බැඳුම්කර බබා තොත්තබබා සහ කොහොල්ලෑ බබා

                                  

         1951 වසරේ දී අචාර්ය කොල්වින් ආර්.ද සිල්වා මහතා මිනීමැරුම් නඩුවකට පෙනී සිටියේය. එම නඩුව එකල හැඳින්වූයේ සතාසිවම් නඩුව යනුවෙනි. හතළිහ දශකයේ බිහිවූ දක්ෂ ක්‍රිකට් ක්‍රීඩකයෙකු වූ මහාදේවන් සතාසිවම් මෙම නඩුවේ ප්‍රධාන චූදිතයා විය.ඔහුගේ බිරිඳ වූ පොන්නම්බලම් රාමනාදන් මහතාගේ මිණිබිරිය වන පරිපූර්ණම් රාජනේද්‍ර මහත්මිය ඝතනයට සැකපිට ඔහු අත්අඩංගුවට පත් විය. නිවසේ මෙහෙකාර විලියම්ද සැකපිට අත්අඩංගුවට පත් විය.පසුව ඔහු රජයේ සාක්ෂි කරුවෙකු විය. දක්ෂ නීතිඥයෙකු වූ සිල්වා මහතා සහ මහාචාර්ය සිඩ්නි ස්මිත් යන දෙදෙන එක්ව තම විත්තිකාර පක්ෂය වෙනුවෙන්  උපරිම සේවය සලසමින් මිනී මරණ ලද්දේ සතාසිවම් නොවන බවට ඔප්පු කරන ලද්දේය.නමුත් මහජනතාව එය පිළිනොගත්හ. සතාසිවම් මහත්මියගේ ගෙල ළඟ තිබූ වංගෙඩිය විසින් එම මිනීමැරම කරන ලද්දේ යැයි ජනප්‍රවාදයක් ඇති විය.ඕනෑම දක්ෂ නීතිඥයෙකුට එලෙස කළ හැකිය.සත්‍යය යුක්තිය කෙසේ වුවත් තර්කයෙන් සහ කපටිකමින් ප්‍රශ්ණ මගහැර යා හැකි බව ලෝක ඉතිහාසයේ වරින් වර ඔප්පු කර පෙන්වා දී ඇත.වර්තමාන භාණ්ඩාගාර බිල්පත් වංචාවට අදාල කොමිෂම සහ එහි වාර්තාව මත දැන් වංචාව මෙහෙයවූ තැනැත්තන් නොව එයට සම්බන්ධ පාර්ශව කරුවන් වැරදිකරුවන් බවට පත් කර තිබේ.

         අර්ජුන් ඇලෝෂියස් ගේ සමාගම විසින් මහ භාණ්ඩාගර බිල්පත් මිළට ගැනීමේ දී කරන ලද සාපරාධී වංචාවට අනුබල දෙන ලද්දේ හිටපු බැංකු අධිපති අර්ජුන් මහෙන්ද්‍රන් බව කොමිෂමේ දී හෙළි දරව් විය.සිංගප්පූරුවේ සිට විශාල ධන ව්‍යාපාර වල යෙදී සිටින තැනැත්තෙකු සහ ඔහුගේ බෑනා විසින් මෙවැනි වංචාවක් කරන ලද්දේ තමන්ගේ ව්‍යාපාර තර කර ගැනීමටද යන්න පිළිබඳ අපට දෙවරක් සිතන්නට සිදු වී ඇත.භාණ්ඩාගර බිල්පත් සඳහා බිලියන 12 ක ඇපකරයක් ඔවුන් විසින්  මහ බැංකුවේ තැන්පත් කර ඇතැයි අගමැතිවරයා පවසයි.එය රජයට ගැනීමෙන් මේ වංචාවෙන් සිදුවූ පාඩුව මගහරවා ගත හැකි බවද ඔහු  කියයි. එහෙත් පසුගිය වසර දෙකහමාරක කාලය තුලදී මෙම වංචාවෙන් හරි හම්බ කරගත් මුදල්  ආයෝජනය කරන ලද ව්‍යාපාර කුමක්දැයි කිසිම තැනක සඳහනක් නැත. අප දන්නා පරිදි ස්කාගාර ව්‍යාපර සහ මාධ්‍ය ව්‍යාපාර සඳහා එම මුදල් ආයෝජනය කර තිබේ.මෙහි බරපතලම කාරණය නම් මෙම වංචාවෙන් පසුව රාජ්‍ය ආර්ථිකයට එල්ල වූ ප්‍රහාරයයි.රාජ්‍ය ණය පොළිය වැඩිවී ඇත.සේවක අර්ථ සාධක අරමුදල් සහ බැංකු සහ රාජ්‍ය ආයතන අර්බුදයට පත් විය. එම බිඳවැටීම කිසිසේත්ම නැවත  ක්ෂණයකින් හරි ගස්සා ගත නොහැකිය.එම නිසා මෙය වංචාවකට එහා යන ආර්ථික ඝාතනයක් ලෙසට අර්ථ දැක්විය හැකිය.

       මට පෙනෙනා ආකාරයට බැඳුම්කර කොමිෂම මගින් මෙම වංචාවේ බරපතල කම වසා සැබෑ චූදිතයන් නිදහස කර හැරීමක් කර තිබෙන බවයි. අද අගමැතිවරයා මාධ්‍ය ඉදිරියේ බබා රැඟුම් පාන්නේ මේ නිසාය.2016 න් පසු මෙම වංචාවට අදාළව පැවති කෝප් කමිටුවේ සභාපති වරයා වූ සුනිල් හඳුන්නෙත්ති මහතා ද මෙහි වරද එනම් අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් පත් කිරීමේ වරද ජනපතිවරයාට පටවා තොත්ත බබෙකු වන්නට තැත් කරයි. ඔහු සභාපතිත්වය දැරූ කෝප් කමිටුව මගින් නිවරදිව මෙම කරුණ වාර්තා කලේ නම් කොමිෂමට කලින් චූදිතයන් හෙළි දරව් වනවා නිසැකය. නමුත් එලෙස නියම චූදිතයන් හෙළිවන්නට ඉඩ තිබුණු ඩිව් ගුණසේකර වාර්තාව එළියට යා නොදී ජනපතිවරයා පාර්ලිමේන්තුව විසිරුවා හැරියේය. එය කරන ලද්දේ බටහිර රටක උපදෙස් පිටයයි කතාවක් දැනට ප්‍රචාරය වී තිබේ.

    කෙසේ වෙතත් මෙම වංචාව හුදෙක් මුදල් හම්බ කර ගැනීමකට වඩා රටේ ආර්ථිකය බිඳ වැට්වීමකට කරන ලද කුමන්ත්‍රණයක් ලෙසට දැක්විය හැකිය.වංචාවෙන් හම්බ කරගත් මුදල් එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ සුභ සිද්දිය සඳහා යෙදීම කලා දැයි පැහැදිලි නැති නමුත් 2015 ජනවාර් 08 න් පසු  මහින්ද රැල්ල  පැරදවීමට පෙළ ගැසුණු බලවේගය දිරිමත් කරලීමට මෙම මුදල් අනිවාර්යයෙන්ම යොදවා ගන්නට ඇත.ඒ නිසාම අගමැතිවරයා චූදිතයෙකු නොකර මෙම ප්‍රශ්නය ගොඩින් බේරා ගැනීමට ජනපතිවරයා උත්සාහ ගන්නට ඇත. දැන් අප සලකා බැලිය යුත්තේ මෙවැනි සිද්දියකින් පසුව වුවද අගමැතිවරයා බේරා ගෙන ජනපතිවරයා නිර්භයව චන්දය ට ඉදිරිපත් වන්නේ කුමන පදනමකින්ද යන්නයි.

           මෙම යහපාලන රජය බලයට පත් කිරීම හුදෙක් මහින්ද රජය පරදවා එක්සත් ජාතික පක්ෂය බලයට පත් කිරීමේ අරගලයක් නොවේ. මහින්ද රජයේ තිබූ වැරදි උළුප්පා ලමින් මහජනතාවගෙන් ලක්ෂ හයක පමණ කොටසක් හරවා ගනිමින් ජනාධිපතිවරණයෙන් ජයගත් සිරිසේන මහතා මේ ජයග්‍රහණය සඳහා උපයෝගී කරගත් ඩමියක් බව අද ඔප්පු කර ඇත. ඔහුට තනි තීරණ ගෙන කරන්නට කිසිවක් නැත.යහපාලන රජයේ වැරදි ප්‍රසිද්ධියේ විවේචන කරමින් දේශපාලන වේදිකාවල බෙරිහන් දෙන නමුත් කොහොල්ලෑ බබෙකු මෙන් යහපාලන රජය ආරක්ෂා කරමින් එහිම ඇලී සිටී. ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය ඉදිරියට දමා මැතිවරණය ට තරඟ වැදුණද තරඟය අවසානයේ එක්සත් ජාතික පක්ෂය සමග නැවත සංධානයට යෑමේ ඉඩකට බොහෝ තිබේ. මෙයට හේතුව කුමක්ද.

      මෙරට තිස් වසරක් පැවති යුද්ධය නිමා කොට රටට සාමය උදා කරන ලද්දේ පැවති රජයයි.එයින් පසු රටේ ඒකීයත්වය පිලිබඳව බෙදුම්වාදීන් ප්‍රශ්ණ කලේ නැත.නමුත් ප්‍රභාකරන් ගේ දඩයම් වපසරිය තුළින් රට තම ආධිපත්‍යයට ගැනීමට මාන බලමින් සිටි ඇමරිකාව සහ ඉන්දියාව ඇතුළු රටවලට මෙම පියවර ඉතා තදින් රිදුණු කරුණක් විය. යුද්ධය පැවති කාල වකවානුවේදී ඉන්දියාවට මහින්ද විසින් දුන් පොරොන්දු කෙසේ වෙතත් ඒවා ඉටු වුණු බවක් පෙනෙන්නට නැත. නමුත් ත්‍රස්තවාදය අවසන් කිරීම වෙනුවෙන් සමස්ත රජයත් ත්‍රිවිධ හමුදාවත් කල කැපවීම කිසිවෙකුටත් අවතක්සේරු කල නොහැකිය. එවැනි වීරෝධාර පුද්ගලයන්ට මුක්තිය ලබා දුන් ආකාරය පනාකඩුව තඹසන්නස විමර්ශනය කරන්නෙකුට වටහා ගත හැකිය. නමුත් යහපාලන රජය පත් වූ පසු ජිනීවාවල දී ඇති කරගත් එකඟතාවය මත යුද්ධයේදී සක්‍රීය දායකත්වය දැක්වූ හමුදා සොල්දාදුවන්  හට හිරිහැර කොට සිපිරි ගෙට දමා ඇත.සාලාව අවි ගබඩාව පුපුරුව හරින ලද්දේ විදෙස් රටවල උපදෙස් මතය. අනතුරුව භික්ෂූන් වහන්සේලා සිරගත කොට බුද්ධ ශාසනයට කළ අවමානයන් නිමක් නැත. මේ කෙණෙහිලිකම් කිසිවෙකුටත් අමතක කළ නොහැකිය. ජිනීවා යෝජනා වලට එකඟවූවා සේම යුද අපරාධ සෙවීමට අතුරුදහන් වූවන් ගැන සෙවීමට කාර්යාල පණත් සම්මත කරගත්තේ රජය පාලනය කරන ලබන්නේ විදෙස් පාලකයන්  ගේ කීම අනුව බව සනාථ කරමිනි. 40000 ක් යුද්ධයේ දී මැරුණු බවට කේලාම් කීවේ කවුරුදැයි විකිලිස් වෙබ් අඩවිය පරීක්ෂා කරලීමෙන් දත හැකිය.දැන් ඔහු බබා රැඟුම්පායි. 2015 රජය පත් වූ අලුතම ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයක් පත් කොට රට බෙදීම නොහොත් ෆෙඩරල් පාලනයක් ස්ථාපිත කිරීමට අවශ්‍ය ව්‍යවස්ථා යොජනාවලියක් සකස් විය. ඒ පිළිබඳ අතුරු වාර්තාවක්ද පාර්ලිමේන්තු ගත කර ඇත.

       වර්තමාන මැතිවරණ ක්‍රියාවලිය පිළිබඳ ගැසට් නිවේදනය නිකුත් වන විට මෙම අතුරු ව්‍යවස්ථා යොජනාවලිය මදකට පසෙකට කරමින් රජය නිහඬ වූයේ මහාවිහාරය සහ සමස්ත භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ ද විරෝධය එයට එල්ල වීම නිසාවෙනි. නමුත් මෙම මැතිවරණය අවසන් වූ පසු මාර්තු මස එළඹෙන ජිනීවා සමුළුවට සමගාමීව නැවතත් මෙම ව්‍යවස්ථා වෙනස් කිරීම සිදු කිරීම ඔවුන් ගේ බලාපොරොත්තුවයි. පසුගිය තෛයිපොංගල් උත්සව දිනයේ දී එබැව් අගමැති වරයා ප්‍රකාශ කොට තිබේ.එම නිසා මෙම මැතිවරණය පළාත් පාලන මැතිවරණයකටත් වඩා ජනමත විචාරණයක් බවට පත් වෙමින් ඇත.බැඳුම්කර මගඩිය පිළිබඳ බොහෝ දේ කරළියට පැමිණෙන විට නාට්‍යමය රංගනයකට දායක වීමට රජයට සිදු ඇත්තේ මේ නිසයි. කෙසේ හෝ රජය ආරක්ෂා කර නොගතහොත්  ව්‍යවස්ථා යෝජනාවලිය සම්මත කර ගැනීමට නොලැබෙන බව සිරිසේන මහතාත් රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාත් දනී. තමුන් පැරදීමට වඩා විදෙස් හාම්පුතුන් ගේ නියෝග පිළිපැදීමට තිබෙන කැමැත්ත ඉන් ප්‍රකාශ වේ. සතාසිවම් නඩුවට පෙනී සිටි කොල්වින් ආර්. ද සිල්වා මහතා 1951 දී දෙහිවල මැතිවරණයෙන් ජනතාව විසින් පරාජයට පත් කරන ලද්දේ යම් සේද මේ යහපාලන රජය පරාජයට පත් කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.මුස්ලිම් සහ දෙමළ පක්ෂ සිය බලකොටු වලදී උපරිම ලෙසට මෙවර ලකුණ රැස් කිරීමේ යෙදෙන හෙයින් මැතිවරණයෙන් පසු රජයට එකතු වීමට හෝ සිය බලය ප්‍රදර්ශනය කරමින් අන්තවාදී ඉල්ලීම දිනා ගැනීමට උත්සාහ කරනු නිසැකය. මැතිවරණයට කලින් අගමැතිට බලපෑම් කරමින් කැබිනට් තීරණයක් මගින් අඹගමුව ප්‍රා දෙශීය සභාව තුනකට කඩා ගත්තේ එලෙසය. මේ භයානක තීරණාත්මක සමය තුළ සිහිබුද්ධියෙන් කටයුතු නොකළහොත් සිංහල ජාතිය සතු ශක්තිය විනාශ කිරීමේ කුමන්ත්‍රණ තව දුරටත් සිදු වනු නිසැකය.

      

         

කොමිෂන් සමග අවසන් වන මැසිවිල්ල -සිංහල අපට පමණයි මේ රැවටිල්ල

            

              මහ බැංකුවේ භාණ්ඩාගාර බිල්පත් අරභයා කරන ලද වංචා සෙවීමට පත් කරන ලද ජනාධිපති කොමිෂන් සභා වාර්තාව දැන් නිකුත්ව ඇත.එහි අන්තර්ගතය තුළින් පැහැදිලි වන්නේ විශාල වංචාවක්  සිදුව පවතින බවයි. නමුත් මෙම කරුණු සම්බන්ධයෙන් ජනාධිපතිවරාය කළ ප්‍රකාශයේ පරමාර්ථය වී තිබුණේ මෙම වංචාවට  අගමැතිවරයා ගේ සම්බන්ධයක් නොමැති බව දැක්වීමටයි.2016 දී මෙම වංචාව ගැන රැස්කළ කෝප් කමිටු වාර්තාව නිකුත් වීමට තිබියදී ද ජනාධිපතිවරයා විසින් පාර්ලිමේන්තුව විසිරුවා හැර අගමැතිවරයා එම චෝදනාවෙන් ගලවා ගත් ආකාරය කවුරුත් දනී. එම කරුණු ඔහු විසින් ඊට පසු මාධ්‍ය වලටද ප්‍රකාශ කොට තිබුණි .මේ වන විට පාර්ලිමේන්තුවට පවා මෙම වාර්තාව ඉදිරිපත් නොකර මගහරිනු ලබන්නේ සත්‍ය වශයෙන්ම අගමැතිවරයා වංචාවට සම්බන්ධ බැවින් යැයි පැහැදිලිය. මේ අනුව මෙම කොමිෂමෙන් පසු චූදිතයන් අත්අඩංගුවට ගැනීම සහ මුදල් අය කර ගැනීම සිදු විය හැකි දැයි සැකයක් පවතී.

       ලංකාවට නිදහස ලැබීමටත් ප්‍රථම 1833 දී පත් කරන ලද කෝල්බෘක් කැමරන් කොමිෂන් සභාව මගින් අතීතයේදී තිබූ රාජ්‍ය ක්‍රමය සහ ඉඩම් භුක්ති ක්‍රම සියල්ල කණපිට හැරවෙන පරිදි නිර්දේශ ඉදිරිපත් කරන ලදී.ඉන්පසු  1948 දී ලංකාවට නිදහස ලබා දීමෙන් අනතුරුව පත් වූ රජයයන් විසින් විශේෂ කරුණු අරභයා පත් කරන ලද කමිටු මෙන්ම කොමිෂන් සභා ද රාශියක්ද විය.කොමිෂන් සභා ගණනින් පණහකට ආසන්න විය.කාරක සභා ද රාශියක් විය. එයින් පළමු වැන්න 1948 දී පත් කරන ලද කොඩි කාරක සභාවයි. ලංකාවට අවශ්‍ය ජාතික කොඩිය කුමක්දැයි එහිදී තීරණ කරන ලදී. එස්.ඩබ්.ආර්.ඩී. බණ්ඩාරනායක ජෝන් කොතලාවල ජේ.ආර් ජයවර්ධන ලලිත රාජපක්ෂ ටී.බී.ජයා සෙනරත් පරණවිතාන ජී.ජි. පොන්නම්බලම් සහ එස් නඩේසන් යන අය සාභාගි වූ මෙම කමිටුව මගින් සිංහල රජකීය කොඩිය විකෘති කොට පටි දෙකක් ගැසීමට නිර්දේශ කල බව 1951 දී නිකුත් කළ එම වාර්තාව කියැවූ කවුරුත් දනිති.

        මින් අනතුරුව 1958 දී පත් කල බුද්ධ ශාසන කොමිෂන් සභාව දැක්විය හැකිය.මෙම විෂයට මුලින්ම තොරතුරු පරීක්ෂණ සභාවක් පත් කරන ලද්දේ  සමස්ත ලංකා බෞද්ධ සම්මේලනය විසිනි.පසුව එම වාර්තාවේ නිර්දේශ තවදුරටත් විමර්ශනය කරලීම පිණිස අග්‍රාණ්ඩුකාර ඔලිවර් ගුණතිලක විසින් කොමිෂන් සභාවක් ද පත් කරන ලදී. එම වාර්තාව නිකුත් කරන ලද්දේ 1959 වසරේදීය.  බුද්ධ ශාසනය අරභයා නිර්දේශ රාශියක් එහි ඇතුලත් විය. එයින් ප්‍රකාශ වූ සත්‍යය ක්‍රියාවට නැගීමට බණ්ඩාරනායක රජය සහ ඉක්බිතිව පත් වූ රජයයන් කටයුතු නොකළහ. කෙසේ වෙතත් සිරිමා බණ්ඩාරනායක රජය යටතේ උඩරට ගැමි පුනරුත්ථාපන කොමිෂන් සභාව පත් කරන ලදී. එහි නිර්දේශ මත යම් කිසි ප්‍රමාණයකින් සිරිමා ශාස්ත්‍රී ගිවිසුම ක්‍රියාත්මක විය. නමුත් කෝපි වගාවට තේ වගාවට යටවූ උඩරට කඳුකරයේ ඉඩම් වලින් කොටසක් හෝ නැවත සිංහලයන්ට ලබා ගැණීමට හැකි වූයේ නුවර එළිය මහජන මන්ත්‍රීවරයාව සිටි විලියම් ප්‍රනාන්දු මහතා ගේ ඉදිරිපත් වීමෙනි.එසේම ලංකාවේ ගම් නම් පිලිබඳ සෙයා බැලීමට සිරිමා බණ්ඩාරනාය මහත්මිය යටතේ 1962 දී පත් කරන ලද කමිටුවට ඒ.එම්.එස්.පෙරේරා නන්දදේව විජේසේකර සී.ඊ.ගොඩකුඹුර  මහාචාර්ය තෙන්නකෝන් විමලානන්ද එම් ශ්‍රී කාන්තා සහ පීසී.ඒ.පී. ද සිල්වා යන අය ඇතුලත් වූ අතර එයට වැඩි වශයෙන් සාක්ෂි සපයා ඇත්තේ දෙමළ මුස්ලිම් ජනතාවයි.සිංහල පිරිස සාක්ෂි සැපයීමේදී කුල පදනමින් නම් කරන ලද ගම් පමණක් වෙනස් කිරීමට ඉල්ලීම් ලැබුණ අතර මුස්ලිම් අය කම්මල්පිටිය නම් ග්‍රාමය ජෙෆ්රි ටවුන් ලෙසට නම් කිරීම සඳහා ප්‍රථම වරට අවසර ඉල්වන ලදහ. නමුත් සිංහලයන් කිසිවෙක් උතුරු නැගෙනහිර පවතින ඓතිහාසික නාමයන්හි විකෘතිය නිවරදි  කර ගැනීමට උනන්දුවක් නොදැක්වූ බව කිව යුතුය.

        1964 වර්ෂයේ දී පත් කරන ලද පෙළපත් වලට අදාල පුරවැසිකම් දීම පිළබඳ කමිටුවේ(Report of the Committee Citizenship by Descent ) සාමාජිකයන් වූයේ  ඩී.සී.ආර්. ගුණවර්ධන එම්. එස්. අලිෆ් සහ ඊ.ආර්.එස්.ආර්.කුමාරස්වාමි යන තිදෙනය. මේ යුගයේදී කොමිටි හෝ කොමිෂන් පත් කිරීමේදී සිංහල දෙමළ සහ මුස්ලිම් යන කොටස් තුනම නියෝජනය වන පරිදි සාමාජිකයන් පත් කරලීම සිදු විය. මේ කමිටුවේ නිර්දේශ මත ඉන්දීය දෙමළ පෙළපත් වලටද මරක්කල ජන කොටස් වලටද පුරවැසි කම් දීමට පමණක් නොව චන්ද බලය හිමිකර දීමටද නිර්දේශ විය. එහෙත් එම කමිටුවේ සිටි සිංහල නියෝජිතයා අතින් සිංහලයන්ට සාපේක්ෂකව කිසිම ප්‍රකාශයක් සිදුව නොමැත. පුර වැසි කම් දීමේදී විදේශිකයන් විසින් පිළිපැදිය යුතු දේශීය ආචාර ධර්ම හෝ ස්වභාවකරණයට ලක්වීමට පැනවිය යුතු නීති රීති කිසිවක් එහි අන්තර්ගත නොවුණි. එහි ප්‍රතිඵලය වූයේ වතු වගාවට ලංකාවට පැමිණි දෙමළ වතු කම්කරුවන් බහුතරයකට පුරවැසි කම් ලැබීම සහ සිංහල දේශපාලනඥයන් හට එම චන්ද වලින් බලපෑම් කිරීමට සහ කේවල් කිරීමට ඉඩ ලැබීමයි.අද පවතින උඩරට වතුකරයේ ඉන්දීය දෙමළ ප්‍රශ්ණය සහ දෙමළ දේශපාලනඥයන් ගේ නැගී ඒම සිදුව පවතින්නේ සිංහලයන් ගේ දුර්වල කමින් උපරිම ප්‍රයෝජනය ලබමිනි.

         සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාව යටතේ ලංකාවේ මැතිවරණයන්ට අදාලව පළමු සීමා නිර්ණ කොමිෂම 1953  සිට 1968 දක්වා ක්‍රියා කළහ.ඉන් අනතුරුව දෙවනි සීමා නිර්ණ කොමිසමේ වාර්තාව 1976 දී නිකුත් විය.එහි සාමාජිකයන් වූයේ නොයෙල් තිත්තවැල්ල සුබයිර් ෆාරුක් සහ මානික්කම් සිවනාදන්ය.මෙහි නිර්දේශ අනුව ලංකාවේ පළාත් නවය තව දුරටත් මැතිවරණ කොට්ඨාශ වලට වෙන්කරන ලදහ. නමුත් ඒවා සිදු කරන ලද්දේ දෙමළ මුස්ලිම් යන දෙපිරිසට වාසි අත්වන පරිදිය.මැතිවරණ කොට්ඨාශයක ජනතාව 95000 කට සීමා කරන ලදහ. එහෙත් යාපනය හා තදාසන්න දිස්ත්‍රික්කයන්හි මැතිවරණ සිතියම සකස් කරන ලද්දේ එම නිර්ණායක පදනම් කොට නොවෙති.

       චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක ජනාධිපතිවරිය කාලයේදී පත් කරන ලද බුද්ධ ශාසන කොමිෂන් වාර්තාව ද ඉතා වැදගත් ලියවිල්ලකි. එහි නිර්දේශයන්හි  පොතුවිල් මුහුදු මහා විහාරය කූරගල ආදී සිද්ධස්ථානයන් ට අත්ව ඇති ඉරණම විස්තර විය. එමෙන්ම බුද්ධ ශාසනයේ චිරස්ථිතිය අරභයා රජය විසින් කළ යුතු ක්‍රියාකාරකම් රාශියක්ද නිර්දේශ විය.2008 සම්බුද්ධත්ව ජයන්ති සැමරුම සහ ඊට සමගාමී කරුණු වලට පසුබිම සකස් කරන  ලද්දේ මෙම වාර්තාව විසිනි. නමුත් සම්බුද්ධත්ව ජයන්තියට පිළිවෙතින් පෙළ ගැසෙමු යයි බැනර් සහ දැන්වීම පුවරු ප්‍රදර්ශනය කිරීමට එය සීමා විය. රජ්‍ය ආයතන වල පිරිවෙන් වල කළ යුතු වැඩ වලට වඩා ගොඩනැගිලි තැනීම සීඝ්‍ර විය.

         මේ ආකාරයට කොමිෂන් සභා රාශියක් වරින් වර නොයෙකුත් කරුණු විමර්ශනය කරලීමට පත් කරන ලද අතර ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ මූලික අයිතිවාසිකම් පරිඡේදය ආවරණය වන ලෙස මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාවක් ද ස්ථාපනය කරන ලදී. එම කොමිෂන් සභාවේ අරක්ගත් බහුතර පිරිස දෙමළ ජාතිවාදීන්ට හිතවත් නීතිඥයන් ගෙන් සහ සභාපති වරුන් ගෙන් සමන්විත. විය. එම කොමිෂමට නීතිමය බලයක් ලබා දෙන ලද්දේ 2016 දී 19 වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව යටතේය. මානව හිමකම් කොමිෂන් සභාව මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව අල්ලස් සහ දූෂණ විමර්ශන කොමිෂන් සභාව රාජ්‍ය භාෂා කොමිෂන් සභාව පොලිස් කොමිෂන් සභාව සහ සීමා නිර්ණ කොමිෂන් සභාව මෙලෙස නීතිය මගින් බලයක් පැරුණු ආයතන බවට පත් විය.

        මැතිවරණ කොමසාරිස් ජනරාල් වරයෙකු යටතේ පාලනය වූ මැතිවරණ දෙපාර්තමේන්තුව මැතිවරණ කොමිෂම යටතට පත් කර එහි සභාපති වරයා ලෙස හිටපු කොමසාරිස් මහින්ද දේශප්‍රිය මහතා පත් කරන ලද්දේ යහපාලන ආණ්ඩුවයි. ඔහුගේ හැසිරීම සහ වාග් විලාෂය ජනතාවගේ කුතුහලය අවුස්සන්ක් වුවද මැතිවරණ කොමිසම  බලයට පත්ව සිටින රජයේ අතකොලුවක් ලෙස ක්‍රියා කරයි. එයට උදාහරණ රාශියක් ඉදිරිපත් කළ හැකිය.රාජ්‍ය භාෂා කොමිෂන් සභාව පවතින්නේ ජාතික සහජීවනය සංවාද සහ සහරාජ්‍ය භාෂා අමාත්‍යංශය යටතේය. එහි කාර්ය භාරයන් අතර රාජ්‍ය භාෂා ප්‍රතිපත්තිය ක්‍රියාත්මක කිරීම මූලික වෙයි. නමුත් එම ආයතනය යාපනයේ සහ මඩකලපුවේ වසන දෙමළ ජනතාවගේ ප්‍රශ්න ගැන මෙන්ම උඩරට වතුකරයේ ජනතාවගේ භාෂා අයිතිය ගැන වැඩ කටයුතු කිරීමට මූලකත්වය ගෙන කටයුතු කරනවා ඇරුණු කොට සිංහල භාෂාව රජ්‍ය භාෂවක් ලෙසට ශක්තිමත් කිරීමට අවස්ථාවක් නොදේ.එයට හේතුව එහි ප්‍රධාන අමාත්‍යවරයාව සිට ජාතිවාදී ලෙස කටයුතු කරන මනෝ ගනේෂන් මහතාගේ ක්‍රියාකලාපයයි.

         මෙම කොඹිෂන් සභාවන් අතර වඩාත්ම වැදගත් කොමිෂන් සභාවක් ලෙස වර්තමාන සීමා නිර්ණ කොමිෂම හඳුන්වා දිය හැකිය. එහි සභාපති වරයා වන්නේ කේ .තවලිංගම් මහතාය. දෙවැන්නා මහාචාර්ය හිස්බුල්ලා මහතාය. තෙවැන්නිය රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ගේ ඥාතියෙකු වන අනිලා ඩයස් බණ්ඩාරනායක මහත්මියයි. ඇය උතුර සහ නැගනහිර දෙමළ ජනතාවගේ අයිතීන් වෙනුවෙන් වැඩ කළ රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ක්‍රියා කාරිණයකි. තවලිංගම් මහතා මිනුම් දෝරු දෙපාර්තමේන්තුවේ සේවය කළ කාලයේ ප්‍රභාකරන් හිතවාදියෙකු විය.  මහාචාර්ය හිස්බුල්ලා පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ සිටි විශ්‍රාමික මහාචාර්ය වරයෙකි. මුස්ලිම් අන්තවාදය පෝෂණය කිරීමට ඔහුගෙන් දායකත්වය ලැබෙනවාට සැක නැත.දැනටමත් ඉදිරි පළාත් සභා මැතිවරණයට අදාල මැතිවරණ කොට්ඨාශ තීරණය කිරීම ඔවුන් සතු කාර්ය භාරයයි.මෙම ලේඛකයා එයට සාක්ෂි දීමට ගිය අවස්ථාවේදී එහි සාමාජිකයන් විසින් දිගින් දිගටම බාධාවන් එල්ල කරන ලදී. ඒ මගින් මගින් ගම්‍ය වන්නේ සිංහලයන් ගේ යෝජනා වලට සවන් දීමට කැමැත්තක් නොමැති බවයි. ඒ නයින් බලන කල්හි මෙ කොමිෂන් සියල්ල ක්‍රියාත්මක වන්නේ  දෙමළ  ජාතිවාදි සහ මුස්ලිම් අන්තවාදී අන්තයක සිට බව පැහැදිලිය.ඒ අතර බැඳුම් කර කොමිසමෙන් අගමැතිවරයා නිර්දෝෂ කිරීමට උත්සාහ දැරීම තුළ අපට තේරුම් යන්නේ මෙකී අන්තවාදය භාවිතා කර රට කැබලි වලට කැඩීමට අගමැතිවරයා බලයේ සිටීම අත්‍යවශ්‍ය බවයි. කොමිෂන් වාර්තාව පුස්සක් වන්නේ එම පසුබිම තුළයි.