පිවිසිය

ආයුබෝවන්!
තෙරුවන් සරණයි,

වරින් වර පුවත් පත් වල සහ වාර ප්‍රකාශනයන් හි පළ වූ මාගේ ලිපි සමුච්චය මෙම බ්ලොග් අඩවියෙහි ඇතුලත්ය. ඉතිහාසය පුරාවිද්‍යාව සිංහල ගොවිතැන වාස්තු විද්‍යාව වැනි විෂයන් අරභයා සංග්‍රහ කරන ලද මෙම ලිපි එක් තැනක ගොනු කොට තැබීමෙන් පාඨකයා හට පහසුවක් සැලසීම මෙහි අරමුණය. එයට අමතරව විවිධ කේෂ්ත්‍රයන් හි කරුණු ඇතුලත් නව ලිපි ද මෙයට එක් කරමි.
වසර දෙදහස් පන්සීයයකට වඩා එහා දිව යන ඉතිහාසයක් ඇති ජාතියක් වශයෙන් අපගේ පාරම්පරික උරුමයන් හි සුරැකියාව මුල් කොට මෙම සියලු ලිපි සම්පාදනය වේ. මෙහි අඩංගු කරුණු සහ පාරම්පරික දැනුම උපුටා ගැනීමට අවසර ඇත. එහෙත් එය ජාතියේ උන්නතිය වෙනුවෙන් පරිහරණය කරන්නේ නම් මාගේ ව්‍යායාමය සඵල වූවා වෙයි.
ඉතිහාසයේ ජාතිය හමුවේ පැවති අභියෝග රැසකි. ඒවා සියල්ලටම අප සාර්ථකව මුහුණ දුන්නෙමු. අද දින ද එය එසේ විය යුතුය. සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියෙහි හරය මැනවින් වටහා ගෙන නැවතත් ඒ අභිමානවත් මහා සම්ප්‍රදාය තහවුරු කරලීමට සැවොම ‍එක්වෙමු.

Monday, May 6, 2024

කතිර බාගත කළ හැකි හාල්කෑලි ආර්ථිකය

 

                                    


            ලෝකයේ කොහේවත් නැති ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් ලංකාවේ ඇත.පක්ෂ විශාල ප්‍රමාණයක් සමග හැල හැප්පෙන  චන්ද දායකයා සිටින්නේ මහා වික්ෂිප්ත තත්වයකයි.බ්‍රිතාන්‍ය පාර්ලමේන්තු සම්ප්‍රදාය අනුව චන්ද බලයෙන් තේරී පත්වන පුද්ගලයා. පාර්ලිමේන්තු සාමාජිකයෙකු බවට පත් වේ.බ්‍රිතාන්‍යයේ පවතින්නේ දේවරාජ්‍යයකි. එවිට රජු දෙවියන්ගේ සෘජු නියෝජිතයා වෙයි. මන්ත්‍රීවරු මේ දේවරාජ්‍යය ක්‍රියාත්මක කරන සාමාජිකයන් වෙති. ලංකාවේ වෙස්මිනිස්ටර් ක්‍රමයද ඇරඹුනේ එසේමය.එයට තේරී පත්වන්නා පාර්ලිමේන්තු වරප්‍රසාද භුක්ති විඳී.ස්ථාවර නියෝග පිළි පදී. මහජනතාවගේ චන්දයෙන් පත් වුවද පාර්ලිමේන්තු සම්ප්‍රදාය අනුව ඇතැම් විට ඔවුන්ට විරුද්ධව යෑමටද මන්ත්‍රී වරුනට සිදු වේ.පාර්ලිමේන්තුව නැතහොත් ව්‍යවස්ථාදායකය ට යන පුද්ගලයා චන්ද දායකයාගෙන් ඈත් වන්නේ එලෙසය.උදාහරණයක් වශයෙන් කන්නන්ගර මහතා දැක්විය හැකිය. ආචාර්ය සී.ඩබ්.ඩබ්. කන්නන්ගර මහතා මතුගම ආසානයෙන් තේරී පත්ව පාර්ලිමේන්තුවට ගොස් රටට පිරිමහින අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ පිළිබඳ ඉහළින්ම වැඩ කළ පුද්ගලයෙකු වෙයි. ඔහු බ්‍රිතාන්‍ය සම්ප්‍රදායෙන්ද පිට පැන මෙරටට ගැලපෙන අධ්‍යාපන ක්‍රමයක් සකස් කිරීමට මහන්සි ගත්තේය.එහෙත් ඔහු මහජනතාව සමග පයිරු පාසානමට නොගියේය.ගමෙන් පැමිණි චන්ද දායකයා වෙනුවෙන් කාලය වැය කිරීමට ඔහුට අවස්ථාවක් නොමැති විය. මේ නිසා ඊළඟ චන්දයේ දී ඔහුව පරාජයට පත් කිරීමට චන්දදායකයාට සිදු විය.

          ජනතාව ඉල්ලන්නේ තෙවරප්පෙරුම වැනි පුද්ගලයන්ය.ජනතාවට ව්‍යවස්ථාදායයේ බුද්ධිමත් හැසිරීම් වැඩකට නැත. ඔවුන්ට ඒවා දැනෙන්නේ සම්මත කළ නීතිය  මගින් තමුන් පීඩාවට පත් වීමට සිදු වූ දිනක දීය.එවිට මහජන මන්ත්‍රීවරයා ආසනයෙන් පවා පැරදී ගොසින් විය හැකිය. එසේත් නැතිනම් වෙනත් පක්ෂයකට හේත්තු වී වෙනත් මගක ගමන් කරනවා විය හැකිය.චන්ද කාලයට ඇති පදම් ජනතාවට හාල් කෑලි ලැබෙන්නේ මෙම පරතරය පියවා ගැනීම පිණිසය . හාල් කෑලි යනු හාල් කිලෝ විස්ස පමණක් නොවේ. මත්පැන් බෝතලයේ සිට  ගොඩනැගිලි කොන්ත්‍රාත්, බාර් පර්මිට් දක්වා එය වෙනස් විය හැකිය.දැන් අලුත්ම ප්‍රවණතාවය මන්ත්‍රීවරයෙක් බා ගැනීමට කෝටි විස්සක් පමණ වැය කිරීමය. එසේත් නැති නම් බාර් පරිමිට් එකක් දීමය.නමුත් ජනතාවට ලැබෙන්නේ රුපියල් පන්දාහක් පමණ වටිනා හාල් කිලෝ විස්සක් පමනී. ඒ සියල්ල තමන්ට තමන්ගේ පක්ෂයට කතිර බා ගැනීම පිණිසය.

       ලංකාවේ කුඹුරු  ප්‍රමාණය ගත හොත් හෙක්ටයාර් 851043 කි.ඒ සියල්ල යල මහ අස්වද්දනේ නැති නමුත් වාර්ෂිකව වී මෙට්රික් ටොන් දශලක්ෂ 3.8 ක ප්‍රමාණයක් උත්පාදනය කරයි.ගොවි පවුල් 87900 ක් පමණ ජීවත්වන අතර දළ ජාතික නිෂ්පාදනයේ කෘෂිකර්ම අංශ දායකත්වය වන සියයට 16.5 න් අඩක්ම වී වගා කරන ගොවීන් ගෙන් ලැබේ. නිදහස ලැබෙන විට රන් පවුම සහ වී බුසල එක තරමේ වාටිනාකමකින් යුක්ත වී යැයි කියති.රන් පවුම දිනෙන් දින ඉහළ ගියේ වෙළෙඳ පළ ආර්ථිකය අධිරාජයවාදය නිසා ව්‍යාප්ත වීමත් සමගය. අද රන් පවුමට වඩා ඇමරිකන් ඩොලරය ගැන කා කරති. ඒවා ඉහළ වටිනාකමකින් යුක්ත වන්නේ වාර්ෂිකව අච්චු ගහන ඩොලර් කඩදාසි ලොව පුරා බෙදා හරිමින් කරන සූදුව නිසාවෙනි.රුපියල උඩ යට යන්නේද පහළ යන්නේද  ඩොලරය නිසාය.ලංකාවේ වී මෙට්රික් ටොන් 3.8 ක ප්‍රමාණයක් නිෂ්පාදනය කරමින් සහලින් ස්වයංපෝෂිත වුවද රුපියල උඩ යන්නේ නැත. තේ රබර් පොල් නිෂ්පාදනය කරමින් අපනයනය කළද රුපියල උඩ යන්නේ ඉතාමත් සෙමින්ය.මන්ද අපනයනයෙන් ලැබෙන ඩොලර් සම්පූර්ණ වශයෙන් ලංකාවට ආපසු නොඑන  බැවිනි.ඩොලර්ය කෘතිමව පහළ ගිය හොත් එවිට ඒ ආදායම ලංකාවට ප්‍රේෂණය වේ.ඩොලර් හුවමාරුව එක අතිකින් සූදුවකි.ඒ සූදුව හරියට කරන්නා සූදු අන්තුවෙකි. ලෝකයේ බලගතු රටවල මිත්‍රයෙකි.වෙළෙඳ පළ බලවේග මගින් රට පාලනය කරන විද්වතෙකි.

       එහෙත් ඒ පුද්ගලයාට ද කතිර බාගත කර ගැනීම සඳහා හාල් කෑලි විස්සක් දීමට සිදුවේ. ලංකාව සහලින් ස්වයංපෝෂිත වී ඇති නම් සහල් කෑලි ලබා දීමේ අවශ්‍යතාවයක් නැත. වී අලෙවි මන්ඩලයක් තිබුණද වී ගන්නට මහා භාණ්ඩාගාරයෙන් මුදල් ලැබෙන්නේ නැත. ඒ වෙනුවට  විවිධ එළවලු වර්ග ,වතුර බෝතල් ,ලුණු ඇතුලු ආහාර ද්‍රව්‍ය රැසක් විදෙසින් මෙරටට ගෙන්වීමට විදේශ විනිමය නිකුත් කෙරේ.  ගොවියා දස අතේ ණය වී වී වගා කරයි එලවලු වගා කරයි. නමුත් ඔහුගේ අස්වැන්නට නියමිත මිලක් ලැබෙන්නේ නැත. පසුගිය කාලයේ කොමඩු අක්කර පහක් පමණ වගා කළ ගොවියෙකු ලක්ෂපතියෙකු වූ හැටි මාධ්‍ය විසින් වාර්තා කර තිබුණි.නයි මිරිස් වගා කරන ගොවීන්ද එසේ උපයති. හාල් කෑලි ආර්ථිකය තුළ සුහුරු කෘෂිකර්මය අගය කරන්නේ ඒ නිසාය.නමුත් කොමඩු අක්කරයකින් ලක්ෂ පහක් උපයන විට ලක්ෂ තුනක් පිටරටට ඇදී යයි. ඒ මන්ද ඒ සඳහා යොදා ගන්නා නවීන බීජ පොහොර කෘෂි රසායන සින්තටික් දැල් හෝ ආවාරණ ගෘහ වලට අවශ්‍ය සියලු දේ පිටරටින් ගෙන්වන බැවිනි. නයි මිරිස් ගොවියෙකු සාමාන්‍යයෙන් අක්කරයක වගාවක් සඳහා ලක්ෂ දහයක් පමණ වැය කරයි. වියදමෙන් භාගයක්ම ඔහුට පොලිතින් බෑග් දැල් ,කෘෂි රසායන ආදියට වැය වේ.ඒ අතින් බලන කල්හි සුහුරු කෘෂිකර්මය යනු විදෙස් මත යැපෙන තවත් බරවා කකුළකි.වෙළෙඳ පළ බලවේග මත රට පාලනය කරන්නේ විදෙස් කොම්පැණි වලට අවශ්‍ය ගොවීන් රට තුළ බිහි කරලීමෙනි.හැටේ දශකයේ දී හරිත විප්ලවය මගින් කරන ලද්දේද එයයි. නමුත් තමන්ගේ නිවසේ ගෙවත්තේ හෝ හේනේ ධාන්‍ය එලවුලු පළතුර වවන ගොවියෙකුගේ අස්වැන්නට සාධාරණයක් නැත. ලැබුණ අස්වැන්නෙන් රුපියල උඩ යන්නේද නැත.දළ ජාතික නිෂ්පාදනය තීරණය කරනු ලබන්නේ නිපයන තරමට නොවේ ඩොලර් හුවමාරු වන තරමටය.ඒ  නිසා සූදු අන්තුවන්ට වෙළෙඳ පළ බලවේග සහ විදෙස් බලවේග සමග අත්වැල් බැඳගෙන රට පාලනයට ඉඩ හසර ලැබේ.වරින් වර  හාල් කෑලි ආර්ථිකය ට වටිනාකමක් ලැබෙන්නේමේ සූදුව සහතික කර ගැනීමටයි.මේ ක්‍රමයට රටක් ගොඩ යන්නේ නැතිබව තේරුම් ගැනීමට තරම් චන්දදායකයා බුද්ධිමත් නැත..

මතුගම සෙනෙවිරුවන්

 

Saturday, May 4, 2024

රන්මසු උයන අසල චක්‍ර වළල්ලේ සැඟවුණු කතාව

 

                                


             නූතන පර්යේෂකයන් විසින් තාරකා දොරටුව යයි හඳුන්වනු ලබන අනුරාධපුරයේ රන්මසු උයනේ ගල්තලයක පවතින චක්‍ර සටහන කුමන අරමුණකින් කෙටුවාදැයි මේ වන තෙක් නිගමනය කර නැත. ක්‍රි.පූ. තෙවන සියවසේ පමණ සාදන ලද තිසාවැව පාමුළ  ඉඳි කළ රන්මසු උයන ද ක්‍රි.පූ. 250 වකවානුවේ දී සකස් කරන ලද්දක් යැයි දක්වා ඇත. මෙම සක්වල චක්‍රය ගැන මුල වරට විද්වතුන්ට කරුණු දක්වනුයේ බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික පුරාවිද්‍යාඥයෙකු වූ එච්.සී.පී. බෙල් මහතාය. H C P බෙල් 1911 වසරේ එවක සිටි ආණ්ඩුකාරවරයාට මේ පිළිබඳ සවිස්තර වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කර තිබේ.එහි මෙසේ සඳහන්ය.''ඇතැම්විට දැනට සොයාගනු ලැබ ඇති පැරණිතම නිර්මාණය විය හැකි මෙම පෞරාණික ''ලෝක සිතියම'' පැහැදිලි ලෙසම අපූරු නිර්මාණයකි. ලංකාවේ ඇතැම් බෞද්ධ ආශ්‍රමයන්හි තවමත් අනුගමනය කෙරෙන තාරකා විද්‍යාත්මක දැනුමෙහි පුරාතන පැවැත්ම සඳහා මෙය සාක්ෂියකි''

      බෙල් මහතාගේ මේ පූර්ව හැඳින්වීම නිසා පසුකාලීන විද්වතුන් මෙම චක්‍රය නිතරම තාරකා විද්‍යාවට සම්බන්ධ කිරීමට උත්සාහ දරා තිබේ.රන්මසු උයන වැනි රජවරුන්ගේ ජල ස්නානයට වෙන්වුණු විනෝද උයනක තාරකා දොරටුවක් පැවතීමට කුමන හේතුවක් මත සිදුවූවා දැයි යන්න විග්‍රහ කෙරී නැත.

     අනුරාධපුරයේ රජකල සතරවන මිහිඳු රජුගේ වෙස්සගිරි ශිලා ලේඛනයේ රන්මසු උයන ගැන සඳහනක් ඇත.තිසාවැවේ  ප්‍රධාන සොරොව්ව හරහා නිකුත් වන ජලය පළමුව රන්මසු උයන වෙත ගෙන එන අතර, එතැන් සිට කෙළ ගෙයට (කදලී ගෘහ) ද උද්‍යානයේ පොකුණට (උයන් ගෙය) සහ මහනෙල් පොකුණට (මහනෙල් ගෙය) ටද ගෙනගොස් අවසානයේ ඉසුරුමුණි විහාරය අවට ඇති කුඹුරු වලට ගලා බසින බව ලියා තිබේ.මේ ව්‍යවස්ථා කලේ කළිඟු කීර්ති නම් රාජ නිළධාරියෙකි.ඒ නිසා රන්මසු උයනේ අවශ්‍යතාවය සහ චක්‍ර වළල්ලේ අවශ්‍යතාව පිළිබඳ සියුම්ව කල්පනා කළ යුතුය.

        තාරකා දොරටුව යන අර්ථයෙන් ගත් විට එවැනි ස්ථාන කීපයක්ම ලොව පුරා දකින්නට තිබෙන බව සැළකිල්ලට ගත යුතුය. ආකාශ වස්තූන් නිරීක්ෂණය කිරීමට ගණනය කිරීමට පේරු මිසර කොරියා සහ දඹදිව වාසීන් ගත් උත්සාහයන් පිළිබඳ වාර්තා වේ.ඒවා පිහිටා තිබෙන්නේ විශ්වයට විවෘත වූ ස්ථානයන් හිය. රන්මසු උයන එවැනි ස්ථානයක නොවේ.රාවණා පිළිබඳ පුරාවෘත්ත සොයන අයගේ අදහස නම් මේ චක්‍ර සටහන දෙස බලා ධ්‍යාන වැඩීමෙන් විශ්වය කරා යෑමට අවශ්‍ය ශක්තිය ලැබෙන බවය.මෙම චක්‍රයේ  මැද පවතින වංක ගිරිය පෙනුමැති චක්‍රය දෙස බලා සිටීමෙන් ඒ කුණ්ඩලීනි ශක්තිය උදා කර ගත හැකියයි ඔවුන් විශ්වාස කරති.චක්‍ර වළල්ල ඉදිරිපස තිබෙන ආසන හතර මත හිඳ ගෙන මේ කර්තව්‍ය කළ හැකි බවද කියති.නමුත් නිතර ජල ස්නානයේ යෙදෙන විනෝද උයනක ස්වරූපයෙන් නිර්මිත තැනක එවැනි ශක්තිය අවදිකරන භාවනාවක් වැඩිය හැකි දැයි යන සැකය මතුවේ.මන්ද එවැනි භාවනාවක් දීර්ඝව වැඩිය යුතු බැවිනි.

       එච්.සී.පී.බෙල් මහතා මෙම චක්‍රය ලොව පිළිබඳ සිතියමක් යැයි ද සඳහන් කරතිබේ.මේ ගැන විද්වතුන්ගේ අවධානය යොමු වී නැත. අප දන්නා පරිදි ලොව වටා විශාල වපසරියක වසා සිටින්නේ මහ මුහුදයි. මේ චක්‍ර වළල්ල වටේ විවිධ මසුන් දක්ෂිණාවෘතව දක්වා ඇත. එම මාලු වළල්ලට අභ්‍යන්තරයෙන් කුඩා චක්‍ර විසිතුනක් දක්නට ඇත. සියල්ලම ගත් කල පණස් තුනකි. ඒ බැව් මේ වළල්ලට උඩින් ක්‍රි.පූ. 1 සහ ක්‍රි.ව.1 ට  අයත් අක්ෂර වලින් පනතිපනස යනුවෙන් සටහන් කර තිබේ.මෙය සිතියමක් ලෙසට ගත් කල්හි ලෝකයේ එවැනි සිතියම් පිළිබඳ මූලාශ්‍ර සොයා යෑමට සිදු වේ. මෑතකදී පුරාවිද්‍යාඥයන් විසින් මැටි පුවරුවක අඳින ලද සිතියමක් ලෙසට නිරීක්ෂණය වූ අපූරු පුරාවස්තුවක් බැබිලෝනියාවෙන් සොයා ගෙන තිබේ.මෙහි ද යම් කිසි චක්‍ර වළල්ලක් දක්නට තිබෙන අතර එහි පරිබාහිරවද අභ්‍යන්තරයේ ද යම් යම් භූමි ප්‍රදේශ ලකුණු කර තිබේ. විශේෂයෙන්ම බැබිලෝනියාව මුල් කරගෙන එය වටා තිබෙන දේශ මෙහි ලකුණු කර තිබේ.මැටි පුවරුවේ තිබෙන සටහන්  කියවා බලා ඒ පිළිබඳ නිගමනයකට පැමිණීමටද පුරාවිද්‍යඥයන් සමත් වී තිබේ.ක්‍රි.වර්ෂයෙන් පෙර වසර  පන්දාහකට වඩා පැරණි මේ මැටි පුවරුව ලෝකයේ හමු වී තිබෙන පැරණිතම සිතියමක් ලෙසට සැළකේ.ආදී මිනිසුන් වීසින් ගල් තලවල කොටන ලද සිදුරු ආකාරයේ සිතියම් හැරණු කොට විධිමත්ව අඳින ලද පැරණිතම සිතියම මෙය විය හැකිය.පුරාවිද්‍යාඥයන් කියන පරිදි පැරණිතම ජාතියක් වූ ආකේඩියන්වරු මේ ලෙස සිය අදහස ප්‍රකාශයට පත් කර තිබේ. ආකේඩියන් වරු සිංහලද්වීපයේ  හඳුන්වා තිබෙන්නේ  අක්කඩි යනුවෙනි. ඔවුහු විවිධ කාල වකවානුවලදී ලංකාවට පැමිණ සිංහල රාජ වංශිකයන්ට සම්බන්ධ වී රාජ තනතුරුද ගෙන රාජ වාසලේ සේවය කොට ඇත. ගන්නෝරු සටනේ දී දස්කම් පෑ එක් අක්කඩි වීර සෙන්පතියෙකුට අක්කඩි වික්කඩි වීර රඹුක්කොඩි යන මාන්නය පටබැඳ ඇත. සිංහල සේනාවේ සෙනඟ දෙගුණ තෙගුණ කර පෙන්වීම පිනිස මහවැලි ගඟ ඉවුරේ සිට රඹුක් බට වල හිස් වැසුම් ගසා සතුරු සේනා නොමග යැවීම ඔහු කළ උපක්‍රමයට මේ වීරනාමය ලැබී තිබේ..



        අක්කඩි රාජ වංශය සමග සිංහල රාජ වංශය සම්බන්ධ වීමට තිබෙන ප්‍රබලතම හේතුව ඔවුහුද  සූර්ය වංශිකයන් වීමයි. රන්මසු උයනේ චක්‍ර වළල්ල අනුව කුඩා චක්‍ර නැතිනම් සූර්ය චක්‍ර විසි දෙකක් ඇත. ඊට අමතරව වෙනත් සංකේත එකොළසක් කොටා ඇත. සාගර වළල්ලේ මත්‍යස වර්ගයා විස්සකි. ඒ අනුව පනස් තුනකි. චක්‍ර වළල්ලට උඩින් තිබෙන   ශිලා ලේඛනයේ පනතිපනස ලෙස දක්වා ඇත්තේ මේ ප්‍රාණ පනස්තුන ගැනයි. ඊට අමතරව පෘතුවි මධ්‍ය ලක්ෂය සහ ඒ වටා තිබෙන වළල්ලද විශේෂිතය. සූර්යවංශික රජ දරුවෝ අතීතයේ දී දඹදිව ලංකාව ඇතුළු ලෝකයේ විවිධ රටවල් පාලනය කළහ.ලෝකය පුරා ආධිපත්‍ය පැතිරවූහ. සූර්යා වන්දනාමාන කළ ඔවුහු සූර්ය දේවාල තැනූහ.දඹදිව පහළ වූ මහා මේඝවාහන වංශයද සූර්ය වංශයට අයත්ය. ඔවුහු විමාන වලින් ලොව සැරි සැරූහ. ඒ නිසාම ආකාශචාරි යැයි නමක් දිනාගත්හ. මහා මේඝවාහන ආකාශචාරි පරපුර බුදුන් වහන්සේ දඹදිව පහළවන සමයේ දී ප්‍රබල රාජ වංශයක් ලෙසට කළිඟු රටේ පැවතුණි.ලංකාවේ රජවරුන් සඳහා මේඝවර්ණ නාමය ලැබෙන්නේ මේ රාජ වංශිකයන් නිසාවෙනි.ක්‍රි.ව. තෙවනි සියවසේ රාජ්‍ය විචාල මහසෙන් සමයේ කාලිංගයේ ගුහසීව රජු ළඟ තැන්පත් කර තිබූ බුදුන් වහන්සේ ගේ යටි වම්දළදාව උදෙසා යුද්ධයක් ඇති විය. පාණ්ඩ්‍ය චන්ද්‍ර වංශ රජු දළදාව ඉල්ලා සිටි නමුත් නොදීම නිසා මේ යුද්ධය නිර්මාණය විය. මේ තත්වය යටතේ දළදාව භාරව සිටි ගුහසීව රජ දියණි හේමමාලී කුමරියට උදේනි රජ පුත් දන්ත කුමරු විවාහ කර දී ලංක්දිවට පිටත් කර හරින ලද්දේ දළදා වහන්සේ ගේ ආරක්ෂාව උදෙසාය. මහසෙන් ඇවෑමෙන් රජ වූ කිත්සිරි මෙවන් රජු දවස දළදා වහන්සේ ලක්දිවට සැපත්ව අනුරාධපුරය වෙත වඩම්මාගෙන පැමිණි පසු ඉසුරුමුණි විහාරයේ නොහොත් එකළ මේඝගිරි විහාරයේ තැන්පත් කරන ලද්දේය.මේඝගිරි විහාරය මේඝවර්ණ පරපුරේ නිර්මාණයක් යැයි සිතිය හැකිය.නමුත් චක්‍ර සටහන ඊට පෙර සකස් කර ඇත.

    චක්‍ර වළල්ලේ අක්ෂර අනුව එය ක්‍රි.පූ. දෙවන සියවස දක්වා දිව ගියද රජවරු මෙම චක්‍රය පිළිබඳ මෙනෙහි කරන්නට වූයේ ඉන් සියවස් දෙකක් පමණ ගත වූ පසු යැයි හැඟේ. මේඝවර්ණාභය රජු ගේ පියා වූ මහසෙන් ගේ සොයුරිය සාගරිකා කුමරිය ගුහසීව රජුගේ බිසවකි.  මේ ඥාති සම්බන්ධය නිසා දඹදිව ආකාශචාරි පරපුර ලොවපුරා සූර්ය වංශිකයන් සමග දැඩි ලෙස බැඳී සිටින්නට ඇත. මෙම චක්‍රයෙන් නිරූපණය වන්නේ ලොව වටා විහිදී තිබූ සූර්ය වංශික රාජ්‍ය්‍යන් විසි දෙකකි.රජු රන්මසු උයනට ගොස් තමන් සමග රාජ සභාවේ කටයුතු කරන ශ්‍රී මහා බෝ ගෙනා පරපුර ටිකාගොත් පරපුර ආකාශචාරි පරපුර සහ බෝධිගුප්ත කුමාරයන්ගෙන් පැවතෙන ජය මහ ලේනා පරපුර ආදී සූර්යවංශ සමග සම අසුන් ගෙන මේ චක්‍ර වළල්ල ඉදිරියේ සිට රාජ්‍ය කරවීම පිළිබඳ විශේෂයෙන්ම දශරාජ ධර්මයෙන් රාජ්‍ය කරවීම පිළිබඳව  විචාරීමක යෙදෙන්නට ඇතැයි යන උපකල්පනය මේ අවස්ථාවේ දී ඉදිරිපත් කරමි. රජ දරුවන්ගේ  ශික්ෂණය පිණිස මේ ස්ථානය නිර්මාණය වන්නට ඇතැයි යන නිගමනය අවසාන වශයෙන් දක්වමි.

මතුගම සෙනෙවිරුවන්