පිවිසිය

ආයුබෝවන්!
තෙරුවන් සරණයි,

වරින් වර පුවත් පත් වල සහ වාර ප්‍රකාශනයන් හි පළ වූ මාගේ ලිපි සමුච්චය මෙම බ්ලොග් අඩවියෙහි ඇතුලත්ය. ඉතිහාසය පුරාවිද්‍යාව සිංහල ගොවිතැන වාස්තු විද්‍යාව වැනි විෂයන් අරභයා සංග්‍රහ කරන ලද මෙම ලිපි එක් තැනක ගොනු කොට තැබීමෙන් පාඨකයා හට පහසුවක් සැලසීම මෙහි අරමුණය. එයට අමතරව විවිධ කේෂ්ත්‍රයන් හි කරුණු ඇතුලත් නව ලිපි ද මෙයට එක් කරමි.
වසර දෙදහස් පන්සීයයකට වඩා එහා දිව යන ඉතිහාසයක් ඇති ජාතියක් වශයෙන් අපගේ පාරම්පරික උරුමයන් හි සුරැකියාව මුල් කොට මෙම සියලු ලිපි සම්පාදනය වේ. මෙහි අඩංගු කරුණු සහ පාරම්පරික දැනුම උපුටා ගැනීමට අවසර ඇත. එහෙත් එය ජාතියේ උන්නතිය වෙනුවෙන් පරිහරණය කරන්නේ නම් මාගේ ව්‍යායාමය සඵල වූවා වෙයි.
ඉතිහාසයේ ජාතිය හමුවේ පැවති අභියෝග රැසකි. ඒවා සියල්ලටම අප සාර්ථකව මුහුණ දුන්නෙමු. අද දින ද එය එසේ විය යුතුය. සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියෙහි හරය මැනවින් වටහා ගෙන නැවතත් ඒ අභිමානවත් මහා සම්ප්‍රදාය තහවුරු කරලීමට සැවොම ‍එක්වෙමු.

Wednesday, August 27, 2025

විද්දෙ රනිල්ට වැදුණෙ විධායකයට

 


                                   

                   මහජන ඝෝෂා වලින් තමන් තැබූ පියවර  ආපස්සට නොගන්නා බව ජනාධිපතිතුමා භික්ෂු දිනයේ දී ප්‍රකාශ කර ඇත.නමුත් පියවර පැහැදිලි නැත. වංචනික දේශපාලකයන් අත්අඩංගුවට ගැනීම  සඳහා කටයුතු කිරීම  දැනටමත් කර ඇත. ඒ සඳහා පොලිසිය නීති අංශ මෙහෙයවීම සිදු කර ඇත.එහෙත් යළි වැරදි නොකිරීම සඳහා අවශ්‍ය නීති සම්පාදනය කර නැත. රනිල් ගේ නඩුවෙන් ඒ පිළිබඳව පැහැදිලි වන්නට පටන් ගෙන ඇත.

        ජනපති ධූරය දරන කාලයේ නිල සංචාරය අතර පෞද්ගලික සංචාරයක්ද සිදු කර රජයට පාඩු සිදුකිරීම මේ චෝදනාවයි.අත් අඩංගුවට ගැනීම සහ නඩුව ඉදිරිපත් කිරීමට පොදු දේපළ පනත යොදා ගෙන ඇත.දහනව වන ව්‍යස්ථා සංශෝධනයෙන් පසු ජනපති මුක්තිය දුර්වල වී ඇති පසුබිමක පවතින නීතියේ තිබෙන ඕනෑම ප්‍රතිපාදනයකින් නඩු පැවරීමට හැකියාව ඇතැයි සිතනවා ඇත.එහෙත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ ජනපති බලතල හා කාර්ය භාරයන් ගැන සළකා බලන කල්හි රටේ ආරක්ෂාව ආණ්ඩුවේ ප්‍රධානියා වශයෙන් සෑම ක්ෂේත්‍රයක් කෙරෙහිම ඔහුට තිබෙන වගකීම ඉතා ප්‍රබලය.එය අත් හළ නොහැකි බව කියා ඇත. ජාත්‍යන්තර වශයෙන් ජනපතිවාරයාගේ වගකීම හා හැසීරීම ද ඉතා වැදගත්ය. සාමාන්‍ය රට වැසියෙකු වශයෙන් ජනපතිවරයාට හැසිරිය නොහැකිය.ජනපති ජීවිතය තුළ පුද්ගලික සහ නිල යනුවෙන් වෙන් කළ නොහැකිය. විධායකය යනු එතරම් ප්‍රබල චරිත නිරූපණයකි.

         රනිල් වික්‍රමසිංහ මන්ත්‍රීවරයෙකු වශයෙන් සිටි මුල් කාලයේ ඇමති වරයෙකු වශයෙන් කටයුතු කර ඇත. සුප්‍රසිද්ධ බටලන්ද චෝදනාව ඔහු වෙත එල්ල වන්නේ ඒ කාලයේ දීය.රාජ්‍යයට විරුද්ධව කැරළි ගැසීම අලුත්  දෙයක් නොවේ.අතීතයේ සිටම එය රාජ ද්‍රොහී ක්‍රියාවක් ලෙසට සැළකූහ.එහෙත් කැරළි මගින් රටේ පාලකයා වෙනස් කළ අවස්ථාවන් ද ඉතිහාසයේ නැතිවා නොවේ. ගිවිසුමක් මගින් රට බ්‍රිතාන්‍යන්ට භාර දුන් පසු ඇතිවූ අරගල දෙකම නිහීන ලෙසට මර්දනය කරන ලදී.ගම්බිම් පාලු කොට ජනතාව මරණයට පත් කර වැරදි කරුවන් මරා දමා ඉන්පසු පිටුවහල් කොට කළ විනාශය අති මහත්ය.බ්‍රිතාන්‍ය රජය ගැරැල්ල ගැන සිතුවේ රැජිනට ද්‍රෝහී වීමක් ලෙසටය.ඉංග්‍රීසි නීතිය විසින් හසුරුවන වර්තමාන ආණ්ඩු ද සිතන්නේ එලෙසය. 89 අරගලයේ දී ජවිපෙ ක්‍රියාධරයන් කළ නිහීන ක්‍රියාවන්ට විරුද්ධව ප්‍රා ඇතුලු විවිධ නිල නොලත් ඝාතක කණ්ඩායම් බිහි විය.බටලන්ද වධකාගාරය එහි තවත් ප්‍රතිඵලයකි.ඒ ක්‍රියා වල අපරාධකාරී ක්‍රියාවලියක් තිබේ.බටලන්ද කොමිසම් වාර්තා වලින් මේ දෙපිරිසගේම ක්‍රියා  හෙළි දරව් වේ. රනිල්වික්‍රමසිංහ එහි එක් චරිතයකි. වර්තමානයේ දී ඔහුට විරුද්ධව නඩු පවරනවා නම් අනිවාර්යයෙන්ම අනෙකුත් කණ්ඩායම් වල නිහීන ක්‍රියා ද  ප්‍රශ්ණ ගත වෙනවා ඇත. ඒ නිසා රනිල්ට විරුද්ධව නඩු පැවරීමේ දී බටලන්ද යොදා ගැනීම අනතුරුදායකයයි මේ අය සිතනවා විය හැකිය.

    රනිල් අගමැති වූයේ 2002 වර්ෂයේ දීය.ඉන්පසු කීප වතාවක්ම එම පදවිය හොබවමින් විවිධ තීන්දු තීරණ ගනිමින් කටයුතු කිරීම තුළ ඔහුගේ චරිතයේ සුවිශේෂතා හඳුනාගත හැකිය. රනිල් බලය වෙනුවෙන් විවිධ දිශානතීන් භාවිතා කරන ලද්දේය.වරක් ඔහු ඇමරිකානු තානාපතිවරයාට කේලාම් පැවසීය. යුද්ධය නිසා 40000 ක් ඝාතනය විය හැකි යැයි පුරෝකථනය කලේය. මේ ප්‍රකාශය කේබල් මගින් ඇමරිකාවට පිටත් කර ඇත. හමුදාවට යුධ අපරාධ චෝදනා නැගීමට එම ප්‍රකාශය අද යොදාගෙන ඇත. රනිල් ගේ අගමැති භූමිකාවේ වැදගත් ම සංධිස්ථානය වන යහපාලන ආණ්ඩු කාලය තුළ ඔහු බිලියන 12.5 ණය ගනිමින් රටේ ආර්ථිකය බරපතල ලෙසට දුර්වල කරන ලද්දේය. ඒ අතින් ඔහු ආරිථික ඝාතකයෙකි. ඉන්පසු මහ බැංකු බැඳුම්කර මගඩිය පිළීබඳ වගකීමෙන් බැඳුණි. අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන්ට රටින් පිටව යන්නට ඔහු සෘජුව උදව් උපකාර කර ඇත.මිලේනියම් සිටි පාවා දීම, ව්‍යවස්ථා දායකයට නොදන්වා ප්‍රභාකරන් සමග ගිවිසුම් අත්සන් කිරීම ඔහුට තිබෙන තවත් චෝදනා කීපයකි.එසේම ඔහු ව්‍යවස්ථාව කීප විටක්ම උල්ලංඝණය කරමින් හිතුවක්කාර ලෙසට කටයුතු කර තිබේ.පුරාවිද්‍යා රක්ෂිත රිසි සේ ජනතාවට බෙදා දීමට කටයුතු කිරීමේ තැත වෙනුවෙන් මේ වන විට නඩුවක් ද පවතී.දිවුලපතාන ගම වසා ජනතාවට ඇතුල්වීමට ඉඩ නොදීම සම්බන්ධව තවත් නඩුවක් විභාග වෙමින් ඇත.ඒ අනුව බල කල්හි රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා අගමැති ධූරය හෙබවූ කාල වකවානුව තුළ කටයුතු කළ ආකාරය පිළිබඳ නීතිය ඉදිරියේ ප්‍රශ්ණ කිරීමට ඕනා තරම් අවස්ථාව තිබේ.එහෙත් ඒ කිසිවක් ප්‍රශ්ණ කරලීමට වර්තමාන ආණ්ඩුව කටයුතු කර නොමැත. ඒ වෙනුවට ඔවුන් කරළියට ගෙනවිත් තිබෙන්නේ ජනපතිධූරයේ වැඩ කළ කාලය තුළ කරන ලද කටයුතු වල අනීතික බවයි.පෙර සඳහන් කළ පරිදි ජනපතිවරයෙකුට නිල ජීවිතය සහ පෞද්ගලික ජීවිතය යනුවෙන් දෙකක් නොමැති අතර එම පදවියට පත් වූ දා සිටම ඔහු මේ රටේ පළමු පුරවැසියා බවට පත් වෙයි. ඒ නිසා ජනපති පදවිය සඳහා විවධ වරප්‍රසාද සංග්‍රහ කර තිබෙන අතර මුක්තිය ලබා දි තිබෙන්නේ ජාතික ආරක්ෂාව සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කළ ආකාරය රටට ඉතා වැදගත් වන බැවිනි.පුද්ගයෙකු ජනපති ධූරයෙන් පහකළ හැක්කේ අල්ලස පිළිබද චෝදනා, රාජ ද්‍රොහී විමේ වරද, දූෂණය, ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝණය කිරීම ආදිය පිළිබඳ ශ්‍රේෂඨාධිකරණයේ මතය විමසා පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක චන්දයෙන් එය අනුමත කිරීමෙන් පමණකි.දහනව වන සංශේධනයෙන් මුක්තිය අහිමි වූ පසු මෙය වෙනස් වන්නේ කෙසේද යන්න පැහැදිලි නැත. එහෙත් ජනතා පරමාධිපත්‍ය මගින් පත්වන තනතුරක් බැවින් යටකී පියවරයන් අනුගමනය කිරීම වඩාත් සාධාරණය.නමුත් පසුගිය දිනක ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය මගින් ලබා දුන් නඩු තීන්දුවකින් ප්‍රකාශ වන්නේ අරගලය විසුරුවාහැරීමට ජනපතිවරයා විසින් ගත් තීරණය මූලික අයිතිවාසිකම් කඩ කිරීමක් ලෙසිනි.වර්තමාන නඩුකරයේ  දී ද පොදු දේපළ පනත යටතේ නඩු පැවරීමට කටයුතු කිරීම කෙසේ ව්‍යවස්ථාවට එකඟද යන්න  පිළිබඳව නීතිඥවරුන් ප්‍රශ්ණ කර නැත.

        එහෙත් එකක් පැහැදිලිය. ආණ්ඩුවට අවශ්‍ය වන්නේ රනිල් නම් පුද්ගලයාට පහර දීමට වඩා විධායකයට පහර දීමට කරුණු රැස් කිරීම බවයි. මන්ද යම් නඩු තීන්දුවකින් මතයක් ප්‍රකාශ වූ කල්හි එය ඉන් පසු පූර්වාදර්ශයක් වීම ස්වභාවයකි. ඉදිරියේ දී කරන ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයකදී විධායක ජනපති ක්‍රමය අහෝසි කිරීමට පිඹුරු පත් සකස්කිරීමේ මුල් පියවරක් වශයෙන් මෙම ක්‍රියාවලිය සිදුවන බව පැහැදිලිය. විපක්ෂයේ දේශපාලනඥයන් අතුරෙන් හිරුණිකා ප්‍රේමචන්ද්‍ර මහත්මිය පමණක් මෙයට සමාන අදහසක් ප්‍රකාශ කර ඇත. අනෙක් අය රනිල් නම් පුද්ගලයා වටා රොද බැඳ හුදෙක් දේශපාලන ප්‍රශ්ණයක් බවට පත් කරගෙන රජය පෙරලන්න බලාගෙන සිටී.විධායකය හෑල්ලු කිරීම විධායකයේ බලතල ප්‍රශ්ණ කිරීම පිළීබඳ නීතිපති දෙපාර්තදෙපාර්තමෙන්තුවටද ප්‍රතිපත්තියක් නැත. රනිල් ජනපති ධූරයේ කටයුතු කරන විට ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝණය කරමින් ගත් පියවරයන් අභියෝයට ලක් කරන විට නීතිපති නිළධාරීන් ඔහුව ආරක්ෂා කිරීමට කරුණු ඉදිරිපත් කර ඇත. දැන් හාත්පසින් වෙනස්ය.

           මෙයින් පැහැදිලි වන්නේ පුද්ගලයන්ට අවශ්‍ය ආකාරයට විදෙස් බලවේගයන්ට අවශ්‍ය ආකාරයට ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයන් කළ විට ඇති වන අර්බුදයයි.මුක්තිය ඉවත් කරන විට ඉන් පැණ නගින ගැටළු ගැන කිසිවක් නොසිතූහ. ඒ අවස්ථාවේ දී සංධෝනය සමගම ජනපතිවරයාගේ බලතල සහිත රීතිද නිර්වචනය කලේ නම් මෙවැනි අර්බුදයක් හට ගන්නේ නැත. වර්තමාන ජනපතිවරයාට ද එලෙස වුවමනාවක් ඇති බව නොපෙණේ. පුද්ගලයෙකුට දඬුවම් දීමට පෙළඹවීම ඇරෙන්නට ව්‍යවස්ථදායකය තුළින් කරන වෙනස් කම් වලට ප්‍රමුඛස්ථානය දීමක් සිදු නොවේ .මේ අවස්ථාවේ දී තානාපති කාර්යාල වලින් සහ දෙමළ ගෝලිය සංසද මගින් නඩත්තු කරන පිරිසක් පැලවත්තේ සිටින බැවින් විධායකය හෑල්ලුවට ලක් කර නඩු තීන්දු ලබා ගැනීමේ මෙහෙයුම් සිදු කරනවා යන්න පැහැදිලි වන්නට පටන් ගෙන ඇත. ඔවුන්ගේ බෙදුම්වාදී න්‍යාය පත්‍රයට මේ ආණ්ඩුව අසුවී අවසන්ය. අගමැතිට විරුද්ධව නඩු නොපවරා ජනපතිට විරුද්ධව නඩු පවරන ආකාරය හොඳින් සිදු වේ.එම නිසා මේ රටේ රාජ්‍යත්වය අර්බුදයට යවන විදෙස් න්‍යය පත්‍ර පරාජය කිරීම සියළු දෙනාගේම වගකීම බවට පත් වෙයි.එය ඉටු නොකළහොත් තවත් ඔළුගෙඩි මාරුවක් පමණක් සිදු වනු නියතය.

 මතුගම සෙනෙවිරුවන්

Friday, August 22, 2025

එක මිටට ගොවිබිමට -එහෙත් කෘෂිකර්මය ඉවතට

 

                                    


         මෙවර අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ ක්‍රියාවලිය මගින් සිදු කරන විෂය මාලා වෙනස් කම් වලදී ඉතිහාසාය, සෞන්දර්ය කලා විෂයයන් පමණක් නොව කෘෂීකර්ම විෂයද ඉවත් කර තිබේ.ඒ විෂය මොඩියුල් වශයෙන් කෘෂී කළමනාකරණය සහ තාක්ෂණය යනුවෙන් වරණීය විෂයයන්ට   ඇතුළත් කර තිබේ. කෘෂිකර්මය යනු මෙරට ජනතාවගේ ජීවිතයට බද්ධව පවතින ආත්මීය සම්බන්ධයක් තිබෙන විෂයක් බව ඕනෑ කමින්ම අමතක කර තිබෙන බව පෙනීයයි.කෘෂිකළමනාකරණය යනු සමාගම් වළට අවශ්‍ය කළමනාකරුවන් බිහි කරන ක්‍රමවේදයයි.කෘෂි තාක්ෂණය යනු කෘෂිකර්මය පහසු කරවන එක් මාර්ගයක් පමණකි.ජීවන පැවැත්මට අවශ්‍ය ආහාර නිපදවීම එනම් ආහාර සුරක්ෂිතතාවය සහ ස්වෛරීත්වය උදෙසා මේ විෂයයන් සිදුවන මෙහෙයක් නැත.

          වර්තමාන රජයේ වගා සංග්‍රාමය සඳහා යොදා ඇති තේමා පාඨය නම් 'එක මිටට ගොවිබිමට' යන්නයි. මෙයට කලින් විවිධ ආණ්ඩු යටතේ මෙවැනි තේමා පාඨ සහිත ව්‍යාපෘති රැසක් ක්‍රියාත්මක වූ බව අප දනිමු. චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක ජනපතිවරයාගේ වකවානුවේ දී වැව් දහසක් ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කරන ලද්දේ එවකට කෘෂිකර්ම ඇමතිවරයාව සිටි වර්තමාන ජනාධිපති අනුර දිසානායක මහතා විසිනි.අරමුණ යහපත් වුවද ඒ අවස්ථාවේ දී කිසිම වග විභගයක් නොමැතිව වැව් හාරා යම් විනාශයක් කර තිබුණි.එක මිටට ගොවි  බිමට නමින් වන  වැඩ සටහනද සැබවින්ම යහපත් අරමුණකි. රටේ කෘෂිකාර්මක ඵලදාව නැන්වීම උදෙසා සෑම දෙනම ගොවි බිම් කරා කැන්දන දිරිමත් කරන පාඨයක් සහිත වැඩ සටහනකි. එහෙත් රටේ වී ගොවිතැන වාර්ෂික හා අර්ධ වාරෂික භෝග ආදිය වගා කිරීමේ දී පවතින ශ්‍රම සම්පත ගැන කල්පනා කළ යුතුය.

 නිදහසින් පසු රටේ කෘෂිකර්මයට ලැබුණු වටිනාකම නිසා ගම්වල සිටි තරුණ පිරිස් විශාල උනන්දුවකින් ගොවි බිම් අස්වද්දන්ට යොමු වුණද හැත්තෑවේ දශකයෙන් පසුව ඇති වූ විවෘත ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියත් ඒ මත සංවර්ධනය වූ වෙළෙදපළ ආර්ථිකයත් නිසා ඊට සරිලන ලෙසට තරුණ තරුණියන් අධ්‍යාපනය ලබාගෙන ඇත. ඒ තත්වය තුළ ගොවිබිමට නිරන්තරයෙන් එක් වන ශ්‍රමික පිරිස අඩුවී ඇති අතර අර්ධකාලීනව ගොවිබමට එන එනම් ගෙවතු වගා කරන විවේක කාල වලදී ගොවිතැන් කරන ශ්‍රම බලකායද හීන වෙමින් පවතී. එවැනි තත්වයක් යටතේ එක බිමට ගොවි බිමට සාර්ථක කර ගැනීමට නම් ගොවි බිමට බසින ශ්‍රම සම්පත වර්ධනය කරගත යුතුය. එවැනි දිගු කාලීන අරමුණක් අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණයන් තුළ නැත. ඒ අතර 2025 යල සහ මාස කන්න වල එක විටම ගොවි බිමට බසින්නට කළ ආයාචනය ද පුස්සක් වී තිබේ.

        මෙම ව්‍යාපෘතිය වෙනුවෙන් ගොවිජන සේවා කොමසාරිස් රෝහණ රාජපක්ෂ විසින් 2025 අප්‍රියෙල් 09 දින 7/11/60 යනුවෙන් නිකුත් කළ චක්‍ර ලේඛනයක් ඇත.  2000 අංක 46 ගොවිජන සංවර්ධන පනතේ 30(3) වගන්තිය යටතේ කුඹූරු ඉඩමක් වෙනත් භෝග වගාවකට යෙදිය හැකිය. එහෙත් 2020 නිකුත් කරන ලද 2020/1 චක්‍ර ලේඛනයකට අනුව කුඹුරු ඉඩම් A B C යනුවෙන් කොටස් තුනකට වර්ග කර තිබුණි. එහි විද්‍යාත්මක පදනමක්නොමැතිය. ඊට හේතුව රටේ පවතින විවිධ කෘෂිකාර්මක ඉඩම් වලට යොදා ඇති නාමයන්ය. ඒවා ඒ බිමේ භූගෝලීය සාධක අනුව වර්ග කිරීමට පැරණියන් පුරුදුව සිටියහ. කුඹූර, ඕවිට, අස්වැද්දුම, උඩුමුල්ල ,දෙණිය, පිට කට්ටිය , කමත ආදී වශයෙන් ඒ ඉඩම් නම් කර තිබුණි. කුඹුර යනු වී ගොවිතැනට සෘජුවම යොදා ගත් ඉඩම්ය අස්වැද්දුම යනු අලුතෙන් වගා කටයුතු වලට යොදා ගන්නා ලද ඉඩම්ය. ඒවා කුඹූරු විය හැකිය. නැතිනම් ගොඩ භෝග වගා කිරීම සඳහා විය හැකිය.අනෙක් ඉඩම් සියල්ල  කුඹූරු ආශ්‍රිත ගොඩ ඉඩම්ය. බොහෝ විට ජලාශ්‍රිත ඉඩම්ය. ඒ නිසා ජල උල්පත් සහිත පරිසර පද්ධිතියක් ඒවාට තිබේ. ඉහතකී වර්ගීකරණයේ දී සී කාණ්ඩයට වැටෙන්නේ ඒ ඉඩම්ය. නමුත් ඒ චක්‍ර ලේඛනය වගකීමක් සහිතිව ඉඩම් වල නාමයෙන්ම වර්ගීකරණය කර තිබුණා නම් වගාවට පමණක් නොව පරිසර පද්ධතීනට ද සාධාරණයක් ඉටු කරන්නට ඉඩ තිබුණි.

  කෙසේ වෙතත් 2025 නිකු ත් කරන ලද චක්‍ර ලේඛනය මගින් මේ වර්ගීකරණය ද නොසලකා හැර තිබේ. ඕනෑම කුඹුරු ඉඩමක වාර්ෂික හෝ අර්ධ වාර්ෂික භෝග වගා කිරීමට ඒ මගින් අවසර ලබා දිය හැකිය.ලංකාවේ  පවතින භූගෝලීය සාධක අනුව විවිධ පළාත්වල ගොවිතැනේ දී භාවිතා කරන සම්ප්‍රදායන් තිබේ. උඩරට පළාත්වල එක් කන්නයක් එළවලු කරන අතර ඊ ළඟ කන්නය වී ගොවිතැනට යොදා ගනිති.තවත් ප්‍රදේශයක වැව් පද්ධති රැසක් තිබෙන බැවින් වාරි ජලය තිබෙන ප්‍රමාණය අනුව වී ගොවිතැනේ කන්නය තීරණය කරති.මහාවැලි ජලයෙන් වගා කරන කුඹූරු පාස්සවා ගන්නේ මධ්‍යගත වාරි ජල සම්පාදන කාල සටහනකට අනුවයි. ඒවායේ ද ඇතැම් කන්න වල මුං ඇට ,රටකජු වැනි ධාන්‍ය භෝග වගා කරති. බස්නාහිර පළාත දකුණු පළාතේ ගාල්ල, මාතර දිස්ත්‍රික්කයන්හි පවතින ගංගා ද්‍රෝණි ගොවිතැන සහමුලින්ම වෙනස්ය.යල සහ මහ කන්න දෙකේදීම ඒවා වගා නොකරති.ඇතැම් කුඹූරු හරහා ගං වතුරාව ගලන්නේ යල කන්නයට යි. ඇතැම් තැන්වල මාස් කන්නයට ද යල සහ සහ කන්න දෙකටම ගංවතුරාටවට යට වන කුඹුරු ද තිබේ.වගුරු කඩොල් පස තිබෙන බැවින් ඒවා සුදුසු වනුයේ වී ගොවිතැනට පමණකි.

          2025 චක්‍ර ලේඛනය මේ සියලු විවිධ වූ කුඹූරු පද්ධති අරභයා ක්‍රියාත්මක වන්නකි.එහි (111) කාණ්ඩය අනුව කුඹූරු ඉඩම් හි වෙනත් භෝග වගා කිරීමට අවසර ලැබෙන අතර 2020/1 චක්‍ර ලේඛනය අනුව ඒ බී.සී. යනුවෙන් කළ වර්ගීකරණය ගණන් නොගැනේ.ඒ අවසර දීම වසර තුනක් සහ මාස හයක් වැනි කාලයකට ලබා දිය හැකි අතර මේ වන විට බස්නාහිර පළාතේ විවිධ තැන්වල වගුරු කඹූරු සඳහා අවසර ලබා දී තිබේ. මෙම ලිපියේ ප්‍රථමයෙන් සඳහන් කරන ලද අධික ශ්‍රම හිඟයක් ද ශ්‍රමය සඳහා ඉහළ මිළක් ද ගෙවිය යුතු සමයක. ගං වතුරාවට යටවන  කුඹූරු වල කාණු කපා පස් කණ්ඩි සාදා එලවළු හෝ කෙසේල්  පළතුර වැවීමට යමෙක් ඉල්ලන්නේ නම් එහි යටි අරමුණක් තිබිය යුතුය.එවැනි වගා මේ පසේ එතරම් සාර්ථක වන්නේ නැත. විශේෂයෙන්ම කඩොල් පසේ පොල් වගාව එතරම් සාර්ථක වන්නේ නැත.වැලි සහිත කඩොල් පසේ නම් එය සාර්ථක කර ගත හැකිය. මෙහිදි සිදු වන්නේ ගොවිජන සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ අවසර ලබාගෙන යම් කොටි කාලයක් වගා කරන බව පෙන්වා ඉඩම ගොඩ කිරීම සඳහා ප්‍රවේශ වීමයි. බස්නාහිර පළාතේ ඉඩම් වල වටිනාකම ඉතා සීග්‍රයෙන් ඉහළ යන වකවානුවක එක මිටට ගොවි බිමට නොව එක මිටට ඉඩම් වෙලෙඳපළ ශක්තිමත් කිරීමට නම් ඒ මාර්ගය සුදුසුය. චක්‍ර ලේඛනය අනුව අවසර ලබාගත් ස්ථානයක යම් පිරවීමක් කළහොත් ගොවිජන ප්‍රාදේශිය නිළධාරීන්ට නඩු පැවරිය හැකිය. එහෙත් ඒ කටයුත්ත ප්‍රායෝගික නැත. කෘෂිකාර්මික ප්‍රශ්ණ සඳහා වෙනම අධිකරණ ක්‍රමයක් නැති තත්වයත වසර ගණනන් ඇදෙන නඩු වලට මුදල් වැය කිරීමට දෙපාර්තමේන්තුවට හැකියාවක් නැත.

       වත්මන් රජය ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුලලේ කොන්දේසි වලට යටත් වී අවසන්ය. වී වගාව පාඩු බව මෑතකදී ලාල් කාන්ත ඇමතිවරයා පවසා ඇත. අවශ්‍ය නම් විදෙස් වලින් හාල් ගෙන්වා පාරිභෝගිකයා වෙත සහල් ලබා දෙන්නට පැකිලෙන්නේ නැති බව ඔහු පවසා ඇත. එවැනි ප්‍රකාශ හමුවේ වී ගොවිතැනට වඩා වෙළඳපළ ආර්ථිකය ශක්තිමත් කිරීම උදෙසා මේ රජයද කටයුතු කරනු නිසැකය. එක මිටට ගොවි බිමට යනු ප්‍රෝඩාවකි. අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ රාමුව අධ්‍යනය කිරීමෙන් සහ මෙකී චක්‍රෙල්ඛනය කියැවීමෙන් එය පසක් කර හැකිය.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

Wednesday, August 13, 2025

මහ වන මැද රජ මහ වෙහෙරකින් සෙල් ලිපි රැසක් හමුවේ

 

                          


          උතුරු මැද පළාතේ සැඟවුණු පුදබිම් එමටය. චෝල ආක්‍රමණ නිසා මහා වනයට ගොදුරු වුණු මහා ශිෂ්ඨාචාරයක සළකුණු ඇතැම් විට වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට වෙන් කරන ලද රක්ෂිත වන ගොමුවක තිබෙන්නට පුලුවන.මහවැලි ව්‍යාපාරය නිසා හෙළි පෙහෙළි වුණු ඇතැම් ප්‍රදේශ වල නම් එවැනි පුදබිම් මේ වන විට දායක පින්වතුන්ගේ පුදපූජා වලට නැවත ලක් වී අවසන්ය.මෙහිදී සඳහක් කරන්නට යෙදෙන ඓතිහාසික පුදබිම ගැමියා විසින් හදුන්වනු ලබනුයේ අශ්වයා බැඳි කන්ද යනුවෙනි.  ගල් කණුවක බැඳි අශ්වයෙකු සහිත  කරත්තයක රූපයක් පර්වතයේ කොටා ඇති නිසා ඒ නාමය ඇති වූ බව ජන ප්‍රවාදයේ පවතින්නකි. ඒ රූපය ඇසින් දුටු ගැමියන් අදත් සිටින නමුත් දැනු ඒ රූපය දකින්නට නොමැති බව ඔවුහු පවසති.රජරට පවතින මහා සාගරයක් බඳු වූ පදවිය වැව් කණ්ඩිය දිගේ ආරම්භව  බිසෝකොටුව ගම කරා ද ඉන්පසු නිකවැව දක්වා යන මාර්ගයේ ගමන් කළහොත් මේ අසිරිමත් වනගත පුදබිමට නිසැකවම ළඟ විය හැකිය. කලකට ඉහත නම් ඒ පුදබිමට යා හැකි වූයේ වන මැදින් පා ගමනිනි. එහෙත් ඒ වන මැද ගල් පර්වතයක් කැඩීම පිණිස අවසර හිමි වූයෙන් වන මැද මාවතක් පුළුල්ව ඉඳි විය. මෙම පුදබිමෙහි වැඩ වාසය කරන පූජ්‍ය පනාමුරේ මෛත්‍රී මූර්ති හිමියන් විසින් 2023 වසරේ දී කළ  දැනුම් දීමකට අනුව පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ ශිලා ලේඛන අංශයේ ප්‍රධානී බුද්ධි නාගොඩ විතාන මහතා මෙහෙයවීමෙන්  පුරාවිද්‍යාඥයන් පිරිසක් දින හතරක් පමණ කාලයක් මහන්සි වී එතැන පර්වතය මුදුනේ පැවති ශිලා ලේඛන පහක් පිටපත් කර තිබේ.

       පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ ශිලා ලේඛන හා නාණක විද්‍යා අංශයේ පුරාවිදු පර්යේෂණ නිළධාරී තනුර දයානන්ද මහතා නිශාන්ත මහතා ඇතුළු සත් දෙනෙකුගේ කණ්ඩායම මේ ස්ථානයට ළඟා වූයේ ඉතා දුෂ්කර ගමනකින් පසුවයි.පර්වතය නැගීමට පඩි පෙළවල් කීපයක් කොටා ඇත.පර්වතය පා මුළ ආරාම සංකීර්ණයක නටබුන් සහ චෛත්‍යයක නටබුන් විසිර පවතී.පසට යටව පවතින බුදු පිළිමයකි.කොරවක් ගල්, මුරගල් ,කුඩුම්බි ගල් තැන තැන විසිර පවතී.පුරාවිද්‍යා අනුරාධපුර කාර්යාලය විසින් මෑතකදී මූලික ගවේශණයක් මේ ස්ථානය අරභයා සිදු කර තිබේ.හිටපු පුරාවිදු කොමසාරිස් එච්.සී.පී.බෙල් මහතා මේ ස්ථානයේ යම් සොයා බැලීමක් සිදු කර තිබෙන අතර ඒ අවදියේ දී සෙල් ලිපි ගැන වාර්තා කිරීමක් සිදු කර නොමැත.පර්වත මුදුනට නැගීම යම් තරමක් දුෂ්කරය. එහෙත් සත් දෙනෙකුගෙන් සමන්විත කණ්ඩායමද ස්වාමීන් වහන්සේ ද ගැමියන් කීප දෙනෙකුද සිටි බැවින් කන්ද මුදුනට ළඟා වීමට එතරම්  කාලයක් ගත නොවිය. පර්වතය ට නැගී කල්හි එක් පැත්තකින් වවුනියා මහ කඳු වැටි දක්නට ලැබේ. කිඹුලෙකුගේ හැඩය ගත් කිඹූලාගල ඒ අතරින් විශේෂිතය. අනෙක් පැත්තෙන් පදවිය ඉස්මත්තේ මාළිගා තැන්න කඳු වැටියයි.අංශක තුන්සිය හැටක කෝණයකින් අවට සිරි නැරඹීමට මේ පර්වතය මුදුනේ සිට හැකි වීම විශේෂයකි.පර්වතය මුදුනේ විශාල චෛත්‍යයක නටබුන්ය. එය ආසන්නයේ පහළින් ශිලා ලේඛන හතරක් දුටු බව ස්වාමීන් වහන්සේ පවසයි. ඒ අනුව දිය සෙවල් වලින් වැසී තිබූ ඒ ලේඛන සොයා ගැනීමට හැකි විය.ගල් පර්වතය තැන තැන සිසිල් ජලය පිරි පොකුණු දෙකකි.එක පොකුණක් පැන් ගැනීමටයි. අනෙක ස්නානනය කිරීමටයි.ඒ පොකුණු වලින් ජලය ලබා ගෙන පළමුව සෙල් ලිපි පිරිසිඳු කිරීම සිදු වෙයි. ඒ අතර තවත් කීප දෙනෙකු පිටපත් කිරීමට අවශ්‍ය කඩදාසි සූදනම් කරති.පිරිසිඳු කරන ලද ගල් තලය මත කඩදාසිය එලා කොහු බුරුසුවකින් තැලීමෙන් ගලේ පවතින අකුරු කඩදාසිය තුළින් මතු වී පැමිණේ. අනතුරුව තීන්ත තැවරූ පොට්ටනියකින් ස්පර්ශ ලාංඡනය ගැනීම සිදු කරයි.මේ ක්‍රියාවලියට සෑහෙන වේලාවක් ගත වෙයි. හිරු රශ්මිය බලවත් නමුත් දැඩි උනන්දුව සහ කැපවීම මත සෙල් ලිපි පිටපත් කිරීම දිගටම සිදු වෙයි.ඒ අතර මතුවන අකුරු සටහන් පොතක ලියා ගැනීමට ද තනුර දයානන්ද මහතා  උත්සුක වන ආකාරය පෙනේ.පර්වතය මුදුනේ සෙල් ලිපි හතර සහ පාමුළ ශිලා ලේඛනය පිටපත් කිරීමට මේ පිරිසට දින තුනක් පමණ ගත වූ අතර ඒ සම්පූර්ණ කාලය තුළ පර්වතය මුදුනේ රළු පොළවේ දුෂ්කර ක්‍රියා කිරීමට මේ පිරිසට සිදු විය.පුද්ගලයෙකු ගසා ගෙන යන තරමට සුළං බලවත්ය.කූඩාරමක් නැත. දැඩි සීතලට නිදා ගැනීම අපහසුය. රාත්‍රී යාමයේ ගිනි දල්වා රොටි පළහා කෑමෙන් සෑහීමකට පත් වීමට සිදු විය.ඒ සියල්ල ආත්ම තෘප්තියකින් යුතුව සිදු වෙයි.



        පදවිය මහ වැව ගැමියන් හඳුන්වනුයේ මහා සාගරය යනුවෙනි. එයට සමීපව තිබෙන වාහල්කඩ වැව බෑන සාගරය යනුවෙන් නම් දරා තිබේ.පදවි වැවට ජලය සැපයීම පිණිස යාන් ඔයෙන් පැණ නැගුණු යෝධ ඇළ මාර්ගයක් තිබුණු බව ගැමියන් පවසයි. එහි නටබුන් අදටත් තැනින් තැන දක්නට තිබේ.යාන් ඔයේ තැනින් තැන ගල් අමුණු බඳවා ජලය යම් පමණකින් සිර කර යෝධ ඇළවල් ඔස්සේ පදවියටත් වාහල් කඩටත් ගෙන ගිය පැරණි ජල මාර්ග ශිල්ප ක්‍රම හඳුනන ගැමියන් තවමත් මේ ගම්වල ජීවත්ව සිටිති.පදවිය නිර්මාණය කරනුයේ මහසෙන් රජුගේ මෙහයවීමෙනි.වංශ කතා වල දැක්වෙන පරිදි මහසෙන් රජු මින්නේරිය ඇතුළු  වැව් රැසක් බඳවා ඇත.ඒ කාලයේ දී රත්මල්කන්ද වාපී යනුවෙන් දක්වන ලද පදවිය මහ වැව පසුව දෙවනි මොග්ගල්ලාන සමයේ දී ධනවාපිය යනුවෙන් දක්වා ඇත.ජන ප්‍රවාදය අනුව පදවිය වැව බැඳ වීමට පැමිණි මහසෙන් රජු එහි වාසය කිරීමට මාළිගයක් තනවා ඒ වෙනුවෙන්ම කැප වී තිබේ.ඒ මාළිගය මාළිගා තැන්න යනුවෙන් හඳුන්වන පර්වතය උඩ තිබෙන බව ගැමියන්ගේ මතයයි.පදවියට මූලිකව ජලය සැපයෙන්නේ මුගුණු ඔයෙනි.උල්පත් බහුල කුංචුට්ටු කෝරළය හරහා ගලා බසින මේ ජල කද පළමුවෙන්ම හරස් කරන්නට ඇත්තේ මුගුණු ඔය ඉස්මත්තෙනි. දූපතක් මෙන් ඔයේ සැදුණු තැනකින් ජලය හරස් කර යෝධ ඇළක් මගින් ඒ ජල කඳ කැබිතිගොල්ලෑව ආසන්නයේ යකා වැවට නෙ එන ලදී. අනතුරුව හල්මිල්ල පොතනාට ද ඉන්පසු වර්තමානයේ නම්බකඩ යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබන කැඩී බිඳී ගිය වැවට ද ගෙන එන ලදී.මේ මහසෙන් රජුගේ මුල් ව්‍යායාමයයි. පදිවියට හිඟ ජලය ගබඩා කර ඇත්තේ නම්බකඩ තුළය. එය ජන ප්‍රවාදයේ හඳුනවනු ලැබූයේ මති සාගරය යනුවෙනි. මහසෙන් රජු ගෙන් පසුව දෙවනි මොග්ගල්ලාන , මහා පාරාක්‍රමබාහු සහ නිස්ශංඛමල්ල යන රජවරුන් විසින් පදවිය වැව විශාල කොට බඳවා යාන්ඔයෙන් ද ජලය ගෙන ආහ.



           අශ්වයා බැඳි කන්ද ආරාම සංකීර්ණය ඉඳි වීමට ප්‍රථම භාවනායෝගී යතිවරුන්ටම ඇරණු මහ වන අරණකි. කටාරම් කෙටූ ගල්ලෙන් කීපයක් මෙහි හමුවන්නේ එහෙයිනි.පර්වතය මුදුනෙන් හමුවන එක් ශිලා ලේඛනයක් දෙවන සියවසට අයතිය.පළමුවන ගජබාහු රජුගේ යැයි අනුමාන කෙරේ. මෙම වන අරණ ඔහුගේ නිර්මාණයක් ද යන්න විමසා බැලිය යුතුය. ඉන් පසු පර්වතය පාමුළෙන් හමුවන අනෙක් ගිරි ලිපිය තුන්වන සියවසට අයත්ය. බොහෝවිට මහසෙන් රාජ්‍ය සමයට අයත්ය.එම ලිපියේ  මහන ගිරි රජ මහා විහාරය යනුවෙන් වදනක් සටහන්ව ඇති නමුදු එය තහවුරු කළ හැක්කේ විධිමත් කියැවීමකින් පසුවය. නාම්බකඩ නොහොත් මති සාගරය මේ ආසන්නයේම පවතී.ප්‍රසිද්ධ ආසනඝරයක් සහිත හල්මිල්ල වැටිය පූජ්‍ය ස්තානය ද මේ ආසන්නයේ පවතී.මේ සියළු ආරාමයන් සමග අශ්වයා බැඳි කන්ද ඉතිහාසය  සම්බන්ධ වන්නේ කෙලෙසකදැයි නිගමනය කිරීම පුරාවිද්‍යාඥයන් සහ ඉතිහාසඥයන්ගේ වගකීමයි. නමුත් මෙම ප්‍රදේශයේ ඉතිහාසය විමර්ශනය කරමින් ඒ ශිලා ලේඛන ගැන සොයා බැලීම වටනේය.ෙකසේ වෙතත් ඉතා දුෂ්කර වෑයමකින් පිටපත් කර ගන්නා ලද ශිලා ලේඛන සිංහල අක්ෂර වල මූලික උරුමයයි.සිංහල නීතියේ ප්‍රකාශනයයි.නමුත් අද වන විට බොහෝ ශිලා ලේඛන නිදන් හොරුන්ගේ , ඉඩම් මංකොල්ලකරුවන්ගේ සහ ගල් කොරිකරුවන්ගේ  ග්‍රහණයට අසුවී විනාහ මුඛයට යමින් පවති.මිහින්තලේ අසළ ආනකොට්ට කන්දේ ශිලා ලිපි සියල්ල මේ වන විට විනාශ කර දමා ඇත්තේ ගල් කොරි කරුවන්ය.මේ වැනසෙන්නේ අපේ උරුමයයි.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්