මුස්ලිම් කප්පම් මත යළි වැළලෙන මුහුදු මහා විහාරය

 

 

 

                            

       සිංහල බෞද්ධයන්ගේ අද්විතීය වන්දනා ස්ථානයක් වන පොතුවිල් මුහුදු මහා විහාරය කාලයක් තිස්සේම අන්‍යාගමිකයන්ගේ අතවරයන්ට ලක්ව වැනසුණු පුදබිමකි.මහා දාඨිකමහානාග නොහොත් මහදැළියාමානා රජු විසින් ඉඳි කරන ලදැයි සැළකෙන මෙම විහාරය වටා තිබෙන ‌ෙඑතිහාසික නටබුන් රාශියකි.නැගෙනහිර පළාත ලන්දේසීන් විසින් සිය සමාගමේ ආධිපත්‍යට ගැනීමෙන් පසු මෙවැනි ස්ථාන රැසක් අනතුරට පත් විය. මේ ප්‍රදේශ වල සිංහල ජනගහනය ක්‍රමයෙන් තුනීව ගියේය.රජයේ ජන සංගණන වාර්තා නිරීක්ෂණය කරන කල්හි මේ බැව් දත හැකිය.කෙසේ වෙතත් සේරුවිල ‌ෙඑතිහාසික චෛත්‍ය රාජයාණන් වහන්සේ ප්‍රතිසංස්කරනය කිරීමේ අදිටනින් දකුණේ සිට නැගනහිරට ගිය සිංහල වානිජයන් නිසා මේ පෙදෙස් යලි පිබිදෙන්නට වූයේය. ඒ පිබිදීම අඩපන කරමින් නැගී සිටි දෙමල ත්‍රස්තවාදය නිසා වානිජ ආධිපත්‍ය දැරූ සිංහලයන්ට අවතැන් වීමට සිදු විය.මහුදු මහා විහාරය පමණක් නොව නැගනහිර සියලු ‌ෙඑතිහාසික සිද්ධස්ථානයන් අවදානමකට ලක් වන්නේ එතැන් සිටය.

           මුහුදු මහා විහාරය ඇතුලත් භූමිය පුරාවිද්‍යා රක්ෂිතයක් ලෙසට ගැසට්ටුවකට නැගෙන්නේ 1951 වර්ෂයේ දීය.ඒ අක්කර හැත්තෑදෙකකුත් රූඩ් තුනකුත් පර්චර්ස් දහතුනක භූමියක් වෙන්කරලමිනි. මතුපිට පවතින පුරාවස්තු සලකා බලමින් නිකුත් කරන ලද එම ගැසට්ටුවෙන් පසුව 1965 දී නැවත වෙනස් කොට අක්කර 30 කුත් රූඩ් තුනකුත් පර්චර්ස් දහතුනක් වන පිරිදි නැවත සංශෝධනය වී තිබේ. ඒ කුමන හේතුවක් නිසාදැයි දක්වන කිසිදු වාර්තාවක් පුරාවිද්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව සතුව නැත. 1975 වර්ෂයෙන් පසුව හිටපු පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් රාජාද සිල්වා මහතා ගේ මූලිකත්වයෙන් මුහුදු මහා විහාර භූමියේ කරන ලද කැණීම් වල ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් අතිවිශේෂ පිළිමගෙයක් මතු කර ගැනීමට සමත් විය. මෙම පිළිම ගෙය  අනුරාධපුරයේ පසු භාගයට අයත්  සහ මුල් භාගයට අයත් බවට හඳුනා ගන්නට යෙදුණි. එයට අමතරව පොතුවිල මුහුදු තීරයේ වූ වැල්ලෙන් වැසී ගිය නටබුන් වූ දාගැබ් දෙකක් ද හඳුනා ගන්නට යෙදුණි.  රාජ ලීලාවෙන් සිටින බෝධිසත්ව ප්‍රතිමාවක්ද මෛත්‍රිය බෝධිසත්ව පිළිමයක්ද මෙම පිළිම ගේ තුළ තිබෙන අතර ඒවා කැණීම් වලින් පසුව සංරක්ෂණය කරන්ට යෙදුණි. බුදු පිළිමයේ හිස කිසියම් පුද්ගලයෙකු විසින් ගලවා ගෙන ගොස් තිබූ අතර එය මෙහි සිටි පුරාවිද්‍යා මුරකරුවන මජීඩ් ගේ ගෙයි ලිප් ගලකට ගෙන ඇති බව පසුව සොයා ගැනීමට හැකි විය.1978 වර්ෂය වන විට මෙහි තහවුරු කිරීම අවසන් වූ අතර පිළම ගෙයට යාබද සීමා පවුර ද ලකුණු කොට තිබුණි.

      පුරා විද්‍යා රක්ෂිතය භාරව සිටින මුස්ලිම් මුරකරු වරක් විහාරාධිපතිව වැඩසිටි පූජ්‍ය කතරගම සිරිරතන හිමියන්ට අඩන්තෙට්ටම් කිරීම සඳහා මුස්ලිම් පිරිසක් උසිගන්වන ලදහ. බුද්ධ ප්‍රතිමාවට පළන්දන ලද සිවුර ගලවා වීසි කළහ.මේ අකාරයට කොටි ත්‍රස්තවාදී සමයේ හුදකලාවූ මුහුදු මහා විහාරය සතු ඉඩ කඩම් වලින් අක්කර නවයක් ජය භූමි පැවරුම් මගින් මුස්ලිම් වරු සන්තක කිරීමටද ප්‍රාදේශීය ලේකම් වරයා ගත් පියවරට එරෙහිව කිසිවෙක් ක්‍රියා නොකළහ .ඒ චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක මහත්මිය ජනාධිපතිනිය ලෙසට කටයුතු කළ වකවානුවේදීය.එතුමියගේ අත්සනින් යුතු ජයභූමි ඔප්පු ගත් මුස්ලිම් ජන කොටස් දිගින් දිගටම මෙම ඓතිහාසික භූමිය ආක්‍රමණය කරමින් සිටී.     කතරගම සිර රතන හිමියන් ගෙන් පසුව මෙහි විහාරාධිපති ධූරයට පත් පූජ්‍ය වරකාපොළ ඉන්ද්‍රසිරි ස්වාමීන් වහන්සේ මුහුදු මහා විහාරයේ දියුණුව උදෙසා  විශාල වැඩ කොටසක් ඉටු කර ඇත.

     ඒ අතර 2012 වර්ෂයේ දී දිනක් මුස්ලිම් පිරිස මෙහි පැමිණ වැල්ලට යටව තිබූ පැරණි චෛත්‍ය ඩෝසර කිරීම නිසා මහත් කලබගෑනියක් ඇති විය. මේ තත්වය තුළ රජයට තවත් කරබා ගෙන සිටිය නොහැකි විය. අම්පාර දැයට කිරුළ උත්සවයට සමගාමීව මුහුදු මහා විහාරය සංවර්ධනය ආරම්භ කරන ලද අතර අභිනවයෙන් බුදු මැදුරක් ද එයට ප්‍රවිශ්ඨ විය හැකි නව මාවතක්ද විවෘත කරන ලදහ.මෙයට හේතු වූයේ මුහුදු මහා විහාරයට ප්‍රවිශ්ඨ වීමට තිබූ පැරණි මාවත දෙපස ඉඩම් අල්ලා ගෙන යන එන වාහන වලට කරදර පැමිණවීමට කටයුතු කිරීමයි.අලුතෙන් මාවතක් ඉඳි වී විහාරෂ්ථානය සංවර්ධන වීම නිසා  කෝපයට පත් මුසල්මානුවන් යළිත් වරක් සංවිධානය වී ආවාස ගෙයට ගිනි තබන ලද්දේය.

             යහපාලන  රජය සමයේ දී රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා දුන් නියෝගයක් නිසා උතුරු සහ නැගෙනහිර පුරාවිද්‍යා ගවේහන කටයුතුද ගැසට් කිරීමේ කටයුතු ද අත් හිටවින. ඒ යුගයේ දී සාම්පූර් දාගැබ තිරුකෝවිල් සහ සාගම දාගැබ් ඩෝසරයට යට කරන ලද්දේ අන්තවාදීන් ගේ ඉඩම් තණ්හාවට ඉලක්කයක් වෙමිනි.මේවායින් ලැබුණු ඇතැම් පුරාවස්තු අදටත් උසාවි වල නඩු භාණ්ඩ වශයෙන් පවතින බව මතක් කළ යුතුය.මුහුදු මහා විහාරයේ රක්ෂිතය සම්බන්ධ ගැටළුව විසඳීම පිණිස අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් වරයා විසින් නීතිපති අදහස් විමසන ලද අතර 2019 දී ඒයට පිළිතුර ලැබුණි. නීතිපතිවරයාගේ පිළිතුර වූයේ 1965 වර්ෂයේ නිකුත් කරන ලද නව ගැසට් පත්‍රය වලංගු බවයි. කෙසේ වෙතත් 1951 වර්ෂයේ දී හඳුනාගන්නා ලද මතුපිට පුරාවස්තු සියල්ල ඒ වන විට මුසල්මානුවන් විසින් විනාශ කර තිබුණි.අක්කර හැත්තෑදෙක තිහට අඩුවූයේ ඒ හේතුවෙනි.ඉන්පසු අනූව දශකයේ දී තවත් අක්කර නවයක් මුසල්මානුවන්ගේ ග්‍රහණයට ලක් වී තිබුණේ පළාතේ දෙශපාලකඥයන්ගේ සහ මුස්ලිම් ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරුන්ගේ අනුග්‍රහයෙනි.ඒවායේද මතුපිට පවතින පුරාවස්තු කිසිවක් ඔවුන්ඉතිරි කර තබා නැත.

             වත්මන් රජය පත් කිරීම ට මූලික හේතුවක් වූයේ මෙරට ජාතික උරුමය සංරක්ෂණයට ආරක්ෂාවට ලැබෙන අනුග්‍රහය පිළිබඳ විශ්වාසයකිනි. කූරගල සහ කුරුඳු මහා විහාරය වැනි තැන් සංවර්ධනය වන්නේ ඒ අනුග්‍රහය නිසා බව බහුතරයකගේ අදහසයි. එහෙත් ඒ තත්වය සැම තැනකම දක්නට නැත. පුරාවිද්‍යා කටයුතු පීළිබඳ නැගෙනහිර කාර්ය සාධක බලකායක් පිහිටුවා තිබෙන්නේද පෙර කී අරමුණු සාක්ෂ්‍යාත් කර ලීම පිණිසමය.වත්මන් රජය යටතේ මුහුදු මහා විහාර භූමිය නැවත ගවේශනය කරන ලද අතර එහි වාර්තාව 2020 ජූලි මස 21 දින නිකුත් වීඇත. එම වාර්තාව ප්‍රකාරව මුසල්මානුවන් වෙත ලබා දී තිබූ ඉඩම් වල භූඅභ්‍යන්තර ගවේශනයක් නවීන තාක්ෂණය යොදා කිරීමට යෝජනා වී තිබුණි. නමුත් වර්තමාන දේශපාලන තත්වය මත යළිත් මුස්ලිම් බලවතුන්ගේ දේශපාලන කප්පම් වලට වත්මන් ආණ්ඩුව යටවීමේ ප්‍රවනතාවයක් ඇති වී තිබේ යැයි  සැකයක් මතු වී ඇත.පොතුවිල් මුස්ලිම් මන්ත්‍රීවරයෙකු ගේ බලපෑම මත දැන් මුහුදු මහා විහාර භූමිය නිරවුල් කිරීමේ කටයුතු නැවතත් මුල් තත්වයට පත් වීතිබේ.මෑතකදී ආරක්ෂක ලේකම්වරයාගේ මූලිකත්වයෙන් පැවති රැස්වීමකදී ප්‍රකාශ කොට ඇත්තේ මුසල්මානුවන් විසින් අල්වා ගෙන ඇති භූමිය පුරාවිද්‍යා රක්ෂිතයෙන් ඉවත් කිරීමට කටයුතු යෙදීම සුදුසු බවයි.එම තීරණය ගත යුතු ද නැතිද යන්න තීරණය කල යුත්තේ පුරාවිද්‍යා අධයක්ෂ ජනරාල් වරයා වුවද ආරකෂක ලේකම් වරයාට ඒ බලතල ලබා දුන්නේ කවුරුද යන්න විමසිය යුතුය. පොතුවිල් මුහුදු තීරය ආරක්ෂාව අතින් අතිශයින් සංවේදී ප්‍රදේශයකි. ඒ ගැන නොසලකා මුසල්මානුවන් වෙනුවෙන් හිත උණුකර ගන්නා පුද්ගලයන් පිළිබඳ අපට නැවතත් සිතා බැලීමට සිදුවන්නේ යැයි මෙහිදී සඳහන් කල යුතුය.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්