පිවිසිය

ආයුබෝවන්!
තෙරුවන් සරණයි,

වරින් වර පුවත් පත් වල සහ වාර ප්‍රකාශනයන් හි පළ වූ මාගේ ලිපි සමුච්චය මෙම බ්ලොග් අඩවියෙහි ඇතුලත්ය. ඉතිහාසය පුරාවිද්‍යාව සිංහල ගොවිතැන වාස්තු විද්‍යාව වැනි විෂයන් අරභයා සංග්‍රහ කරන ලද මෙම ලිපි එක් තැනක ගොනු කොට තැබීමෙන් පාඨකයා හට පහසුවක් සැලසීම මෙහි අරමුණය. එයට අමතරව විවිධ කේෂ්ත්‍රයන් හි කරුණු ඇතුලත් නව ලිපි ද මෙයට එක් කරමි.
වසර දෙදහස් පන්සීයයකට වඩා එහා දිව යන ඉතිහාසයක් ඇති ජාතියක් වශයෙන් අපගේ පාරම්පරික උරුමයන් හි සුරැකියාව මුල් කොට මෙම සියලු ලිපි සම්පාදනය වේ. මෙහි අඩංගු කරුණු සහ පාරම්පරික දැනුම උපුටා ගැනීමට අවසර ඇත. එහෙත් එය ජාතියේ උන්නතිය වෙනුවෙන් පරිහරණය කරන්නේ නම් මාගේ ව්‍යායාමය සඵල වූවා වෙයි.
ඉතිහාසයේ ජාතිය හමුවේ පැවති අභියෝග රැසකි. ඒවා සියල්ලටම අප සාර්ථකව මුහුණ දුන්නෙමු. අද දින ද එය එසේ විය යුතුය. සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියෙහි හරය මැනවින් වටහා ගෙන නැවතත් ඒ අභිමානවත් මහා සම්ප්‍රදාය තහවුරු කරලීමට සැවොම ‍එක්වෙමු.

Thursday, February 8, 2024

උතුරේ නව දේශපාලන ප්‍රවණතා සහ සිංහල ජාතික ව්‍යාපාරය

 

                              


         යාපන අර්ධ ද්වීපයේ දේශපාලනය අරුම පුදුම ක්‍රියාවලියකි.යාපන රජ පවුල නැතහොත් ආර්ය චක්‍රවර්තී රාජකීයත්වය අවසන් කර පරංගින් ගේ ආධිපත්‍ය පිහිටුවීම තුළ යාපනයේ සිටි බ්‍රාහ්මණයන් ගේ හැසිරීම විවිධාකාර විය.කතෝලික ආගම පැතිරවීම නිසා ඔවුන් ඇතැමෙක් සිය ලබ්ධිය වෙනස් කළහ. ලන්දේසි සමයේ දී කතෝලික ආගම වෙනුවට රෙපරමාදු ඇදහීම් පෙරට ඒමේ දී දකුණු ඉන්දියාවෙන් ආනයනය කරන ලද වහල් ශ්‍රමිකයන් අතර වූ වෙල්ලාලර් සහ වෙල්ලාලස් යන ගෝත්‍ර ද සිය ලබ්ධිය වෙනස් කර ගනිමින් කුල වතුන් ලෙසට නම්බුනාම ලබා ගත්හ. ඒවා ලබා ගත්තේ කාසි පොට්ටනියක් ප්‍රදානය කිරීමෙන් යැයි යාල්පාන වෛපමාලය කියයි.පරංගීන් විසින් විනාශ කරන ලද බෞද්ධ වෙහෙර විහාර අභිමුව ලන්දේසි පල්ලි ඉඳි වන්නේ මේ කාලවකවානුවේ දී බව බල්දෙයස් නම් ලන්දේසි පූජක තැන සිය ග්‍රන්ථයේ දක්වා තිබේ.මලලගම නැතිනම් මල්ලාකම් ප්‍රදේශයේ තිබූ සංඝ ඝණ විහාරය අබියස තිබෙන චෙන්ගානේ පල්ලිය අදටත් දැක ගතහැකිය. විහාරයේ නටබුන්ද ශේෂව පවතී.තොගපිටින් මලබාරයෙන් ගෙනා විවිධ කුල වලට අයත් ජනයා යාපන සිංහල ගම් වල පදිංචි කර දුම්කොළ වගාවලට සහ වෙනත් වෘත්තීන් කරා යොදවන ලද්දේ ලන්දේසීන් විසිනි.මේ මලබාර් වහලුන් පැමිණෙන  විට යාපනයේ ඉතිරිව සිටියේ කිසිවක් කරකියා ගත නොහැකිව සිටි සුලු කුල වල ජනයා පමණකි. ඔවුන්ගෙන් ඇතැමෙක් අසුර නාග ගෝත්‍ර වලට අයත් වූහ.මලබාර් වහලුන් උදෙසා පැණවුණු තේසවලාමෙයි නීතිය සමස්ත අඩු කුල ජනතාවටම ආදේශ කරලීමට ලන්දේසීන් සමත් විය. ඒ නිසා අලුත් ආගම වැළඳ ගත් බ්‍රහ්මණයන්ටද මුදල් දී කුල වතුන් බවට පත් වූ වෙල්ලාලරයන්ටද සිය දෙවනි පෙලේ ආධිපත්‍ය ගෙන යෑමට හැකි විය.

       ලන්දේසීන් පාලනය කල මුහුදුබඩ පළාත් ඉංග්‍රීසීන් විසින් පවරා ගත් පසු තත්වය තව දුරටත් වෙනස් විය.1796 සිට 1798 දක්වා උතුරේ තිබුණේ මදුරාසි පාලනයකි. මේ නිසා දකුණු ඉන්දියානු ද්‍රවිඩයන් තව දුරටත් උතුරට සංක්‍රමණය විය.ඔමින්දාර් නම් මදුරාසි පාලක පනිතියක්ද උතුරට පැමිණියහ.මදුරාසි නීති රීති අනුවද උතුර පාලනය විය. උතුරේ ජනතාව ආගමට හරවා ගැනීමේ ව්‍යාපාරයට නව මුහුණුවරක් දීමට මේ අවස්ථාවේ දී ඉංග්‍රීසීන් සමත් විය. ඇමරිකන් මිෂනරි කණ්ඩායම් වලට උතුරට පැමිණීමට ආරාධනා කරන ලදී. එහි පල්ලි පිහිටුවීමටද පාසල් ඇති කිරීමටද ඔවුන් සමත් විය. ඉන් බලාපොරොත්තු වන ලද්දේ උතුරේ ප්‍රභූ පන්තිය සිය අණසක යටතට ගැනීමයි.මේ තුළින් අනාගතයේ දී සිංහල ජනතාවට විරුද්ධ දෙමළ නායකයන් ඇති කිරීම ඔවුන්ගේ ශූර උපායමාර්ගය විය.1819 දී ගාල්ලේ දී රැස්වූ මිෂනාරීන් උතුර දෙමළ රටක් ලෙසටද දකුණ සිංහල රටක් විදියටද පිළිගෙන ඒ අනුව ආගම් ප්‍රචාරක වැඩ ආරම්බ කළහ.වර්තමාන දෙමළ නායකයන් වන බොහෝ පිරිස් මලබාරයෙන් පැමිණි වෙල්ලාලර් ගෝත්‍රයන්ට අයත් වූහ. ඔවුහු ලන්දේසීන් ගෙන් ලබාගත් වරප්‍රසාද තවත් දියුණු කර ගනිමින් ඉංග්‍රීසීන්ට සමීපව සිටිමින් ඉංග්‍රීසි අධ්‍යාපනය ලබා රජයේ ඉහළ තනතුරු වලට පැමිණියහ.ඒ අතර  උතුරේ මලබාර් සමාජයේ බහුතරයක් වූ කුලහීන ජනතාව තව දුරටත් පාගාගෙන සිටීමට ඔවුහු තේසවලාමේ නීතිය භාවිතා කළහ.එහිදී වෙල්ලාලයන් කවුරුද යන්න ප්‍රශ්ණයක් විය හැකිය.වෙල්ලාල නාමය සිංහල ගොවි කුලයට සහ බ්‍රාහ්මණයන්ටද යෙදූවකි.උතුරේ පමණක් නොව දකුණේ පාණදුරයේ ද ඇතැම් මුහුදු බඩ පළාත් වලද වෙල්ලාල කුලයේ  අය අදටත් සිටී.මේ දේශීය කුල සහ මලබාර් කුල පටලවා නොගත යුතුය.

        ලංකාවේ දෙමළ ජාතිවාදය බිහි වීමට පසුබිම සකස් වූයේ ඉංග්‍රීසීන් විසින් ව්‍යවස්ථාදායක සභාවට සිංහල මන්ත්‍රීවරයෙකු සහදෙමල මන්ත්‍රීවරයෙකු පත් කිරීමෙනි..ලන්දේසීන් සහ ඉංග්‍රීසීන් යටතේ ප්‍රභූ පන්තියක් ලෙසට වර්ධනය වූ වෙල්ලාරයන් සයිමන් කාසි චෙට්ටි ගේ මග පෙන්වීම යටතේ ඉංග්‍රීසි පාලනයේ මුල් තැන් වලට පත් වූහ. මේ අය අතර සිටි දෙමළ උගතුන් උතුරේ වෙනම දෙමළ රාජ්‍යයක් තිබූ බවට පොත් ලිවූහ.ඒවාට මුල් වූයේ යාල්පාන වෛපමාලය ඇතුලු පැරණි පොත් කීපයක් වුවද පියසිරි අමරකෝන් මහතාගේ පර්යේෂණ අනුව පැහැදිලි වන්නේ ඉංග්‍රීසින් ගේ මෙහෙයවීම මත මේ පොත් ලිවූ බවයි.මෙකී දෙමළ උගතුන් මුල්වී වෙල්ලාලර් සමාජය සිංහල ජනතාවට එරෙහිව සංවීධානය කළහ.යාපන සංගමය ඉන් බිහිවිය.ඉංග්‍රිසීන් ගෙන් ඔවුන් විශේෂ වරප්‍රසාද බලාපොරොත්තු වූහ. දෙමල ජාතිවාදයට මූලිකව අඩිතාලම වැටුණේ එලෙස වුවද දකුණු ඉන්දියාවේ ද්‍රවිඩ මුන්නේත්‍රම් කසාගම් පක්ෂය බිහිවීම තුළ එයට පන්නරයක් ලැබුණු බව කිව යුතුය.1947 න් පසු ඉන්දියාවට නිදහස ලැබුණි. දකුණු පෙදෙසේ  ආධිපත්‍ය ඉසුලූවන් අතර බ්‍රහ්මණයන් ප්‍රමුඛ වූහ.අයියර් අයියනාගර් ශාස්ත්‍රී  සහ භාරද්වාජ වැනි බ්‍රාහ්මණයන් ඉන්දීය දේශපාලනයේ සුපිරි පන්තිය සමග ගනුදෙනු කළහ. නිදහස ලැබීමෙන් පසු රාමසාමි නායක්කර් නම් පුද්ගලයෙකු විසින් මේ ද්‍රවිඩ මුන්නේත්‍රම් කසාගම් ව්‍යාපරය ආරම්භ කරන ලද්දේ හීන කුල වල ජනයා  බ්‍රාහ්මණ ආධිපත්‍යයෙන් මුදවා ගැන්මටයි. ඒ නිසා ඉහළ ගෝත්‍ර විසින් අදහන විවිධ දෙවිවරුන් කෙරෙහි ඔවුන් ගේ විරෝධය එල්ල විය. නුමුත් ශිව සම්බන්ධව එසේ නොවීය. පසුව අන්නදොර් විසින් මේ ව්‍යාපාරය පසුබිම් කරගෙන ද්‍රවිඩ මුන්නේත්‍රම් කසාගම් පකෂය පිහිටුවා ලීමෙන් පසු ඉන්දීය දේශපාලනයට කේවල් කිරීමට හැකි ශක්තිමත් ජන බලවේගයක් බිහිවුණි.මදුරාසි ආන්ද්‍ර කේරල සහ මධ්‍ය ප්‍රදේශ් හි ජීවත් වූ කුල අතරින් බහුරතයක් හීන කුල වලට වර්ග කර ඇති පිරිසක් බැවින් මේ කාර්යය ඉතා පහසු විය.නිදහස් ඉන්දියාවේ අභිනවයෙන් බිහිවුණ මේ බලවේගය විසින් ඇති කරන ලද අභියෝගය මැනවින් තේරුම් ගත් බ්‍රාහ්මණයන් අවසානයේ තමන්ගේ ගෞරවයන් නොසලකා මෙකී පක්ෂයට එක් වූහ. එක් වූවා පමණක් නොව එහි නායකත්වයටද පත් වී වෙනම දෙමළ රටක් නම් සංකල්පය පෝෂණය කිරීමටද දායක විය.මේ බලපෑම එකල ශ්‍රී ලංකාවට ද බලපෑය.1949 දී තමිල් අරසුපක්ෂය බිහිවන්නේ ඒ නිසාය.  මලබාර් හි සිට පැමිණි වෙල්ලාලර් සහ වෙල්ලාලස් වැනි හීන කුල ජනයා මෙයට එක් විය.නමුත් මේ දෙමළ නායකයන් උතුරේ පවතින ජන පීඩනය පෙරසේම නොතකා හැර ප්‍රභූ පන්තියක් ලෙසට වැජඹීමට කළ උත්සාහයන් නිසා දෙමළ විමුක්ති කොටි සංවිධානය බිහිවිය. අවසානයේ දී ඒ සංවිධානය යටතේ ඇති වූ ත්‍රස්තවාදයත් එයට ඇති වූ විදේශ  සහයෝගයත් එය මර්ධනය කිරීමට ශ්‍රී ලංකා රජය ගත් උත්සාහයත් පිළිබඳ අප මැනවින් දනිමු.

     දැන් වසර ගණනාවක් ගෙවී ගොස් මේ දෙමළ නායකයන්ගේ ආධිපත්‍ය සහ ඔවුන්ගේ හැසීරීම යාපන දෙමළ ජනයා නොපිළිගන්නා තත්වකට පත්ව තිබේ. ඔවුන්ට අවශ්‍ය දකුණේ සිංහල ජනයා සමග එක්ව ජීවත් වීමටයි. ඒ සඳහා බලය බෙදීම පාදක කරගත් පොලිස් ඉඩම් බලතල අනවශ්‍ය වේ. යාපන අර්ධද්වීපයේ ජීවත් වන බහුතර සාමන්‍ය ජනතාව සිංහලයන් සමග එක්වීමට බලවත් කැමැත්තක් දක්වති. උතුරේ විහාරස්ථාන විසින් සිදු කරන පින්කම් වලට බලවත් කැමැත්කක් දක්වති. දන්සැල් පැවැත්වීම ඉතා ආශාවෙන් බලපොරොත්තු වෙති. නුමුත් වෙල්ලාලර් දෙමල නායකයන් විසින් ඇති කරවනු ලබන දෙමළ ජාතිවාදී දේශපාලනය නිසා තවමත් උතුරත් දකුණත් යාකරන සැබෑ පාළමක් නිර්මණය වී නොමැත.මෙලෙස පාළමක් නිර්මාණය විය යුත්තේ වසර තිහකට අධික කාලයක් උතුර සිංහල ජනයාගෙන් ඈත්ව පැවතීම නිසාවෙනි.අරූන් සිද්ධාර්ථන් නමැති තරුණ සිවිල් නායකයෙකු සමාජය ඉදිරියට පැමිණෙන්නේ මෙවැනි කාලවකවානුවයි. ඔහු උපතින් බෞද්ධයෙක් නොවුණද ඔහුගේ පියා අම්බෙඩ්කාර් තුමාගේ මග ගත් පුද්ගලයෙකු බව කියැවේ ඒ අභාෂය නිසාදෝ අරූන් බෞද්ධ සමාජයට සිය සුරත දික් කර ඇත.අරූන් නියෝජනය කරන නලවර් කුලය ඉන්දියාවේ නැත. ඒ කුල දකුණේ දුරාව කුලවල කාර්යයන්ට සමානය. නුමුත් එකී හීන කුලවලට දකුණේ නැති පීඩනයක් නලවර් කුලයට උතුරේ තිබූ බව ඔහු කියන සත්‍ය්‍ය සමාන වන්නේ දකුණු ඉන්දියාවේ තිබූ තත්වයටයි.

          යාපනන සිවිල් සංවිධානය විසින් පැවැත්වූ නිදහස් උත්සවයක් පසුගියදා පැවැත්වුණි.දකුණේ ජාතික ව්‍යාපාරය නියෝජනය කරන පිරිසක් සරත් වීරසේකර මන්ත්‍රී තුමා අනුරාධා යහම්පත් හිටපු ආණ්ඩුකාර තුමිය ඇතුලු දකුණේ භික්ෂූන් වහන්සේලා ඊට සාභාගි විය.යාපනයේ සිවිල් සංවිධානය දේශපාලන අරමුණකින් ගොඩ නැගී තිබෙන්නක් වුවද එහි පදනම කුල පීඩනයයි.දකුණු ඉන්දියාවේ ද්‍රවිඩ මුන්නේත්‍රම් කසාගම් ව්‍යාපාරයට මෙය සමාන බව කීවේ එහෙයිනි.යාපන සිවිල් සංවිධානයේ නැගී සිටීම පිළිබඳව ඉන්දියාව මෙතෙක් අදහසක් පළ කර නොමැත.නමුත් රනිල් වික්‍රමසිංහ ජනපතිවරයා යාපනයට පැමිණි අවස්ථාවේ දී අරූන් සිද්ධාර්ථන් කොරෙහි ඔහුගේ අවධානය යොමු විය. උතුරේ බිඳි වැටුණු පාසල් ගොඩ නැන්වීමට යාපන සිවිල් සංවිධානයේ සහාය රනිල් බලාපොරෙත්තු විය.රනිල් වික්‍රමසිංහ බටහිර දේශාපලන නියෝජනය කරන එයට ගැති පුද්ගලයෙකි. ඔහුට අවශ්‍ය සිංහල ජනතාවගේ හෝ දෙමල ජනතාවගේ සමගියෙන් යුතු ශක්තිමත් ලංකාවක් නොව බටහිර විසින් පෝෂණය කරන ඔවුන් විසින් පාලනය කරන ලංකාවකි.නුමුත් ඉන්දියාවෙ බලාපොරාත්තු වන්නේ උතුරේ වෙල්ලාලර් නායකයන් වෙනුවෙන් වෙන් කරන ලද පළාත් සභා දෙකක් ඒ යටතේ ඉන්දියාවට ගැති පාලනයක් ඉන් පසුව සමස්ත ලංකාවම හැසිරවිය හැකි ආර්ථික සහ මූල්‍ය යාන්ත්‍රණයකි.මේ අවස්ථාවේ දී ජවලාහල් නේරු ගේ න්‍යාය පත්‍රයට වඩා නරේන්ද්‍ර මෝදි ගේ න්‍යාය පත්‍රය වඩාත් පුලුල් වී තිබේ.එක්ටා වැනි ගිවිසුම් හරහා ඉන්දියානු කම්කරුවන්ට සහ වෘත්තිකයන්ට ලංකාව විවෘත කර දී ඉන්දියානු රුපියල මෙහි භාවිතයට පැමිණවීම මගින් ලංකාව පාලනය කිරීම ඔහුගේ අදහසය

ද්‍රවිඩ මුන්නේත්‍රම් කසාගම් ව්‍යාපාරයට මදුරාසි ප්‍රාන්තය තුළ බලය හිමි වීමත් සමග ජාතික කොන්ග්‍රසයේ නායකයෙකු වූ රාජගෝපාලචාරි මහතා සූක්ෂමව කටයුතු කරමින් අන්නදොරේ සමග එකතුව බ්‍රාහ්මණ ආධිපත්‍ය නැවත එම පක්ෂය තුළට ඇතුලු කළහ. මේවාට ආධාර කරන ලද්දේ නොයෙකුත් තානාපති කාර්යාල බව ප්‍රකටය.මෙවැනි තත්වයක් වර්තමාන යාපනයේ වුවද ඇතිවිය හැකිය. ද්‍රවිඩ සංවිධානය විසින් ඒ පක්ෂයේ නායකත්වයට ශ්‍රී ධරන් පත් කරන ලද්දේ යාපන සිවිල් සංවිධානයේ නැගීසිටීම නිසාය.ද්‍රවිඩ සංන්ධානය ඉන්දියාවේ බළල් අතකි.අනෙක් පැත්තකින් මිෂනාරීන්ගේ බළල් අතකි. අරූන් සිද්ධාර්ථන් බෞද්ධයන්ගේ පැමිණීම සාදරයෙන් පිළීගෙන උතුරේ යළි පන්සල් ඇති කිරීමට සහාය දේ.ඔහු සමග එකතු වන සිංහල ජාතික ව්‍යාපාරය මේ පිළිබඳ අමන්දානන්දයට පත්ව සිටිති. නුමුත් ආර්ථික වශයෙන් දුර්වල කේවල් කිරීම අතින් දුර්වල මේ ජාතික ව්‍යාපාරයට උතුරේ කල හැකි දේ පිළිබඳ තක්සේරුවක් නැතිය.කෝසල පත්තිනිගේ මහතා කියන පරිදි උතුරෙන් අවතැන් සිංහලයන් නැවත පදිංචි කිරීමට සහ සිංහල පාසල් යළි ඇති කිරීමට උනන්දුවන්නන් අතලොස්සකි.යාපනයේ අඩුකුල ජනයා දේශපාලන වශයෙන් නැගී ඒ මේදී ඒ පිරිස ඉන්දීය දේශපාලනයේ ගැත්තන් වීමට තිබෙන් ඉඩකඩ වළක්වාගත හැක්කේ උතුරේ සිංහල ජනයා ශක්තිමත් කිරීමෙන් සහ දේශපාලන බලයක් ස්ථාපිත කිරීමෙනි. ඒ නිසා ඒ සඳහා  ලබන මැතිවරණයේදී අවස්ථාවක් ලබා ගත හැකිය.නුමුත් ඊට පෙර යාපන සිවිල් සංවිධානයත් සිංහල ජාතික ව්‍යාපාරයත් අතර යම්කිසි සම්මුතියක් බිහි විය යුතුය.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

Monday, January 15, 2024

ඩෝසරයට වැව් යට කළ මහවැලිය මාදුරු ඔයෙන් යළිත් වැඩ පටන් ගනී.

 


                      

               1912 දී ව්‍යවස්ථාදායක මණ්ඩලයේදී මහවැලිය උතුරට හැරවීමේ වැදගත්කම ගැන කතා කලේ දෙමළ මන්ත්‍රී වරයෙකු වූ ඒ. කනක සබේ මහතාය. එයට ප්‍රධාන හේතුව වූයේ දෙමළ ඊළාම් සිහිනය එදත්  තිබුණු බැවිනි.ව්‍යාජ දෙමළ ඉතිහිසයක් මත පදනම්ව උතුරේ දෙමළ පාලනයක් තිබුණේ යැයි ඇති කළ මතය අනුව ඊළාම් රාජය්‍යට ජලය සපායා ගැනීම ඔවුන්ගේ අරමුණක්ව තිබුණි.වසර සියයකට පමණ පසු මොරගහකන්ද ජලාශය හරහා උතුරු මැද කොන්ක්‍රීට් ඇළ කපා ඒ සිහිනය ඉටු කර දෙන්නට වර්තමාන දේශපාලනඥයන් උත්සාහ කරමින් සිටින සමයක මහවැලියේ වර්තමාන මෝඩකම් සහ කුරිරුකම් පිළිබඳ සැකෙවින් දැක්වීම මැනවි යයි සිතමි.

       චෝල ආක්‍රමණ වලදී සිංහලයන්ගෙන් කොල්ලකන ලද උතුරු දිග තැනිතලාවේ ඉඩම් සංවර්ධනය කොට ගෙන දෙමළ ජනතාව පදිංචි කර සිංහල ජනතාව අභිබවා යෑමේ වුවමනාවක් මේ දෙමළ ජාතිවාදීන් තුළ එදා පටන්ම තිබුණි. සමස්ත මහවැලි සංවර්ධන සැලැස්මේ ජේ. කේ. එල්.එම්. යන පළාත් සංවර්ධනය කරන්නට හැකි වූවා නම් තම නිජ භූමිය අහිමි වූ සිහලයන්ට පමණක් නොව දෙමළ මුස්ලිම් ජනතාවට පවා සාධාරණයක් ඉටු වන්ට තිබුණි. නමුත් මහවැලි ව්‍යාපාරය මුලසිටම ක්‍රියාත්මක කරන ලද්දේ විදේශ අදිසි හස්තයන්ගේ වුවමනාව පිටය. මහවැලි මහ සංවර්ධන සැලැස්මේ සඳහන්ව තිබෙන පරිදි ප්‍රධාන ඇළ මාර්ග වලින් පමණක් සමස්ත ප්‍රදේශ වලට ජලය සැපයිය යුතුව තිබුණි. ඇතැම් ගම් බිම් මෙම ඇළ මාර්ගයන්හි ජල පිරවුම් ස්ථාන ලෙසට භාවිතා කළ යුතුව තිබුණි.එසේම අනෙකුත් සියළුම ගම්වැව් කපාදැමීම කළ යුතුව තිබුණි. ජනපදිකයන්ට ඉඩම් භාරදීමට පළමු සියලුම් වගා බිම් සුද්ද කළ යුතු අතර සමතලා කොට මට්ටම් කළ යුතුය.(all crop land will be cleared and leveled prior to hand over to the settlers ) මෙහි යෝජනා කරන ලද අනෙකුත් ක්‍රියාකාරකම් අතර වෙසෙසි දෙයක් විය. ඒ නම් ගුරුත්ව බලයෙන් යුතු ජල සම්පාදනය වෙනුවට පිරිසෙයින් දියයෙදුම ( sprinkler Irigation ) ක්‍රමය යෝජනා කිරීමයි. මේ සඳහා විදේශීය ආයෝජන රැසක් යෙදිය යුතුව තිබෙන බැවින් තාවකාලිකව අත් හැරියද අනාගතයේදී එම ක්‍රමය සලකා බැලිය යුතු යයි නිර්දේශ කර තිබුණි.

        ලංකාවේ දිගම ගංගාව වූ මහවැලිය මූලික කරගෙන අතීතයේ සිටම පුරාණ රජ දරුවන් විසින් විශේෂ වාර්මාර්ග සකස් කොට ගොවි ජනතාවට දියවර සැපයූහ.ඔවුන් ඒ සඳහා අනුගමනය කරන ලද්දේ ඉතාම සරල තාක්ෂණයකි. විදෙස් ආධාර කිසිවක් නොමැතිව දේශීය හිල්පීන් ගේ උසස් ඥාණයෙන් මේ වාර්මාර්ග ව්‍යාපෘති සකස් කළ බව දැකිය හැකිය. හොඳමඋදාහරණය කලාවැවේ සිට ගලන යෝධ ඇළ නොහොත් මීමත කඳුරයි.අනෙක නම් මහවැලිය හරස් කොට ලූ මිණිබේ යෝධ ඇළයි.මහවැලි ගඟ වක් වූ ස්ථානයක උස්බිමකට ගිය දිය අත්තක් සාර්ථක ලෙසට සරළ බැම්මක් යොදා හරස් කර මිණිබේ කඳු වැටි වල සමෝච්ච වැටි ඔස්සේ පොළොන්නරුව දක්වා ජලය ගෙන ගිය හැටි අපූරුය.කලාවැවේ යෝධ ඇළත් එයට දෙවනි නැත.සැතපුම් පනස් හතරක් මේ යෝධ ඇළ අනුරාධපුර නුවර වැව දක්වා ගමන් කරනුයේ නිසොල්මනේ තමන්ගේ ජලයට ප්‍රවේගයක්ද එක් කර දෙමිනි. ඒ ගමනේදී කුඩා වැව් රැසක් පෝෂණය කරමින් කෙත් වලට ජලය ලබා දුන් හැටි මවිත කරය.හුරුලු වැවෙන් නිදහස් කරන ජලය යාන් ඔයට වැටුණු කල්හි.තැන් කීපයකින් කුඩා බැමි යොදා යෝධ ඇළවල් නිර්මාණය කර පදවිය සහ වාහල්කඩටත් අනතුරුව උතුරේ ඉරනමඩු වැව දක්වාත් වැව් පෝෂණය කරමින් ඇදුණු හැටි බ්‍රොහියර්  මහතා සිය ග්‍රන්ථ වල සඳහන් කර ඇත.

      නව තාක්ෂණය නව යන්ත්‍ර උපකරණ මහවැලියට ලැබුණි.අධිකාරිමය බලතල ලැබුණි. නිදහස් අධ්‍යාපනයෙන් ඉගෙනුම ලද දරුවන් ඉංජිනේරුවන් බවට පත් වී මහවැලි උසස් නිලතල වලට පත්වූහ.කඩිනම් මහවැලිය යටතේ වසර පහකින් එය නිම කිරීමට සැලසුම් කෙරිණ. අනතුරුව සිදු වූයේ කුමක්ද එලිච්චියකගේ ගමන අනුව සමෝච්ච වැටි දිගේ ගලා ගිය කලාවැව යෝධ ඇළ කෙළින් කර ගැඹුරු කළහ.පැරැන්නන්ගේ තාක්ෂණය නොදත් මහවැලි දරුවන් කුඩාවැව් එකින් එක කපා දැමූහ. ව්දේශිකයයන් කියාදෙන අයුරින් සිය ඉංජිනේරු ශිල්පය මෙහයවූ එක් මහවැලි ඉංජිනේරුවරයෙකු වන මහින්ද පනාපිටිය මහතා මේ කළ විනාශය පිළිබඳ වසර ගණනාවකට පසු සිය පාපෝච්චාරණය ඉදිරිපත් කළේමෙසේය.

     'හැත්තෑ ගණන් වලදී පැරණි යෝධ ඇළ යටතේ තිබූ ඉඩම් සංවර්ධනය කිරීමේ අප නියැලී සිටි අතර ප්‍රදේශයේ තිබුණු වැව් බොහොමෙයක් නවීන සැලසුමට අනුව අවශ්‍ය වූ පරිදි විනාශ කිරීමට අපට සිදු විය. ප්‍රදේශයේ සාම්ප්‍රදායික ගම්වල මුල් පදිංචිකරුවන්ගෙන් එල්ල වූ බලපෑම් හේතු කොට ගෙන වඩා විශාල වැව් කීපයක් එසේ විනාශ නොකොට ඉතිරි කිරීමට ද සිදු විය මහවැලි අධිකාරිය විසින් වැව් කඩා බිඳ දැමීම වැළැක්වීමට මහජනතාව විසින් එවකට සිටි ජනාධිපති ජේ.ආර්. ජයවර්ධන මහතාද කැඳවන ලදී. අප තවදුරටත් නිරීක්ෂණය කලේ කපා එළි කොට ගොවි බිම් බවට පත් කිරීමට නියමිතව තිබූ කැලෑ ප්‍රදේශ වල නිම්න හරහා කුඩා වේලි රාශියක් තනා තිබූ බවය. අපේ සැලසුම් නිර්ණායක අනුව එම වේලි අපට පෙනුණේ කිසිසේතම් නොවටිනා දේවල් හැටියටය.ඉඩම් සංවර්ධන මුල් අවදියේ ව්‍යාපෘති ඉංජිනේරුවරයෙකු  ලෙස මා කටයුතු කළ ප්‍රදේශයේ ම පුනරුත්ථාපන වැඩ සටහනකට සාභාගි වීමට වසර 30 කට පසු 2003 දී මට අවස්ථාව සැලසුණි. පෙරදින වල සිට මේ ප්‍රදේශයේ සිට ගෙදර යන විට මී පැණි මී කිරි සහ කුරක්කන් මුං ඇට වැනි ධාන්‍ය වර්ග බොහොමයක් මිලදී ගෙන රැගෙන යෑමට පුරුදු වී සිටියෙමි. වර්තමානයේ මේ ප්‍රදේශ වල මී පැණි නැත.මක් නිසාද යත් රසායනික වස විස  යෙදූ ඉඩම් ආශ්‍රිතව  මී මැස්සන් වද නොබදින බැවිනි.  දේශීයව පහසුවෙන් වගා කළ හැකි ධාන්‍ය වෙනුවට ඔවුන් ආනයනය කළ පරිප්පු සහ පාන් පිටි මත යැපෙති. මෙහි මුල් පදිංචි කරුවන් හැම කෙනෙකුම පාහේ ගෙවත්තේ ගවයන් සිටි අතර මේ ගවපට්ටි වලට සිදු වූයේ කුමක්ද ජනතාව තමන්ගේ උදෑසන තේ පානය සඳහා  ආනයනය කළ කිරිපිටි මත යැපෙති.'

          තමන් අතින් සිදු වූයේ මහා අපරාධයක් බව ඔහු පිලිගැනීමම සැබවින්ම කෙතරම් අගනේද. රජරට පාරම්පරික සිංහල ගැමියන් කමන්ගේ වැව් ටික ඩෝසර්යට කපා හෙළනවා දැක දැක ඉවසුවේ නැත ඔවුහු ඩෝසරය ඉදිරියේ බමි වැතිර විරොධය පළ කළහ.     මහවැලි ජලය මගින් රජරට ගම්බිම් තෙත් කිරීමෙන් අත්වුනු ආර්ථික භෝග ප්‍රතිඵලද  බොහෝ වෙයි යයි කියති. මිරිස් කව්පී වර්ග පමණක් නොව අර්තපල්ද මහවැලි ගොවි බිම් වලින් එළියට පැමිණ තිබුණි. නමුත් මුදල් අතමිට ගැවසුණ ඔවුන්ගේ ජීවිත දුක්මුසු විය.කුඩා වැව් නොතිබීම නිසා ජලය නැති කමින් පීඩා විඳින ජනපදිකයන් ගැන අසන්නට ලැබුණි.වී විකුණා ගන්නට බැරිව වස බිව් පොලොන්නරු ගොවීහු ගැන එදා පත්තර පුන පුනා කතා කළහ.කුඹුරු වලට ජලය දීමට වඩා විදුලිබල නිෂ්පාදනයට මුල් තැනක් ලැබුණි.සමනල වැවෙන් පෝෂණය ලැබූ උඩවලවේ ගොවීන්ට අත් වූ ඉරණම මෙයට උදාහරණයකි.මහවැලිය නිසා උතුරේ සිංහල ජනපද බහිවූහ. කාලාන්තරයක් තිස්සේ වල් බිහිව තිබූ රජරට යළි මිනිසුන් ගෙන් පිරී ගියේය.ඒ සෑම බිමකම සිංහල පමණක් නොව දෙමළ මුස්ලිම් අයද පදිංචි කරවන ලද්දේ ජන අනුපාතයට සරිලන ලෙසටයි. නමුත් මේ ජනපද කරණයට උතුරේ දෙමල අන්තවාදීන් විරුද්ධ වූහ.වර්තමානය වන විට මහවැලි සංවර්ධන ව්‍යාපාරයේ අවසාන සංවර්ධන බල ප්‍රදේශය වන බී කාලපෙයේ මාදුරු ඔය දකුණු ඉවුර පිළිබඳ අවධානය යොමු වී තිබේ.

      මහවැලියේ ආරම්භක ඉංජිනේරුවරයෙකුව සිටි මහින්ද පනාපිටිය මහතා මතු කරන සත්‍යය වර්තමාන ඉංජිනේරුවන් නොසලකා හරින බව පෙනේ. උගත් පාඩම් අමතක කර ඔවුහු යළිත් පැරණි පාරේම යන්නට උත්සාහ දරති. මාදුරු ඔය දකුණු ඉවුරේ කැඩී බිඳී ගිය කුඩා වැව් රාශියක් වෙයි.පුරාවිද්‍යෘ හානි අගැයුම් වාර්තාවේ ද  මේ කුඩා වැව් වල තිබෙන පුරාවි ද්‍යා වටිනාකම් හුවා දක්වා ඇත..තොප්පිගල නරක මුල්ල සිට නෙලුගල පර්වතය දක්වා වූ බිම්කඩේ දැනට අම්පාර සහ මඩකලපු දිස්ත්‍රික්යන්හි පවතින මේ සාරවත් භූමිය තුළ වැව් තුනක් පමණක් ඉතිරි කරවා ඉතිරි සියලු වැව් කපා හැර ආයෝජන කලාපයක් ඇති කිරීම මහවැලියේ සැලැස්මයි. ඒ අතර දිවුල්පතාන බෝගමුයාය වැනි ගම්මානයන්හි දැනට සිටින අනවසර කරුවන් යැයි හඳුන්වන ජනතාව ඉන් පළවා හැර පළතුරු සහ වෙනත් ආර්ථික භෝග වැවීමට දේශීය සහ විදෙස් සමාගම් වෙත ලබා දීමට මේ වන විට සැලසුම් සකස් කොට අවසන්ය. ඒ අතර මඩකලපු දිස්ත්‍රික්කයේ දෙමළ සහ මුස්ලිම් මන්ත්‍රීවරුන්ගේ ඉල්ලීම පරිදි විශාල ගව පට්ටි ඇති කරන්නට හෙහක්ටයාර් 3025 ක් වෙන් කර තිබේ. පෙර දී සෑම ජනපද ව්‍යාපාරයකම ජාතික ජන අනුපාතය අනුව ජනතාව පදිංචි කළහ. මේ ව්‍යාපාරයේ දී ඒ තත්වය වෙනස් වී ඇත. මඩකලපුවේ ඉඩම් දෙමළ මුස්ලිම් ජනතාවට පමණක්ය. ආයෝජකයන් සඳහා ලබා දෙන ඉඩම් ද ඉන්දීය අනුමැතිය හිමිවන සමාගම් වලට පමණක් ලබා දීමේ පිඹුරු පත් සැකසෙමින් පවතී. වැව් කපා හැර අතීත ශිෂ්ඨාචාරය සමතලා කල කාලිංග මාඝටත් වැඩියෙන් වර්තමාන පාලකයන් ඉදිරියෙන් සිටින්නේ විදෙස් මනදොල පුරවා දීමටයි. ඔවුන්ට පරිසර පද්ධතියක වටිනාකමක් නැත. එල්ලංගා පද්ධිතයක වටිනා කමක් නැත. පළමුවත් ඉඩම් දෙවනුවත් ඉඩම් තුන්වනුවත් ඉඩම් පමණකි. මාදුරු ඔය ජලාශයෙන් ජලය නිකුත් වන කල්හි ආයෝජකයන් විසින් යහමින් ජලය පරිභෝජනය කරන කල්හි. හෙක්ටයාර් 2700 පමණ සුලු ඉඩම් ප්‍රමාණයක වී වගාවේ නියකුත් ව සිටින ගොවි ජනතාවට ජල හිඟයෙන් පීඩා විඳීමට අනිවාර්යයෙන්ම සිදු වන නියතය. මෙම සැලසුම් සකස් කිරීමට උපදෙස් දෙන්නේ දෙශපාලඥයන් නමුත් නිර්මාණය මහවැලි ඉංජිනේරුවන්ගේය.නිදහස් අධ්‍යාපනයෙන් පන්නරය ලබා ඔවුහු රට වෙනුවෙන් සේවය කරනවාට වඩා සිදු කරනුයේ රටේ සම්පත් කාබාසිනියා කිරීමට අවශ්‍ය සැලසුම් සකස් කිරීමය. මාදුරු ඔය දකුණ ඉවුරේ සංවර්ධන සැලසුම් වලින් අප දකින කටුක යථාර්තය එයයි.

 

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

 

Sunday, December 31, 2023

පරිසර බුදු වදන

 

                                                              

බත් සමග බුදිනට -එළවලු හොඳයි වටපිට

වවාගෙන කන අයට - ආයුෂ තිබෙයි සැම විට

හීනටි සහල් ඒදා කැඳ සාදන්න -බඩදරු මව්වරුන් හට    පිළිගන්වන්න

දැයක් සදා මනසට ජීවය දුන්න - පුතුන් සදන මව්වරු දෙවි රැක දෙන්න

 

උඳුවප් මසේ උඳු රැත්තට අසු වෙනවා

සාරය උරාබොන මැස්සෝ කැරකෙනවා

කාලෙට වැඩ කළොත් බැත බෝවෙනවා

සිංහල දැනුම එහෙමයි ලොව පවතිනවා

 

අඹ ගස් පහක් රෝපණයෙහි නිරතවෙමු

බෙලි බෝ කෑල වවමින් දෙව්ලොවට යමු

මී කොස් කෙසෙල් මොර සිටුවා නිදුක් වෙමු

මේ සැම කළ පිනෙන් සසරින් එතෙර වෙමු

 

සියඹල ගසක් සෙවණෙහි හිඳ ඵලය ලබා

සමබල අහර රස කරමින් ගුණය     තබා

එම බල ඇතිව රට දැය නන්වන්නට සුබා

රුකඹල නැසුම වැනසෙයි රජයන්ද සබා

දැහැමින් සෙමෙන් පවතින රජයක තරම -පළකල රටක කලටයි වැසි දිය පිරුම

පරිසර බුදු දහම සිහිකොට නිරතුරුවම - යුතුකම සැම සතුන් අභයෙහි     තැබුම

 මතුගම සෙනෙවිරුවන්

 

Friday, December 22, 2023

දළදා කරඬුවට ඉබි යතුරු දමා වසර එකසිය හැත්තෑවයි

 

                            


         එක් දහස් අටසිය දාහතේ ඌව වෙල්ලස්සෙන් ඇරඹුණු ජාතික විමුක්ති අරගලය මේ රටේ ස්වාධීනත්වය ලබා ගැනීම උදෙසා කළ විශිෂ්ඨ සටන් ප්‍රයාමයකි. සිංහලේ අවසන් රජතුමා ලෙසට සැළකෙන හ්‍රී වික්‍රම රාජසිංහයන්ගේ හිතුවක්කාරී ඒකාධිපති ක්‍රියා හේතු කොටගෙන කළකිරුණු මහවාසලේ නිලමේ ගොල්ල එකිනෙකා බෙදී කේලාම් බස් අසමින් කළ නොපනත්කම් නිසා ඉංග්‍රීසින් ගේ චරපුරුෂයන් හට උඩරට රාජධානියේ රහසිගත දේශපාලනය වෙත ප්‍රවේශ වීමට හැකියාව ලැබුණි.ජෝන් ඩොයිලි ප්‍රමුඛ චරපුරෂයන් ප්‍රථම කොට භික්ෂූන් වහන්සේලා වෙත සමීපව භාෂාව ප්‍රගුණ කර සිත් දිනාගෙන මහවාසලේ දුර්වලකම් සහ රජගේ දුර්වලකම් පිළිබඳ සැබෑ අවබෝධයක් ලබා ගත්හ.රදළ කට්ටුවට යහමින් මත්පැන් ලබා දීම තුළින් රාජකාරිය දුර්වලකළහ. ඔවුන් ලවා රජුට කේලාම් කීමට පිරිසක් ඇති කළහ. ශ්‍රී වික්‍රම නමින් රජ වූ කන්නසාමි කුමරු වඩුගයෙකි. හිටපු රජුගේ බිසව සමග පිළිමතලව්වේ ඇති කර ගත් සම්බන්ධය උඩ බිහිවූ පුත්‍රයා ලෙසටද දැක්වේ . කෙසේ වෙතත් රජු අත්තනෝමතික ලෙසට ක්‍රියා කලේය. පෙර සිරිත නොසලකා හැරියේය. නමුත් රාජ්‍යයේ ස්වාධීනත්වය වෙනුවෙන් යම් යම් තීරණ ගත් බව සඳහන්ය. 1812 දී ඉංග්‍රීසින්ට එරෙහිව සිදු කළ සටන උදාහරණයකි. මේ කාලයේ ඇහැලේපොල නිලමේ ට භාරව තිබූ සපරගමුව ප්‍රදේශයේ ඉතා රහසිගතව ක්‍රියාදාමයක් සිදු වෙමින් පැවතිණ.කුසුමාසන දේවියගෙන් අවසන් වූ සිංහල රජ පෙළපත යළි නගා සිටුවනු වස් ඒ පෙලපතකින් පැවතෙන කුමාරයෙකු යළි සිංහාසනය වෙත කැඳවීම ඒ ක්‍රියාදාමයයි.ඔටුන්නක් පවා සූදානම් කෙරිණ මෙම තත්වය ආරංචි වූ උඩරට මහ වාසල කලබල විය.ඇහැලේපොල රජවීමට මාන බලන්නේ යැයි  රජුට කේලාම් කීමට ඔවුනට පුලුවන් විය. එහි ප්‍රතිඵලය වූයේ ඇහැලේ පොල පවුල රජු අතින් ඝාතනය වීමයි.

        සිංහල රාජධානියේ අවසානය සිදු වීමට මේවා හේතු කාරණා වූ අතර ඉංග්‍රීසීන් ඉතා සූක්ෂමව රජු කොටු කර උඩරට බලය අල්වා ගත්තේය. නමුත් මේ වන විට දළදා වහන්සේ ඉතා රහසින් උඩරටින්  බැහැර කර තිබුණි. විමලධර්මසූරිය රාජ්‍ය කාලයේ දී දළදා වහන්සේගේ ගිහි භාරකාරත්වය දැරූයේ දන්තහේමමාලා යුවළ ගෙන් පැවතෙන කීරවැල්ල පරපුරයි. මේ පරපුරෙන් බිසවක් ලබා ගැනීම සෙනරත්ගේද බලාපොරොත්තුව විය.නමුත් රජ පෙළපතකට සම්බන්ධය නොතිබීමත් දරළයෙකු වීමත් නිසා එය ඉටු නොවිණි. මෙයින් කෝපයට පත් රජු  වෛර බැඳ ගත් බැවින් දළදා වහන්සේගේ භාකාරත්වය ඒ පරපුරේ භික්ෂූන් වහන්සේලාට පවරා දී තිබේ..වාරියපොල සුමංගල හිමියන් ඒ ලෙස ඒ පරපුරෙන් දළදා භාරකාරත්වය දැරූවෙකි.නමුත් සුමංගල හිමියන් තේවාව කරන කල්හි සැබෑ ලෙසම දළදා භාරකාරත්වය දැරූයේ කීරවැල්ලේ බුලුගුණේ බන්ඩාර සෙනෙවිරත්න නිලමේ තුමාය

      ඉංග්‍රීසීන් රට භාරගත් පසු කොත්මලයේ සඟවා තිවබූ දළදාව මහනුවරට වඩමවා තැන්පත් කරන ලද්දේය. නමුත් වසර දෙකක් ඉක්ම යන්නටද මත්තෙන් රදළවරුන් අතර අසහනය උත්සන්න විය. ඉංග්‍රීසීන් සසුනට ඉටු කළ යුතු කම් මග හැරියේය. මුස්ලිම් ජාතිකයෙකු වෙල්ලස්සට පත් කිරීම නිසා ප්‍රශ්ණය තවවත් උග්‍ර විය.මේ නිසා වෙල්ලස්ස බින්තැන්න ආදී ප්‍රදේශයන්හි සිටි මුස්ලිම් ජනතාව සිංහලයන් අභිබවා නැගී සිටියේය. ඉංග්‍රීසීන් ඔවුනට වරප්‍රසාද දුන් බව දැක්වෙන ප්‍රකාශන නිකුත් කර ඇත.එකල නැගෙනහිර පලාත වෙල්ලස්ස හා බින්තැන්න යනුවෙන් වෙන් කර තිබුණි.ඉංග්‍රීසින් රට පළාත් පහකට බෙදා බින්තැන්නත් එරාහුලු දිශාභාගයත් මඩකලපු දිස්ත්‍රික්කය බවට පත් කලේය. තමන්කඩුව නැගෙනහිරට ඈඳීය.මඩකලපුවේ වානිජ මුස්ලිම් ජනතාව ඉංග්‍රීසින් වෙනුවෙන් හරක් ඇති දැඩි කරමින් මසට මර විකුණන ලද්දේය.මේ හරකුන් පට්ටි පිටින් තණ උලා කමින් තමන්කඩුවේ මෙගොඩ පත්තුව දක්වා සංක්‍රමණය වූ බව පැහැදිලිය.

           මේ අසහනය නිසා ඇති වූ ජනතා පිපිරීම මගින් කැරැල්ලක් ඇති කරන ලද්දේය. 1817 මෙන්ම 1820 ද සිදු වූයේ එයයි.මේ නිසා රදළයන් රැසක් මැරම් කෑවේය. මේ අරගලයේ දී වාරියපොල සුමංගල අනුනායක හිමියන් මහවාසල මගහැර දළදා වහන්සේ රැගෙන වනගත විය.බුලුගුණේ බණ්ඩාරයන්ද උන්වහන්සේ අසළම විය.දළදාව උන්වහන්සේ වෙත විය. පසුව උන්වහන්සේ දළදාවද සමග අත්අඩංගුවට පත් වී යැයි දක්වති.  උන්වහන්සේ අවසාන කාලය ගත කරන ලද්දේ දරාණේ ලෙනේ යැයි ජනප්‍රවාදයක් පවතී. 1818 න් පසු ඇති වූ 1820 කැරැල්ල නිසා පෙර සඳහන් කළ තමන්කඩුව පාලු විය. කොබ්බෑකඩුව රාළත් කොස්වත්තේ රාළත් මැරුම් කෑම නිසා තමන්කඩුව පාලනය කිරීමට උඩරට රදළයෙකු සොයා ගැනීම පහසු නොවීය. ඒ නිසා ඒ තනතුරට පහත රැටියෙකු පත් කරන ලද නමුත් එය අසාර්ථක විය.ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුව නොයෙකුත් උපක්‍රම යොදමින් සිංහලයන් පාලනය කිරීමට සහ ආදායම් ඒකතු කිරීමට මාන බැලූ නමුදු ඒවාද සාර්ථක නොවීය.මහානායක ස්වාමීන් වහන්සේලා පත් කිරීමද දළදා වහන්සේ ගේ භාරකාරත්වයද ඔවුනට හිස රදයක් විය. මේ නිසා වර්ෂ 1847 දී දළදා වහන්සේ ගේ භාරකාරත්ය භික්ෂූන් වහන්සේලා වෙත පැවරීමට ඉංග්‍රීසි රජය පියවර ගත්තේය. නමුත් 1848 දී මාතලේ දී ඇති වූ නිදහස් ජන අරගලය නිසා නැවතත් දළදා වහන්සේ තමන් භාරයට ගත් ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුව 1853 දී කොන්දේසි කීපයක්ද සමග දළදා වහන්සේ භාර දීමට කටයුතු කර ඇත. මින් එක් කොන්දේසියක් වූයේ ආගමික කටයුතු වලට හැරුණු කොට කිසිම දේශපාලන කටයුත්තකට දළදා වහන්සේ භාවිතා නොකළ  යතු බවට සපථ කර ගැනීමය. එසේම මෙතෙක් දිව නිලමේ භාරයේ තිබූ දළදා වහන්සේ රජුගේ ඇතුල් කට්ටලේ නිලමේ වරයෙකු වූ දියවඩන නිලමේ වන ලොකු බණ්ඩා නිලමේ වරයාට භාරකොට දළදා වහන්සේ වැඩසිටි කරඬු හත ඉබි යතුරු දමා එක යතුරු කීපයක් ඔහුටද අනෙක් යතුරු දෙක මල්වතු සහ අස්ගිරි මහා නායක ස්වාමීන් වහන්සේලාට භාර දීමට කටයුතු කලේය. දළදා වහන්සේ නැවත දළදා මාළිගයේන් ඉවත් කොට ගෙන පැන යා නොහැකි වන සේ පැනවූ නීතිය අද දක්වාම පැවත පැමිණේ.ඒ ලේඛනයේ අත්සන් කොට සාක්ෂි වශයෙන් යටවත්තේ හා පරකුඹුරේ යන නිලමේවරුන්ගේද අනුමැතිය ලබාගෙන තිබේ. ඒ පිළිබඳව හුවමාරු වූ ලිපි ලේඛන අදටත් රාජ්‍ය ලේඛනාගාරය තුළ දක්නට හැකිය. 


       

      පෙර රජ සිරිත අනුව විටින් විට දළදා වහන්සේ වෙත ගම්බිම් පුදා ඇත.එම ගම් වල උපදින බව භෝග මාළිගාවටද මහා විහාරයටද ලැබෙන පරිදි කටයුතු යොදා තිබුණි. ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුව පත් කළ අලුත මහා විහාරයට වියදම් පඩි දීමේ ක්‍රමයක් ආරම්භ කර ඇත. ඊට අමතරව ගම් බිම් පවරා දීමද සිදු කර තිබේ.තමන්කඩුව පළාත නොහොත් වර්තමාන පොලොන්නරු දිස්ත්‍රික්කය මෙලෙස පවරා දුන් එක් ප්‍රදේශයකි. තමන්කඩුව පාලනය කරන ලද්දේ පෙර දිව නිලමේ තනතුර දැරූ හිරිපිටියේ දිව නිලමේ ගේ මුණුපුරා වන ඒකනායක බණ්ඩාරයන් විසිනි. ඉග්‍රීසින් රට භාර ගත් කාලයේ දී කහව මුදියන්සේද මින්නේරි මුදියන්සේද මේ පෙදෙස පාලනය කර තිබේ. නුමුත් 1820 දී ඇති වූ කැරැල්ල නිසා මේ රදළවරු කීප දෙනෙකුම මැරූම් කෑහ. අනතුරුව තමන්කඩුවේ කොටුවැල්ල නම් වූ දළදා මාලිගාවට පුද දුන් නින්දගම පාලනය කරන ලද්දේ දියවඩන නිලමේ වරයා විසිනි. ඉඩම් භුක්ති ලේඛනයේ මේ ගම පිළීබඳ සඳහන් වන්නේ මෙවැනි දෙයකි.

         මේ ගමේ බාගා තුනක් සහ ගම් වසම් තුනක් තිබෙනවාය. බාගා තුන එකට රාජකාරි කරනවාය. බාගා තුන එක්ව කරණ රාජකාරි නම් මහනුවර මාළිගාවට අවුරුදු පතා සිළින් තිහක් දීමද වේලාපු දඩමස් නොහොත් ගෝනමස් කෑලි හයසීයක් දීමද එක කදට කෑලි තුන බැගින් දුන් තෙල් කත් දෙකක්ද එක කදට කෑලි තුනක් බැගින් මී පැණි කත් තුනක් ද නොම්මර 26 පන්ගුවට අයිති බිත්තරත්  පෑල් හයේ කෙත මාළිගාව ගනනේ වැඩිකර අස්වනු අටුලෑමද අටුව අලුත්වැඩියාකර පවත්වාගැනීමදය. බාගෙකින් දෙන රිදී පහලොහ නොහොත් සිළින් දහය දීමටත් දඩමස් කෑලි දීමටත් ගම්මහේලා හවුල් වන්නේ නැත. ඔවුන් ගේ රාජකාරි නම් බාගාවල නිලකාරයන් ලවා කෙත වැඩකරවීමද අවුරුදු පතා පෙනුන් කත් සහ අනිකුත් දීමනාවල් ගෙන්වාගෙන මහනුවරට යෑමදය. අනික් නිලකාරයන් විසින් ඒ කත් ගෙනියන්නට ඔනෑය. සිලින් තිහ බෙද‌ාදෙන්නේ මෙයාකාරය. දහයක් මාළිගාවටද දහයක් දිව නිලමේටද දහයක් විදානේටදය. වේලාපු දඩමස් කෑලි තුන්සීයක් මාළිගාවටද එක සීයක් දිව නිලමේටද එක සීයක් විදානේටද පනහක් කාරිය කරණ රාළටද එක්කෙනාට විසිපහ බැගින් කන්කානිවරු දෙන්නාටදය. නොම්මර 20 රදා පන්ගුව විසින් අනික් පන්ගුවලින් දෙන දීමනාවල්වලට හවුල්වෙනවා පමණක් නොව  රදළ කෙනෙක් ගමට පැමිණි විට පොරොත්තු ස්ථානයේ වියන් බඳිනවාය. විදානේ ගමට පැමිණි විටක බාගා තුනේ නිලකාරයන් එක්ව ඉඳුම් හිටුම් හොදාකාර සාදා දි මුරෙන් මුරේට දවස් පතා සිංහල බාගෙන් අඩුක්කුද ඉහළ සහ මැද බාගෙන් පැහිදුම්ද දෙනවාය.

         මේ ලේඛනය අනුව පැහැදිලි වන්නේ දියවඩන නම් නිලමේ වරයෙකු දළදා වහන්සේ භාරකාරව නොසිටි බවයි. දිව නිලමේ හෝ දිවන නිලමේ යනු සැබෑ තනතුරයි.1848 දී ඇති වූ ජනතා අරගලය නිසා සිංහල රජෛක් නැවත පත්වී දළදා වහන්සේ උරුම කොට යලි රාජ්‍යය පිහිටවීමට හැකි යැයි ඉංග්‍රීසිහු බිය වූහ. ඒ නිසා රජුගේ ඇතුල් කට්ටලේ නිලමේ වරයෙකුව සිටි ලොකුබණ්ඩා දෙහිගම නිලමේ වරයාට දළදා භාරකොට මල්වතු අස්ගිරි විහාර වල එවකට සිටි මහා නායක හිමි වරු දෙපළට තේවාව භාරකොට ඉබි යතුරු ලා දළදා මාළිගයේ තැන්පත් කර ඇත. අදටත් මේ වරද නිවැරදි වී නැත. හෙන්රිපේද්‍රිස් වීරයා මරා වසර 108 කින් ඒ පිළිබඳ පරීක්ෂණයක් කරන ආණ්ඩුවකට දළදා වහන්සේ සිරගත කළ අපූරු කුමන්ත්‍රණය හෙළිදරව් කිරීම අපහසු කරුණක් නොවේ. නුමුත් අප යථාර්ථයද තේරුම් ගත යුතුය. එදා මෙන්ම අදත් මෙරට පාලනය කරන්නේ විදෙශිකයන්ගෙන් වරම් ගත් කලු සුද්දන් පෙළකි.ඔවුහු දිනෙන් දින රට අගාධයකට හෙළමින් සිටී. මේ ‌ෙඑතිහාසික වරද නිවැරදි කරන තෙක්ම රටට උද්ගතව ඇති ශාපය දුරලනු නොහේ. පක්ෂ මාරු කර පාලනයභාර දුන්නාට දේශමාමක පාලනයක් වන්නේ නැත. කළ යුතු එකම දේ දළදා වහන්සේට වග කිව හැකි නරපතියෙකු බිහි කිරීමයි.රට සුභික්ෂ වන්නේ එවිටයි.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

Thursday, December 14, 2023

හෙන්රි ප්‍රෙද්‍රිස් වීරයා වෙනුවට දුෂ්ඨයා මිනී වලෙන් නැගිටීවිද

 

                           


      එක් දහස් නවසිය පහළොවේ ජූලි මස 07 වන දා උදයේ හිරු සිය ආලෝක ධාරා මහ පොළවට පතිත කරවූයේ අඳුරු වළාකුල් අතරේ සිටිමිනි.හිරුගේ දීප්තිමත් ස්වභාවය එදා නොවීය. ඒ නිසා වැලිකඩ බන්ධනාගාරයේ ඇල්හෝල් නම් රැඳවි ශාලාවටද ආලෝක රැස් දහරා පතිත නොවිය. එම ශාලවේ රඳවා සිටි විශේෂ සිරකරුවන් පිරිසක් විය. එනම් 1915 වර්ෂයේ දිවයින පුරා ඇවිලවුණු කෝලාහලයට නායකත්වය දුන් බවට චෝදනා ලැබ සිටි එවකට ලංකාව පාලනය කල බ්‍රිතාන්‍ය පාලකයන්ගේ යුද්ධ නීතිය යටතේ මරණ දන්ඩනයට ලක්ව සිටියෝ  ද ඒ අතර වූහ. දහනව වන සියවස අගභාගයේ සිට මුලු ගැන්වුණු අමද්‍යප ව්‍යාපාරය සංවිධානය කළ එෆ්. ආර්.සේනානායක වැනි ජන නායකයන් ඒ අතර විය.පියදාස සිරිසේන නීතිඥජෝන් ද සිල්වා රිචර්ඩ් සල්ගාදු පී.සී.එච් .දියෙස් පී.එස්.තිසේරා බොරලුගොඩ රාළහාමි සහ රොමානිස් පෙරේර වැනි ජාති මාමකයන් අසූහය දෙනෙකු හෙන්රි ප්‍රෙද්‍රිස් සමග සිර ගෙදර  රඳවා සිටියහ.

    1915 ජූලි මාසයේ හත්වන දින උදේ හතට පමණ බන්ධනාගාර ජේලර් වරයෙකු පැමිණ මේ රැඳවියන් පිරිසට ඇල්හෝල් නම් ශාලවේ ආලින්දයේ එක පෙළට සිට ගන්නට කීහ. බයිනෙත්තු සහිත රයිෆල් දෙකක් අතින් ගත් යුද්ධ භටයන් දෙදෙනෙකුට මැදිව නගරාරක්ෂක නිල ඇඳුමින් සිටි යොවුන් වියේ තරුණයෙකු මේ පිරිස අතරින් කඳවා ගෙන ගියහ. එඩ්වඩ් හෙන්රි ප්‍රේද්‍රස් නම් ඒ තරුණයා මරණ දන්ඩනයට කැපව සිටියහ.බ්‍රිතාන්‍ය යුද්ධ අධිකරණය විසින් කැඳවූ විශේෂ නඩු වාරයකදී ජූලි මස 1 වන දා ඔහුට මේ මරණ දන්ඩනය පැනවිණ.එයට අභියාචයක් ඉදිරිපත් කිරීමට පවා ඔහුට නොහැකි වුණි.මේ තරුණයා පිටිපසින් යුධ හමුදා විශේෂ කොමසාරිස් ඒ.සී. ඔල්නට් මහත් අභිමානයෙන් ගමන් කළේය.තවත් අඩ හෝරාවක් පමණ ගත වූ කල්හි වෙඩි හඩක් නිකුත් විය. ඇල්හෝල් ශාලවේ සිටිය වුන් භිතියෙන් මුසපත්ව කඳුළු වගුරවමින් ශෝකයෙන් භරිතව තන්හි තන්හි වැතිර උන්හ.හෙන්රි ප්‍රෙද්‍රිස් ඝාතනයෙන් ස්වල්ප වේලාවකට පසු හෙන්රි ප්‍රෙද්‍රිස් වාඩිවී සිටි ලේතැවරුණු පුටුව ඇල්හෝල් ශාලාවට ගෙනා ඔල්නට් නම් යුධ හමුදා කොමසාරිස්වරයා ඒ පුටුව පෙන්වා 'ඔය ඊනියා අමද්‍යප ව්‍යාපාරය වැනි රාජද්‍රෝහී සංවිධාන  පිහිටුවාගෙන ආණ්ඩුවට හතුරුකම් කරන කාටවුවත් අත්වන්නේ මෙවැනි ඉරණමක් බව පෙන්වා දුන්නේය'.මේ ප්‍රකාශයෙන් කිපුණු එෆ්. ආර්. සේනානායක මහතා ශෝකයෙන් පීඩිතව මෙසේ පැවසා ඇත.

'මොනවා අපේ තරුණයෙකුට වෙඩි තබා ඒ තරුණ ලෙයින් සේදුණු පුටුව ගෙනවුත් අපටම පෙන්වීමට තරම් ඔබලා නිවට නියාලු බියසුලු ජාතියක්ද. ඔහු කළ වරද කුමක්ද තමන්ගේ සහෝදර ජනතාවට විරුද්ධව තුවක්කුවක් එල්ල කළ හැකි දුෂ්ඨයා කවුරුද.තමන්ගේ කම නිසා මමත්වය නිසා මගේය යන හැඟීම නිසා මනුෂ්‍යත්වය අගය කරන සත්පුරුෂයෙකුට එසේ කල නොහැකි' යයි කී එෆ්. ආර් දෙස ඔල්නට් නිළධාරි වරයා ගල් ගැසී බලා සිටි යැයි ජයසේන දහනායක ලියූ සේනානායක චරිතයේ තියා ඇත.

          1815 දී මෙරට බ්‍රතාන්‍යයන්ට ගිවිසුමකින් පවරා දුන් පසුව ඔවුන් විසින් ජාතික සටන් නිහීන ලෙසට මර්දනය කොට ඉඩම් කොල්ල කමින් මනුෂ්‍ය ඝාතන කරමින් රට මහත් විපර්යායකට ලක් කලේය.1848 පසු ඉංග්‍රීසීන්ට විරුද්ධව අවි අතට ගැනීමට සමතෙක් නොවීය.  නමුත් භික්ෂූන් වහන්සේලා විසින් දකුණු සිරිලක ආරම්භ කරන ලද බෞද්ධ පාසල් ව්‍යාපරයෙන් පන්නරය ලබා පසුව විදෙසින් පැමිණුන ඔල්කට් තුමාගේ සහ මිගෙට්ටුවත්තේ ගුණානාන්ද හිමියන් ගේ නායකත්වය මත ඔප් නැන්වුණු ජාතික ව්‍යාපාර ඔස්සේ නැවතත් සාමාකාමී ලෙසට ජාතිය සංවිධන ගත විය. අමද්‍යප ව්‍යාපාරය උත්සන්න වූයේ ඉංග්‍රීසින් විසින් 1912 දී දුරාබදු ප්‍රතිපත්තියක් හදුන්වා දීම නිසාවෙනි. අනගාරික ධර්මපාල ශ්‍රීමතාණන් ඉන්දියවේ දී සිර අඩස්සියට පත් වූ පසු ඒ සටන අතට ගත් දේශීය ජන නායකයන් මර්ධනය කිරීම පිණිස ඉංග්‍රසින් යොදා ගත්තේ මරක්කල අන්තවාදයයි.දිවයිනේ විවිධ පළාත්වල ඇති කරන ලද ගැටුම් නිසා බෞද්ධයන් කුපිත කිරිම ලේසි පහසු විය. . 1915 මැයි මස 5 වන දාට යෙදී තිබූ වෙසක් උත්සවය සඳහා මහනුවර පැවති බැති ගී කරත්ත පෙරහැර කඩාකප්පල් කිරීම නිදසුනකි. බෞද්ධයන් මේ අවස්ථාවේදී දන්සල් පැවැත්වීම නිසා මුස්ලිම් කඩවල වෙළදාම නැති වී යන්නේ යැයි යන අදහස නගර සභාවේ නිළධාරීන් වෙත ඒත්තු ගැන්වීමට මුස්ලිම් නායකයන් උත්සාහ කළහ. මේ නිසා දන්සැල් පැවැත්වීමට නගර සභාවෙන් නිසි අවසරය නොලැබුණි. එසේම පොලීසිය විසින් කරත්ත පෙරහැරට බාධා කිරීම නිසා ඇති වූ කලබලය මහත් නොසන්සුන් තාවයක් බවට පත් විය. යුද්ධ නීතිය යටතේ දවස් සියයක් නම් ග‍්‍රන්ථය සකස් කළ ආමන්ඞ්ද සූසා මහතා 1915 මරක්කල කෝළාහලයට හේතු දක්වන්නේ බි‍්‍රතාන්‍ය රජයේ සහ නිලධාරීන්ගේ ඔලමොට්ටල කම් ගෙනහැර දැක්වීමෙනි.

               එහිදී කුරුණෑගල උසාවියේ පවරා තිබූ අංක 3649 දරණ නඩුව විභාග කළ ජී. ඩබ්. වුඩ්හවුස් මහතා මුස්ලිම් සිංහල දෙපක්ෂය සමගි කරලීමට බැරි වීම පිළිබඳව පොලීසිය හෙලා දැක්කේය .සමගි කරවීම වෙනුවට පොලිසිය කර තිබෙන්නේ නඩු යාමට දෙපක්ෂයම දිරි ගැන්වීමයයි ඔහු සඳහන් කළේය. 1915 දී බලවත් ජීවිත හානි වලට පසුබිම්  වූ මුස්ලිම් කෝලාහලයට ලංකා පොලිසියේ ප‍්‍රතිපත්තියෙහි පැහැදිලි දුර්වල කම හේතු වී ඇති බව ද හේ වැඩි දුරටත් ප‍්‍රකාශ කලේය.  බෞද්ධයන් ගැටුම් වැලැක්වීමට උත්සාහ කරද්දීත් ඔවුන්ගේ අවංක භාවය පැහැදිලිව පෙනෙන්ට තිබියදීත් මුස්ලිම් අය ඕනෑකමින් පීඩාකාරී වූහ. බෞද්ධයනට පාඩමක් උගන්වන අටියෙන් පෙරහැරට විරුද්ධව මුස්ලිම් ජන කණ්ඩායම් පල්ලි ළගට රැස්වූහ. මෙම ගොඩනැගිල්ල පාඨශාලාවක් විනා පූජනීය ස්ථානයක් නොවන බව අවංකවම විශ්වාශ කළ බෞද්ධයන් ඔවුනට අභියෝගයක් වශයෙන් නොව සාමාන්‍ය පිළිවෙලකට අනුව ඒම ස්ථානය පසුකර ගියහ. මුස්ලිම් අය ඉල්ලා සිටි කෙණෙහිම ඔවුහු තූර්ය වාදනය නැවැත්වූහ. එහෙත් මුස්ලිම් ජනයා පෙරහැර විසිරුවා හැරීමට දැඩිව තීරණය කර ගෙන සිටි හෙයින් ඔවුහු පෙරහැර ට ගල්වලින් ගැසූහ. සමහරෙකුට පහර දුන්හ. පිළිමයට මඩ ගැසූහ.මේ කෝලාහලය පසුබිම් කර ගනිමින් ඉංග්‍රීසින් විසින් සිංහල ජන නායකයන් අත්අඩංගුවට ගත්හ.මේ සියල්ල පිටිපස මහ මුදලි කමේ සිටි සොලමන් ඩයස් බණ්ඩාරනායක මහතා සිටි බව පැවසේ.

           හෙන්රි ප්‍රේද්‍රිස් තරණයා ඉංග්‍රීසීන් ගේ තුච්ච නීතිය යටතේ මැරම් කෑවේය.ඒ නීති වලින් අදත් අප පීඩා වඳිමින් සිටිමු. ප්‍රසිද්ධ මිනිරන් ව්‍යාපරිකයෙකු වූ දීසන් ප්‍රේද්‍රස් ගේ පියා ලංකාවට විශාල අපනයන අදායමක් හිමිකර දුන් මිනිරන් නිෂ්පාදකයෙකු   විය. මීගහතැන්නේ ඔහුගේ ප්‍රධාන මිනිරන් පතල තිබුණි.පුතාගේ වියොවින් සොවින් තැවුණු ඔහු සිය ව්‍යාපාරය සහ මිනිරන් පතල් වසා විකුණා දැමූ බව පැවසේ.බ්‍රිතාන්‍යයන්ට  හිස රදයක්ව පැවති දේශීය ව්‍යාපාරිකයාගේ නැගී සිටිම තුළ නැවත ජන නැගිටීමක් වෙතැයි ඉංග්‍රීසීන් බියට පත් වූහ.1948 දී අපට සීමිත නිදහසක ලැබුණේ අහම්බෙන් මෙනි. නමුත් ඒ නිදහස 1972 දී තවත් පුලුල් කරගත්තද මේ වන විට තිරසරව පවත්වාගෙන යෑමට නොහැකි වී තිබේ. රජයේ ව්‍යාපාර විකුණා දමමින් ජනතාවට අධික බදු බර පැටවීම කිරීමට සැලසුම් කරනුයේ මෙරට ආරථිකයට යලි නැගිටීමට හැකි නොවනු සඳහාය.මෙ විදෙශ හාම්පුතුන් විසින් සැලසුම් කරන ලද්දකි.

      2023 දෙසැම්බර් මස 11 වනදා අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් අපූරු යෝජනාවක් සම්මත කරගෙන තිබේ. හෙන්රි ප්‍රේද්‍රිස් නගරාක්ෂක භටයා ඉංග්‍රීසින් විසින් වෙඩිතබා ඝාතනය කොට වසර 108 ක් පිරීම නිමිත්තෙන් ඒ ඝාතනය සම්බන්ධව පරීක්ෂා කිරීමට සහ වාර්තාවක් ලබා දීමට විශ්‍රාමික විනිසුරු අනිල් ගුණරත්න මහතාගේ මූලිකත්වයෙන් කමිටුවක් පත් කර තිබේ.ප්‍ප්‍රෙද්‍රිස්  වීරයා පිළිබඳ කතාව  මේ රටේ ජාතිකත්වය සමරන බොහෝ දෙනෙකු දන්නා කරුණකි.යුද්ධ නීතිය යටතේ දවස් සියයක් නම් ග්‍රන්ථයේ මේ පිළිබඳ බොහෝ තොරතුරු සහ ඒ ඝාතනයට තුඩු දුන් හේතු දක්වා තිබේ. හෙන්රි ප්‍රෙද්‍රිස් මහතා වෙඩි තබා ඝාතනය කොට ලේතැවුරුණ පුටුව රැගනෙ බන්ධනාගරයට පැමිණි ජාතික නායකයන්ට පෙන්නීම තුළින් ඉංග්‍රීසීන් බලාපොරොත්තු වූයේ රටේ ස්වාධින්තවය වෙනුවෙන් නැගී සිටින නායකයන් දුර්මුඛ කිරීමයි. ඒ දුෂ්ඨත්වය ඉංග්‍රීසින් ගෙන් වර්තමාන කලු සුද්දන්ට උරුම වී තිබේ. ඔවුන්ට ද අවශ්‍ය මෙරට ඉංග්‍රීසි නීතිය තබාගෙන මෙරට පාරම්පරික ජනතාව මර්දනය කරමින් චෞර රාජ්‍යයක් ලෙසට විදෙස් ගැති පාලනයක් පවත්වාගෙන යෑමයි. ඒ අරමුණ සාර්ථක කර ගැනීමට නම් ස්වාධිනත්වය උදෙසා සටන් වදින මෙරට ජතික නායකයන් භේද භින්න කළ යුතුය. පපුව ඉදිරියට දමා කටයුතු කරන සැමට අත්වන ඉරණම පෙන්වා දිය යුතුය. මේ නායකයන්ට උදව් දෙන නිළධාරීන් සහ මන්ත්‍රීවරුන් දුර්මුඛ කල යුතුය.ජනපති ලේකම් කාර්යාලයේ යෝජනාව එය විය හැකිද යන්න සැකයකි. හෙන්රි ප්‍රෙද්‍රිස් වීරයා මෙන්ම කැප්පෙටිපොළ කුඩාපොළ හිමි පුරන් අප්පු වැනි ජාතික වීරයන් පමණක් නොව වර්තමාන කාලයේ සිංහල ජාතික ව්‍යාපාරයේ ආදර්හය බවට පත් වූ අනාගරික ධර්මපාලයන් ගැනද පුන පුනා සමාජයේ කතාබහ කිරීමද අනාගත පරපුරට කියා දීමද කළ යුතුය. දුෂ්ඨයන් අතරේ අපගේ වීරයන් පඹයන් බවට පත් කිරීම නතර කළ යුතුය.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

Saturday, December 2, 2023

දිවුල්පතාන ඉඩම් ගවයන්ට - ගොවීන් මහ පාරට -අයවැය කොකා පෙන්වයි

 


                   

               මඩකලපු දිස්ත්‍රික්කයට අයත් දිවුලපතාන පාරම්පරික සිංහල ගම්මානයේ  පදිංචිව සිටින ගොවීන් විසිතුන් දෙනාගෙන් දහතුන් දෙනෙකු ට විරුද්ධව රජයේ සන්කය ආපසු ගැනීමේ පනත යටතේ   පැවරූ නඩුව එරාවුර් සංචාරක අධිකරණයේ දින දෙකක් විභාග වූ  අතර මෙම ගොවීන් සිය ඉඩම් වලින් නෙරපීම පිණිස තීන්දුවක් ලැබී තිබේ. මෙම නඩුව පවරන ලද්දේ මහවැලි අධිකාරියේ මහවැලි බී කලාප නිළධාරීන් විසිනි. 2021 වසරේ දී පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී රාසමානික්කම් විසින් මහවැලි අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් වරයාට විරුද්ධව පවරන ලද මැන්ඩමුස් නඩුකරය ප්‍රකාරව දිවුලපතාන ගොවීන් දහදෙනෙකු ඉවත් කිරීමට මහවැලි අධිකාරිය දක්වන ලද එකඟතාවය මෙම නෙරපීමට හේතු සාධක වෙයි.

      1979 ජූනි මස 15 වන දින ගැසට් පත්‍රයකින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද මහවැලි සංවර්ධන බල ප්‍රදේශය අනුව මෙම කලාපය අයත් වන්නේ මාදුරුඔය ජලාශයෙන් පෝෂණය විය යුතු බී කලාපයටයි.1983 දී මාදුරු ඔය පැරණි මහ වැව ප්‍රතිසංස්කරණය අවසන් කිරීමෙන් පසුව එම ජලාශයේ වම් ඉවුර සංවර්ධනය කරනු ලැබිණ.පොලොන්නරු දිස්ත්‍රික්කයේ අරලගංවිල වැලිකන්ද  ප්‍රදේශ තුළ ජනතාව පදිංචි කරමින් වී ගොවිතැන සඳහා ඉඩම් ලබා දී ඇත්තේ මේ සංවර්ධන ක්‍රියාදාමය අනුවයි.අපවත්වී වදාළ පූජ්‍ය කිතලගම සීලාලංකාර දිඹුලාගල නායක හිමියන් හිටපු ජනපති ජේ.ආර්. ජයවර්ධන මහතාගෙන් කරන ලද ඉල්ලීමක් මත මාදුරු ඔය සංවර්ධන ව්‍යපෘතිය ඉදිරියට ගෙන යෑමට සැලසුම් සකස් කළ බව ප්‍රකට කරුණකි. මෙම මාදුරු ඔය බී කලාපයේ දකුණු ඉවුර සංවර්ධනය කර හෙක්ටයාර් 14500 කගොවිබිම්ඇති කර 13347ක් පවුල් පදිංචි කළ යුතු වන අතර නගර ඇති කරලීමද මහවැලි සංවර්ධන සැලැස්මේ ප්‍රමුඛ අරමුණක්ව තිබුණි. වම් ඉවුර සංවර්ධනය කරලීමෙන් අනතුරුව මෙම දකුණු ඉවුරු පෙදෙස සංවර්ධනයට ඉදිරි පියවර තැබීමට තිබුණද අසූව දශකයේ දි ඇරඹි කොටි ඝාතක යුද්ධය නිසා ඒ කිසිවකට ප්‍රවේශ වීම කළ හැකිව නොතිබුණි.නමුත් එම පෙදෙස්වල තිබූ පාරම්පරික ගොවිබිම් මෙන්ම කැලෑ ගම්මානයන් හි අහස් වැස්සෙන් සහ වැව් දියවරෙන් ගොවිතැන් කරමින් පැවතුණි.ඒ ඇතැම් බිම් වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට පවරා ගන්නා ලද සෙසු කැලෑ අතර විය.දිවුල පතාන පාරම්පරික ගම්මානයද ඒ ලෙස දිර්ඝ කාලයක් තිස්සේ ගොවීන් විසින් වගා කරන ලද ජනාවාස ව තිබූ ගොවි බිමක් විය.1989 දී මෙම ගම්මානයට එල්ල කරන ලද කොටි ප්‍රහාරයෙන් නව දෙනෙකු ජීවිතක්ෂයට පත් විය.

          දිවුල්පතාන මීමිනිගොල්ලෑව හික්කාගල මල්වත්ත මාරවිල ආදී මේ කැලෑ ගම්මාන අනුරාධපුර යුගයේ සිට ජනාවාස ලෙසට පැවති සශ්‍රීක ප්‍රදේශයන් වෙයි.පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් 2016 වසරේ දීකළ ගවේශණය මගින් මඩකලපු දිස්ත්‍රික්කයේ පමණක් නටබුන් පවතින ස්ථාන පන්සිය තිහක් හඳුනාගනු ලැබිණ. ඒ අතරින් දිවුලපතාන අයත්වන චෙංකලාඩි ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාශය තුළ ස්ථාන එකසිය විස්සකි.දිවුලපතාන අවට ස්ථාන හතරක ස්ථූප ගොඩනැගිලි යකඩ සෑදූ ස්ථාන දක්නට ලැබේ. මීමිනිගොල්ලෑව ශිලාලේඛනයෙ මගින් දක්වා ඇතිතේ ඉසිගිරිය අමාත්‍යවරායා ගේ පුත්‍රයා  විසින් මෙම ප්‍රදේශයේ තිබෙන චුබරවලක නම් වැව (මීමිනිගොල්ලෑව ) අහපරම නම් විහාරයට පූජා කළ බවයි.මෙම ගම්මානයට සමීපතම වැදගත් ස්ථානයක් වන තොප්පිගලින් හමූවූ හත්වන සියවසට අයත් ශිලා ලේඛනයකින්ද කියැවෙන්නේ මේ ප්‍රදේශ ඉතා වැදගත් ශාසනික දේපළ ඇති භූමි භාගයක් බවයි.ඒ අනුව දිවුලපතාන යනු අනුරාධපුර යුගයේ සිට ජනාවාසව පැවති වර්තමාන ඔප්පු තිරප්පු නොමැති වුවද පාරම්පරික උරුමයක් ඇති ගම්මානයක් බව පැහැදිලිව කිව හැකිය.

        2009 කොටි සමූලඝාතනය කර යුද්ධය අවසන් කළ පසු දිවුලපතාන අවතැන් වූ ජනතාව නැවත එම ප්‍රදේශයට ගොස් වගාව ආරම්භ කරන ලදහ. මේ වන විට ජනතවගේ අවශ්‍යතාවයට සරිලතන ලෙස සමූපකාරයක් සිංහල පාසලක් පවා දිවුලපතාන ගමට අයත්ව තිබී ඇත.කොටි යුද්ධය ආරම්භ වීමට ප්‍රථම මෙම පෙදස පාලනය කරන ලද්දේ මහඔය උප දිහාපති යටතේය. චන්ද නාම ලේඛන පවා සකස්ව තිබෙන්නේ දිගාමඩුල්ල මැතිවරණය කොට්ඨාශයටයි.1989 දී පමණ දිවුල් පතාන චන්ද හිමියන් 613 ක් සිටි බව ලේඛන වලින් පෙනේ. ඒ අතර 1981 ජන සංගණනය අනුව මඩකලපු දිස්ත්‍රික්යේ සිංහලජනගහනය සටහන් වන්නේ 11255 කි. යුදධය නිමා වීමෙන් පසු නැවත පදිංචි කර තිබෙන්නේ  2397 ක් පමණි.නමුත් දෙමල සහ මුස්ලිම් ජනතාව තව දුරටත් ව්‍යාප්ත වෙමින් සිංහල ජනතාව සතු පාරම්පරික වාසභූමිද අල්වා ගනිමින් ව්‍යාජ ඔප්පු සකස් කොට පදිංචිය තහවුරු කොට ගත ආකාරය පැහැදිලිව දක්නට ඇත.

.                පෙර කී පරිදි 2021 දී මඩකලපු දිස්ත්‍රික් මන්ත්‍රී රසාමානිකම් මහවැලි අධිකාරයට විරුද්ධව නඩු මගට බැස ඇත. එයට හේතුව මඩකලපු කිරිගොවීන්ගේ ගවගාල් වලට අයත් ඉඩම් සිංහල ගොවීන් විසින් අනවසරයෙන් වගා කරන බව දක්වමිනි. දිවුලපතාන යනු  මයිලත්තමඩු මාදවනේ යනුවෙන් දක්වන ප්‍රදේශය බවත් ඒ ඉඩම් දෙමළ කිරි ගොවීන් ගේ ඉඩම් බවටත් ඔවුන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් කඩවන බවත් ඒ නඩු නිමිත්ත විය. සැබෑව නම් යුද්ධයට පෙර මේ මයිලත්තමඩු මාදවනය (දිවුලපතාන යාබද ගම ) කැලෑ ප්‍රදේශයක් වීමයි. වන සංරක්ෂණයට අයත් මේ ඉඩම් හෙළි පෙහෙළි කොට ගවගාල් තනා ඇත්තේ 2015 න් පසුවයි. ඉන්පසු ඔවුන්ගේ ඉල්ලීම පරිදි මහවැලි අධිකාරිය විසින් මේ ගවගාල් වලට අවසර ලබා දී ඇති අතර වැලිකැණීමට සහ ගවයන්ට ජලය ලබා ගැනීමට වැව් හෑරීමටද අවසර ලබා දී තිබේ.චමල් රාජපක්ෂ හිටපු මහවැලි අමාත්‍යවරයාද රෝෂාන් රණසිංහ වත්මන් මහවැලි අමත්‍යවරයාද මාදුරු ඔය දකුණු ඉවුර සංවර්ධනයට කරන ලද සැලසුම් අනුව නව ඉඩම් පරිහරණ සැලැස්මක් හඳුන්වාදී තිබේ. දෙමළ අන්තවාදීන් ගේ ඉල්ලීම් සපුරාලනු සඳහා තෘණභූමි හෙක්ටයාර් 3025 ක් අලුතින් ඇති කරලීමට නිර්දේශ වී ඇත.නමුත් මහවැලි මුල් සැලැස්ම අනුව වාරි පහසුකම් යටතේ තිබූ 14500 ක ප්‍රමාණය 9412 කට අඩුකර ඇත.  මෙම තීරණයන් මුල් සැලැස්මට පටහැනිය. ඉතිහාසය පුරාවටම වාරි දියෙන් පෝෂණය වෙමින් වී ගොවිතැනට මුල් තැන් දුන් අතර ගව පාලනය සිදු වූයේ ඒ යටතේය.

    


අලුතින් තෘණභූමි වෙන් කරලීමට ගන්නා ලද තීරණය  මත දිවුලපතාන ගම තුල හේන් ගොවිතැන් කළ කුඹුරු කල ගොවීන් විශාල පිරිසකට බලවත් අභියෝගයකට මුහුණ දීමට සිදු විය. මෙම හරක් අයාලේ යන්නට ඉඩ හැරීම නිසා කුඹුරු වතු පිටි විනාශ විය. මේ පිළිබඳ කළ පැමිණිලි පොලිසිය හෝ මහවැලිය තුට්ටුවකට මායිම් කලේ නැත. ඒ වෙනුවට පෙර කී පරිදි මේ හරක් ගාල් අයිතිකරුවන්ට සහාය දෙන රාසමානික්කම් මන්ත්‍රීවරයා මහවැලියට විරුද්ධව නඩු මට බැස නීතිපති උපදෙස් මත 2022 දී තීන්දුවක් ලබාගෙන තිබේ. ඒ තීන්දුව අනුව මහවැලි අධිකාරිය විසින් දිවලපතාන වාඩි තනා සිටින සිංහල ගොවීන් 10 දෙනෙකු ඉවත් කල යුතු විය.

          මේ නඩු කටයුතු 2023 ඔක්තෝබර් මසයේ දී ආරම්භ වන අතර එරාවුර් උසාවියේ පැවති ලඝු නඩු විගායකින් පසු ගොවීන් 13 දෙනෙකු නෙරපීමට තීන්දු කරඇත. මේ තීන්දු පිටිපස තිබෙන්නේ රාසමානිකම් ලාගේ දෙමළ අන්තවාදී දේශපාලනයයි. ඔවුහු ජනපතිවරයා මඩකලපුවට ගෙන්වා හොඳින් සංග්‍රහ කර දේශපාලන පොරොන්දුවක් ලබා ගත්හ. 2022 වසරේ දී රෝෂාන් රණසිංහ මහවැලි ඇමතිවරායා අමාත්‍යමණ්ඩලයට ඉදිරිපත් අංක IR/ 2022/32 දරණ කැබිනට් සංදේශය අනුව හෙක්ටයාර් 20000 ක් ක ඉඩම් ප්‍රමාණයක් සෘතුමය  බඩ ඉරිඟු වගාව පිණිස දිය යුතුය. ගොවීන්ට ලබා දිය යුතු වන්නේ හෙක්ටයාර් 10000 කි. එයද ආයෝජකයන් හා ගිවිසි ගොවිතැනකට පමණි.නමුත් මහවැලි මහ සැලැස්මේ නියමය නම් මාදුරු ඔය දකුණු ඉවුරේ හෙක්ටයාර් 14500 ප්‍රමාණයකට අවශ්‍ය ජලය ලබාදිය යතු බවයි. එහි ප්‍රමුඛත්වය වී ගෙවිතැනටයි.නිවාස තැනීමට මංමාවත් තැනීමට මෙන්ම කුඩා නගර ඇති කිරීමටද යෝජිතය. නමුත් වත්මන් මහවැලි ඇමතිවරයා සහ ජනපතිවරයා මේ මුල් සැලසුම් කණපිට හරවාගෙන කටයුතු කරන්නට පටන් ගෙන තිබේ.පාරම්පරික සිංහල ගොවීන් ඉවත් කර ඒ වෙනුවට තෘණ භුමි වෙන් කිරීමටත් අනෙකුත් වන සංරක්ෂණ භූමි හෙළි පෙහෙළි කොට බඩ ඉරිඟු වැවීමට ආයෝජකයන්ට ලබා දීමත් සිදු වේ. මේ ආයෝජකයන් බොහෝ විට ඉන්දීය ආයොජකයන් විය හැකිය. ඉන්දීය වුවමනාවන් මත යැපෙන ආණ්ඩුවකට වෙනත් විකල්ප නැත. නමුත් ජනපතිවරයාට ඇත්තේ කටේ නරිවාදම පමණකි. ඔහු අයවැය යෝජනාවට පම්පෝරියක් ඒකතු කර තිබේ. ඉඩම් නැති ජනතාවට ඉඩම් හිමිකම් දීම ඒ පම්පෝරියයි. නමුත් ඔහු කියන්නේ එකක් කරන්නේ ඒකක් බව දන්නෝ දනිති. දිවුලපතාන ඇතුලු උතුර සහ නැගෙනහිර පළාත්වල පාරම්පරික සිංහල වැසියන් ඉවත් කර බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් දහනවවන සියවසේ දී මෙරටට සංක්‍රමණය කරන ලද දෙමළ මුස්ලිම් කල්ලතෝනීන්ට ඉඩම් ලබා දීම ඔහුගේ අරමුණයි.ඒ අනුව   ‌ෙඒතිහාසික වාසභූමි  ද්‍රවීඩීකරණය වීමත් ජනවාර්ගික පවිත්‍රකරණයක්ද සිදු වනු නියතය.  එදා බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යවාදීන් මුඩුබිම් පනත ගෙනවුත් සිංහලයන්ට ඉඩම් අහිමි කොට ඒ ඉඩම් සිලිං කීපයකට වතු වැවිල කරුවන්ට සහ බෝරාකාරයන්ට ලබා දුන්හ. දැන් එළඹ තිබෙන්නේ ඒ දෙවනි යටත් විජිත යුගයයි. මහැවැලි ගසට්ටුවකින් 1979 දී පවරා ගත් පාරම්පරික සිංහල වාසභූමි නැවත සංවර්ධනය කර ඒ වැසියන්ට ලබා නොදී. විදෙස් ආයෝජකයන්ට ලබා දී සිංහලයා අනාථයෙකු බවට පත් කරලීම මගින් ජනපතිවරයා බලාපොරොත්තු වන්නේ කුමක්ද දිවුලපතාන ඛේදවාචකය මගින් කියැවෙන්නේ වත්මන් සිංහලයන්ගේ අසරණ භාවයයි.හැටනව ලක්ෂයක් සිංහල බෞද්ධ චන්ද ලබා දී ලැබෙන්නට තිබෙන ත්‍යාගය මෙයද  යන්න අප හිටපු ජනපති ගෝඨාභයගෙන් විමසිය යුතුය.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

    

Saturday, November 25, 2023

දිඹුලාගල කෙටූ අකුරු - දිග පළලක් ඇත සුමිතුරු

 

                           


            ශ්‍රී ලංකා කඩයිම් පොතේ සඳහන් පුරාණ තමන්කඩුව පළාතේ වර්තමාන පොළොන්නරු දිස්ත්‍රික්කයේ දිඹුලාගල අසල නාමල් පොකුණ පර්වත මස්තකයේ ගැලවී ගිය ගල්තලයක කොටවා තිබෙන සිංහල අක්ෂරයන් ගැන මේ වන විට රටේ සුවිසාල උනන්දුවක් ඇති වී තිබේ.මේ තාක් හමුව තිබෙන විශාලතම ශිලාලේඛනය මෙය බව පුරාවිද්‍යාඥයන් දක්වා ඇත. දිගින් අඩි පණහක් පමණ ඇති උසින් අඩි දහඅටක් පමණ ඇති මේ පාර්වත කැබැල්ලේ සුමට පෘෂ්ඨය මත අඟල් හයක් පමණ උසින් යුත් අඟල් තුනක් පමණ පළල අකුරින් රාජකීය සන්නසක් කොටවා ඇත. පුත්තලම් දිස්ත්‍රික්කයේ තෝනිගල ශිලා ලිපියට වඩා මෙම ලේඛනයේ පේළි ප්‍රමාණය වැඩිය.ගල්පොත ලිපියට වඩා දිගින් පළලින් වැඩිය.අඩි නවයක් උසට පේළි දහයකින් සමන් විත වන බැවින් මේ ගල් දෙබොක්කාවේ සිට ලිපිය කියැවීම පහසු නැත.නාමල් පොකුණ පුරාවිද්‍යා ස්ථානයේ සිට කි.මී. එකහමාරක පමණ දුෂ්කර ගමනික් මෙයට ළඟා විය හැකි බැවින් මෙහි වැඩ වාසය කළ භික්ෂූන් උදෙසා කල පූජාවක් හෝ කතිකාවක් මෙයට අඩංගු විය හැකි යැයි සිතිය හැකිය.දිඹුලාගල පර්වතයේ ශිලා ලේඛන බොහොමයකි.මාරාවීදිය, නාමල් ,පොකුණ, කොස් ගහ උල්පත සහ පුල්ලිගොඩ ගල්ගේ යනුවෙන් හඳුන්වන ස්ථාන ගණනාවක් දිඹුලාගල අවට තිබේ. ඒ සැම තැනකම ගල් ලෙන් වල කොටවා තිබෙන්නේ පුරාණ සිංහල අක්ෂර ලෙසින් සැළකෙන පූර්ව බ්‍රාහ්මී ලේඛනයන්ය.

                     දිඹුලාගල අවට දලුකාන සහ ඉද්දපිච්ච යනුවෙන් වැව් දෙකකි.විහාරයට ජල පහසුව සැලසීමට ඉද්දපිච්ච වැව උපයෝගී වී ඇත. දිඹුලාගල ආරණ්‍ය සේනාසනය ක්‍රි.පූ.දෙවන සියවසේ වළගම්බා සමයේ දී ථූපාරාම වාසී කුන්තගත්ත තිස්ස තෙරුණ් වහන්සේට පූජා කළ ගල්ලෙන් සහිත ස්ථානයකි. මාතුල දනව්වේ ත්‍රිපිටක ග්‍රන්ථාරූඪයෙන් පසුව කුන්තගත්ත තිස්ස මහ රහතන් වහන්සේ දිඹුලාගලට වැඩමවා ලූ බව අස්ගිරි තල්පත විස්තර කරන්නේ මෙසේය.

        ඉක්බිතිව එම කුන්තගත්ත තිස්ස මහ රහතන් වහන්සේ පිළිවෙලින් දනවු සැරිසරා දිඹුලාගලට වැඩමවා එක ගිරි ගුහාවක ධාන්‍ය සැප විඳිමින් වැඩවසන වග වළගම්බා රජුට සැලව මහ සෙනග පිරවරා එතනට පැමිණ එම ස්ථානය වල් එළි පෙහෙළි කර ඒ ගිරිලෙන ඇතුලුව  අනෙකුත් බොහෝ ගිරි ලෙන් කර්මාන්ත සහ පුෂ්පාරාම පිරිවෙන් කර්මාන්ත නිමවා බොහෝ සංඝයාට වැඩ ඉන්ඩ සලස්වා උන්වහන්සේගේ සැප විහරණයට පරිවාර ජනයන් සහ ග්‍රාම ක්ෂේත්‍රාදිය තනා පස්වාදහසක් මුලුල්ලෙහි පවත්නා ශාසනය උදෙසා ප්‍රදානය කලා හා යනුවෙන් දක්වයි.අනතුරුව ඊට අවුරුදු 1200 කට පසුව පළමුවැනි ජයබාහු රජ දවසදී එතුමාගේ සුන්දරදේවී නම් බිසවක විසින් දිඹූලාගල මාරාවිදියේ ලෙනත කළ ලිපියක සඳහන් වන්නේ ඒවකට පන්සීයක් පමණ භික්ෂූන් වහන්සේලා මෙහි වැඩ වාසය කළ බවයි.ඉන්පසු මහා පරාක්‍රමබාහු සමයේ දී දිඹුලාගල අරණ්‍යවාසීව වැඩ සිටි මහා කාශ්‍යප මහ රහතන්වහන්සේ පිලිබඳවද දඹදෙණි අවදියේ දී දඹදෙණි කතිකාවත සකස් කිරීමට මුලු දී එහි වැඩ සිටි සංඝරක්ඛිත මහාසාමී මේධංකර ස්වාමීන්ද්‍රයන් වහන්සේ ගැනද සඳහන්ය.

      දිඹුලාගල ආරණ්‍ය සේනාසනයේ පරිහානිය ඇරඹෙන්නේ කාලිංග මාඝ ආක්‍රමණයන්ගෙන්ය. එහි වැඩ සිටි සංඝ පරම්පරාවෙන් කොටසක් දිඹුලාගල හැර දමා යාපහුවේ වලස්ගලට වැඩම කරන ලද වග අස්ගිරි තල්පතේ දක්වා තිබේ.කාලාන්තරයකට පසුව 1940 දීපොලොන්නරුව පලුගස්දමන ට පැමිණි පූජ්‍ය කිතලගම සීලාලංකාර හිමියන් 1948 දි දිඹුලාගල අවට භාවානායෝගීව සිට පසුව මිල්ලානේ වැදි නායක තුමාගේ සහයෝගය මත දිඹුලාගලට වැඩම කර  කටුකොහොල් අරවා එළි පෙහෙළි කර නැවත දිඹුලාගල ආරණ්‍ය සේනාසනය ප්‍රබෝධමත් කළහ.කිසිම හව්හරණක් නොමැතිව සිටි මේ ප්‍රදේශයේ සිංහලයන් ද්‍රවීඩීකරණයට ලක්ව තිබෙන කාල වකාවානුවක උන්වහන්සේ විසින් ඔවුන් හට නිසි මග පෙන්වා පාසල් ඇති කර දිඹුලාගල ප්‍රදේශය නැවත ගොවිබිමක් බවට පත් කළහ. සිංහල ජනතාව පමණක් 45000 ක් පමණ මෙහි පදිංචි කරවන ලද බව පැවසේ. .සැබවින්ම අනුරාධපුර පොළොන්නරු අවදිය වන විට දිඹුලාගල ආරණ්‍ය සේනාසනයට රජවරුන් විසින් පූජා කරන ලද සඟ සතු භූමිය වශයෙන් අක්කර අටදාහක් පමණ අයත්ව තිබී ඇත. මාදුරු ඔය දක්වා අවට විහාරගම් සියල්ල දාන ක්ෂේත්‍ර කොට බද්දෙන් පවා නිදහස් කිරීම පැරණි සම්ප්‍රදායයි.අද මාදුරු ඔය එගොඩ කෝරළේ පත්තුව දක්වා මහවැලි සංවර්ධන බල ප්‍රදේශයට අයත් වෙයි.මහවැලිය ව්‍යාපාරය ආරම්බ කරන ලද්දේ මේ සමස්ත පැරණි රජ දහන නැවත ප්‍රතිෂ්ඨාපනය කර අතීත සමෘද්ධිය යළි ළඟා කරවා ගැනීමටයි.කීතලගම සීලාලංකාර හිමියන්ගේ බලාපොරොත්තුව වූයේ එයයි. නමුත් අවාසනාවකට මේ සඟ සතු බිම්කඩවල් මහවැලිය විසින් අත්පත් කරගෙන හිතූ මනාපේ අනසන්තක කරවමින් එහි විසූ පාරම්පරික සිංහල ගැමියන් නඩුකර වලට පටලවමින් ඉවත් කරවමින් තිබේ.

             පෙර සඳහන් කළ පරිදි දිඹුලාගල පර්වතය අවට විශාල ප්‍රදේශයක් පුරා පැතිර පවතින ගල්ලෙන් සමූහයක් ඇත.ගල් ලෙන් 113 ක් පමණ හඳුනාගෙන තිබේ යැයි කියති. පෙර පන්සීයක් මහ රහතන් වහන්සේලාට සැප පහසුව සැලැස්වූ එම ගල්ලෙන් වල තිබෙන ශිලා ලේඛන සංඛ්‍යාව අති මහත්ය. ඒ අතරින් නාමල් පොකුණ දිශාමුඛය සුවිශේෂිය. එහි ලෙන් ලිපි නවයකි. අස සුමනහ, ගපති ශිව ,අය නදහ වැනි උපාසක උපාසිකාවන් විසින් සකස් කරන ලද ගල්ලෙන් මේ අතරට අයත්ය.ක්‍රි.පූ. දෙවනි තුන්වන සියවස් වලට අයත් මේ ලෙන් ලිපි මගින් කියැවෙන්නේ දෙවනපෑතිස් රජ සමයේ සිට පැවත පැමිණෙන සිද්ධස්තානයක් බවයි. පණ්ඩුකාභය කුමරු ගේ මුණුපුරු මුටසීව කුමරු උප්පත්තිය ලබා ඇත්තේ මේ දිඹුලාගල ගල්ලෙනක බව ජනප්‍රවාදයේ එන්නකි.මෙම ගල්ලෙන් සමූහයේ ඉතා වැදගතම ගල්ලෙනක් වන පුල්ලිගොඩ ගල්ගේ තුළ පවතින බිතු සිතුවම් සිංහල චිත්‍රකලාවේ අතිශයින් වැදගත් නිර්මාණයන් ලෙසට සලකති. එම නිසා දිඹුලාගල නාමයත් එහි අතීත ශ්‍රී නාමයත් මගින් කියැවෙන්නේ මේ රටේ සැබෑ අනන්‍යතාවයයි.මේ ශ්‍රී විභූතිය වත්මන් නැගෙනහිර පළාත දක්වාද සමස්ත උතුරු පළාත දක්වාද පැතිර පවතින ශිලා ලේඛන වලින් තහවුරු කළ හැකිය.

          මීකඩන්නට වනයට වැදුණු පුද්ගලයෙකු විසින් නාමල්පොකුණ සිද්ධස්ථානයේ ඉහළ කන්දේ පැවති විශාලතම ශිලා ලේඛනයක් හඳුනාගනු ලබන්නේ 2022 වසරේ දීය. ඉන්පසු පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ ශිලා ලේඛන අංශයේ නිළධාරීන් මෙහි පැමිණ ඒව පිටපත් කරලීමට අවශ්‍ය මූලික කටයුතු සංවිධානය කර ඇත. නමුත් මුදල් ප්‍රතිපාදන නොමැතිකම නිසා මාස හයක් පමණ කාලයක් ඒ කටයුත්තට අත ගසන්නට නොලැබිණ. හිටපු පුරාවිද්‍යා වැඩබලන අධ්‍යක්ෂ ප්‍රදීපා සේරසිංහ මහත්මිය විසින් මේ කටයුත්ත සඳහා ප්‍රතිපාදන වෙන් කරවා ගත් පසු බස්නාහිර පළාත් සහකාර අධ්‍යක්ෂ මෙන්ම ශිලාලේඛන අංශයේ සහකාර අධ්‍යක්ෂ වූ ඩග්ලස් බණ්ඩාර මහතාගේ මග පෙන්වීම මත පර්යේෂණ නිළධාරී තනුර දයානන්ද මහතාගේ අධීක්ෂණය මත 2023 ඔක්තෝබර් මස 26 දින ලංකාවේ විශාලතම ශිලා ලේඛනය පිටපත් කිරීම ඇරඹිණ. මේ කටයුත්තේ පූජ්‍ය දිඹුලාගල රාහුලාලංකාර නා හිමියන් සහ පූජ්‍ය අලුත්වැව ජීවාලංකාරහිමියන්ගෙන් ලද සහය අපමණය.

   


  අතිශයින් දුෂ්කර ලෙසටළග විය හැකි ගල් පර්වතය උඩ කූඩාරමක් ගසා එහි ලැගුම් ගෙන පර්වත තලයේ පලංචි සවි කරලීම ශිලා ලේඛන නිළධාරීන්ට විශාල ආයාසයක් දරන්නට සිදු විය.වර්ෂාවෙන් මැසි මදුරුවන්ගෙන් පීඩා ලබමින් මේ විශාලතම ශිලා ලේඛනය පිටපත් කරලීමට මසක පමණ කාලයක් ගත වී තිබේ.ක්‍රි.පූ. පළමුවැන්නේ සිට තුන්වන සියවස්  දක්වා පැතිර පවත්නා පූර්ව බ්‍රාහ්මී අක්ෂර යන් ගෙන් මේ ලේඛනය කොටවා තිබේ.  මේ ලිපිය සම්පූර්ණයෙන්ම කියැවීමෙන් පසුව එහි අන්තර්ගතය විග්‍රහ කර ගැනීම ට යොමු විය යුතුය. පළපුරුදු ශිලලේඛනඥයන් පිරිසකගේ මැදිහත් වීම මත නුදුරේම එය සිදු කරනු ඇත. ලෙන් ලිපි පමණක් කොටවා තිබූ සමයක එනම් ක්‍රි.පූ. තුන්වන සියවස වැනි ඈත කාලයක මෙම ලේඛන සම්ප්‍රදාය ඇරඹීම පුරාවිද්‍යාඥයන්ට අලුත් අත්දැකීමක් වනු නිසැකය.එසේම දිඹුලාගල පිළිබඳ නව කියැවීමක් මේ තුළින් ලැබේ යැයි කුතුහලයෙන් පසුවන්නන්ට ද  නවමු බලාපොරොත්තු දනවන වෑයමක් වනු ඇත.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්