   ගලවා දමා ඒ අසල කච්චේරි ගොඩනැගිල්ල තැනූ බව පැහැදිලි වන සාක්ෂි එමටය.එසේම පැරණී ගොඩ නැගිලි වල ගල් ගලවා නගරයේ කාණු පද්ධතිය සකස් කළ බවට හැඟවෙන ලියවිලි කීපයක් ලෝකල් බෝර්ඩ් වාර්තා වල දක්නට ඇත.

 

 

  ඉන්පසු නගරයට ජලය සැපයීම ගැන ඔවුන් උනන්දු වී තිබේ. ගල මුදුනේ සිට ගලන සිසිල් දිය ඇළි ගල පහළට දිය ඇල්ලක් මෙන් වැටී ගලා ගිය මනරම් පරිසරයක් කුරුණැගලට තිබුණි. හතරවටේ වැව් හතරකි.වේනරු වැවත් උඩවත්ත වැවත් තිත්ත වැල්ලවැවත්(සාරගම) අදටත් ජීවමානව තිබේ. නමුත් වීල් ගොඩ වැව මැදමීගහවැව මෙන්ම කොකටියාව යන වැව් විනාශ වී ඒ මත ගොඩ නැගිලි ඉඳිවී තිබෙන ආකාරය දැකිය හැකිය .විල්ගොඩ වැව සෑදී ඇත්තේ විල් පහක් එකතු වීමෙනි.වේනරු වැව ගැන අගනා පුරාවෘතයක් බ්‍රොහියර් මහතා දක්වා තිබේ. ඒ මෙසේය.පුරාණයේ එක් නියන් සමයක වැව් සියල්ල හිඳි ගිය නමුත් වේනරු වැව පමණක් ජලයෙන් පිරී තිබුණි. මේ නිසා අලි ඇතුන් සහ වන සීපාවුන් විශාල ප්‍රමාණයක් වතුර බීමට පැමිණෙන්නට පටන් ගෙන ඇත.මිනිසුන්ට වතුර හිඟ වන්නට පටන් ගැණුන හෙයින් එක්තරා මහලු කාන්තාවක් විසින් කොළ පැලැල්ලක් වියා වැව ආවරණය කරන ලදී. නමුත් මේ පැලැල්ලත් කඩා ගෙන පැමිණි අලි ඇතුන් නිසා කෝපයට පත් කාන්තාව ශාපයක් කලේලු. ඒ ශාපය නිසා අලි ඇතුන් ගල් වී ඇතුගල සැදුණු බවද කියයි. කොළ පැලැල්ලෙන් ආවරණය වූ ප්‍රදේශයේ පිහිට කන්ද අදටත් කොළ පැලලි කන්ද ලෙසට ව්‍යවහාර වෙයි.

   වර්තමාන කුරුණැගල නගරයේ පිහිටි වැව උඩවත්ත වැව ලෙසට කුරුණෑගල විස්තරයේ දක්වා තිබේ. පසු කාලයේ එයට රන්තලියේ වැව යයි කීවේ. වත්හිමි කුමරු ගේ කාලයේ දී රන්තලියක් මතුවීම නිසාවෙනි. මෑත කාලයේ මෙම වැව පිළිසකර කරන විට වසර 900 ක් පමණ පැරණි යැයි සැලකෙන අඩි 32 ක් දිග කුඹුක් දැවමය විශාල ඔරුවක් මතුවී ඇත. එය දැනට පුරාවිද්‍යා කාර්යාලය අසල තැන්පත් කර තිබේ.වැවේ වාන පිහිටා තිබී ඇත්තේ යන්තම්පලාව පැත්තෙනි. වානවීදිය යයි නාමයක් තවමත් දක්නට ඇත. පුරාණ රජපිහිල්ල රජුන් ස්නානය කළ තැනයි.එම ස්ථානයේද ඇත් කඳ විහාරය අසලද පැරණි ළින් දෙකක් තිබී ඇත. 1883 දී මෙය අලුත්වැඩියා කර ඇත. ඊට අමතරව 1895 දී අධිකරණ කාර්යාලය භූමියේ තිබූ ළිඳක් ඉංග්‍රීසීන් විසින් ප්‍රතිසංස්කරණය කර තිබේ.එසේම වසංගත රෝහල් භූමියේ තිබූ ළිඳක් ද පිළිසකර කර තිබේ.කුරුණැගල විස්තරයේ සඳහන් පැරණි ළින් රාශිය ගැන සාක්ෂි අදවන විට ඉතා අවමය.

         උඩවත්ත වැවෙන් ගලන ඇළ වාන් ඇළ වශයෙන්ද වේනරුවෙන් ගලන ඇළ බූ ඇළ වශයෙන් ද හඳුන්වන අතර ඒ ඇළවල් දෙකම එක්වී මගුරු ඔයට වැටේ.මල්කඩුවාව යයි ව්‍යවහාර වන පෙදෙස පැරණි විලකි.රජුට මල් නෙලා ගත් මේ විල දැන් දක්නට නැත. කොකටියාවත් මැදමීගහවැවත් මේ ආසන්නයෙ තිබෙන්නට ඇත. හකුරුකැටියාව නමින් වූ තවත් වැවක් තීබී පවතින බවට සක්ෂි හමුවෙයි.පැරණි නගරයට පිවිසෙන කඩවත් අතරින් නුවර පාරේ ඇළ ආසන්නයේ පවතින පීලිකඩ කඩවත මරලුවාවේ කඩවත සහ වදාකඩෙ  පමණක් අද නාමික වශයෙන් ජීවමානය. නුවර පැත්තට යන්නවුන් පිළී උනා ඇලෙන් එගොඩ වූයේ පිළී කඩවතේ දීය.

     1890 සිටම ඉංග්‍රීසීන් නගරය ගොඩ නැන් වීමට බොහෝ දේ කර ඇත. ඉඩම් වෙන්දේසි වලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් මිලදී ගෙන ඇත්තේ මුස්ලිම් වානිජයන්ය. ඔවුහු පසු කාලයේ ලෝකල් බෝඩ් වල ප්‍රධාන සාමාජිකයන් වූහ.මෑතකදී කාඩා බිඳ දමන ලද පැරණි නගර ශාලා ගොඩනැගිල්ල ගැන අගනා ලිපියක් මීට පෙර ධනේෂ් වෙසුම්පෙරුම මහතා විසින් දිවයින බදාදා අතිරේකයට සපයා තිබුණි.

 

 

 මේ ගොඩනැගිල්ල ආසන්නයේ දඹුලු මාර්ගය පුලුල් කිරීමේ දී දැමූ කොන්ක්‍රීට් කාණුව හෑරීමේදී පැරණි ගල් කාණුවක කොටස් අසු විය.මේවා පැරණි ගල් තලාඳ බව පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව තහවුරු කර තිබේ.1892 සිට කළ නගර සංවර්ධන කටයූ වලදී ඉංග්‍රීසීන් සාදවන ලද කාණු පද්ධතියේ කොටසක් ලෙසට මෙය හැඳින්විය හැකිය. මෙවැනි කාණු රාශියක් නරගය පුරා 1907 දක්වා ම සාදවන ලද බව ලෝකල් බෝඩ් වාර්තා මෙන්ම කුරුණෑගල කච්චේරි වාර්තා විසින් පැහැදිලි කරදෙනු ලබයි. විශාල ඉතිහාසයක් තිබෙන නගරයක පැරණි ශ්‍රී විභූතිය මෙන්ම එහි නටබුන් වූ කොටස් ගැන විධිමත ගවේශනයක් මෙතෙක් සිදු කර නොතීබීම ඛේදජනකය.මෙම ලිපිය එවැනි විමර්ශනයකට මග පෙන්වීමක් වේවා.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

මූලාශ්‍ර -

(1). සැසි වාර්තා අංක  -1878

(2). PF 1106 ගොනුව (ශ්‍රී ලංකා ජාතික ලේඛනාගාරය)

(3). Administration Report of Kurunegala Local Board, 1890 -1907

 (4). PF 2007 ගොනුව (ශ්‍රී ලංකා ජාතික ලේඛනාගාරය)

(5) Ancient Irrigation Works in Ceylon –part 3 –R.L.Brohier

(6) හස්තිගිරිනගරය හෙවත් කුරුණෑගල් නුවර - රංගන කුරුවිට

(7) කුරුණැගල විස්තරය -පුෂ්පදේව හිමි -(ජාතික පුස්තකාලය අංක 15460)